Ανακοινωθέντα

Στον Ιερό Ναό της Παναγίας της Χρυσοπαντάνασσας μνημονεύουμε και τιμούμε σήμερα - μαζί με τις κοινότητες Λινού και Φλάσου, τον Σύνδεσμο Αποδήμων των δύο κοινοτήτων, το Αθλητικό Σωματείο «Άμυνα» και τις οικογένειες των ηρώων - τους αγωνιστές της ελευθερίας Ανδρέα Ζάκο και Γεώργιο Χαραλάμπους, που θυσιάστηκαν κατά τον απελευθερωτικό Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-59, και τον Γεώργιο Αντωνίου, που έπεσε πολεμώντας στις διακοινοτικές ταραχές του 1963.

Η  απόδοση της πρέπουσας τιμής σε ανθρώπους που έδωσαν τη ζωή τους  για την ελευθερία της πατρίδας, αποτελεί αναγνώριση της θυσίας τους και έκφραση ευγνωμοσύνης και θαυμασμού για τη συνολική προσφορά τους. Άλλωστε η ιστορική μνήμη  συμβάλλει στη διατήρηση της  ταυτότητάς μας και στη συντήρηση της εθνικής μας αυτογνωσίας.

Αρκετά πριν τον ξεσηκωμό του, ο λαός μας είχε αντιληφθεί ότι δεν υπήρχε άλλη επιλογή από το να ορθώσει το ανάστημά του και να διεκδικήσει από μόνος του τα δίκαιά του. Έτσι, την 1^η του Απρίλη του 1955 ο ελληνισμός της Κύπρου ρίχθηκε στον αγώνα για την αποτίναξη του βρετανικού ζυγού και την απόκτηση της ελευθερίας του. Οι αγωνιστές με τις ηρωικές τους πράξεις, και ο απλός και αγνός κόσμος του νησιού με την καθολική συμμετοχή του στον Αγώνα, ανέδειξαν την ψυχική δύναμη, το θάρρος και την αρετή και έγραψαν το ενδοξότερο έπος στην ιστορία της μικρής μας πατρίδας.

Οι κοινότητες Φλάσου και Λινού μπορούν δίκαια να περηφανεύονται για τα άξια παλληκάρια τους, που με τη θυσία τους κατέλαβαν περίοπτη θέση στο πάνθεον των ηρώων της ιστορίας.

Ο Ανδρέας Ζάκος γεννήθηκε στο χωριό Λινού το 1931. Αφού τέλειωσε το δημοτικό σχολείο της κοινότητας, συνέχισε τη μόρφωσή του στο Παγκύπριο Γυμνάσιο και τελικά αποφοίτησε από το Γυμνάσιο Σολέας. Κατόπιν εργοδοτήθηκε από την Κυπριακή Μεταλλευτική Εταιρεία ως σχεδιαστής, αναπτύσσοντας παράλληλα σημαντική κοινωνική και εθνική δράση. Η έναρξη του απελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ δεν θα μπορούσε να αφήσει ασυγκίνητο έναν ευαίσθητο και καλλιεργημένο πνευματικά νέο, όπως ήταν ο Ανδρέας Ζάκος. Μυήθηκε νωρίς στην Οργάνωση και τον Νοέμβριο του 1955, αφού πρώτα υπέβαλε παραίτηση από την εταιρεία στην οποία εργαζόταν, προωθήθηκε στις ομάδες ανταρτών.

Τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου έγινε η μάχη στο Μερσινάκι, κατά την οποία η  ομάδα του Ζάκου, μαζί με αυτήν του Μάρκου Δράκου, οργάνωσαν και έστησαν ενέδρα εναντίον διερχόμενων βρετανικών στρατιωτικών οχημάτων. Παρά την αρχική επιτυχία των ηρωικών αγωνιστών, οι εμπειροπόλεμοι άγγλοι στρατιωτικοί εντόπισαν μερικούς από αυτούς και με τις σφαίρες τους έπληξαν θανάσιμα τον Χαράλαμπο Μούσκο. Ήταν ο πρώτος νεκρός της ΕΟΚΑ σε μάχη, στην οποία τραυματίστηκε και ο Μάρκος Δράκος, ο οποίος κατάφερε να διαφύγει. Ο Ανδρέας Ζάκος, ο οποίος επίσης είχε τραυματιστεί, δεν τα κατάφερε και συνελήφθη μαζί με τον Χαρίλαο Μιχαήλ. Σε ερώτηση των Βρετανών γιατί τους επιτέθηκαν, ο Ζάκος απάντησε: «Είμαι Έλληνας και αγωνίζομαι για την ελευθερία της πατρίδας μου».

Στις 9 Αυγούστου του 1956 οι βρετανικές αρχές, μετά από μια δίκη που δικαίως χαρακτηρίστηκε ως παρωδία, προχώρησαν στην εκτέλεση με απαγχονισμό των δύο συλληφθέντων μαχητών Ζάκου και Μιχαήλ και του Ιάκωβου Πατάτσου, που είχε καταδικαστεί και αυτός σε θάνατο. Στην τελευταία του επιστολή προς τον αδελφό του Γεώργιο, ο Ανδρέας Ζάκος γράφει: «Η ώρα του θανάτου πλησιάζει μα στην ψυχή μας φωλιάζει η ηρεμία. Τη στιγμή αυτή ακούμε την ηρωική Συμφωνία του Μπετόβεν. Στη θέση που βρισκόμαστε τώρα, ούτε με μικροσκόπιο δεν μπορούμε να ανακαλύψουμε πού υπάρχει τραγωδία στον θάνατο. Τότε μόνο θα αισθανόμουνα λύπη, αν ήξερα ότι θα μπορούσα να μείνω πάντα νέος και αθάνατος αν απέφευγα την εκτέλεση. Δίνε θάρρος στην οικογένεια. Προσπάθησε να παρηγορήσεις τη μητέρα μας. Ο πρώτος της γιος από τώρα και στο εξής θα είσαι εσύ και όχι εγώ». Έτσι αντιμετώπισε τον θάνατο ο Ζάκος. Και οι τρεις αγωνιστές της ελευθερίας βάδισαν προς την αγχόνη με παραδειγματική ψυχραιμία , ψάλλοντας τον Εθνικό ΄Υμνο.

Το στενό μονοπάτι του καθήκοντος  ακολούθησε συνειδητά και ένας άλλος νέος, τον οποίο τιμούμε σήμερα, ο Γεώργιος Χαραλάμπους από τον Άγιο Επιφάνιο Σολέας. Ο Γεώργιος γεννήθηκε το 1932, φοίτησε στο Δημοτικό Σχολείο της Φλάσου και ανατράφηκε από τους γονείς του Χαμπή και Παναγιώτα με τις ελληνικές και χριστιανικές αξίες, που χαρακτήριζαν εκείνη τη γενιά. Παιδί του καθημερινού μόχθου, ασκούσε από νωρίς το επάγγελμα του ξυλουργού και ετοιμαζόταν να νυμφευθεί τη μνηστή του Χρυστάλλα Ιωάννου τον Οκτώβριο του 1955. Ακριβώς την ίδια περίοδο η ΕΟΚΑ παρότρυνε τους νέους να περιφρονήσουν τη βρετανική απόφαση, που απαγόρευε τους εορτασμούς της εθνικής επετείου της 28^ης Οκτωβρίου του 1940 και να διοργανώσουν μαχητικές διαδηλώσεις. Στις 28 Οκτωβρίου του 1955, στην κωμόπολη της Μόρφου, φοιτητές του Διδασκαλικού Κολλεγίου, μαθητές του Γυμνασίου και άλλες ομάδες πολιτών οργάνωσαν διαδήλωση η οποία κατέληξε σε γενικευμένη συμπλοκή με τις αποικιοκρατικές δυνάμεις. Οι Βρετανοί πυροβόλησαν αδιακρίτως εναντίον του πλήθους, τραυματίζοντας τρεις διαδηλωτές. Ένας από αυτούς ήταν και ο τιμώμενος σήμερα ήρωας Γεώργιος Χαραλάμπους, ο οποίος μεταφέρθηκε βαριά τραυματισμένος στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας, όπου και εξέπνευσε στις 5 Νοεμβρίου του 1955. Η θυσία του, η οποία περιποιεί τιμή στην οικογένεια, στην κοινότητα και στην πατρίδα του, γιγάντωσε τη θέληση του λαού μας για συνέχιση του Αγώνα, που βρισκόταν τότε στα αρχικά του στάδια.

Βέβαια ο ηρωισμός του κυπριακού ελληνισμού δεν εξαντλήθηκε στην περίοδο 1955-1959. Το 1963, κατά τις διακοινοτικές ταραχές, οι Ελληνοκύπριοι κλήθηκαν να αγωνιστούν για την υπεράσπιση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την τουρκική επιβουλή. Σε αυτό το προσκλητήριο ανταποκρίθηκαν αμέσως απλοί και αγνοί άνθρωποι του τόπου μας μεταξύ των οποίων και ο Γεώργιος Αντωνίου από τη Φλάσου. Ο Γεώργιος γεννήθηκε το 1924 και ήταν μέλος πολυμελούς αγροτικής οικογένειας. Γονείς του ήταν ο Αντώνης και η Ευπραξία. Τελειώνοντας το δημοτικό σχολείο μαθήτευσε σε τεχνίτες της περιοχής και αργότερα προσελήφθη ως εργοδηγός στην Κυπριακή Μεταλλευτική Εταιρεία. Ο Αντωνίου ανέπτυξε πλούσια κοινωνική δράση, προσφέροντας ως μέλος του Σωματείου Θ.Ο.Ι. Λινούς – Φλάσου και της τοπικής Συνεργατικής Πιστωτικής Εταιρείας. Ήταν νυμφευμένος με τη Θεοσεβώ. Από το 1962 είχε ενταχθεί στις ομάδες εθνοφυλακής και το σπίτι του έγινε κέντρο εκπαίδευσης εθελοντών μαχητών. Το ξέσπασμα των διακοινοτικών ταραχών βρήκε τον Γεώργιο στην πρώτη γραμμή του πυρός, αφού  με την ομάδα του επάνδρωνε φυλάκιο στο Καλό Χωριό της Λεύκας. Ήταν 19 Μαρτίου του 1963, όταν μία τουρκική σφαίρα τον έπληξε θανάσιμα στο στήθος. Η μαρτυρική γη της Κύπρου μας δέχθηκε ακόμα έναν υπερασπιστή της ελευθερίας της, έναν ακόμα τιμημένο ήρωα.

Κυρίες και κύριοι

Οι ηρωικές μορφές, τις οποίες μνημονεύουμε και τιμούμε σήμερα, ήταν άνθρωποι απλοί και καθημερινοί, χωρίς ιδιαίτερη εκπαίδευση και στρατιωτικά προσόντα. Ήταν όμως φορείς πανανθρώπινων αξιών και διακρίνονταν για το πάθος τους για την ελευθερία, την αγάπη τους για την πατρίδα και τον συνάνθρωπο και την πίστη τους στον Θεό. Σε κρίσιμες στιγμές για την ιστορία του τόπου μας αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν για να μπορούν οι επερχόμενες γενιές να απολαμβάνουν την ελευθερία τους.

Σήμερα, αρκετές δεκαετίες μετά τον ηρωικό θάνατο των τιμώμενων παλληκαριών μας, μεγάλο μέρος της πατρίδας μας εξακολουθεί να βρίσκεται υπό τουρκική κατοχή. Νιώθουμε να μας βαραίνουν οι θυσίες ηρώων όπως ο Ζάκος, ο Χαραλάμπους, ο Αντωνίου. Χρέος μας έναντί τους, και έναντι όλων των ηρώων μας, είναι να συνεχίσουμε τον αγώνα για την ελευθερία, την επανένωση και την ευημερία του νησιού μας. Επιδίωξή μας είναι να επιτύχουμε μια δίκαιη και βιώσιμη λύση στο εθνικό μας πρόβλημα, που να διασφαλίζει την ιστορική συνέχεια του λαού μας στη γη των προγόνων  του.

Η εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων, η θέση που εκφράζει ότι η λύση πρέπει να εδράζεται στις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες, η άποψη του ίδιου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών ότι η λύση θα πρέπει να οδηγεί σε ένα φυσιολογικό κράτος χωρίς αναχρονιστικές εγγυήσεις τρίτων, καθώς και η αναβαθμισμένη γεωπολιτική σημασία της πατρίδας μας, αποτελούν παράγοντες που ενισχύουν την προσπάθειά μας να φτάσουμε σε μια αποδεκτή και αξιοπρεπή διευθέτηση.

Πέρα από την προσπάθεια που γίνεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, η Κυβέρνηση χτίζει συνεχώς στρατηγικές συμμαχίες σε διάφορους τομείς, αναδεικνύοντας τον αναβαθμισμένο ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η χώρα μας και το γεγονός ότι μπορεί να αποτελέσει παράγοντα σταθερότητας και ανάπτυξης στην ευαίσθητη, αλλά και ταλαιπωρημένη από τις συνεχείς διαμάχες ευρύτερη περιοχή. Μέσα από αυτές μας τις προσπάθειες, καθώς και με τα μέτρα που παίρνουμε για περαιτέρω εκσυγχρονισμό του κράτους μας, επιδιώκουμε να εξασφαλίσουμε το μέλλον των παιδιών μας και των επόμενων γενιών μέσα σε συνθήκες ειρήνης, ασφάλειας, ευημερίας και προόδου.

Φίλες και φίλοι

Αντιλαμβανόμενοι το μήνυμα της θυσίας των τριών ηρώων των κοινοτήτων Λινού και Φλάσου που τιμούμε σήμερα, ας θέσουμε το συμφέρον της πατρίδας πάνω από προσωπικά οφέλη και ας προχωρήσουμε μονοιασμένοι, για να πετύχουμε τον στόχο για μια ελεύθερη, επανενωμένη και ευημερούσα Κύπρο. Τιμή και δόξα σε όσους έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία  της πατρίδας. Αιωνία ας είναι η μνήμη των ηρωικών νεκρών Ανδρέα Ζάκου, Γεώργιου Χαραλάμπους και Γεώργιου Αντωνίου.

______________

ΜΑΚ/ΣΧ