Ανακοινωθέντα

Το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών (ΤΑΘΕ) του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος (ΥΓΑΑΠ), τη μέρα αυτή που είναι ιδιαίτερα σημαντική, την αφιερώνει στη θαλάσσια βιοποικιλότητα και στην εγκαθίδρυση της πρώτης φυσικής Θαλάσσιας Προστατευόμενης Περιοχής (ΘΠΠ) στο Κάβο Γκρέκο.

Ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Βιοποικιλότητας καθιερώθηκε το 1993 από τα Ηνωμένα Έθνη για την καλύτερη κατανόηση και ευαισθητοποίηση σε θέματα βιοποικιλότητας. Τα θαλάσσια και χερσαία οικοσυστήματα, τα οποία φιλοξενούν ποικιλία ζωïκών και φυτικών ειδών, είναι ουσιαστικής σημασίας για την ανθρώπινη ύπαρξη και διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο για την αειφόρο ανάπτυξη και διατήρηση ενός υγιούς και παραγωγικού περιβάλλοντος του πλανήτη μας. 

Η εγκαθίδρυση της ΘΠΠ τέθηκε πρόσφατα σε ισχύ με την έκδοση σχετικού Διατάγματος από τον Υπουργό Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος κ. Κώστα Καδή. Αποτελεί επισφράγισμα μιας διαδρομής συνεχών προσπαθειών προς επίτευξη του στόχου μας, που δεν είναι άλλος από την ανάκαμψη της θαλάσσιας βιοποικιλότητας και των αλιευτικών αποθεμάτων, ώστε να έχουμε σε βάθος χρόνου υγιή και παραγωγικά θαλάσσια οικοσυστήματα, που ταυτόχρονα να είναι σε θέση να παρέχουν στον άνθρωπο τις υπηρεσίες και τις χρήσεις τους και να δίνουν εργασία και εισόδημα στους ψαράδες και στις παράκτιες κοινωνίες.

Το ΤΑΘΕ και το ΥΓΑΑΠ έχουν θέσει ως στρατηγική επιδίωξη, την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και  την ανάπτυξη ενός μοντέλου βιώσιμης αλιείας, η οποία συνδυάζει τα οφέλη τόσο της διατήρησης του ιχθυοαποθέματος, της στήριξης των αλιέων, όσο και της δημιουργίας νέων προοπτικών βιώσιμης ανάπτυξης συμβάλλοντας έτσι στην ανάπτυξη της οικονομίας των παράκτιων περιοχών. Στόχος είναι η δημιουργία ενός εθνικού δικτύου ΘΠΠ, τόσο φυσικών όσο και με τεχνητούς υφάλους, το οποίο θα συμβάλλει συνεργιστικά με τα διάφορα άλλα διαχειριστικά μέτρα που λαμβάνονται για αντιμετώπιση της υπεραλίευσης, στην αύξηση της τοπικής βιοποικιλότητας, στον εμπλουτισμό των ιχθυοαποθεμάτων και στην προσέλκυση καταδυτικού ενδιαφέροντος.

Η ίδρυση και η ορθή διαχείριση των ΘΠΠ μπορούν να συμβάλλουν στην αύξηση της αλιείας, αφού οι περιοχές αυτές ανάλογα με το καθεστώς προστασίας που θα τις διέπει, δηλ. εάν περιλαμβάνουν ζώνες απαγόρευσης  της αλιείας, μπορούν μέσα σε λίγα χρόνια να μεταμορφωθούν σε ιχθυότοπους όπου τα ψάρια θα πολλαπλασιάζονται και θα εμπλουτίζουν τις γειτνιάζουσες περιοχές. Ουσιαστικά οι περιοχές αυτές θα ενεργούν ως πυρήνες ανάπτυξης βιοποικιλότητας και ως δεξαμενές αναπαραγωγής των ιχθυοαποθεμάτων.

Το 2008 κατόπιν ένταξης της θαλάσσιας περιοχής Κάβο Γκρέκο στο δίκτυο Natura 2000 (N2000) το ΤΑΘΕ προχώρησε σε συστηματικές έρευνες στην περιοχή με επίκεντρο την καταγραφή της βιοποικιλότητας, τη χαρτογράφηση των οικοτόπων και τον εντοπισμό ευαίσθητων ειδών και οικοτόπων οικολογικής σημασίας σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Οδηγία των Οικοτόπων (92/43/ΕΟΚ) και το Πρωτόκολλο για τις Ειδικά Προστατευόμενες Περιοχές και τη Βιοποικιλότητα στη Μεσόγειο (SPA&Biodiversity Protocol)της Σύμβασης της Βαρκελώνης. Έχουν καταγραφεί στη θαλάσσια περιοχή χαρακτηριστικοί τύποι οικοτόπων της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, όπως τα λειβάδια Ποσειδώνιας (1120), αμμοσύρσεις με Cymodoceanodosa (1110), υφάλοι (1170) με σχηματισμούς Dendropoma&Cystoseiraspp. κά., καθώς και είδη του Πρωτοκόλλου, όπως σπόγγοι του είδους Axinellapolypoides, κοχύλια όπως Pinnanobilis&Charoniatritonis καθώς και είδη ψαριών της οικογένειας Serranidae, όπως ροφός, στήρα, κά.).

Με τη συλλογή και αξιολόγηση όλων των δεδομένων το ΤΑΘΕ προχώρησε στη διαμόρφωση Διαχειριστικού Σχεδίου (ΔΣ) για τη θαλάσσια περιοχή Κάβο Γκρέκο και προέβη στις 27 Μαΐου 2013 σε δημόσια διαβούλευση με όλους τους ενδιαφερόμενους/εμπλεκόμενους φορείς. Η δημόσια διαβούλευση πραγματοποιήθηκε στο Δημοτικό Μέγαρο Αγίας Νάπας, όπου προσκλήθηκαν και παραβρέθηκαν οι ενδιαφερόμενοι φορείς, όπως βουλευτής της Επαρχίας Αμμοχώστου, ο Δήμαρχος Αγίας Νάπας, ο Δήμαρχος Παραλιμνίου, ο Παναγροτικός, Σύνδεσμοι Ψαράδων παράκτιας αλιείας (Παγκύπριος & Τοπικοί),ο Σύνδεσμος Καταδυτικών Κέντρων Κύπρου, ΜΚΟ, Κυβερνητικοί Φορείς κά.. Κατά τη δημόσια διαβούλευση έγινε εποικοδομητική συζήτηση με τους ενδιαφερόμενους φορείς και γενικά υπήρξε θετική αντιμετώπιση εφαρμογής των διαχειριστικών μέτρων που πρότεινε το ΤΑΘΕ.

Το ΔΣ στοχεύει στην προστασία και διατήρηση της βιοποικιλότητας, στην ανάκαμψη στον ιχθυοαποθεμάτων και στην στήριξη της παράκτιας αλιείας μικρής κλίμακας. Καταρτίστηκε με βάση τα είδη και οικότοπους που απαντώνται και χαρακτηρίζουν την περιοχή, τις πιέσεις και απειλές που υφίσταται η περιοχή και ,κατά συνέπεια, οι οικότοποι και τα είδη, και γενικά λήφθηκαν υπόψη όλοι οι παράγοντες που ενδέχεται να έχουν επιπτώσεις στη περιοχή.

Το ΔΣ ακολουθεί τη φιλοσοφία της ζώνωσης (διαβάθμιση προστασίας) και συνίσταται από μία απόλυτα προστατευόμενη περιοχή, τον πυρήνα“corezone”, όπου, επιτρέπονται οι καταδύσεις, η κολύμβηση, η επιστημονική έρευνα σε σχέση με τη θαλάσσια ζωή, ενώ απαγορεύονται κάθε μορφής αλιευτική δραστηριότητα, ii) από την ουδέτερη ζώνη“bufferzone”όπου επιτρέπεται μόνο η επαγγελματική παράκτια αλιεία (κάτοχοι επαγγελματικής άδειας αλιείας Α, Β & Γ – πλήρους, μερικής και περιοδικής απασχόλησης), οι καταδύσεις, η κολύμβηση, η επιστημονική έρευνα εκπαίδευση, ενώ απαγορεύονται οποιεσδήποτε άλλες μορφές αλιείας, και iii) την ευρύτερη περιοχή, όπου δεν υπάρχουν οποιοιδήποτε περιορισμοί.

Με το πέρας της διαβούλευσης το ΤΑΘΕ διαμόρφωσε προσχέδιο Διατάγματος με την προαναφερόμενη ζώνωση, το οποίο μετά τη νομοτεχνική του επεξεργασία δημοσιεύθηκε πρόσφατα στην Επίσημη Εφημερίδα της κυβέρνησης. Με την έκδοση του Διατάγματος μερικοί από τους εμπλεκόμενους φορείς έθεσαν κάποιες επιφυλάξεις και ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, με πρωτοβουλία του, επικοινώνησε αμέσως μαζί τους για διευθέτηση συνάντησης για συζήτηση και περαιτέρω ενημέρωσή τους για τα οφέλη που αναμένονται να προκύψουν μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα από την τήρηση των προνοιών του Διατάγματος.

Η συμμετοχή και η στήριξη όλων των εμπλεκόμενων φορέων, όλων όσοι ασχολούνται δηλαδή με τη θάλασσα, την αλιεία, τον σχεδιασμό και τη λειτουργία των ΘΠΠ είναι ουσιώδη για τη μεγάλη προσπάθεια που ξεκινά σήμερα το ΤΑΘΕ & το ΥΓΑΑΠ, που στοχεύει στην ανάκαμψη των ιχθυοαποθεμάτων και στην  προστασία και διατήρηση των θαλασσίων οικοσυστημάτων της θάλασσάς μας. Η δημιουργία και ο σχεδιασμός διαχείρισης των ΘΠΠ από μόνα τους δεν είναι αρκετά. Οι κανόνες λειτουργίας τους πρέπει να τηρούνται και οι περιοχές πρέπει να επιτηρούνται. Η ενημέρωση και η επιμόρφωση διαδραματίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην όλη προσπάθεια ώστε να καταστεί κατανοητό απ’ όλους πως είναι προς το συμφέρον τους η διαφύλαξη και η προστασία των περιοχών αυτών. Είναι στο χέρι μας να αλλάξουμε την κατάσταση προς το καλύτερο, είναι στο χέρι μας να παραδώσουμε στα παιδιά μας και στις επόμενες γενεές ένα καθαρό, υγιές και παραγωγικό θαλάσσιο περιβάλλον. Είναι στο χέρι μας να συμβάλλουμε με τις πράξεις μας στην ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας.

(ΜΑΚ/ΑΜ)