Ανακοινωθέντα

Σε σχέση με ερωτήματα που έχουν τεθεί όσον αφορά την οικονομική πτυχή του μεταναστευτικού σημειώνω τα ακόλουθα:

Την προγραμματική περίοδο 2014-2020 εγκρίθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή πόροι 97 εκ. ευρώ για υλοποίηση συγχρηματοδοτουμένων προγραμμάτων που αφορούν το μεταναστευτικό.

Για το σύνολο των δράσεων και των έργων υλοποιήθηκαν και υλοποιούνται 122 έργα εκ των οποίων:

• Τα 39 εκ. αφορούν πόρους από το Ταμείο Ασύλου και Μετανάστευσης της ΕΕ, όπως η υποστηρικτή λειτουργία του Κέντρου Υποδοχής στην Κοφίνου, η δημιουργία Κέντρου Υποδοχής για ασυνόδευτους ανηλίκους, προγράμματα ένταξης και εκμάθησης ελληνικής γλώσσας των μεταναστών, και η δημιουργία κέντρων εξυπηρέτησης μεταναστών.  
• Τα 49 εκ. αφορούν έργα από το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας όπως η αγορά 3 σκαφών της λιμενικής Αστυνομίας και η δημιουργία κέντρου μεταναστευτικής ροής και προσφύγων από τη Μέση Ανατολή.
• Τα 9 εκ. αφορούν πόρους από το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας για δράσεις όπως η δημιουργία μοναδικού σημείου επαφής για ανταλλαγή πληροφοριών με άλλα κράτη μέλη και η εκπαίδευση για ενίσχυση της επιχειρησιακής ικανότητας της αστυνομίας.   

Επιπλέον, λόγω συνεχών αιτημάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας λόγω των αυξημένων ροών, εγκρίθηκαν ήδη από την ΕΕ άλλα 5 περίπου εκατομμύρια που αφορούν τη βελτίωση του Πουρνάρα και την ενίσχυση της στελέχωσης  των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας ενώ εκκρεμούν ενώπιον της ΕΕ για έγκριση πρόσθετα αιτήματα ύψους 18.4εκ που αφορούν την επέκταση του Πουρνάρα (13.6εκ), την ενίσχυση της στελέχωσης της Νομικής Υπηρεσίας (1.2εκ), της Υπηρεσίας Ασύλου και του Τμήματος Μετανάστευσης (3.6εκ). Αίτηματα, που περιλαμβάνονται και στο Σχέιδο Δράσης που καταρτίστηκε με την ΕΕ, βρίσκονται σε διαδικασίας αξιολόγησης και εκτιμάται ότι σύντομα θα εγκριθούν.

Παράλληλα με την επιπλέον στελέχωση της Υπηρεσίας Ασύλου  προς επίσπευση της εξέτασης των αιτήσεων Ασύλου, η Κύπρος κατέστη μάλιστα η πρώτη χώρα που υπόγραψε στις 19.9.2019 με το EASO συμφωνία για μόνιμη παρουσία στην χώρα, και σταδιακή αύξηση των λειτουργών του για εξέταση αιτήσεων ασύλου, από 20 σε 120 μέχρι το τέλος του 2020. Έχουν εισαχθεί, επίσης, ταχύρρυθμες διαδικασίες για εξέταση αβάσιμων αιτήσεων για άτομα που κατάγονται από ασφαλείς χώρες, ξεκινώντας από τη Γεωργία.

Η συνολική βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση την τρέχουσα προγραμματική περίοδο η οποία έχει ως περίοδο ισχύς την 31/12/2022, επιτεύχθηκε μάλιστα κατόπιν αιτήματος της κυβέρνησης με αύξηση του ποσοστού συγχρηματοδότησης από την Ε.Ε από το 75% στο 90%. Η συνολική ευρωπαϊκή βοήθεια για την εν λόγω περίοδο αναμένεται να ανέλθει με την έγκριση και των αιτημάτων που εκκρεμούν, στα 120 περίπου εκ. Ευρώ κάτι που αναλογεί σε βοήθεια 10 εκ. περίπου ανά έτος για την 7ετία.

Επισημαίνεται, ότι η αξιοποίηση ευρωπαϊκών πόρων, διέπεται από πλήρη έλεγχο και αξιολόγηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όλα τα έργα που έχουν υλοποιηθεί ή βρίσκονται υπό εξέλιξη, ανά έτος, ο κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί εύκολα να τα εντοπίσει στην ιστοσελίδα www.moi.gov.cy/moi/eufunds2015.nsf  Σημειώνεται ότι η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει απονέμει εύσημα στην Κύπρο, τόσο για το ποσοστό απορροφητικότητας και υλοποίησης των έργων, παρουσιάζοντας την τον περασμένο χρόνο και ως  παράδειγμα «καλής πρακτικής» (Best Practice) στην υλοποίηση προγραμμάτων που αφορούν τη μετανάστευση.

Πέραν της χρηματοοικονομικής βοήθειας από την ΕΕ, η Δημοκρατία δαπανά ετησίως πολύ περισσότερους πόρους από τον εθνικό προϋπολογισμό  για τη φιλοξενία αιτητών ασύλου και κατόχων προστασίας. Για παράδειγμα, το 2019 έχουν διατεθεί από εθνικούς πόρους 29 εκ. για υλικές συνθήκες υποδοχής ως ακολούθως:

• 11 εκ. για επίδομα ενοικίου και κουπόνια σε αιτητές ασύλου
• 8 εκ. για κατόχους προστασίας δικαιούχους ΕΕΕ
• 9 εκ. για το κόστος διαμονής σε ασυνόδευτους.

Τα ποσά αυτά, τα οποία είναι πολλαπλάσια από την ευρωπαϊκή βοήθεια, συνεχίζουν να έχουν αυξητικές τάσεις λόγω των αυξημένων ροών.  

Επιπλέον, δαπανούνται από εθνικούς πόρους υψηλά ποσά που αφορούν το διοικητικό κόστος του μεταναστευτικού ζητήματος, όπως για παράδειγμα η πρόσφατη λειτουργία και στελέχωση του ειδικού δικαστηρίου το οποίο λειτούργησε τον Ιούλιο του 2019 ως ένα σημαντικό μέτρο αντιμετώπισης του φαινομένου των μαζικών εφέσεων στις απορριπτικές αποφάσεις της Υπηρεσίας Ασύλου ούτως ώστε να διευκολυνθούν οι επιστροφές, αλλά και άλλων υπηρεσιών του κράτους.

Παρά το σημαντικό οικονομικό κόστος η Κυβέρνηση επέδειξε τη μέγιστη αλληλεγγύη στους πραγματικούς πρόσφυγες και ουδέποτε προέταξε το οικονομικό μέρος ως την πεμπτουσία του μεταναστευτικού. Αυτό άλλωστε θα έδινε εύκολο άλλοθι σε εκείνους στην Ευρώπη οι οποίοι εξαντλούν την όποια έννοια της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης στο οικονομικό σκέλος, αποφεύγοντας τις δικές τους ευθύνες.

Η Κύπρος διεκδίκησε και έλαβε κονδύλια από την ΕΕ, και τα χρησιμοποίησε ορθά. Για θέματα εσωτερικής διαχείρισης συμφώνησε και υλοποιεί με την ΕΕ σχέδιο με 100 συγκεκριμένες δράσεις για τη διαχείριση του μεταναστευτικού προβλήματος.

Η ουσία του πολυσύνθετου αυτού προβλήματος είναι οι υπέρμετρες συνεχιζόμενες ροές οι οποίες αποτελούν μια ασύμμετρη απειλή. Η Κύπρος  μαζί με την Ελλάδα δίνουν εδώ και καιρό μάχες σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την ουσία του προβλήματος, και για να αναναθεωρήσουν μια παροχημένη Ευρωπαϊκή νομοθεσία η οποία εναποθέτει το βάρος στις χώρες της πρώτης γραμμής.  Πριν λίγους μήνες κατάθεσαν επίσης από κοινού και με τη  Βουλγαρία επίσημη πρόταση για τη δημιουργία Ευρωπαϊκού μηχανισμού επιστροφών και ανακατανομών σε όλη την επικράτεια της Ευρώπης.

Παρά τα όποια μέτρα εσωτερικής διαχείρισης τα οποία λαμβάνονται, ή παροχή οικονομικής βοήθειας, οι αντοχές της χώρας και της κοινωνίας έχουν εξαντληθεί από τις μαζικές και απρογραμμάτιστες μετακινήσεις μεταναστών λόγω φυσικών περιορισμών στην αγορά εργασίας, στέγασης, και γενικά των δυνατοτήτων της κοινωνίας.

Υπεραπλουστευμένες προσεγγίσεις που αγνοούν την πραγματικότητα, πρέπει να αποφεύγονται για ένα τόσο σοβαρό θέμα, που ταλανίζει όλη την Ευρώπη, και το οποίο καθίσταται ακόμη πιο δύσκολο για την Κύπρο λόγω της πληγής της τουρκικής κατοχής. Η Τουρκία, διαδραματίζοντας το ρόλο του διακινητή αποτελεί και την κύρια πηγή εισροής μεταναστών στην Κύπρο.

Η κυβέρνηση καταβάλλει μια μεγάλη και άνιση προσπάθεια για μείωση και αποτροπή πλέον των υπέρμετρων ροών τόσο σε εσωτερικό όσο και διεθνές επίπεδο, και η στήριξη αυτής της προσπάθειας επιβάλλεται από όλους.

------------------------

ΕΙ