Ανακοινωθέντα

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Χριστοδουλίδης προσφώνησε σήμερα 23 Ιανουαρίου 2024 την Ολομέλεια της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, στο Στρασβούργο. Μετά το πέρας της ομιλίας του, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δέχθηκε ερωτήσεις.

Ερωτηθείς σχετικά με τα εμπόδια που μέχρι τώρα δεν επέτρεψαν την επανένωση της Κύπρου και τις προοπτικές για να δοθεί μια βιώσιμη λύση, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε: «Αν πραγματικά πίστευα ότι η επίλυση του Κυπριακού δεν ήταν εφικτή, δεν θα ξεκινούσα αυτή την προσπάθεια. Και χαίρομαι πάρα πολύ γιατί ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, αναγνωρίζοντας την ετοιμότητά μας να προχωρήσουμε και δείχνοντας και τη δική του δέσμευση στην επίλυση του Κυπριακού στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου της διζωνικής δικοινοτικής Ομοσπονδίας, γιατί ήταν κι αυτό ένα από τα ερωτήματά σας, έχει προχωρήσει στον διορισμό της κυρίας Holguín ως προσωπικής απεσταλμένης, η οποία θα επισκεφθεί την Κύπρο τις επόμενες των ημερών για να ξεκινήσει μια νέα προσπάθεια. Η επίλυση του Κυπριακού είναι εφικτή. Η παρούσα κατάσταση πραγμάτων δεν μπορεί να αποτελεί τη λύση του Κυπριακού ούτε για τους Ελληνοκύπριους ούτε για τους Τουρκοκύπριους. Και αν η επίλυση του Κυπριακού εξαρτιόταν από τους Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, το Κυπριακό θα είχε λυθεί εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Η επίλυση του Κυπριακού και ο βασικός λόγος μη επίλυσής του τόσα χρόνια είναι η στάση της Τουρκίας. Είναι η στάση της τουρκικής πλευράς, η οποία εμποδίζει την επίλυση του Κυπριακού. Και σε αυτό το πλαίσιο είμαστε έτοιμοι να εξετάσουμε μια κατάσταση πραγμάτων, η οποία μέσα από τη λύση του Κυπριακού θα οδηγήσει σε μια αμοιβαία επωφελή κατάσταση πραγμάτων για όλους τους εμπλεκόμενους, περιλαμβανομένης και της ίδιας της Τουρκίας. Η επίλυση του Κυπριακού είναι εφικτή, αν υπάρχει η αναγκαία πολιτική βούληση. Και ως κάποιος που γεννήθηκε λίγους μήνες πριν από την τουρκική εισβολή και μεγάλωσε σε μια χώρα διαιρεμένη σίγουρα θέλω να παραδώσω στις επόμενες γενιές, θέλω να παραδώσω στα παιδιά μου, σε όλα τα παιδιά της Κύπρου, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, μια επανενωμένη πατρίδα. Γιατί μια Κύπρος χωρίς να είναι επανενωμένη σίγουρα το μέλλον της δεν είναι διασφαλισμένο».

Κληθείς να σχολιάσει πώς μπορεί η διεθνής κοινότητα και συγκεκριμένα το Συμβούλιο της Ευρώπης να συμβάλει, ώστε να γίνουν σεβαστά τα δικαιώματα του κυπριακού λαού, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε: «Ο διορισμός του κ. Fassino ως rapporteur (εισηγητή) για το θέμα της Αμμοχώστου είναι μια σημαντικότατη εξέλιξη και κάτι που δείχνει και το ενδιαφέρον της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης για το θέμα της Αμμοχώστου. Eίναι πολύ σημαντικό να διασφαλίσουμε ότι δεν θα γίνουν οποιεσδήποτε ενέργειες στην περιοχή της Αμμοχώστου που θα δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο την προοπτική επανέναρξης των συνομιλιών αλλά και την προοπτική επίλυσης του Κυπριακού. Υπάρχουν συγκεκριμένα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών για το θέμα της Αμμοχώστου, και η εφαρμογή αυτών των ψηφισμάτων θα είναι η καλύτερη απόδειξη ότι όντως επιθυμούμε την επίλυση του Κυπριακού.

Σε ερώτηση για το θέμα της ανθρωπιστικής βοήθειας στους αμάχους της Γάζας μέσα από τον θαλάσσιο διάδρομο της Κύπρου, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε: «Η πρωτοβουλία της Κυπριακής Δημοκρατίας έχει χαιρετιστεί από τη γαλλική κυβέρνηση, από την Ευρωπαϊκή Ένωση, από πολλά κράτη, από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Όπως προανέφερα, η Κυπριακή Δημοκρατία είναι το κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης που γειτνιάζει με την περιοχή. Είμαστε το κράτος που έχουμε εξαιρετικές σχέσεις με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Έχουμε εξαιρετικές σχέσεις με το Ισραήλ, με την Παλαιστίνη, με την Αίγυπτο, με την Ιορδανία, με όλες τις χώρες της περιοχής. Και σε αυτό το πλαίσιο, από την πρώτη στιγμή η Κύπρος αξιοποιήθηκε για την απομάκρυνση πληθυσμού από την περιοχή. Όλοι όσοι ήθελαν να αποχωρήσουν από την περιοχή, κυρίως Ευρωπαίοι, χρησιμοποίησαν την Κύπρο για να απομακρυνθούν. Και κατά δεύτερον, προχωρήσαμε στην πρότασή μας για τη δημιουργία ενός θαλάσσιου ανθρωπιστικού διαδρόμου από τη Λάρνακα στη Γάζα, έτσι ώστε να μεταφέρεται ανθρωπιστική βοήθεια για τον άμαχο πληθυσμό εκεί. Χαίρομαι γιατί η πρωτοβουλία αυτή έχει αρχίσει να υλοποιείται ήδη και θέλω να ευχαριστήσω τη βρετανική κυβέρνηση, γιατί με τη βοήθεια της βρετανικής κυβέρνησης έχει μεταφερθεί η ανθρωπιστική βοήθεια από τη Λάρνακα, όχι απευθείας στη Γάζα αλλά μέσω Αιγύπτου, στην περιοχή. Συνεχίζουμε τις διαβουλεύσεις μας με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, με το Ισραήλ, με τους Παλαιστίνιους, για να συνεχιστεί αυτή η απρόσκοπτη μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας. Είμαστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή. Έχουμε την υποδομή στην Κύπρο, έτσι ώστε να διασφαλίσουμε την ασφάλεια αυτών των προϊόντων, της ανθρωπιστικής βοήθειας που μεταφέρεται στη Γάζα. Ο ρόλος της Κυπριακής Δημοκρατίας και οι εξαιρετικές της σχέσεις αναγνωρίζονται από όλα τα κράτη της περιοχής και είμαστε έτοιμοι, επαναλαμβάνω, ανά πάσα στιγμή να αποστείλουμε περισσότερη ανθρωπιστική βοήθεια στην περιοχή. Και χαίρομαι και θέλω να το αναφέρω, να χαιρετίσω και τη στάση της γαλλικής κυβέρνησης, τη διοργάνωση μιας σχετικής συνόδου στο Παρίσι, όπου συζητήθηκε συγκεκριμένα αυτή η πτυχή και κατά τη διάρκεια αυτής της Συνόδου που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά σε λεπτομέρεια η κυπριακή πρόταση».

Σε άλλη ερώτηση αναφορικά με το θέμα των ρωσικών επενδύσεων στην Κύπρο, ο Πρόεδρος είπε: «Η Κυπριακή Δημοκρατία, όπως ανέφερα και στην ομιλία μου, ήταν στη σωστή πλευρά της ιστορίας. Η Κυπριακή Δημοκρατία από την πρώτη στιγμή καταδίκασε τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία για πολλούς λόγους, περιλαμβανομένου του λόγω ότι είμαστε θύματα της ίδιας συμπεριφοράς από την Τουρκία. Οποιαδήποτε εισβολή, κατοχή είτε προέρχεται από τη Ρωσία είτε προέρχεται από την Τουρκία δεν είναι διαφορετική. Είναι κατοχή, είναι παράνομη εισβολή, και από την πρώτη στιγμή ήμασταν στη σωστή πλευρά της ιστορίας. Από την πρώτη στιγμή εφαρμόζουμε όλες τις κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και είναι σημαντικό γιατί αναφέρατε ένα θέμα το οποίο προβληματίζει την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση. Να δείτε ποιες χώρες δεν εφαρμόζουν τις κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κάνοντας τις κυρώσεις μη αποτελεσματικές. Και αναφέρομαι σε χώρες που ενδεχομένως κάποιοι στην Ουκρανία να θεωρούν ως σύμμαχο. Σας καλώ να ψάξετε ποιες χώρες, επαναλαμβάνω, δεν εφαρμόζουν τις κυρώσεις. Έχει έκθεση η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση για το ποιες χώρες δεν εφαρμόζουν τις κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αναφερθήκατε στο θέμα των ρωσικών επενδύσεων στην Κύπρο. Ναι, στέκομαι εδώ με τόλμη απέναντι σας και σας λέω ότι έγιναν λάθη. Αλλά όλα αυτά αποτελούν παρελθόν στην Κύπρο. Στην Κύπρο δεν υπάρχουν ούτε χρυσά διαβατήρια ούτε χρυσές βίζες. Σας παραπέμπω να δείτε και τις σχετικές εκθέσεις, και της Moneyval και άλλες εκθέσεις που έχουν γίνει για την Κύπρο. Λάθη έγιναν στο παρελθόν και οι πρώτοι που πλήρωσαν αυτά τα λάθη ήταν η ίδια η Κυπριακή Δημοκρατία, ήταν ο ίδιος ο κυπριακός λαός».

Κληθείς να αναφερθεί στα μέτρα που έχει λάβει η Κύπρος για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής εφαρμογής των δεσμευτικών αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε: «Ευχαριστώ για την ερώτηση γιατί έχετε αγγίξει ένα θέμα που θεωρώ ότι αγγίζει τη σημασία του του Συμβουλίου της Ευρώπης, της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης των οργάνων του Συμβουλίου της Ευρώπης. Η μη εφαρμογή των αποφάσεων του Δικαστηρίου. Θα μιλήσω πρώτα για την Κύπρο, γιατί δεν υπάρχει άλλη επιλογή για μας από την πλήρη συμμόρφωση με τις αποφάσεις του Δικαστηρίου. Δεν υπάρχει καμία απολύτως δικαιολογία για να μην εφαρμόζονται οι αποφάσεις του Δικαστηρίου. Την ίδια στιγμή, όμως, πρέπει να παραδεχτούμε ότι ένας σημαντικός αριθμός χωρών δεν εφαρμόζει τις αποφάσεις αυτές, είτε μέρος των αποφάσεων είτε τις αποφάσεις στην ολότητά τους, και αυτό επηρεάζει την αποτελεσματικότητα του ίδιου του Δικαστηρίου. Είναι κάτι που θεωρώ θα πρέπει, χωρίς να παρεμβαίνουμε με οποιονδήποτε τρόπο στα δικά σας θέματα, να απασχολήσει και την ίδια την Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης. Ποια είναι η αντίδραση είτε της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης είτε του Συμβουλίου της Ευρώπης προς αυτά τα κράτη που δεν εφαρμόζουν τις αποφάσεις του Δικαστηρίου; Γιατί αντιλαμβάνεστε ότι, αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, η αποτελεσματικότητα του Δικαστηρίου θα αμφισβητηθεί και κατά δεύτερο θα ενθαρρυνθούν και άλλα κράτη να μην εφαρμόζουν τις αποφάσεις».

Ερωτηθείς σχετικά με τη χρήση της βάσης του Ακρωτηρίου για κατασκοπευτικούς σκοπούς από τους Βρετανούς για επιθέσεις στη Γάζα και την Υεμένη, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ξεκαθάρισε: «Η Κυπριακή Δημοκρατία δεν εμπλέκεται σε οποιαδήποτε επιχείρηση στρατιωτικού χαρακτήρα στην περιοχή, σε καμία απολύτως περίπτωση. Ως προς τη χρήση των Βρετανικών Βάσεων στην Κύπρο, όπως αναφέρατε, βρισκόμαστε σε επικοινωνία με τη Βρετανική κυβέρνηση στο πλαίσιο που καθορίζει η Συνθήκη Εγκαθίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας και τα συνοδευτικά έγγραφα στην εν λόγω Συνθήκη. Για εμάς η ασφάλεια της Κύπρου, των κατοίκων της Κύπρου, όπως και οι σχέσεις μας με τα κράτη της περιοχής αποτελούν την ύψιστη προτεραιότητα της Κυβέρνησής μας και σε καμία απολύτως περίπτωση δεν εμπλεκόμαστε, θέλω να το επαναλάβω, ως Κυπριακή Δημοκρατία σε οποιαδήποτε επιχείρηση στρατιωτικού χαρακτήρα. Όπως είχα την ευκαιρία να αναφέρω προηγουμένως, εμπλεκόμαστε σε επιχειρήσεις ανθρωπιστικής φύσεως, για να βοηθήσουμε τους πληθυσμούς της περιοχής και όχι σε στρατιωτικής φύσεως επιχειρήσεις.

Ερωτηθείς για το μεταναστευτικό, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε: «Όντως η Κύπρος είναι μια χώρα της πρώτης γραμμής, μια χώρα που αντιμετωπίζει σοβαρότατες προκλήσεις. Αφού αυτή τη στιγμή που μιλάμε έξι περίπου τοις εκατό του πληθυσμού της Κύπρου είναι μετανάστες. Με ρωτήσατε τι μπορεί να κάνει το Συμβούλιο της Ευρώπης. Το πιο σημαντικό που μπορεί να κάνει το Συμβούλιο της Ευρώπης, που πρέπει να κάνει η διεθνής κοινότητα, που πρέπει να συνεργαστούμε όλοι, είναι να αντιμετωπίσουμε τις γενεσιουργές αιτίες του μεταναστευτικού, αυτό που λέμε root causes της μετανάστευσης. Γιατί αν δεν αντιμετωπίσουμε τους λόγους που όλοι αυτοί οι άνθρωποι φεύγουν από τις χώρες τους, όποια διαχείριση και αν κάνουμε στην Ευρώπη, αυτό το φαινόμενο θα συνεχιστεί. Άρα πρέπει να επικεντρωθεί η προσπάθειά μας, αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα της μετανάστευσης, στο να αντιμετωπίσουμε τα φαινόμενα που οδηγούν αυτούς τους ανθρώπους να φεύγουν από τις χώρες τους».

Απαντώντας σε άλλη ερώτηση, ο Πρόεδρος είπε: «Σε σχέση με την πρόταση της Αρμενίας, ως Κυπριακή Δημοκρατία τη στηρίζουμε και στηρίζουμε οποιαδήποτε πρόταση, η οποία προωθεί τη συνεργασία ανάμεσα στα κράτη και θεωρώ είναι προς τη σωστή κατεύθυνση».

Σε ερώτηση σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε: «Αναφέρθηκα στα ανθρώπινα δικαιώματα για όλους τους Κύπριους. Για εμάς δεν υπάρχουν διαφορετικά ανθρώπινα δικαιώματα για τους Ελληνοκύπριους, διαφορετικά για τους Τουρκοκύπριους, διαφορετικά για τους Αρμένιους και τους Λατίνους».

Ερωτηθείς σχετικά με τους Τουρκοκύπριους, ο Πρόεδρος, μεταξύ άλλων, ανέφερε: «Η όποια παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων, των   Ελληνοκυπρίων ή αυτό που αναφέρατε περί απομόνωσης ξέρετε πού οφείλεται; Οφείλεται σε ένα και μόνο πράγμα η απομόνωση των Τουρκοκυπρίων. Οφείλεται στην τουρκική εισβολή και τη συνεχιζόμενη κατοχή. Αυτό στερεί από τους Τουρκοκύπριους τα δικαιώματά τους. Γιατί οι Τουρκοκύπριοι, και το γνωρίζετε πάρα πολύ καλά, από τη μέρα ένταξης της Κυπριακής Δημοκρατίας, για να δώσω ένα παράδειγμα, έχουν διαβατήρια της Κυπριακής Δημοκρατίας ως πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας. Με την έγκριση της Κυπριακής Δημοκρατίας υπάρχει ο Χρηματοδοτικός Κανονισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου οι Τουρκοκύπριοι συμπατριώτες μας με την έγκριση της Κυπριακής Δημοκρατίας λαμβάνουν σημαντική οικονομική ενίσχυση. Υπάρχει ο κανονισμός της Πράσινης Γραμμής και πάλι για τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας. Θέλω να σας αναφέρω με την ευκαιρία ότι τις επόμενες των ημερών θα προχωρήσω και στην ανακοίνωση μονομερών μέτρων προς τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας». Απευθυνόμενος στους Τουρκοκύπριους, ο Πρόεδρος είπε: «Θα ήθελα να σας καλέσω να δείτε ότι και το δικό σας μέλλον ως Τουρκοκύπριοι και το δικό μας ως Ελληνοκύπριοι και το μέλλον της Κύπρου χωρίς επανένωση της πατρίδας μας δεν θα είναι θετικό. Γι’ αυτό σας καλώ ακόμη μια φορά και είμαι σίγουρος για τη θέληση της πλειοψηφίας των Τουρκοκυπρίων, για την ανάγκη να σταλούν και από εσάς τα σωστά μηνύματα προς την Τουρκία».

Τέλος, ερωτηθείς για την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στην Κύπρο σχετικά με τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε: «Είναι ένα θέμα στο οποίο τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας έγιναν σημαντικά βήματα για κατοχύρωση των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων. Τα βήματα που έγιναν, και εδώ είναι ένας σημαντικός ρόλος που διαδραματίζει το Συμβούλιο της Ευρώπης, έγιναν στη βάση των αρχών του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έχει θεσμοθετηθεί ένα ισχυρό πλαίσιο καταπολέμησης των όποιων διακρίσεων ή της βίας εις βάρος των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων. Έχουν γίνει αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα της Κύπρου το 2015, το 2017 κατά τρόπο που αποτελεί πλέον ποινικό αδίκημα η ομοφοβική τρανσφοβική ρητορική μίσους, ενώ την ίδια στιγμή οποιαδήποτε πράξη βίας επισύρει σοβαρές ποινές. Έχουμε, επίσης, προχωρήσει με τη θεσμοθέτηση της πολιτικής συμβίωσης, το σύμφωνο συμβίωσης από το 2015. Το 2021 προχωρήσαμε με την ετοιμασία Εθνικής Στρατηγικής για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, που είναι πλήρως ευθυγραμμισμένη με την ευρωπαϊκή σχετική στρατηγική. Προχωρήσαμε το 2022 και έχουμε υποβάλει στη Βουλή νομοσχέδιο για τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου το 2023. Τον Μάιο ψηφίστηκε αυτό σε πρόταση νόμου για ποινικοποίηση της εφαρμογής τεχνικών που αποσκοπούν στη μεταβολή και την καταστολή του σεξουαλικού προσανατολισμού. Έχουμε ιδρύσει στην Αστυνομία ειδικό τμήμα για να αντιμετωπίζει τέτοιου είδους θέματα και χαίρομαι γιατί τα τελευταία χρόνια, και με τη δική σας βοήθεια, της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, του Συμβουλίου της Ευρώπης γενικότερα αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουν γίνει σημαντικότατα βήματα στην Κύπρο».

(ΕΛ/ΝΓ/ΜΣ/ΘΘ)