Ανακοινωθέντα

Η έκθεση που εγκαινιάζουμε απόψε ξυπνά μνήμες.

Η έκθεση «Μικρά Ασία: Λάμψη – Καταστροφή – Ξεριζωμός – Δημιουργία» που οργανώθηκε πέρσι από το Μουσείο Μπενάκη και το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών γνωρίζω ότι είχε μεγάλη επιτυχία στην Αθήνα συγκεντρώνοντας χιλιάδες επισκέπτες. Είναι συνεπώς ιδιαίτερη τιμή και χαρά να εγκαινιάζω απόψε την έκθεση «Μικρά Ασία – Κύπρος» με τη ξεχωριστή της εστίαση στους Μικρασιάτες που ξαναέφτιαξαν τη ζωή τους στον τόπο μας.

Με αξιοθαύμαστο τρόπο αποκαλύπτονται απόψε μπροστά μας η δόξα και η λάμψη της Μικράς Ασίας αλλά και ο πόλεμος και ο ξεριζωμός των ελληνικών πληθυσμών. Σημαντική προσθήκη στην έκθεση εδώ στη Λευκωσία είναι οι ιστορίες και οι μνήμες εκείνων που βρήκαν καταφύγιο στον τόπο μας. Έφτασαν κάτω από δύσκολες συνθήκες αφού, τότε η Κύπρος ήταν κάτω από τη βρετανική αποικιοκρατική δύναμη και ο αριθμός των προσφύγων που μπόρεσε τελικά να εγκατασταθεί εδώ ήταν περιορισμένος, περίπου 2000 άνθρωποι. Με την περηφάνια, την αγέρωχη ψυχή που τους διακρίνει και το φιλοπρόοδο πνεύμα τους, αρετές που κανένας κατακτητής δεν μπόρεσε ποτέ να τους αφαιρέσει, οι Μικρασιάτες θα καταφέρουν όχι μόνο να αναγεννηθούν μέσα από τις στάχτες, αλλά και να συμβάλουν στην προκοπή της κυπριακής κοινωνίας, η οποία τους αγκάλιασε με θέρμη, όπως μαρτυρούν τα δημοσιεύματα της εποχής.

Αρκετοί μάλιστα θα εργαστούν ως δάσκαλοι και θα συμβάλουν στην εδραίωση της ελληνικής παιδείας σε μια εποχή που η Κύπρος αποτελούσε βρετανική αποικία.

Σήμερα οι απόγονοι όλων αυτών αποτελούν αναπόσπαστο, ζωντανό κομμάτι της κυπριακής κοινωνίας. Αξίζει να τους συγχαρούμε για το πώς κράτησαν, παρά τις αντιξοότητες, ζωντανή τη μνήμη, ιδρύοντας, μεταξύ άλλων, και τον δικό τους πολύ δραστήριο Σύνδεσμο – είναι ήδη η τρίτη εκδήλωση που γίνεται μέσα σε λίγους μήνες για τη Μικρά Ασία – και θέλω να σας συγχαρώ για τις ενέργειες και δράσεις σας στην Κύπρο που συμβάλλουν στο να διατηρηθεί το δέσιμο με τις ρίζες ως στοιχείο ξεχωριστής ιστορίας και ταυτότητας.

Επιτρέψτε μου να συγχαρώ θερμά και το Ίδρυμα Λεβέντη, τη Λεβέντειο Πινακοθήκη, το Μουσείο Μπενάκη και το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών που με την έκθεση αυτή μας ταξιδεύουν στη μνήμη, 101 χρόνια μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, στέλνοντας μας παράλληλα και ένα ηχηρό μήνυμα: το χρέος να κρατήσουμε τη μνήμη ζωντανή για τις γενιές που θα έρθουν.

Ένα χρέος που στην Κύπρο το νιώθουμε βαρύ. Άλλωστε, η έκθεση αυτή θα ξυπνήσει και δικές μας μνήμες, καθώς το 2024 συμπληρώνονται 50 χρόνια από τη βάρβαρη τουρκική εισβολή το καλοκαίρι του 1974 που ανάγκασε πάνω από 200.000 συνανθρώπους μας να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και στην προσφυγιά, σιγά σιγά να ξαναστήσουν τη ζωή τους, να μεγαλώσουν οικογένειες. Εργάστηκαν, κοπίασαν, δημιούργησαν και αξιώθηκαν να δουν τα παιδιά τους να μεγαλώνουν ξένοι στον ίδιο τους τον τόπο, με την επιθυμία, όμως, της επιστροφής να είναι πάντοτε ισχυρότερη. Και ένα μήνυμα που θέλω να στείλω στους συμπολίτες μας είναι ότι θα πράξω ό,τι είναι δυνατόν, έτσι ώστε να επανενώσουμε τον τόπο μας.

Αλλά με τα εγκαίνια της έκθεσης, δυστυχώς, συμπίπτει μια τραγική εξέλιξη στη γειτονιά μας. Βλέπουμε τι γίνεται πολύ λίγα μίλια από εδώ. Είναι ακριβώς επειδή γνωρίζουμε από προσφυγιά, τι σημαίνει πόνος, τι σημαίνει δυστυχία, που στο πλαίσιο των δυνατοτήτων μας, έχοντας άριστες σχέσεις με όλα τα γειτονικά κράτη, προσπαθούμε να βοηθήσουμε ειδικότερα στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας σε όλους αυτούς που τη χρειάζονται.

Είναι συλλογική και ατομική η προσπάθεια και χρέος όλων μας οι νέες αυτές γενιές να μη χάσουν τους δεσμούς και την κληρονομιά του τόπου που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν.

Η μνήμη που δεν χάνεται μπολιάζει το μέλλον. Γίνεται δύναμη. Στα δύσκολα ο κάθε ένας από εμάς βρίσκει από εκεί το κουράγιο να συνεχίσει, κοιτάζοντας με αισιοδοξία το μέλλον, κρατώντας όμως πάντα μέσα του, πολύτιμη παρακαταθήκη, τη μαρτυρία του χτες. Αυτό είναι το ιστόρημα αλλά και το μήνυμα της έκθεσης που εγκαινιάζουμε απόψε.

(ΡΜ/ΜΣ/ΕΑθ/ΓΣ)