Ανακοινωθέντα

Κυριακή, 10 Σεπτεμβρίου 2023 – Ιερός Ναός Παναγίας Χρυσελεούσης, Τσάδα, Πάφος

«Δεν μπορεί ο καθένας μας να γίνει ήρωας, αλλά ένας ήρωας μπορεί να προέρχεται από οπουδήποτε». Και η μικρή Κοινότητα της Τσάδας είναι ένα εκ των πιο τρανών παραδειγμάτων αυτής της διαπίστωσης. Δεν είναι η ταπεινή καταγωγή φυσικά, δεν είναι τα δεδομένα που ξεκινάς, αλλά το μεγαλείο της ψυχής που καθορίζουν το αληθινό μπόι του ανθρώπου.

Κάθε άνθρωπος, κάθε συμπολίτης μας που «απαντά» στο ιστορικό κάλεσμα της πατρίδας, που δηλώνει παρών στις δύσκολες στιγμές, που έχει το ψυχικό σθένος να υπερβεί τα ανθρώπινα όρια, όποια και αν είναι η καταγωγή του, και από όπου κι αν προέρχεται, μπαίνει δικαιωματικά στο υπέρλαμπρο φάσμα του ηρωισμού και παίρνει μια θέση στο πάνθεο των ηρώων που αψήφησαν τους κινδύνους, τις κακουχίες, τα βασανιστήρια, τις φυλακίσεις και αντίκρισαν ακόμη και τον ίδιο τον θάνατο στα μάτια για να υπερασπιστούν το υπέρτατο αγαθό, την ελευθερία.

Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο είναι που βρισκόμαστε σήμερα εδώ, για να τελέσουμε με υπέρτατο δέος, σεβασμό και συγκίνηση, τα αποκαλυπτήρια των προτομών των ηρώων της Κοινότητας Τσάδας, των Βλαδίμηρου Ηρακλέους, Αντρέα Χριστοδούλου και Ηρόδοτου Σάββα, και να αποδώσουμε ως πολιτεία, ως κυπριακός λαός, ως κοινότητα, τη δέουσα τιμή. Οι ήρωες που τιμούμε σήμερα υπήρξαν ισάξιοι του ηρωισμού, της αυτοθυσίας και του μεγαλείου του συγχωριανού τους, του Ευαγόρα Παλληκαρίδη, του Ευαγόρα της Κύπρου, του Ευαγόρα του Ελληνισμού. Γι’ αυτό εξάλλου επιλέγηκε ο συγκεκριμένος χώρος για τις προτομές τους, για να πλαισιώσουν τον συγχωριανό τους και νεαρότερο ήρωα της αγχόνης. Χώρος αφιερωμένος στους διαχρονικούς υπερασπιστές της ελευθερίας της Κύπρου. Δικαίως, λοιπόν, η Τσάδα νιώθει περήφανη για τα άξια τέκνα της που αψήφησαν τον θάνατο και βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή προάσπισης της ελευθερίας και της πατρίδας στους διαχρονικούς αγώνες.

Θέλω να συγχαρώ θερμά την Κοινότητα Τσάδας και τον Πρόεδρο και τα Μέλη του Κοινοτικού Συμβουλίου που στήριξαν την πρωτοβουλία και την όλη προσπάθεια, όπως επίσης και τους συντελεστές που φιλοτέχνησαν τις προτομές των ηρώων μας.

Επιτρέψετέ μου, στο πλαίσιο της σημερινής σεμνής τελετής, να αναφερθώ τηλεγραφικά και χωρίς τις όποιες υπερβολές, στο μεγαλείο και την παρακαταθήκη της θυσίας των ηρώων που τιμούμε σήμερα.

Ο Βλαδίμηρος Ηρακλέους γεννήθηκε το 1939. Με την έναρξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ, μαθητής τότε του Ελληνικού Γυμνασίου Πάφου, μόλις 15 ετών, αισθάνεται την υποχρέωση και την ανάγκη να συμμετάσχει ενεργά στον αγώνα εναντίον του Βρετανού αποικιοκράτη. Κατατάγηκε από τους πρώτους στις τάξεις της ΕΟΚΑ και συμμετείχε ενεργά στη δράση της οργάνωσης. Την απόφαση και τις ενέργειες του Βλαδίμηρου, φίλου και συναγωνιστή του Παλληκαρίδη, στήριξαν οι γονείς του, Ηράκλης και Ελένη Αθανασίου.

Στο πλαίσιο της δράσης του, χαρτογράφησε την ευρύτερη περιοχή της Τσάδας και κατασκεύασε κρησφύγετα και αμέτρητες κρυψώνες για τους συναγωνιστές του. Εκπαιδεύτηκε στη χρήση όπλων και αυτοσχέδιων βομβών για διάφορες ενέδρες, που στέφθηκαν με επιτυχία στην Επαρχία Πάφου. Διακαές και μοναδικό του πάθος, η απελευθέρωση της πατρίδας του και η Ένωση με τη μητέρα Ελλάδα.

Με την έναρξη των διακοινοτικών ταραχών το 1963, ο Βλαδίμηρος δηλώνει και πάλι παρών. Εντάχθηκε στις ομάδες εθελοντών στρατιωτών για υπεράσπιση του νόμιμου κράτους και της Κυπριακής Δημοκρατίας. Συμμετέχει ενεργά στις «μάχες του Μούτταλλου» κατά τη διάρκεια των οποίων σκοτώθηκε από τουρκικά πυρά, οδηγούμενος στη φωτεινή πορεία της Ιστορίας.

Έναν χρόνο αργότερα, πέφτει ηρωικά ακόμη ένας άλλος νέος της Τσάδας, παιδί της πολυμελούς οικογένειας της Ρεβέκκας και του Χριστόδουλου Σάββα. Γεννημένος το 1946, ο Ανδρέας Χριστοδούλου, άριστος απόφοιτος του Ελληνικού Γυμνασίου Πάφου, βρίσκεται το 1963 στην πρώτη γραμμή για την προάσπιση του νόμιμου κράτους.

Με σκοπό την υπεράσπιση της Κυπριακής Δημοκρατίας κατατάσσεται στον Κυπριακό Στρατό τον Ιανουάριο του 1965 και μετά τη γενική και ειδική εκπαίδευσή του ως ασυρματιστή στις Διαβιβάσεις στη Λάρνακα, υπηρετεί στο ακριτικό φυλάκιο στο Αμπελικού, κοντά στη Μόρφου.

Στις 9 Απριλίου 1965, σφαίρα από τα τουρκικά φυλάκια βρίσκει τον Ανδρέα στο κεφάλι και σε ηλικία μόλις 19 χρονών οδηγείται στην αθανασία.

Ο Ηρόδοτος Σάββα, γιος της Σοφίας και του Χριστόδουλου Ταλιώτη, είναι το τρίτο παλληκάρι της Τσάδας που τιμούμε σήμερα. Ο Ηρόδοτος γεννήθηκε το 1954 και αποφοίτησε από το Οικονομικό Λύκειο Πάφου. Το 1974, κατά τη διάρκεια της βάρβαρης τουρκικής εισβολής, υπηρετεί τη θητεία του στο 361 Τάγμα Πεζικού στο Συγχαρί, όπου κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων των Τούρκων το τάγμα περικυκλώθηκε από τις δυνάμεις του Αττίλα. Οι προσπάθειές τους να διαφύγουν στην Αμμόχωστο στις 14 Αυγούστου το 1974 κατέληξαν στη σύλληψη και την εν ψυχρώ εκτέλεσή του. Έκτοτε το όνομα του προστέθηκε στον μακρύ κατάλογο των αγνοουμένων.

Σχεδόν 40 χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα το 2013, τα οστά του Ηρόδοτου εντοπίστηκαν σε ομαδικό τάφο στην περιοχή Κορνόκαμπος και αναγνωρίστηκαν με τη μέθοδο του DNA και κηδεύτηκε στη γενέτειρά του.

Τα τραγικά απότοκα της τουρκικής εισβολής και της συνεχιζόμενης κατοχής παραμένουν εδώ και 49 χρόνια: οι πρόσφυγες, οι αγνοούμενοι, οι εγκλωβισμένοι, η κατοχή, η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών του κυπριακού λαού, αποτελούν αδιάσειστα τεκμήρια, ως βαθύ τραύμα στην ιστορική μας μνήμη και ως χρέος στην καθημερινή μας δράση. Δεν μπορεί να είναι αυτό το μέλλον της πατρίδας μας.

Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, από την πρώτη στιγμή ανάληψης της εξουσίας, ξεκινήσαμε μια μεγάλη διπλωματική προσπάθεια, με στόχο την επανέναρξη των συνομιλιών το συντομότερο δυνατόν, για να πετύχουμε την απελευθέρωση, την επανένωση, να οδηγηθούμε επιτέλους στην επίλυση του κυπριακού προβλήματος. Θέλω να σας διαβεβαιώσω, και ως χρέος προς τη θυσία των ηρώων που τιμούμε σήμερα, ότι δεν θα αποδεχτούμε ποτέ την κατοχή, δεν θα αποδεχτούμε τα τετελεσμένα της τουρκικής εισβολής, δεν μπορούμε να αποδεχτούμε η πατρίδα μας να παραμείνει μοιρασμένη.

Θα αγωνιστώ λοιπόν με όλες μου τις δυνάμεις έτσι ώστε να φτάσουμε στην ευλογημένη μέρα, να πετύχουμε μια λύση στη βάση των σχετικών ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών και των αρχών και αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης της οποίας η Κυπριακή Δημοκρατία είναι κράτος μέλος.

Εργαζόμαστε στη βάση συγκεκριμένου πλάνου και σχεδιασμού έτσι ώστε οι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας, οι πολίτες ενός κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να μην παραμείνουν πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Και είναι σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο που θεωρώ το επόμενο διάστημα ιδιαίτερης σημασίας, στο τέλος της βδομάδας θα μεταβώ στη Νέα Υόρκη για τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών και τον Οκτώβρη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στις Βρυξέλλες, που θα είναι καθοριστικής και κομβικής σημασίας για την προσπάθειά μας.

Και θέλω να επαναλάβω σήμερα την ετοιμότητά μου να εργαστώ εποικοδομητικά, μακριά από στείρες αντιπαραθέσεις, μακριά από επικοινωνιακά, μακριά από παιχνίδια και λογικές επίρριψης ευθυνών, για να πετύχουμε την πολυπόθητη επανένωση της πατρίδας μας.

Την ίδια στιγμή, για να πετύχουμε την άρση του αδιεξόδου και την επανέναρξη των συνομιλιών που θα μας οδηγήσουν στην επίλυση του Κυπριακού, η ύπαρξη ενός ισχυρού αρραγούς εσωτερικού μετώπου είναι απόλυτη προϋπόθεση. Και είμαι βέβαιος ότι όλοι αντιλαμβάνονται τη σημασία της εσωτερικής ενότητας, όχι μόνο ως ελάχιστη υποχρέωσή μας προς τον κυπριακό λαό, αλλά και ως σημαντικός παράγοντας ισχύος τόσο στην προσπάθεια για επανέναρξη των συνομιλιών όσο και στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Το σπουδαιότερο μνημείο και η ύψιστη τιμή για τη θυσία των παλληκαριών της Τσάδας, Ηρακλέους, Χριστοδούλου και Σάββα, οι οποίοι θυσίασαν τη ζωή τους για την πατρίδα, για την ελευθερία, είναι να πράξουμε ό,τι είναι δυνατό για να απελευθερώσουμε την πατρίδα μας, να τερματιστεί η κατοχή και να επανενώσουμε τον τόπο μας.

Καταθέτοντας σήμερα στεφάνι στους ήρωές μας, δίνουμε την υπόσχεση πως θα σταθούμε άξιοι συνεχιστές της Ιστορίας μας, παίρνοντας διδάγματα από τη δική τους θυσία.

Τα μνημεία και οι προτομές ανεγείρονται ως το ελάχιστο που οφείλουμε στους ήρωές μας. Η υπόμνηση, όμως, της θυσίας τους και η διατήρηση της μνήμης τους, αποτελεί για εμάς χρέος και υπέρτατο καθήκον. Αποτελούν, και μόνο έτσι θα τιμήσουμε τη μνήμη τους, καθοδηγητικό φάρο για όλους εμάς, και την ίδια ώρα μας καλούν να συνεχίσουμε το ασυμπλήρωτο έργο τους, συντρίβοντας την αδικία και δικαιώνοντας την Ιστορία και απελευθερώνοντας τον τόπο μας.

Αιωνία τους η μνήμη.

(ΡΜ/ΜΒ)