Ανακοινωθέντα

Η συνεχής γενική αύξηση των τιμών των αγαθών και των υπηρεσιών δημιουργεί το φαινόμενο του πληθωρισμού, ο οποίος μειώνει την αξία του νομίσματος και προκαλεί πτώση στην αγοραστική δύναμη των εισοδημάτων.

Ο πληθωρισμός είναι μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν σήμερα σχεδόν όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου. Εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία και της ενεργειακής κρίσης, η οικονομική αβεβαιότητα βαθαίνει από τις συνεχόμενες αυξήσεις των τιμών, και συγκεκριμένα των τιμών των καυσίμων και του ηλεκτρισμού, με τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη να φτάνει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.

Εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο, τόσο η Κύπρος όσο και οι υπόλοιπες χώρες βιώνουν σημαντική αύξηση στις τιμές που πληρώνει ο καταναλωτής. Το φαινόμενο του πληθωρισμού έχει πολλαπλές αρνητικές πτυχές: διαβρώνει την αγοραστική δύναμη των πολιτών, προκαλεί αύξηση των επιτοκίων και επιβραδύνει την οικονομική ανάπτυξη. Τα προβλήματα αυτά, αναδεικνύουν ακόμη πιο έντονα την επιτακτική ανάγκη για αλλαγές, καθώς και τον καθορισμό μέτρων. Η κυπριακή κυβέρνηση υιοθέτησε αριθμό βραχυπρόθεσμων μέτρων για την αντιμετώπιση των πληθωριστικών τάσεων, καθώς και για τον μετριασμό των τιμών ενέργειας. Επίσης, με απώτερο σκοπό την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών της ενέργειας, τα κράτη μέλη της ΕΕ ενέκριναν τον Κανονισμό (ΕΕ) 2022/1854 του Συμβουλίου της 6ης Οκτωβρίου 2022 για επείγουσα παρέμβαση, ο οποίος εισάγει κοινά μέτρα αναφορικά με την επιβολή ανώτατου ορίου στα έσοδα όσων παράγουν ηλεκτρική ενέργεια με άλλες τεχνολογίες, την εισφορά αλληλεγγύης για τον τομέα των ορυκτών καυσίμων, τη μείωση ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας και τον ορισμό προσωρινής τιμής για προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (σύμφωνα με τον Κανονισμό, η εφαρμογή των μέτρων αυτών δεν είναι υποχρεωτική για την Κύπρο και τη Μάλτα).

Το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Κύπρου (ΣΟΑΚ), λόγω της σοβαρότητας του φαινομένου του πληθωρισμού, συνέστησε επιτροπή για να προτείνει σειρά μέτρων και κατευθύνσεων πολιτικής με σκοπό την αντιμετώπιση του πληθωρισμού σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Οι εισηγήσεις του ΣΟΑΚ, όπως παρουσιάζονται στην παρούσα Πρόταση, συμπληρώνουν τα βραχυπρόθεσμα μέτρα που έχει ήδη λάβει το κράτος αλλά και τα μέτρα της ΕΕ, και ευθυγραμμίζονται τόσο με το εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας όσο και με τη Μακροπρόθεσμη Στρατηγική Βιώσιμης Ανάπτυξης της Κυπριακής Οικονομίας «Όραμα 2035»:

1. Βελτίωση της παραγωγικότητας μέσω του ψηφιακού μετασχηματισμού και της καινοτομίας
   
   
   • Ψηφιοποίηση υπηρεσιών.
   • Βελτίωση ευρυζωνικότητας.
   • Xρήση νέων τεχνολογιών στον τομέα της γεωργίας.
    
   Το εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας περιλαμβάνει μία σειρά από μέτρα ψηφιακού μετασχηματισμού και μεταρρυθμίσεων τα οποία έχουν μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα και στοχεύουν στην επένδυση στην καινοτομία και στην αύξηση της παραγωγικότητας. Η ψηφιοποίηση διαφόρων υπηρεσιών θα μειώσει την ανάγκη χρήσης μεταφορικών μέσων για τη διεκπεραίωση των υπηρεσιών με φυσική παρουσία, καθώς και την ανάγκη επιβολής επιπρόσθετων τελών για τη διεκπεραίωσή τους. Γενικά, ο ψηφιακός μετασχηματισμός και η επένδυση στην καινοτομία θα επιφέρει πολλαπλά οφέλη στην παραγωγικότητα, στην επίτευξη οικονομιών κλίμακας, στη μείωση του κόστους παραγωγής και των τελικών τιμών καταναλωτή.

   Επίσης, η βελτίωση της ευρυζωνικότητας θα προσφέρει ένα καινοτόμο περιβάλλον με προηγμένες υποδομές, το οποίο θα συμβάλει σημαντικά στη μείωση του κόστους στον εργασιακό χώρο (μέσω πιο αποδοτικών συναλλαγών και επικοινωνιών), καθώς και στη ζωή των νοικοκυριών, π.χ. παροχή ευκαιριών για εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση και εργασία από το σπίτι.

   Επιπλέον, σημαντική είναι η προώθηση της επιχειρηματικότητας και η χρήση νέων τεχνολογιών στον τομέα της γεωργίας, τα οποία μπορούν να επιφέρουν βελτίωση της παραγωγικότητας και μείωση της εξάρτησης σε εισαγωγές.

   
   
2. Βελτίωση της εφοδιαστικής αλυσίδας και της συνδεσιμότητας της Κύπρου
   
   
   • Αναβάθμιση λιμανιών και αεροδρομίων μέσω νέων τεχνολογιών.
   • Βελτίωση συνδεσιμότητας μέσω αέρος και θαλάσσης.
   • Αναβάθμιση Υπηρεσίας Εμπορίου για προώθηση εξαγωγών.
    
   Η αναβάθμιση των λιμανιών και αεροδρομίων μέσω νέων τεχνολογιών και η προώθηση τους ως περιφερειακών κόμβων θα συμβάλει στη βελτίωση της εφοδιαστικής αλυσίδας και στη μείωση του κόστους μεταφορών από και προς άλλες χώρες.

   Πολύ σημαντική είναι η βελτίωση της συνδεσιμότητας μέσω αέρος και θαλάσσης, η οποία θα μειώσει το κόστος μεταφοράς προϊόντων και ανθρώπων.

   Επιπλέον, η αναβάθμιση της Υπηρεσίας Εμπορίου (ΥΕΕΒ) με στόχο την προώθηση των εξαγωγών θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις που εξάγουν προϊόντα και υπηρεσίες να πετύχουν οικονομίες κλίμακος, με αποτέλεσμα τη μείωση των τιμών και στην εγχώρια αγορά (π.χ. τεχνολογικές αναβαθμίσεις).

    

3. Χρήση φθηνότερων πηγών ενέργειας, κυκλική οικονομία και μείωση κατανάλωσης ενέργειας
   
   
   • Αναβάθμιση και σύνδεση δικτύου με άλλες χώρες.
   • Αναβάθμιση κτιρίων για ελάχιστη ενεργειακή κατανάλωση.
   • Προώθηση ανάπτυξης προσιτών κατοικιών για στήριξη ευάλωτων ομάδων.
   
   Η αναβάθμιση της αγοράς ηλεκτρισμού, σε συνδυασμό με την αναβάθμιση και τη σύνδεση του δικτύου με άλλες χώρες και τη χρήση φθηνότερων πηγών ενέργειας, θα συμβάλει στη σταδιακή μείωση της τιμής του ηλεκτρισμού. Οι εισηγήσεις του Συμβουλίου ημερομηνίας 26 Μαΐου 2022 με θέμα την «Πράσινη Ανάπτυξη – Ενέργεια» μπορούν να συμβάλουν μακροπρόθεσμα, είτε άμεσα είτε έμμεσα, στη μείωση των τιμών κατανάλωσης ενέργειας και στη μετρίαση της ευπάθειας της οικονομίας σε εξωγενείς κλυδωνισμούς από τον τομέα της ενέργειας.

   Η προώθηση της κυκλικής οικονομίας θα συμβάλει στη μείωση της υπερβολικής καταναλωτικής συνήθειας και στη μείωση χρήσης πρώτων υλών με αποτέλεσμα τη μείωση του κόστους παραγωγής και των τελικών τιμών καταναλωτή (αριθμός μέτρων για την προώθηση της κυκλικής οικονομίας στην Κύπρο περιλαμβάνεται προς υλοποίηση στο εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας).

   Επίσης, η προώθηση κινήτρων από το κράτος σχετικά με την αναβάθμιση κτιρίων για ελάχιστη ενεργειακή κατανάλωση θα συμβάλει στη μείωση του κόστους ζωής. Το κράτος θα πρέπει επίσης να συμβάλει στην προώθηση ανάπτυξης προσιτών κατοικιών και άλλων μέτρων για στήριξη των οικονομικά ευάλωτων ομάδων πληθυσμού που επηρεάζονται περισσότερο σε περιόδους ψηλού πληθωρισμού.

    

4. Υιοθέτηση φθηνών αποδοτικών μέσων μαζικής μεταφοράς
   
   
   •  Προώθηση χρήσης υφιστάμενων μέσων μαζικής μεταφοράς.
   •  Υιοθέτηση νέων αποδοτικότερων μέσων μαζικής μεταφοράς.
    
   Στη Μακροπρόθεσμη Στρατηγική «Όραμα 2035» περιλαμβάνεται εισήγηση που αφορά πρώτιστα στην ανάγκη αλλαγής νοοτροπίας και συνηθειών των Κυπρίων πολιτών σχετικά με τη χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς. Σύμφωνα με την εισήγηση, το κράτος θα πρέπει να ενθαρρύνει τη χρήση λεωφορείων και ποδηλάτων και να προωθήσει προγράμματα κοινής χρήσης αυτοκινήτων. Η αύξηση της συχνότητας των μέσων μαζικής μεταφοράς στα πανεπιστήμια, νοσοκομεία και σχολεία και η παροχή οικονομικών κινήτρων για τη χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς σε συγκεκριμένες ομάδες (π.χ. φοιτητές, μαθητές) θα βοηθούσε στην προσπάθεια αυτή, αποφέροντας ταυτόχρονα μείωση του κόστους μεταφοράς στη χώρα και αύξηση της παραγωγικότητας.

   Επιπλέον, η λειτουργεία τραμ (tram) που θα συνδέει περιοχές γύρω από την πρωτεύουσα και τη γραμμική διαδρομή κατά μήκος του ποταμού Πεδιαίου ή/και στον παραλιακό της Λεμεσού, μπορεί να αποτελέσει ένα αποδοτικό μέσο μαζικής μεταφοράς εργαζομένων, μαθητών και φοιτητών. Στο παρελθόν είχε διενεργηθεί μελέτη βιωσιμότητας για τη λειτουργία τραμ και σιδηροδρομικής σύνδεσης μεταξύ πόλεων, η οποία υπέδειξε ότι αυτά τα έργα δεν είναι βιώσιμα με τα σημερινά δεδομένα. Στο μέλλον όμως, η μελέτη θα πρέπει να επικαιροποιηθεί καθώς αυτά τα έργα μπορεί να αποτελέσουν αποδοτικά μέσα μαζικής μεταφοράς όταν οι κρίσιμες παράμετροι διαφοροποιηθούν.

    

(ΜΒ/ΣΧ)