Ανακοινωθέντα

Η διαχείριση αποβλήτων προτεραιότητα και κίνητρο δράσης για επίτευξη στόχων ανακύκλωσης

Αναφορικά με σημερινά δημοσιεύματα που αφορούν στη διαχείριση αποβλήτων, το Τμήμα Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος επιθυμεί καταρχάς να υπογραμμίσει την προσήλωσή του στους φιλόδοξους ευρωπαϊκούς στόχους για την ανακύκλωση, διευκρινίζοντας παράλληλα πως τα ποσοστά ανακύκλωσης που καταγράφηκαν για το 2022 –και ανέρχονται σε 15%– δεν αποτελούν πληροφορίες που αποκρύφθηκαν. Αντιθέτως, πρόκειται για στοιχεία που επανειλημμένα παρουσιάζονται στη δημοσιότητα, ακριβώς γιατί στόχος μας είναι να κινητοποιήσουμε την κοινωνία για ταχύτερη και αποφασιστική δράση.

Η διαφάνεια και η ενημέρωση των πολιτών είναι για εμάς κεντρικά στοιχεία της στρατηγικής μας, ενώ οι αριθμοί αυτοί μας παρακινούν να εντείνουμε τις προσπάθειές μας για μια πιο βιώσιμη διαχείριση αποβλήτων.

Είναι γεγονός ότι η διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Κυπριακή Δημοκρατία, δεδομένης της αλλαγής κουλτούρας που χρειάζεται να καλλιεργηθεί ανάμεσα στους πολίτες, αλλά και των ιδιαίτερα φιλόδοξων στόχων και ολοένα αυξανόμενων υποχρεώσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μείωση, χωριστή συλλογή, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και μείωση της υγειονομικής ταφής.

Αναφέρεται πως, κατόπιν των οδηγιών της Υπουργού Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος δρος Μαρίας Παναγιώτου, έχει επισπευσθεί η υλοποίηση όσων προνοούνται στο Σχέδιο Διαχείρισης Δημοτικών Αποβλήτων 2022-2028, προκειμένου να μειωθεί όσο το δυνατόν περισσότερο η απόκλιση της Κύπρου από τους ευρωπαϊκούς στόχους. Πιο συγκεκριμένα, εντός του 2025 προχωρούν με εντατικούς ρυθμούς οι ακόλουθες δράσεις:

1. Εγκατάσταση συστήματος «Πληρώνω Όσο Πετώ»

Το σύστημα αυτό, βασισμένο στη «διαλογή στην πηγή», θα εφαρμοστεί σε δήμους και συμπλέγματα κοινοτήτων με στόχο τη μείωση των αποβλήτων και την προώθηση της ανακύκλωσης. 

2. Εγκατάσταση 50 πράσινων περιπτέρων ανακύκλωσης και έξι κοινοτικών κομποστοποιητών στις ορεινές και απομακρυσμένες κοινότητες

Τα περίπτερα και οι κομποστοποιητές, που θα δημιουργηθούν σε ορεινές και απομακρυσμένες κοινότητες θα διευκολύνουν τη διαλογή, την ανακύκλωση και την αξιοποίηση οργανικών αποβλήτων.

3. Δημιουργία δύο Κέντρων Επαναχρησιμοποίησης και Επισκευής και δικτύου καταστημάτων

Εντός του 2025 θα ολοκληρωθούν οι προπαρασκευαστικές ενέργειες μελετών και αδειοδοτήσεων, ώστε στα μέσα του 2026 να ξεκινήσει η κατασκευή δύο κέντρων επαναχρησιμοποίησης και επισκευής, καθώς και το δίκτυο καταστημάτων. 

4. Εγκατάσταση εξοπλισμού διαλογής και κομποστοποίησης σε ξενοδοχεία και τουριστικές περιοχές

Σε παραλιακά μέτωπα Λεμεσού και Πάφου θα δοθεί έμφαση στη βιώσιμη διαχείριση στερεών αποβλήτων και εγκαθίσταται εξειδικευμένος εξοπλισμός για τη διαλογή και την επεξεργασία τους. 

5. Αύξηση των Πράσινων Σημείων

Επέκταση του δικτύου πράσινων σημείων σε 13 νέα σημεία, επέκταση του Πράσινου Σημείου Αλάμπρας και αποκατάσταση των Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων.

6. Εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης

Δράσεις, όπως το πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων με θέμα τη μείωση της σπατάλης τροφίμων και το σύνθημα «Food Waste is out of Taste» που τρέχει αυτή τη στιγμή, στόχο έχουν την ενίσχυση της περιβαλλοντικής συνείδησης των πολιτών.

7. Καθαρισμός και αποκατάσταση περιοχών με παράνομους σκυβαλότοπους

Στο πλαίσιο της εκστρατείας #WasteFreeCyprus δίνεται χορηγία συνολικού ύψους €1,5 εκατ. στις Τοπικές Αρχές για την απομάκρυνση παράνομων σκυβαλότοπων. Ταυτόχρονα, η επιβολή προστίμων μέχρι €20.000 μέσω του διορισμού επιθεωρητών θα αποτρέψει περαιτέρω περιβαλλοντικές παραβάσεις.

Εξίσου σημαντικό παράγοντα στην επίτευξη των στόχων έχουν τα συστήματα διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού. Σήμερα λειτουργούν συστήματα για τα απόβλητα συσκευασιών, χαρτιού μη συσκευασίας, ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού και ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών. Αναγνωρίζοντας τη συμβολή τους στην επίτευξη των στόχων, λαμβάνονται μέτρα ενίσχυσης της λειτουργίας τους, καθώς και σταδιακής επέκτασής τους σε νέα ρεύματα, όπως τα φαρμακευτικά προϊόντα οικιακής προέλευσης, τα απόβλητα προϊόντων καπνού με φίλτρο, τα απόβλητα επίπλων και στρωμάτων, καθώς και η εισαγωγή εγγυοδοτικού συστήματος για τις συσκευασίες ποτών.

Πάρα πολύ σημαντικός πυλώνας του Σχεδίου είναι η υλοποίηση του πλάνου δημιουργίας ολοκληρωμένου και κατάλληλου δικτύου για την ορθολογική επεξεργασία των μεικτών και χωριστά συλλεγέντων αποβλήτων που παρουσιάστηκε στο Υπουργικό Συμβούλιο στις 4.9.2024. Ως εκ τούτου, εντός του 2025 ξεκινά η υλοποίηση των δράσεων για την ολοκληρωμένη επίλυση των προβλημάτων με πλήρη αναβάθμιση των υφιστάμενων μονάδων.

Παρά το ότι η διασφάλιση της ορθολογιστικής διαχείρισης των δημοτικών αποβλήτων και η επίτευξη των Ευρωπαϊκών στόχων αποτελούν σημαντικές προκλήσεις, οι δράσεις και τα έργα που υλοποιούνται θα επιφέρουν σημαντικές αλλαγές και θα συμβάλουν ουσιαστικά στην επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων της Κύπρου. Ως εκ τούτου, κράτος, τοπικές αρχές και πολίτες επιβάλλεται να δουλέψουν μαζί για την υλοποίησή τους.

(ΕΦυς/ΑΦ/ΓΣ)