Ανακοινωθέντα

Με αισθήματα βαθιάς τιμής, ευγνωμοσύνης και εθνικής συγκίνησης βρισκόμαστε σήμερα στη φιλόξενη Κοινότητα της Χλώρακας, για να αποτίσουμε φόρο τιμής στους αγωνιστές του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955–1959, καθώς και στο ηρωικό τέκνο της Κοινότητας Γεώργιο Αζίνα, ήρωα του ελληνικού εμφυλίου πολέμου της περιόδου 1946-1949.

Σε κάθε ιστορική περίοδο υπάρχουν πρόσωπα και στιγμές που σμιλεύουν το νόημα της λέξης «πατρίδα». Σε αυτήν τη γη, που έμελλε να χαραχθεί ανεξίτηλα στη σύγχρονη κυπριακή ιστορία, οι άνθρωποι της Χλώρακας δεν υπήρξαν απλώς μάρτυρες των γεγονότων, υπήρξαν πρωταγωνιστές. Εδώ, στις αμμουδιές της «Αλυκής» και στα «Ροδαφίνια» αποβιβάστηκε ο αρχηγός του αγώνα Γεώργιος Γρίβας Διγενής και εκφορτώθηκε ο πρώτος οπλισμός, που προοριζόταν για το ένοπλο κίνημα των Ελλήνων της Κύπρου. Από εδώ ξεκίνησαν τα πρώτα βήματα μιας εποποιίας, που κατέληξε στη λύτρωση του λαού μας από την αποικιοκρατία. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι εδώ ξεκίνησε η σπίθα, που έγινε φωτιά και πυράκτωσε την ψυχή ενός ολόκληρου λαού.

Όπως είπε ο ίδιος ο Αρχηγός Διγενής: «Από τα βάθη των αιώνων μας ατενίζουν όλοι εκείνοι που λάμπρυναν την Ελληνική Ιστορία... μας βλέπουν και μας παρακολουθούν με αγωνία και υπερηφάνεια».

Αυτήν την αγωνία και την υπερηφάνεια κουβαλούμε κι εμείς σήμερα. Για να πούμε στους ήρωες της Χλώρακας πως δεν τους έχουμε λησμονήσει. Πως τιμάμε την παρακαταθήκη τους. Πως, ακόμα κι αν πέρασαν επτά δεκαετίες, το αίμα τους δεν χύθηκε μάταια.

Ο αγώνας της ΕΟΚΑ 1955-1959 αποτέλεσε την έκρηξη ψυχής ενός λαού που αρνήθηκε να ζήσει γονατιστός. Ένας αγώνας καθολικός, ακηδεμόνευτος, βαθιά λαϊκός. Ήταν το απόσταγμα αιώνων ελπίδας, θυσιών και αλύγιστης πίστης στην εθνική αυτοδιάθεση. Ήταν η κραυγή ενός λαού που δήλωνε απερίφραστα ότι η Ελευθερία δεν παραχωρείται· κερδίζεται με αίμα και θυσίες. Γεννήθηκε μέσα από την ανάγκη του κυπριακού Ελληνισμού για απελευθέρωση, αυτοδιάθεση και Ένωση με την Ελλάδα. Και στη Χλώρακα τα ιδανικά αυτά δεν έμειναν στα λόγια. Μετουσιώθηκαν σε πράξη.

Η συμμετοχή των Κυπρίων σε όλους τους εθνικούς αγώνες του Έθνους είναι ένα αναντίλεκτο γεγονός. Από το 1821, μέχρι τους Βαλκανικούς Πολέμους και τη Μικρασιατική Εκστρατεία, το Έπος του 1940, αλλά και τον αδελφοκτόνο Εμφύλιο. Ο κυπριακός Ελληνισμός απέδειξε πολλάκις τους ισχυρούς δεσμούς του με τον μητροπολιτικό Ελληνισμό.

Τιμάμε σήμερα με συγκίνηση και τη θυσία του Γεωργίου Αζίνα. Ενός Κυπρίου που έδωσε τη ζωή του στον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο, υπερασπιζόμενος τη νομιμότητα και τη δημοκρατία. Ενός μαχητή που, αν και μπορούσε να σταθεί αμέτοχος, επέλεξε να ριχθεί στη μάχη. Αγωνίστηκε ανιδιοτελώς, προασπιζόμενος τις αρχές, με τις οποίες γαλουχήθηκε. Για τη δημοκρατία, την ελευθερία, την εθνική αξιοπρέπεια. Η θυσία του αποτελεί άλλη μία απόδειξη της ενότητας του Ελληνισμού, της κοινής μοίρας και του κοινού οράματος Ελλάδας και Κύπρου.

Ο Υπολοχαγός Γεώργιο Αζίνας θυσιάστηκε μόλις στα 23 του χρόνια, κατά τις σκληρές μάχες του Γράμμου και του Βίτσι, την 1η Απριλίου 1949. Ο κύπριος Υπολοχαγός έπεσε ηρωικά στο πεδίο της μάχης, πολεμώντας στις τάξεις των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων. Με απαράμιλλο θάρρος, που πήγαζε από τα βάθη της ελληνικής του ψυχής, πότισε με το αίμα του τα χώματα της Ελλάδας, καταθέτοντας την ίδια του τη ζωή. Ο ηρωισμός, ο φλογερός πατριωτισμός και η ακλόνητη πίστη του στη νίκη του δικαίου ενάντια στο άδικο, χαρακτήριζαν το νεαρό παλληκάρι.

Συμπατριώτισσες, συμπατριώτες,

Σήμερα τιμάμε επίσης και τα άξια τέκνα της Χλώρακας, τους αγωνιστές που προσέφεραν με ανιδιοτέλεια στον ένδοξο αγώνα της ΕΟΚΑ. Θυμόμαστε τους ανυπότακτους πρωτεργάτες του απελευθερωτικού αγώνα που με κίνδυνο ζωής παρέλαβαν το πολύτιμο φορτίο όπλων, καθώς και τους γενναίους νέους που υποδέχθηκαν τον αρχηγό της ΕΟΚΑ, τον Στρατηγό Γεώργιο Γρίβα Διγενή.

Σε αυτήν την ακτή της Χλώρακας, λίγο πριν από την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα, άρχισε να ωριμάζει η ιδέα του «δυναμικού αγώνα». Η αδιάλλακτη αγγλική αποικιακή πολιτική, που αρνούνταν πεισματικά να αναγνωρίσει το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης των λαών, δεν άφηνε άλλη επιλογή από την ανάληψη δράσης. Μιας δράσης που θα έγραφε με αίμα ηρώων τις σελίδες της ελευθερίας της Κύπρου.

Το πρώτο αποφασιστικό βήμα του αγώνα των Ελλήνων της Κύπρου πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο του 1954 στις γαλάζιες ακτές της Χλώρακας, μέσα σε απόλυτη μυστικότητα, από Έλληνες ναυτικούς και αγρότες της Χλώρακας. Στην ακτή «Βρέξη» της Χλώρακας, το πλοίο «Σειρήν», με καπετάνιο τον Ευάγγελο Λουκά–Κουταλιανό, μετέφερε από τον Πειραιά το πρώτο φορτίο όπλων. Οι Χλωρακιώτες Ανδρέας, Νικόλας και Χαράλαμπος Αζίνας, μαζί με τον Κώστα Λεωνίδα, αποτέλεσαν την πρώτη μικρή ομάδα αγωνιστών που οργανώθηκε στη Χλώρακα. Με αυτοσχέδια φώτα αγρυπνούσαν στην ακτή, περιμένοντας με αγωνία το φωτεινό σήμα του ιστιοφόρου που μετέφερε το πολύτιμο φορτίο.

Η αποβίβαση του πρώτου οπλισμού, που συμβόλιζε την αποτίναξη του βρετανικού ζυγού και την ένωση της Κύπρου με τη μητέρα Ελλάδα, ήταν πλέον γεγονός. Οι πρωτοπόροι αγωνιστές της Χλώρακας παρέλαβαν τα πρώτα 46 κιβώτια με όπλα και πυρομαχικά. Ο Αρχηγός Διγενής, στα «Απομνημονεύματά» του, αναφέρει για αυτό το πρώτο φορτίο: «Με τα υλικά αυτά άρχισα τον Αγώνα και τον συντήρησα επί ένα περίπου έτος, οπότε επετεύχθη μικρή ενίσχυση…».

Στις 10 Νοεμβρίου 1954, στην κοντινή ακτή της Αλυκής, το «Σειρήν» αποβίβασε τον Στρατηγό της νίκης Γεώργιο Γρίβα Διγενή και τους συνεργάτες του, Σωκράτη Λοϊζίδη και Νότη Πετροπουλέα, τους οποίους παρέλαβαν οι αγωνιστές Κώστας Λεωνίδα, Νικόλας Μαυρονικόλας και Μιχαλάκης Παπαντωνίου. Όλοι φιλοξενήθηκαν στο σπίτι του Νικόλα και της Παναγιώτας Αζίνα, στη Χλώρακα.

Ο Διγενής πάτησε το πόδι του στο κυπριακό έδαφος. Η φλόγα της ελευθερίας που άναψε στην Αθήνα τον Μάρτιο του 1953 έφτασε στην ακτή της Χλώρακας και οι προετοιμασίες για τον αγώνα ξεκίνησαν. Με οδηγίες του Διγενή οργανώθηκαν ομάδες αγωνιστών στη Λευκωσία και σε άλλα μέρη του νησιού, στις οποίες μοιράστηκαν τα όπλα που είχαν αποθηκευτεί στη Χλώρακα.

Δύο μήνες αργότερα, στις 25 Ιανουαρίου 1955, το καΐκι «Άγιος Γεώργιος» με καπετάνιο τον Ευάγγελο Λουκά – Κουταλιανό έφτασε στα «Ροδαφίνια» της Χλώρακας με νέο φορτίο οπλισμού. Στην ακτή το περίμενε ομάδα επτά αγωνιστών με επικεφαλής τον Κώστα Λεωνίδα και μέλη τους Χριστάκη Εύζωνα, Κυριάκο Μαυρονικόλα, Νικόλα Μαυρονικόλα, Μιχαλάκη Παπαντωνίου, Νικόλα και Χριστόδουλο Πενταρά. Όμως, το καΐκι δεν το περίμεναν μόνο οι δικοί μας αγωνιστές. Στο σκοτάδι της νύχτας, παραμόνευαν το βρετανικό πολεμικό πλοίο «Κόμετ» και Βρετανοί αστυνομικοί στην ξηρά. Η αποστολή είχε προδοθεί.

Τα πέντε μέλη του πληρώματος και έξι από τους οκτώ αγωνιστές συνελήφθησαν στην ακτή. Καταδικάστηκαν από το δικαστήριο και μεταφέρθηκαν στις Κεντρικές Φυλακές της Λευκωσίας, ενώ στη συνέχεια ο Σωκράτης Λοϊζίδης κρατήθηκε σε βρετανικές φυλακές. Η σύλληψη του πλοίου κατεγράφη από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης της εποχής ως σημαντική επιτυχία για τους Βρετανούς, οι οποίοι, ωστόσο, υποτίμησαν το μέγεθος του επαναστατικού εγχειρήματος και την αντίδραση του λαού μας.

Οι πατριώτες της Χλώρακας όχι μόνο δεν πτοήθηκαν από τη σύλληψη του πλοιαρίου «Άγιος Γεώργιος», αλλά μέσα τους θέριεψε η πίστη και το σθένος. Οργανώθηκαν και ορκίστηκαν τον αγώνα τον καλό ενάντια στην αποικιοκρατία. Σχεδόν όλοι οι κάτοικοι του χωριού, άνθρωποι κάθε λογής, μεσήλικες και γέροντες, άντρες και γυναίκες, αμούστακα αγόρια κι αμέστωτες παιδούλες πυκνώνουν τις τάξεις της ΕΟΚΑ, συνεισφέροντας με κάθε τρόπο στον ένοπλο αγώνα. Έτσι, η Χλώρακα γίνεται το επίκεντρο στην Επαρχία Πάφου για τη διανομή βομβών και όπλων, αλλά και για την κατασκευή κρησφύγετων για τους αντάρτες.

Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, έχουμε το καθήκον να διατηρήσουμε ζωντανή αυτήν τη μνήμη. Όχι ως μια ρομαντική ανάμνηση του παρελθόντος, αλλά ως ενεργό στοιχείο της ταυτότητάς μας. Το παράδειγμα των χλωρακιωτών αγωνιστών της ΕΟΚΑ και του Γεωργίου Αζίνα είναι για εμάς οδηγός. Δεν μας επιτρέπεται να εφησυχάσουμε, να ξεχάσουμε, να αλλοιώσουμε την ιστορική αλήθεια.

«Όποιος δεν σέβεται το παρελθόν, δεν έχει μέλλον», μας υπενθυμίζει η ιστορική συνείδηση του λαού μας. Και το μέλλον του Κυπριακού Ελληνισμού εξαρτάται από την ακλόνητη προσήλωσή μας στην ιστορική αλήθεια, στην εθνική ενότητα και στη διαρκή διεκδίκηση των δικαίων μας.

Εβδομήντα χρόνια μετά, η Κύπρος παραμένει ημικατεχόμενη. Η τουρκική εισβολή του 1974 και η κατοχή συνεχίζουν να σκιάζουν την πατρίδα μας. Μα ακριβώς, για αυτόν τον λόγο, η θυσία των ηρώων μάς καθιστά υπόλογους απέναντι στην Ιστορία. Οφείλουμε να φανούμε αντάξιοι.

Η σημερινή παρουσία μας εδώ, αλλά και η μαζική προσέλευση σε εκδηλώσει μνήμης ανά το παγκύπριο, επιβεβαιώνουν ότι υπάρχουν ακόμα πρότυπα, ότι παραμένουμε πιστοί στις αξίες μας. Ότι ο ηρωισμός δεν είναι απλώς ένα κεφάλαιο στα βιβλία ιστορίας, αλλά μια καθημερινή στάση ζωής. Οφείλουμε στους ήρωες να συνεχίσουμε, να θυμόμαστε, να διεκδικούμε.

Είναι καθήκον μας να διατηρήσουμε άσβεστη τη μνήμη των αγωνιστών μας και να παραδώσουμε στις επόμενες γενιές μια ζωντανή παρακαταθήκη. Ο Ελληνισμός της Κύπρου απέδειξε διαχρονικά ότι δεν διστάζει μπροστά στις δυσκολίες. Σήμερα, 70 χρόνια μετά, ο λαός μας συνεχίζει να αγωνίζεται, αυτήν τη φορά για την απελευθέρωση των κατεχόμενων εδαφών μας, την επιστροφή των προσφύγων μας, την επικράτηση του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου.

Ως Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας, υπό την ηγεσία του Προέδρου Χριστοδουλίδη, ο οποίος έχει αναλάβει πρωτοβουλίες με τελικό στόχο την άρση της τουρκικής κατοχής, σας διαβεβαιώνουμε ότι θα συνεχίσουμε να τιμάμε τις θυσίες των ηρώων μας, όχι με λόγια, αλλά με πράξεις. Θα συνεχίσουμε με προσήλωση και αποφασιστικότητα τις προσπάθειες για την επίλυση του Κυπριακού για ένα μέλλον ειρήνης, ασφάλειας και αξιοπρέπειας για όλους τους Κυπρίους.

Συμπατριώτισσες, συμπατριώτες,

Ας είναι αιωνία η μνήμη των ηρώων της Χλώρακας. Εμπνεόμαστε από το παράδειγμά τους και πορευόμαστε στον δρόμο που χάραξαν με τη θυσία τους.

(ΑΝ/ΕΑθ/ΜΣ)