Ανακοινωθέντα

Είναι με ιδιαίτερη χαρά που βρίσκομαι σήμερα ανάμεσα σε εκπροσώπους θεσμών, ακαδημαϊκών ιδρυμάτων και πολιτών, για να απευθύνω χαιρετισμό στο συνέδριο με θέμα «Το Μέλλον της Ευρωπαϊκής Πολιτικής για την Άμυνα και την Ασφάλεια».  Συγχαίρω τους συνδιοργανωτές, το Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο, το Υπουργείο Εξωτερικών, το Υπουργείο Άμυνας, το Ευρωπαϊκό Κολλέγιο Άμυνας και Ασφάλειας και τον Σύνδεσμο Ευρωπαίων Πολιτών για την επιλογή των θεματικών, καθώς και για την συμπερίληψη της διάστασης της νεολαίας στο υπό εξέταση θέμα.

Η συζήτηση για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Άμυνας και Ασφάλειας είναι καθόλα επίκαιρη και σημαντική. Επίκαιρη, λόγω των διεργασιών για την αναθεώρηση αυτού του τομέα πολιτικής, μέσω των ζυμώσεων ενόψει της υιοθέτησης, τον ερχόμενο Μάρτιο, της Στρατηγικής Πυξίδας και ως εκ τούτου του νέου πλαισίου και κατεύθυνσης της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας, καθώς και λόγω της ευρύτερης συζήτησης για το Μέλλον της Ευρώπης. Σημαντική, δεδομένων των προσδοκιών των ευρωπαίων πολιτών για την αποτελεσματικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως παροχέα ασφάλειας, προσμετρώντας τις ολοένα αυξανόμενες προκλήσεις και απειλές για την ασφάλεια των κοινωνιών της Ευρώπης και της ευρωπαϊκής γειτονίας, τις οποίες  καλούμαστε να  διαχειριστούμε. Κάθε  ασύμμετρη απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια, απ’ όπου και αν αυτή προέρχεται και όποιο τομέα ή πολιτική και αν αυτή επηρεάζει, αφορά ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση και επιβάλλει συλλογική δράση και αντίδραση και από συλλογική αντιμετώπιση.

Ποια Ευρώπη θέλουμε λοιπόν στο πλαίσιο της Άμυνας και της Ασφάλειας; Όραμά μας είναι η επικράτηση της ειρήνης και της σταθερότητας ανά το παγκόσμιο, μέσω της εγκαθίδρυσης συνεργασιών στη βάση κοινών αρχών και αξιών, καθώς και της προώθησης συνεργειών προς επίτευξη του απώτερου κοινού στόχου της διασφάλισης της ευημερίας των πολιτών. Προς την κατεύθυνση αυτή λοιπόν, οι προσπάθειες θα πρέπει να επικεντρωθούν στο να καταστεί η Ευρωπαϊκή Ένωση ένας αποτελεσματικός και ενεργός παροχέας ασφάλειας, που θα δρα διεθνώς, με γνώμονα το όφελος των πολιτών και με πυξίδα τις βασικές αρχές και αξίες στις οποίες η ίδια η Ένωση εδράζεται, πρωτίστως τον σεβασμό του διεθνούς δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Χρειαζόμαστε μια Ευρώπη που θα λειτουργεί συλλογικά και αλληλέγγυα προς όλα τα κράτη μέλη και τους πολίτες της μια Ευρώπη ικανή να δράσει αποτελεσματικά σε ένα ραγδαία μεταβαλλόμενο περιβάλλον, αυτόνομα, αλλά και σε συνεργασία με άλλους δρώντες ασφάλειας και εταίρους, που συμμερίζονται τις ίδιες αρχές και αξίες.  Αυτό εξάλλου πρέπει να είναι το αποκλειστικό κριτήριο εγκαθίδρυσης συνεργασιών, ώστε να διασφαλίζεται η αξιοπιστία της Ένωσης, η αειφορία και η συνοχή δράσεων και πολιτικών. Χρειαζόμαστε μια Ευρώπη της οποίας οι αποφάσεις δεν θα μπορούν να αμφισβητηθούν ως προς την ορθότητά τους, αφού θα ενέχουν συνοχή και θα είναι απαλλαγμένες από τη λογική των δύο μέτρων και δύο σταθμών.  Αυτή την ταυτότητα χρειάζεται να έχει η Ευρώπη της ασφάλειας και της άμυνας. Αυτή η ταυτότητα θα επιτρέψει την επιτυχή άσκηση του γεωπολιτικού ρόλου που αρμόζει στην Ένωση, καθώς και θα συμβάλει αποτελεσματικά στην ανάληψη της ευρωπαϊκής ευθύνης για τη διεθνή ασφάλεια, σε βαθμό που να συνάδει με τους στόχους και τις φιλοδοξίες της.

Αποτελεί κοινή πεποίθηση ότι, προκειμένου να επιτευχθεί αποτελεσματικά ο στόχος της εγγύησης της συλλογικής ασφάλειας των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χρειάζεται σύμπνοια, συλλογικότητα και στοχοθεσία μεταξύ των κρατών μελών. Σε αυτό το πλαίσιο, η δημιουργία μιας κοινής ευρωπαϊκής κουλτούρας ασφάλειας και άμυνας είναι απαραίτητη, ώστε να διευκολυνθεί η συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και των δυνάμεων ασφαλείας τους, αλλά και να υπάρχει μια ξεκάθαρη στρατηγική κατεύθυνσης πορείας και στόχευσης. Έτσι θα ενισχυθεί εμπράκτως το αίσθημα του ανήκειν, βασικό συστατικό της εδραίωσης της εμπιστοσύνης μεταξύ εταίρων, αλλά και η συλλογική προσήλωση στον κοινό στόχο και όραμα επικράτησης της ειρήνης και της σταθερότητας.

Η ενίσχυση της συνεργασίας στους τομείς της εκπαίδευσης και της έρευνας σε ό,τι αφορά την ασφάλεια και την άμυνα, μπορεί να συμβάλει και στην προώθηση της κοινής ευρωπαϊκής κουλτούρας. Η συνεχής και δομημένη διάδραση των παραγόντων και φορέων ασφάλειας και άμυνας, τόσο μέσω εκπαιδευτικών, όσο και μέσω κοινών ερευνητικών προγραμμάτων, θα οδηγήσει στην εμπέδωση της ιδέας ότι οι δυνάμεις όλων των κρατών μελών αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου πλαισίου με κοινή επιδίωξη την εγγύηση της ασφάλειας του συνόλου των ευρωπαίων πολιτών. Θα επιτρέψει επίσης την αλληλογνωριμία, την ανάπτυξη συνεργειών και τον συντονισμό, με αποτέλεσμα τη βελτίωση της συνεργασίας και της απρόσκοπτης και αποτελεσματικής χρήσης των υφιστάμενων μέσων που διαθέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας στην εργαλειοθήκη της. 

Δεν νοείται, κυρίες και κύριοι, ολοκληρωμένη και δημοκρατική ευρωπαϊκή κουλτούρα ασφάλειας και άμυνας χωρίς να διασφαλίζεται ο πλήρης σεβασμός της αρχής της ισότητας – ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στην εκπροσώπηση στα κέντρα λήψης αποφάσεων – και χωρίς την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου σε όλο το φάσμα της πολιτικής αυτής. Παρά την αναγνώριση της θετικής συμβολής των γυναικών στην πρόληψη, διαχείριση και επίλυση των συγκρούσεων, του ρόλου τους στην ειρήνη και την ασφάλεια γενικότερα, και των βημάτων που έγιναν ήδη για την εφαρμογή  του Ψηφίσματος 1325 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών – περιλαμβανομένης της υιοθέτησης Σχεδίων Δράσης από τα πλείστα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκ των οποίων και η Κύπρος – ο δρόμος για την ισότητα είναι ακόμα μακρής. Τόσο η εμπέδωση της ισότητας, όσο η συμμετοχή και η εξέταση των επιπτώσεων των συρράξεων και των προκλήσεων ασφάλειας γενικότερα στα κορίτσια και τις γυναίκες, πρέπει να αποτελούν μέρος της εκπαίδευσης και αντικείμενο ενασχόλησης σε κάθε εκπαιδευτικό και ερευνητικό πρόγραμμα συνεργασίας στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας.

Στο πλαίσιο της εφαρμογής του οράματος για την Ευρώπη που θέλουμε, ως πολίτες και ως θεσμοί, η Βουλή των Αντιπροσώπων δηλώνει ενεργητικά παρούσα στις προσπάθειες  προώθησης  των ευρωπαϊκών επιδιώξεων στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας. Η Βουλή εκφράζει ετοιμότητα και βούληση, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων, του ρόλου και της αποστολής της, να στηρίξει με κάθε τρόπο την εκτελεστική εξουσία, ώστε να διαδραματίσει αποτελεσματικά τον πλήρη και πολυδιάστατο  ρόλο  της  ως  κράτος μέλος, αλλά και ως γέφυρα μεταξύ Ευρώπης και Μέσης Ανατολής, για επικράτηση των συνθηκών ειρήνης, σταθερότητας και ασφάλειας στη γειτονία της, αλλά και σε ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

Η Βουλή των Αντιπροσώπων συμβάλλει εξάλλου στο στόχο της προώθησης της ειρήνης και της σταθερότητας, μέσω της ενεργούς κοινοβουλευτικής διπλωματίας και μέσω της εγκαθίδρυσης συνεργασιών με κοινοβούλια κρατών που διαπνέονται από τις ίδιες αρχές και αξίες. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τα θέματα αμυντικής φύσης, η Βουλή συμμετέχει στη Διάσκεψη για την Κοινή Εξωτερική και Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας και την Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας, που αποτελεί φόρουμ διαλόγου για την εν λόγω θεματολογία, μεταξύ των εθνικών κοινοβουλίων των κρατών μελών, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, κοινοβουλίων των υποψήφιων για ένταξη χωρών και συνεργαζόμενων κοινοβουλίων. Στο πλαίσιο αυτό, συμμετέχει επίσης ενεργά  στις  συναντήσεις  των  αντιπροσωπιών  των  χωρών  GroupMed, όπου συζητούνται θέματα ενδιαφέροντος για την περιοχή της Μεσογείου και συντονίζονται οι προσπάθειες για ανάδειξη της Νότιας πτυχής για την ασφάλεια και άμυνα της Ένωσης.

Εξάλλου, η Βουλή των Αντιπροσώπων πρωτοστάτησε για την εγκαθίδρυση της κοινοβουλευτικής πτυχής των Τριμερών Συνεργασιών, διοργανώνοντας την πρώτη συνάντηση των Επιτροπών αρμόδιων για θέματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας των Κοινοβουλίων Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ, το 2016. Έκτοτε, από κοινού με την Βουλή των Ελλήνων, εγκαθιδρύθηκαν χωριστές τριμερείς συναντήσεις Προέδρων Κοινοβουλίων με το Ισραήλ, την Αίγυπτο και την Ιορδανία, ενώ εξετάζεται η προοπτική διεύρυνσης των υφιστάμενων μηχανισμών συνεργασίας.

Κλείνοντας, διαπιστώνω, με ιδιαίτερη χαρά, τη συμπερίληψη στην ημερήσια διάταξη συζήτησης με νέες και νέους για το Μέλλον της Ευρώπης. Η συμμετοχή και η εμπλοκή των νέων στη διαμόρφωση των πολιτικών που τους αφορούν αποτελεί προσωπική και θεσμική προτεραιότητα. Ειδικότερα στο πλαίσιο της συζήτησης για το Μέλλον της Ευρώπης, είναι απαραίτητο να δοθεί στους νέους, που αποτελούν και θα βιώσουν το μέλλον, βήμα για να εκφραστούν, να συμμετέχουν και έτσι να διασφαλιστεί ότι οι απόψεις τους θα ληφθούν υπόψη και θα εισακουστούν.  Η δημοκρατία επιβάλλει την ενεργή συμμετοχή των νέων ανθρώπων στη συζήτηση για την Ευρώπη που θέλουμε και επιθυμούμε και ειδικότερα για τις αλλαγές που θέλουμε να επιφέρουμε στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

Αυτό ορίζει η πολυφωνία, η δημοκρατία, η ισότητα, έτσι θα επικρατήσει το κράτος δικαίου για την Ευρώπη της αλληλεγγύης και ενσυναίσθησης που θέλουμε να διασφαλίσουμε και να προστατεύσουμε.

(ΕΚ/ΣΧ)