Ανακοινωθέντα

Μαρία Παναγιώτου: «Ο νέος προγραμματισμός εστιάζει σε καινοτόμες δράσεις που θα επιτρέψουν την υλοποίηση του προγράμματος διακυβέρνησης με όρους αειφορίας. Επίκεντρό μας ο άνθρωπος και το περιβάλλον.» 

Στις πολιτικές και δράσεις που σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν από τον Μάρτιο 2023 έως και τον Μάρτιο του 2024 αναφέρθηκε η Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος δρ Μαρία Παναγιώτου κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που πραγματοποιήθηκε για τον απολογισμό του έργου του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος (ΥΓΑΑΠ). 

Το όραμα του Υπουργείου

Η δρ Παναγιώτου αναφέρθηκε στο όραμα του Υπουργείου για μια αειφόρο, πράσινη και καθαρή Κύπρο και για βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών με όρους αειφορίας. «Η πορεία που ξεκίνησε πριν από έναν και πλέον χρόνο για το Υπουργείο μας συνεχίζει, έχοντας στο επίκεντρό της τον άνθρωπο και το περιβάλλον με κύριους άξονες τη μετάβαση σε μια βιώσιμη, καινοτόμo και πράσινη οικονομία, την αναζωογόνηση της υπαίθρου και την υλοποίηση μιας συνολικής και οριζόντιας στρατηγικής για την προστασία του περιβάλλοντος. Το 2023 οι πραγματικές δαπάνες του Υπουργείου ανήλθαν σε €435 εκατ. περίπου. 

Με ενθουσιασμό και αισιοδοξία προχωράμε στην επόμενη φάση των προσπαθειών μας εντός του 2024, πάντα με την υποστήριξη και τη συνεργασία όλων εσάς, με έναν προϋπολογισμό της τάξης των €440 εκατ.», τόνισε η Υπουργός.

Γεωργία και Αγροτική Ανάπτυξη

Με στόχο τη στήριξη και ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα, η δρ Παναγιώτου αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στις εξής δράσεις, έργα και πολιτικές που υλοποιήθηκαν κατά το 2023-2024:

1. Επικαιροποίηση της Εθνικής Στρατηγικής για τον Πρωτογενή Τομέα με τη συμμετοχή των αγροτικών οργανώσεων, με απώτερο στόχο την αύξηση του ποσοστού συνεισφοράς του πρωτογενούς τομέα στο ΑΕΠ της χώρας, και επέκταση του τομέα κατά τρόπο που θα ικανοποιεί τις εγχώριες ανάγκες και θα επιτρέψει την προώθηση των ντόπιων προϊόντων σε νέες αγορές.
2. Στρατηγικό Σχέδιο Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) 2023-2027, το βασικότερο χρηματοδοτικό εργαλείο άσκησης αγροτικής πολιτικής του Υπουργείου προς όφελος της κυπριακής γεωργίας και της κυπριακής υπαίθρου. Με προϋπολογισμό ύψους€454 εκατ. ξεκίνησε επίσημα την εφαρμογή του την 1/1/23 και εστιάζει στην ανταγωνιστικότητα του πρωτογενούς τομέα, την ποιότητα ζωής στην ύπαιθρο και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα.
3. Διπλασιασμός προϋπολογισμού του μέτρου επενδύσεων και του μέτρου νέων γεωργών με συνεπακόλουθο την έγκριση όλων των αιτήσεων που πληρούσαν τα κριτήρια συμμετοχής και την υλοποίηση σημαντικών επενδύσεων στον πρωτογενή τομέα με συνολικό ποσό ενίσχυσης ύψους €60 εκατομμυρίων. Εγκρίθηκαν επίσης επενδύσεις που συμβάλλουν καθοριστικά στην ένταξη νέων γεωργών, κάτι που διασφαλίζει μακροπρόθεσμα το μέλλον του γεωργικού επαγγέλματος.
4. Μέτρα στήριξης γεωργίας και κτηνοτροφίας σε τομείς που επηρεάστηκαν από τις εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία,όπως οι κλάδοι της σιτοκαλλιέργειας με €2.075.642 και πατατοκαλλιέργειας με €1.654.000 και οι γεωργοί της Δυτικής Λευκωσίας, με €1 εκατ.
5. Σχέδιο Χορηγιών για τη γενετική βελτίωση του πληθυσμού των αιγοπροβάτων της Κύπρου στο πλαίσιο του έργου «AGRICYGEN». Υπεγράφησαν 31 συμβάσεις με αιτητές που έλαβαν το ποσό του €1.484.760 μέχρι το τέλος του 2023 για χορηγίες και εκπαίδευση.
6. Δράσεις στο πλαίσιο της ΚΑΠ που συμβάλλουν στη βελτίωση της οργανικής ουσίας και της ποιότητας του εδάφους, δράσεις στήριξης της μελισσοκομίας και το μέτρο αμειψισποράς, που συμβάλλει στη μείωση του κόστους παραγωγής, χρήσης φυσικών πόρων και κυρίως του νερού, και της ανάγκης χρήσης χημικών λιπασμάτων.
7. Έργο CARBONICA του Ινστιτούτου Γεωργικών Ερευνών με στόχο την ίδρυση του CARBONICA Excellence Hub με απώτερο στόχο την παραγωγή προϊόντων του πρωτογενούς τομέα με μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα.
8. Πρόγραμμα NENUPHAR που παρέχει λύσεις στη ρύπανση από θρεπτικά συστατικά και στις αυξημένες τιμές των λιπασμάτων.
9. Πιστοποίηση αυθεντικότητας χαλλουμιού ως του κυριότερου εξαγώγιμου αγροδιατροφικού προϊόντος του τόπου μας με πέραν των 60 τυροκομείων να έχουν λάβει πιστοποίηση για παραγωγή χαλλουμιού ΠΟΠ και πέραν των 1.600 κτηνοτροφικών μονάδων αιγοπροβάτων και βοοειδών να έχουν πιστοποιηθεί για παραγωγή γάλακτος για παρασκευή χαλλουμιού. Ετοιμάστηκε και το πλαίσιο συνεργασίας με το Κρατικό Χημείο, το ΤΕΠΑΚ και το Τμήμα Γεωργίας για την πιστοποίηση μεθόδου καταγραφής της εντοπιότητας του γάλακτος, ώστε να παταχθεί η χρήση γαλακτόσκονης.
10. Σχέδια ενίσχυσης βιολογικής γεωργίας με €4,4 εκατ. σε 1.800 γεωργούς, κτηνοτρόφους και μελισσοκόμους με στόχο την περαιτέρω προώθηση της βιολογικής γεωργίας.
11. Άμεσες πληρωμές πουαφορούν έξι προγράμματα, μέσα από τα οποία ενισχύθηκαν 29.871 δικαιούχοι με τη δαπάνη να ανέρχεται στα €47,6 εκατ. ευρώ.
12. Φράγμα αποθήκευσης νερού στην Τερσεφάνου με προϋπολογισμό €24 εκατ. περίπου, με στόχο την αξιοποίηση του ανακτημένου νερού που παράγεται από τον Σταθμό Επεξεργασίας Λυμάτων Λάρνακας για κάλυψη αρδευτικών αναγκών 1.670 εκταρίων περίπου.
13. Αλιευτικό καταφύγιο Ορμήδειας με δαπάνη γύρω στο€1,6 εκατ.
14. Σχέδιο στειρώσεων, στο πλαίσιο του οποίου στειρώθηκαν περίπου 2.000 αδέσποτοι γάτοι με τη συμμετοχή 86 ιδιωτών κτηνιάτρων.
15. Προγράμματος Διαφώτισης για την ευημερία των ζώων με σκοπό τη διαφώτιση των παιδιών για την ευημερία των ζώων. Μέχρι στιγμής. παρακολούθησαν το πρόγραμμα συνολικά 600 περίπου παιδιά από 15 σχολεία. 

Περιβάλλον

Με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος, η κα Υπουργός ανέφερε, ανάμεσα σε άλλες, τις πιο κάτω δράσεις και πολιτικές που υλοποιήθηκαν κατά το 2023-2024:

1. Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα με απώτερο στόχο την επίτευξη του εθνικού δεσμευτικού στόχου για μείωση 32% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για το 2030, στο πλαίσιο του νέου Πακέτου της ΕΕ «Fit-for-55» που υιοθετήθηκε από την Κύπρο.
2. Τροποποίηση του περί της Θέσπισης Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπής Αερίων του Θερμοκηπίου Νόμου
3. Εκσυγχρονισμός συστήματος αδειοδότησης και επιθεώρησης, στο πλαίσιο του οποίου άρχισε η διαδικασία μεταφοράς αρμοδιοτήτων από το Υπουργείο Εργασίας, και Κοινωνικών Ασφαλίσεων προς το ΥΓΑΑΠ, όπως η βιομηχανική ρύπανση του αέρα.
4. Σχέδιο Χορηγιών για την Ενθάρρυνση της Μείωσης της Εκπομπής Αερίων του Θερμοκηπίου σε Επιχειρήσεις, που προβλέπει τη χορήγηση €5 εκατ. σε τουλάχιστον 300 επιχειρήσεις για τη μέτρηση και πιστοποίηση των εκπομπών αερίου.
5. Εγκατάσταση 6 μονάδων παρακολούθησης για τη μέτρηση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου σε γεωργικές καλλιέργειες με συνολική αξία €4,2 εκατομμύρια, που εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε μείωση 10% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στον γεωργικό τομέα.
6. Ολιστική Διαχείριση του Νερού στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Παιδαγωγικής Ακαδημίας, μια δράση συνολικής αξίας €250.000.
7. Σύσταση Τομέα Περιβαλλοντικών Ελέγχων με αρμοδιότητα τους ελέγχους/επιθεωρήσεις σε μονάδες διαχείρισης αποβλήτων και μονάδες που δραστηριοποιούνται σε τομείς αρμοδιότητας του Τμήματος Περιβάλλοντος.
8. Σχέδιο Αειφόρου Διαχείρισης Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα, του οποίου το πλαίσιο και η φιλοσοφία δεν αλλάζει, με στόχο τα έργα να γίνουν χωρίς αχρείαστες καθυστερήσεις και με τρόπο ήπιο που δεν θα προκαλεί οποιεσδήποτε αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Την ίδια στιγμή, με ετήσιο συνολικό κόστος €5,4 εκ. ευρώ προχωρά η παροχή των αντισταθμιστικών μέτρων στις κοινότητες.
9. Εκπόνηση «Κόκκινου Καταλόγου» για τα απειλούμενα είδη πανίδας της Κύπρου.
10. Πρόγραμμα παρακολούθησης της Μεσογειακής Φώκιας στην Κύπρο, στο πλαίσιο του οποίου καταγράφηκαν άλλες δύο γεννήσεις, με τον πληθυσμό να υπολογίζεται σε 20-22 άτομα.
11. Επέκταση αποχετευτικών συστημάτων
12. Πληρώνω όσο Πετώ, το οποίο προχωρά με 16 Συμπλέγματα Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης να έχουν υπογράψει τη σχετική Σύμβαση, που αντιστοιχούν στο 75% του πληθυσμού που θα εξυπηρετεί το Σύστημα.
13. Πρόγραμμα μείωσης στερεών δημοτικών αποβλήτων παραλιακών ξενοδοχειακών μονάδων στις Επαρχίες Λεμεσού και Πάφου με συνολικό προϋπολογισμό πέραν των €10 εκατ.
14. Δίκτυο Πράσινων Σημείων συνολικής αξίας €11,9 εκατ.
15. 50 Πράσινα περίπτερα, που θα εγκατασταθούν σταδιακά σε όλη την Κύπρο, με συνολική αξία €3.274.000.
16. Για τη διαχείριση ανθρωπογενών και φυσικών καταστροφών, η κα Υπουργός αναφέρθηκε στην πρόληψη των πυρκαγιών με την εγκατάσταση τεσσάρων ηλεκτροπτικών συστημάτων αυτόματης ανίχνευσης πυρκαγιών αξίας €420.000, καθώς και στην παραλαβή εξοπλισμού από το Τμήμα Δασών αξίας €5.256.568.
17. Για την αντιμετώπιση περιστατικών θαλάσσιας ρύπανσης από πετρελαιοειδή, αναφέρθηκε στην αναβάθμιση της ικανότητας της Δημοκρατίας για αντιμετώπιση περιστατικών θαλάσσιας ρύπανσης με ενίσχυση του ΤΑΘΕ με συστήματα αεροψεκασμού και αντιρρυπαντικά σκάφη, με συνολικό κόστος €9 εκατ. και χρηματοδότηση από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας). 

Νέοι στόχοι, νέες προκλήσεις για το 2024

Η δρ Παναγιώτου αναφέρθηκε στις πολλές προκλήσεις που αντιμετωπίζει το Υπουργείο, ενώ τόνισε ότι δρομολογούνται νέες δράσεις που ανταποκρίνονται στο πρόγραμμα διακυβέρνησης και θέτουν τον άνθρωπο και το περιβάλλον στο επίκεντρο, και οι οποίες θα ανακοινωθούν εν ευθέτω χρόνω. Περιέγραψε, όμως, το πλαίσιο στο οποίο θα κινηθούν ορισμένες από τις επικείμενες δράσεις:

1. Εθνικό επενδυτικό πλάνο υδατικών έργων με επίκεντρο την υλοποίηση μίας ολοκληρωμένης υδατικής πολιτικής, που θα ανταποκρίνεται στα νέα δεδομένα και που θα εξυπηρετεί τις ανάγκες τόσο σε ύδρευση όσο και άδρευση παγκυπρίως. Το πλάνο περιλαμβάνει 33 υδατικά έργα υποδομών ύδρευσης, αποχέτευσης λυμάτων, ανακτημένου νερού και άρδευσης εκτιμημένης αξίας €722 εκατομμυρίων, τα οποία είναι υπό κατασκευή με ορίζοντα ολοκλήρωσης το διάστημα 2024-2029.
2. Βελτίωση του χρόνου καταβολής των αποζημιώσεων μέσα από το Ταμείο Διαχείρισης Κινδύνων στη Γεωργία.
3. e-kofini: Ένα ψηφιακό εργαλείο που θα προσφέρει ενημερωμένες πληροφορίες για τις μέσες τιμές πώλησης των βασικών γεωργικών προϊόντων, όπως καθορίζονται από ομάδες και οργανώσεις Παραγωγών, καθώς και για τις λιανικές τιμές από διάφορα σημεία πώλησης.
4. Καινοτόμα συστήματα άρδευσης και έξυπνη γεωργία, ένα επενδυτικό μέτρο στο πλαίσιο της ΚΑΠ, που θα συμβάλει στην ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων και στη μείωση του κόστους που καταβάλλουν οι γεωργοί για την άρδευση των καλλιεργειών τους.
5. Στήριξη για εγκατάσταση διαπερατών αγροβολταϊκών τρίτης γενιάς και αντιχαλαζικών συστημάτων που συμβάλλουν στη διασφάλιση της παραγωγής ποιοτικών προϊόντων με μειωμένο κόστος παραγωγής.
6. Επέκταση της βιολογικής καταπολέμησης των τρωκτικών σε κτηνοτροφικές ζώνες.
7. «Zero Waste to Landfill» (Μηδενικά απορρίμματα στις χωματερές) - Αναμενόμενη επαλήθευση του κτηρίου του Προεδρικού Μεγάρου ως κτηρίου μηδενικών απορριμμάτων στις χωματερές.
8. Διενέργεια άσκησης στην κυπριακή ΑΟΖ για αντιμετώπιση θαλάσσιας ρύπανσης από πετρελαιοειδή με συμμετοχή Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ.
9. Ολοκλήρωση της διαδικασίας θέσπισης νέας θαλάσσιας προστατευόμενης περιοχής «Άγιος Γεώργιος Αλαμάνου».
10. Επέκταση του δικτύου Natura 2000, ετοιμασία και κατάθεση των 38 Διαταγμάτων Διαχείρισης και Προστασίας και βελτίωσης των διαδικασιών αξιολόγησης των περιβαλλοντικών μελετών.
11. Πρόγραμμα δενδροφυτεύσεων «Φυτεύω για το κλίμα», που θα ενισχύσει το αστικό πράσινο ή το μικροκλίμα στα αστικά κέντρα, θα συμβάλει στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, στην ενίσχυση της βιοποικιλότητας και της μελισσοτροφίας, καθώς και στη δέσμευση του άνθρακα.
12. Θεσμός «Πράσινης Κοινότητας»
13. Τροποποίηση των νομοθεσιών για περιβαλλοντική εκτίμηση έργων, περιλαμβανομένων και έργων εντός ή κοντά σε περιοχές Natura 2000 για υποχρεωτική παρακολούθηση των περιβαλλοντικών όρων και εισαγωγή προνοιών για ρύθμιση παράβασης περιβαλλοντικών όρων.

Για την πλήρη ομιλία της Υπουργού Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος δρος Μαρίας Παναγιώτου πατήστε εδώ.

(EN/ΕΠ/ΝΖ)