Ανακοινωθέντα

Ο Υπουργός Οικονομικών κ. Χάρης Γεωργιάδης απάντησε σήμερα σε ερωτήσεις, στο πλαίσιο της εκπομπής «Πρωινό Δρομολόγιο» του Τρίτου Προγράμματος ραδιοφώνου του ΡΙΚ, αναφορικά με τις εξελίξεις στον Συνεργατισμό, τον Προϋπολογισμό 2019-2021, το πρόγραμμα πολιτογραφήσεων ξένων επενδυτών, την περαιτέρω βελτίωση του κράτους προνοίας και το ΓεΣΥ.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο των ερωτοαπαντήσεων. 

Ερώτηση: Τι θα γίνει με τον Συνεργατισμό;

Απάντηση: H διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη. Υπάρχει εμπιστευτικότητα για λόγους που όλοι μπορούν να κατανοήσουν. Η διαδικασία έχει ακόμη δρόμο μπροστά της. Δεν έχει ξεκινήσει η ουσιαστική αξιολόγηση και η συζήτηση με τους πιθανούς επενδυτές επειδή ακόμη βρίσκεται σε ένα στάδιο συμπλήρωσης και κατάθεσης διευκρινίσεων και επεξηγήσεων. Είναι μια αρκετά δύσκολη και περίπλοκη διαδικασία που έχει ακόμη κάποιο δρόμο μπροστά της.

Υπάρχει σχεδιασμός και σχετίζεται εμμέσως και με το ζήτημα του δημοσιονομικού σχεδιασμού που εγκρίθηκε χθες από το Υπουργικό Συμβούλιο. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα περάσουν μεν στην κυριότητα του κράτους, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα εξοφληθούν από τον φορολογούμενο. Ούτε προκύπτει κάποια ανάγκη επιβολής φορολογίας ή άλλης μορφής επιβάρυνση για αυτή την κίνηση της απόκτησης στο πλαίσιο ενός διαχωρισμού του χαρτοφυλακίου. Αυτά τα δάνεια πρέπει να πληρώνονται. Ήδη σήμερα - ασχέτως αν κατατάσσονται στα μη-εξυπηρετούμενα δάνεια - υπάρχουν εισπράξεις μετρητών από αυτά τα δάνεια που προσεγγίζουν τα 300 εκατομμύρια τον χρόνο  - μεταξύ 250-300 εκατομμυρίων το χρόνο - χωρίς καν να έχει στηθεί ακόμη αυτός ο εξειδικευμένος μηχανισμός με την εξωτερική εμπειρογνωμοσύνη που θα εξασφαλιστεί αργότερα. Υπάρχει αυτή η εισπρακτική δυνατότητα που είναι εκεί καταγεγραμμένη. Είναι αυτά που εισπράττονται σήμερα και πρέπει να συνεχίσουν να εισπράττονται και πρέπει να βελτιωθεί ακόμη περισσότερο η είσπραξη έναντι αυτών των δανείων. Μ’ αυτό τον τρόπο, ο δανειολήπτης είναι αυτός που θα φέρει την ευθύνη εξόφλησης του δανείου. Το κάθε ευρώ που θα πληρώνεταιι γι’ αυτά τα δάνεια θα είναι κατά κάποιο τρόπο ένα δημόσιο έσοδο έναντι του αρχικού κόστους που το κράτος θα αναλάβει. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι αυτός ο φορέας δεν θα έχει περιθώριο - και μάλιστα αυξημένο - για να προβαίνει σε βαθιές αναδιαρθρώσεις και ρυθμίσεις ανάλογα με την περίπτωση εκεί όπου χρειάζεται.

Ερώτηση: Ποιό είναι το χαρακτηριστικό του προγραμματισμού για το 2019-2021;

Απάντηση: Θα ήθελα να κατανοήσουν όλοι τη νέα διαδικασία που καθιερώσαμε από το 2014 σχετικά με τη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών. Παλαιότερα (μέχρι το 2013) όλες οι Υπηρεσίες του κράτους συγκεντρώνονταν στο Υπουργείο Οικονομικών και άρχιζε να κτίζεται ο προϋπολογισμός από κάτω προς τα πάνω και στο τέλος γινόταν ένας υπολογισμός αν τα έσοδα καλύπτουν τα έξοδα. Τώρα γίνεται διαδικασία κατάρτισης του προϋπολογισμού σε κάθε Υπουργείο ξεχωριστά ούτως ώστε τον Σεπτέμβριο να έχουμε έτοιμο τον συνολικό προϋπολογισμό και να τον καταθέσουμε στη Βουλή. Πρώτα δηλαδή υπολογίζεις τα έσοδά σου και συνεπώς πόσα έχεις να ξοδέψεις, κάνεις την κατανομή σε κάθε Υπουργείο και βγαίνει ο προϋπολογισμός. Αυτό το απλό λογικό σύστημα είναι αυτό που έχει συμβάλει καθοριστικά ούτως ώστε από το 2014 και μετά να είμαστε με ασφάλεια εντός των ορίων ενός ισοσκελισμένου προϋπολογισμού. Κατ’ ακρίβεια έχουμε και μικρά πλεονάσματα. Όσα εισπράττουμε, τόσα ξοδεύουμε. Τίποτα παραπάνω, για να μην δημιουργούμε «τρύπες» και ελλείμματα που έρχεται η στιγμή που με τρόπο αποσταθεροποιητικό επιβαρύνουν την οικονομία. Όταν έχεις ελλείμματα θα έρθει η στιγμή που θα έρθουν φόροι, περικοπές και επιβαρύνσεις. Το χαρακτηριστικό λοιπόν είναι ότι πρόκειται για σχεδιασμό σταθερότητας χωρίς εκπλήξεις. Δεν υπάρχουν φόροι, μέτρα και περικοπές. Αντιθέτως, έχουμε 200 εκατομμύρια περισσότερα να ξοδέψουμε το 2019 έναντι του 2018 και αυτό το κάνουμε δίνοντας πραγματικά έμφαση στην ανάπτυξη. Γι’ αυτό και πολύ σωστά ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος τόνισε χθες μετά τη λήξη της συνεδρίας του Υπουργικού Συμβουλίου ότι μόνο τα μεγάλα έργα (δεν αναφέρομαι στα μικρά έργα, κατά τόπους, σε κοινότητες, Δήμους) αυτή την τριετή περίοδο που έχουμε μπροστά μας υπερβαίνουν το 1 δισεκατομμύριο. Έχουν μπει στο σχεδιασμό και έργα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και ψηφιακού μετασχηματισμού, έργα επένδυσης στην τεχνολογία γύρω στα 250-300 εκατομμύρια για την επόμενη περίοδο.

Ερώτηση: Μας έχει ασκηθεί έντονη κριτική για το πρόγραμμα πολιτογραφήσεων ξένων επενδυτών. Έχει γίνει το πλαίσιο πιο αυστηρό;

Απάντηση: Το νέο σύστημα έχει κάνει τη διαδικασία πιο αυστηρή και πιο αξιόπιστη. Θεωρούμε αυτό το σχέδιο ως ένα χρήσιμο συμπλήρωμα. Δεν εξαρτώμαστε από αυτό το σχέδιο, αλλά είναι ένα χρήσιμο συμπλήρωμα στην αναπτυξιακή εργαλειοθήκη που έχουμε ως κράτος. Θέλουμε να ενθαρρύνουμε ξένες επενδύσεις και να προσελκύσουμε επενδυτές και πρόσωπα υψηλής εισοδηματικής στάθμης. Είναι ένα τέτοιο σχέδιο, όπως τα διάφορα που υπάρχουν και σε άλλα κράτη μέλη. Η κυβέρνηση εξετάζει τις διάφορες περιπτώσεις κάτω από φακό αξιολόγησης. Το σύστημα ελέγχου έχει γίνει πιο αυστηρό. Για παράδειγμα, πέραν από τους ελέγχους που διεξάγονταν μέχρι σήμερα, θα γίνεται για την κάθε περίπτωση ένας πολύ εξαντλητικός έλεγχος δέουσας επιμέλειας από εξειδικευμένους οίκους του εξωτερικού. Θα είναι μια διαδικασία που θα έχει και κόστος, το οποίο θα επωμίζεται ο ίδιος ο αιτητής ούτως ώστε να υπάρχει πλήρης εικόνα για τον κάθε αιτητή. Παράλληλα, υπάρχουν αυστηρότερες διαδικασίες γι’ αυτούς που διαχειρίζονται το σχέδιο. Θα καταρτιστεί μητρώο. Θα υπάρχει ρύθμιση και απαγόρευση αυτής της προκλητικής διαφήμισης, η οποία ενοχλεί και εμάς. Δεν αποδεχόμαστε τον ισχυρισμό ότι «πωλείται» το κυπριακό διαβατήριο. Το κυπριακό διαβατήριο - όπως και το κάθε διαβατήριο κράτους - αποδίδεται βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων. Τα περισσότερα διαβατήρια/υπηκοότητες που αποδίδει το κυπριακό κράτος κάθε χρόνο δεν έχουν καμιά σχέση με επενδύσεις. Το δε σχέδιο δεν είναι ανεξέλεγκτο, αλλά υπάρχει ένα όριο 700 αιτήσεων κάθε χρόνο. Ο αριθμός αυτός είναι λιγότερο από το 30% των συνολικών κυπριακών πολιτογραφήσεων. Οι δε κυπριακές πολιτογραφήσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο δεν υπερβαίνουν το 0,3%. Ένας από τους λόγους είναι η πραγματοποίηση επένδυσης και απόκτησης μόνιμης κατοικίας στη χώρα μας. Σε αυτό το πλαίσιο θέλουμε να διατηρήσουμε το σχέδιο, αλλά θα γίνει και μελέτη οικονομικού αντικτύπου για να ξέρουμε με τεκμηρίωση ποιό είναι το όφελος απ’ αυτό το σχέδιο και πού προκύπτει η υπερβολή είτε στον εγχώριο είτε στον διεθνή Τύπο, που γνωρίζουμε  ότι κατά καιρούς έχουμε τέτοια δημοσιεύματα. Να έχουμε όμως υπόψη μας ότι υπάρχουν και ανταγωνιστές (π.χ. εταιρίες, δεν υπονοώ κατ’ ανάγκη κράτη) που μπορεί να θέλουν να δώσουν αυτή την εικόνα και να αποτρέψουν την πραγματοποίηση επενδύσεων στη χώρα μας. Συνεπώς είναι καλό και εμείς ήδη στο εσωτερικό να είμαστε προσεκτικοί και να μπορούμε να διακρίνουμε ποιά μπορεί να είναι βάσιμη παρατήρηση. Η Κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι μπορεί να υπήρχαν αδυναμίες, αλλά με τη διάθεσή της να λάβει αποφάσεις φαίνεται και η διάθεσή της να διορθωθούν οι όποιες αδυναμίες. Δεν ισχυριστήκαμε ότι το σχέδιο δεν είχε τις αδυναμίες του από την αρχή, αλλά βλέπετε ότι αυτές οι αδυναμίες διορθώνονται.

Ερώτηση: Γιατί δεν διευρύνεται το κράτος πρόνοιας;

Απάντηση: Το μεγαλύτερο με διαφορά μερίδιο από τον κρατικό προϋπολογισμό αφορά στο κράτος πρόνοιας. Το 2^ο είναι το μισθολόγιο. Επομένως, το μεγαλύτερο μερίδιο των δημόσιων δαπανών αφορά στο κράτος πρόνοιας. Εντούτοις, όταν υπάρχει εισήγηση να διευρυνθεί μια κατηγορία δαπανών πρέπει την ίδια ώρα να υποδεικνύεται και ποια κατηγορία θα μειωθεί. Όσον αφορά στην υγεία, πρέπει να πω – όπως είπε και ο Υπουργός Υγείας – ότι έχουμε περισσότερους γιατρούς και νοσηλευτές απ’ ό,τι είχαμε παλαιότερα. Το πρόβλημα είναι η κακή οργάνωση και γι’ αυτό πιστεύω ότι το μείζον ζήτημα στο οποίο όλοι πρέπει να εστιάσουν την προσοχή τους είναι η εφαρμογή των μεγάλων μεταρρυθμίσεων που έχουν αποφασιστεί με τη διοικητική, οικονομική και επιστημονική αυτονόμηση των δημόσιων νοσοκομείων στο πλαίσιο της εφαρμογής του ΓεΣΥ. Έγιναν εξειδικευμένες μελέτες – όχι από το Υπουργείο Οικονομικών – όσον αφορά στη στελέχωση και αυτό που προκύπτει δεν είναι ανάγκη για περισσότερο προσωπικό ,αλλά για καλύτερη οργάνωση και αξιοποίησή τους. Για παράδειγμα, δεν μπορεί να εφαρμόζεται ωράριο Δημόσιας Υπηρεσίας. Οι αριθμοί των ασθενών που χρησιμοποιούν τα δημόσια νοσοκομεία δεν έχουν αυξηθεί. Αυξήθηκε όμως ο αριθμός των γιατρών και των νοσηλευτών, αποδόθηκαν μισθολογικές αυξήσεις και επιδόματα στους νοσηλευτές και στους γιατρούς. Έγιναν εισηγήσεις και προσλήψεις, αλλά σίγουρα δεν είναι αρκετό. Αν μείνουμε μόνο στις αυξήσεις και στις προσλήψεις, θα είναι μια αναποτελεσματική παρέμβαση του κράτους επειδή αυτό ακριβώς που χρειάζεται είναι η ριζική μεταρρύθμιση των νοσοκομείων στο πλαίσιο της αυτονόμησής τους: να υπάρχει αποτελεσματική διοίκηση στο κάθε νοσοκομείο, το οποίο να αξιοποιεί αποτελεσματικά και το προσωπικό και τις υποδομές που έχουμε και νομίζω και έχω την εντύπωση ότι οι συμπολίτες μας επιβεβαιώνουν αυτή την εντύπωση ότι αυτό είναι που χρειαζόμαστε. Εδώ είναι η διαχρονική αδυναμία, αλλά η μεταρρύθμιση είναι μπροστά μας. Έχει συνταχθεί το πλαίσιο και όλοι πρέπει να συμβάλουν προς αυτή την κατεύθυνση.

Eρώτηση: Γιατί ακυρώθηκε η μελέτη που θέλατε να κάνετε για τον οικονομικό αντίκτυπο του ΓεΣΥ;

Απάντηση: Επειδή αργήσαμε και έχουμε φτάσει σε λιγότερο από ένα χρόνο πριν από την έναρξη της πρώτης φάσης της εφαρμογής του ΓεΣΥ. Eιναι γεγονός ότι ο Υπουργείο Οικονομικών δεν είχε ιδιαίτερη ανάμειξη στους σχεδιασμούς. Έγιναν μελέτες παλαιότερα. Συνεπώς βασιστήκαμε στις μελέτες που έγιναν. Το Υπουργείο Οικονομικών είχε λάβει εντολή να πραγματοποιήσει αυτή τη μελέτη. Υπήρξε όμως μεγάλη καθυστέρηση λόγω αλλεπάλληλων δεσμεύσεων του κονδυλίου στη Βουλή. Πρόσφατα, τον περασμένο Μάρτιο, με την έναρξη της νέας κυβερνητικής θητείας κάναμε προγραμματισμό σε επίπεδο Εθνικού Συμβουλίου. Το κάθε Υπουργείο έθεσε τις προτεραιότητές του. Τέθηκε και το ζήτημα της πραγματοποίησης μιας νέας οικονομικής μελέτης, συζητήθηκε και θεωρήθηκε ότι ο υφιστάμενος σχεδιασμός στη βάση υφιστάμενων μελετών που έγιναν από τον ΟΑΥ μπορεί να ισχύσει και να εφαρμοστεί.

(ΝΝ/ΑΜ)