Ανακοινωθέντα

Στη διαχείριση των αποβλήτων και την ανακύκλωση για την εκπλήρωση των στόχων της ΕΕ, αναφέρθηκε ο Υπουργός Γεωργίας κ. Κώστας Καδής σε δηλώσεις του στη ραδιοφωνική εκπομπή «Πρωινό Δρομολόγιο» του Τρίτου Προγράμματος του ΡΙΚ.

Ακολουθεί μέρος των ερωτοαπαντήσεων.

Θα πρέπει να σας πιάνει πονοκέφαλος με τους στόχους που έχουν μπει για τα σκουπίδια.

Είναι ένα δύσκολο θέμα, πολύπλοκο και πολυδιάστατο. Ωστόσο εργαζόμαστε μεθοδικά ώστε να βρούμε τους μηχανισμούς που θα μας φέρουν κοντά στους στόχους που έχει θέσει και η ΕΕ.

Μέχρι το 2025 θα πρέπει να ανακυκλώνεται το 55% των αστικών αποβλήτων. Μέχρι το 2030 θα πρέπει να έχει φτάσει στο 60%, μέχρι το ’35 στο 65%. Πού είμαστε σήμερα;

Σήμερα είμαστε από 20% μέχρι 42%. Αν μιλάμε για γυαλί και ξύλο είμαστε κοντά στο 20 με 25%. Αν μιλάμε για τα ανακυκλώσιμα της Greendot φτάνουμε το 40%. Είμαστε αρκετά πίσω. Αυτό που είναι επίσης πολύ προβληματικό είναι ότι η ΕΕ απαιτεί να καταλήγει τελικά προς ταφή μόλις το 10%, μετά το 2035. Σήμερα, εμείς έχουμε πάνω από 70%.

Θα πρέπει να καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής λιγότερο από 10% της συνολικής ποσότητας των παραγόμενων αστικών αποβλήτων;

Μάλιστα, η ταφή των δημοτικών αποβλήτων μετά το ’35 θα πρέπει να είναι κάτω του 10%.Σήμερα αυτό το ποσοστό στην Κύπρο είναι κοντά στο 71%.Αναμένεται ότι, με τα μέτρα που έχουν ληφθεί και τα μέτρα που θα πάρουμε, όντως θα μειωθεί. Η συμφωνία που υπογράφτηκε προχθές ήταν πολύ σημαντική για την λειτουργία της ΟΕΔΑ, της Ολοκληρωμένης Εγκατάστασης Διαχείρισης Αποβλήτων στην Κόσιη. Δουλέψαμε συστηματικά, χωρίς πολλά λόγια και φασαρία. Έκλεισε λοιπόν μια εκκρεμότητα που υπήρχε από το 2015. Με αυτή τη διευθέτηση θα κλείσει μια υποδομή, ένας χώρος ανεξέλεγκτης ταφής όπως ήταν η χωματερή στον Κοτσιάτη, η οποία κατά κοινή ομολογία ολοκλήρωσε τον κύκλο της, η οποία προκαλούσε οχληρία στην γύρω περιοχή και η οποία διαχειριζόταν τα απόβλητα με τον μη ενδεδειγμένο τρόπο, εντελώς αντίθετο τρόπο από αυτόν που καθορίζει η ΕΕ. Αποφεύγεται, έτσι, ένα πρόστιμο τουλάχιστον 60 εκ. ευρώ, για το οποίο υπήρχε καταδικαστική απόφαση για την Κυπριακή Δημοκρατία.

Πότε κλείνει;

Ξεκινά από τώρα η σταδιακή μείωση των ποσοτήτων που θα φτάνουν στον Κοτσιάτη και μέσα στο επόμενο τρίμηνο θα τερματιστεί η μεταφορά απορριμμάτων. Παράλληλα, μειώνεται η τιμή που πλήρωνε το κράτος στην ΟΕΔΑ της Κόσιης περίπου στο μισό. Δηλαδή από τα 70 ευρώ που είχαμε ως αρχική τιμή, η νέα συμφωνία προνοεί μια τιμή της τάξεως των 36,6 ευρώ.

Αυτό ήταν το ποσό που είχε συμφωνηθεί επί κ. Χάσικου;

Ήταν λίγο πιο πάνω. Εν πάση περιπτώσει, θεωρούμε ότι είναι μια συμφωνία πάρα πολύ θετική που μας βοηθά να φτάσουμε πιο κοντά στους στόχους της ΕΕ, διότι μιλάμε για Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Αποβλήτων. Αυτό σημαίνει ότι επί τόπου γίνεται η διαλογή ανακυκλώσιμων υλικών, διαχωρίζονται τα απόβλητα που πηγαίνουν προς βιολογική επεξεργασία και τυγχάνουν επεξεργασίας και τα υπόλοιπα. Παρόμοια μονάδα άρχισε τη λειτουργία της πριν από ορισμένους μήνες και στη Λεμεσό, στο Πεντάκωμο. Εκεί έχουμε ένα ζήτημα ως προς το τελικό προϊόν. Αρχικά η προοπτική ήταν να το παίρνει το τσιμεντοποιείο Βασιλικού, φαίνεται όμως ότι οι προδιαγραφές του υλικού αυτού δεν ικανοποιούν. Η νέα εξέλιξη είναι ότι βρισκόμαστε πολύ κοντά σε συμφωνία με το τσιμεντοποιείο, ώστε να αρχίσει μια δοκιμαστική χρήση αυτού του υλικού κατά τους επόμενους μήνες. Ελπίζουμε ότι η δοκιμαστική αυτή χρήση, θα δείξει ότι μπορεί να αξιοποιηθεί. Αν δεν μπορεί, εμείς ετοιμαζόμαστε και για σχέδιο Β και σχέδιο Γ.

Η Λεμεσός θα μπορεί να παίρνει ό, τι απομένει;

Βεβαίως. Η δυναμικότητα της Λεμεσού είναι τέτοια, που θα μπορεί να ικανοποιήσει τις ανάγκες που θα προκύψουν.

Υπάρχει συμφωνία;

Είμαστε σε διαβουλεύσεις και πλησιάζουμε θεωρώ.

Μακροπρόθεσμα αυτές οι υποδομές θα πρέπει είτε να λειτουργούν περιορισμένα είτε να καταργηθούν. Διότι η οδηγία της ΕΕ μας κατευθύνει προς τη μείωση των αποβλήτων και στη συνέχεια στον όσο το δυνατόν πληρέστερο διαχωρισμό τους στην πηγή, ώστε τελικά σε αυτούς τους χώρους να φτάνουν πολύ μικρές ποσότητες. Έχω ορίσει ειδική επιστημονική ομάδα στο θέμα της διαχείρισης αποβλήτων. Στην ομάδα αυτή περιλαμβάνονται πανεπιστημιακοί και ειδικοί επί του θέματος και αυτό που συζητούμε αυτήν την περίοδο είναι ακριβώς ποιους μηχανισμούς θα αξιοποιήσουμε για να κινηθούμε προς αυτή την κατεύθυνση. Υπάρχουν πολύ συγκεκριμένες προσεγγίσεις που υιοθετούνται και στο εξωτερικό. Θα δούμε, σε συνεργασία πάντα και με την τοπική αυτοδιοίκηση, που θα είναι και αυτή που θα εφαρμόσει τους εκάστοτε μηχανισμούς, τι είναι καταλληλότερο για την κάθε περίπτωση.

Πώς θα διαχωρίζουμε όλα αυτά τα διαφορετικά είδη αποβλήτων;

Ήδη υπάρχουν στα σκαριά προγράμματα που θα αρχίσουν να εφαρμόζονται πιλοτικά. Στην ελεύθερη περιοχή Αμμοχώστου για παράδειγμα, ιδιαίτερα στο παραλιακό μέτωπο που λόγω του τουρισμού θα έχουμε μεγάλη παραγωγή, έχει παραχωρηθεί ο κατάλληλος εξοπλισμός ώστε να γίνεται διαχωρισμός στην πηγή.  Άρα αναμένεται ότι από εκεί θα βγάλουμε συμπεράσματα ως προς το πώς μπορεί να διευρυνθεί αυτή η προσέγγιση και αλλού. Ένας άλλος μηχανισμός είναι το «πληρώνω όσο πετώ», τον οποίο σκεφτόμαστε για την περιοχή της Λευκωσίας. Οι Δήμοι έχουν υιοθετήσει πιλοτικά αυτόν τον θεσμό και φαίνεται να έχουν και καλά αποτελέσματα. Θέλουμε επίσης να προωθήσουμε την κομποστοποίηση. Πετάμε πάρα πολύ φαγητό εμείς οι Κύπριοι. Πέραν από το ότι είμαστε πρωταθλητές στην παραγωγή αποβλήτων.

Είμαστε οι δεύτεροι σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Ποια χώρα έχει την πρωτιά;

Νομίζω είναι η Δανία.  Παράγουμε περίπου δυο κιλά ο καθένας μας τη μέρα σκουπίδια. Αυτό λένε τα στατιστικά. Θεωρώ ότι είναι απαράδεκτο. Είχε μειωθεί την περίοδο της κρίσης. Αυτό τι δείχνει; Ότι ενδεχομένως, όταν πιεζόμαστε προσέχουμε. Το άλλο που δείχνουν τα στοιχεία είναι ότι το 60% των αποβλήτων μας είναι οργανικά. Πετάμε πολύ φαγητό. Αυτό δεν νομίζω ότι μας τιμά. Άρα και η κομποστοποίηση, που είναι ακριβώς η επεξεργασία των οργανικών υπολειμμάτων, μπορεί να βοηθήσει όπως βέβαια και η διεύρυνση της ανακύκλωσης. Μέσα στην επόμενη περίοδο, επαναλαμβάνω, με πολύ συγκεκριμένο τρόπο θα συζητήσουμε την εφαρμογή όλων αυτών των μηχανισμών με την τοπική αυτοδιοίκηση ώστε να πιάσουμε τους στόχους της ΕΕ.

Απέναντι από το Σταυροβούνι, λέει ένα μήνυμα, λειτουργεί ανοιχτός σκουπιδότοπος που χρησιμοποιείται εν γνώσει του Έπαρχου Λάρνακας.

Θα τα διερευνήσουμε όλα αυτά. Είναι και τα πράσινα σημεία που θέλουμε να λειτουργήσουν. Σημεία κυρίως στην επαρχία, στα οποία θα μπορούν οι κάτοικοι να αφήνουν συγκεκριμένο τύπο απορριμμάτων. Αυτοί οι χώροι δεν έχουν λειτουργήσει όπως θα θέλαμε και αυτό είναι ένα άλλο μεγάλο θέμα. Οι προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας είναι πολλές. Θα παρακαλέσω το κοινό να ενημερώνει το Υπουργείο για τυχόν τέτοιες καταστάσεις.

(ΜΧ/ΜΚ/ΑΧ)