Ανακοινωθέντα

Στον χώρο του αγαπητού Βρασίδα με έφεραν τα βήματά μου πέρυσι, όταν ήρθα να μιλήσω με ανθρώπους που γνώριζαν για τα καμίνια παραγωγής ασβέστη στην ευρύτερη περιοχή, πάλι σε αναζήτηση της αυθεντικής Κύπρου και της ρίζας μας. Εκείνη την ημέρα, γνώρισα τον Βρασίδα και τις υπέροχες δημιουργίες του.

Μαθαίνω ότι από πέντε χρονών ο Βρασίδας άρχισε να φτιάχνει τα πρώτα του σχέδια στο ξύλο. Ο παππούς του, ο Ονησίφορος (Νησιφορής), ήταν αυτός που τον μύησε στην τέχνη της ξυλογλυπτικής, ο οποίος έφτιαχνε από 'πιθκιάβλια' μέχρι σαμάρια (σάγματα). Ο Βρασίδας, πάντα δίπλα στον παππού του, ρουφούσε τη ‘μαστορκά’ του.

Δεν έμεινε, όμως, στα ήδη γνωστά. Ως γνήσιο τέκνο τού τόπου και οικολόγος, «όργωσε» κυριολεκτικά με τα πόδια το κάθε χωράφι, τον κάθε λόφο και την κάθε ρεματιά, όχι μόνο της Τάλας αλλά και των γύρω χωριών.

Ο Βρασίδας βλέπει υπό άλλη γωνία, εντυπωσιάζεται και ταξιδεύει με τη φαντασία. Μαζεύει κούτσουρα, πέτρες, κορμούς δένδρων, ‘κολότζια’, παλιά πεταμένα αντικείμενα, και σταδιακά τα συγκεντρώνει εδώ στο εργαστήρι του, όπου είναι και η ταβέρνα του. Με τα επιδέξια του χέρια και με εφόδιο τη δημιουργικότητα και την καλλιτεχνική του ματιά, όλα αυτά τα αντικείμενα παίρνουν σχήμα, μορφή και αποκτούν ζωή και χρήση με μικρές μόνο παρεμβάσεις. Γίνονται ανθρώπινες φιγούρες, χρήσιμα έπιπλα, πουλιά, χελώνες, φίδια, κατσίκες, μουσικά όργανα και χίλια άλλα. Γεμίζει τους χώρους του εδώ, με εξαίρετα δημιουργήματα σκαλισμένα όλα με πολύ κόπο και μεράκι.

Ο Βρασίδας της Τάλας αποτελεί έναν από τους λίγους που απέμειναν να υπηρετούν και να κρατούν την παράδοση, και συνάμα να την εμπλουτίζει με το δικό στίγμα.

Είναι το πέμπτο από τα δέκα παιδιά της οικογένειας του Νεόφυτου και της Κυριακούς. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Τάλα. Πέρασε από φτώχεια, δύσκολες εποχές, συνεπώς ένα μερίδιο ευθύνης τής τότε πολυμελούς οικογένειας ήταν αναπόφευκτο να πέσει και στους ώμους του μικρού Βρασίδα. Τα κατσίκια ήθελαν βοσκή και άρμεγμα. Μάζευε βαλανίδια για τα γουρούνια, καθώς και χαρούπια και ελιές. Το λάδι έπρεπε να βγει, χρειαζόταν επίσης να θερίσει, να ξιπετρίσει τα χωράφια, να ποτίσει το περβόλι με νερό μέσω του πετραύλακου από τη μακρινή πηγή «Μυλάρι».

Μικρός ο Βρασίδας, οι ‘δισιές’ πολλές, η διαδρομή δύσκολη. Αλλά ο Βρασίδας, ‘κατατροσιήζοντας’ το νερό με την τσάπα, τραγουδούσε — είχε πολλή όρεξη και αγάπη για ό,τι έκανε.

Πέρασε ατέλειωτες ώρες έξω στη φύση, στο σπίτι του παππού του που ήταν ξεκομμένο από τα άλλα σπίτια του χωριού, σε απόκρημνο σημείο με ωραία θέα — την κοιλάδα και το ρυάκι να ρέει ολόχρονα. Ο ήχος των πουλιών, τα κουδούνια των κατσικιών να αντηχούν γύρω, το νερό να τραγουδά — η ευαισθησία του Βρασίδα όσο περνούσε ο χρόνος μεγάλωνε. Έγινε μουσικός, τραγουδούσε, έφτιαχνε ο ίδιος με τα χέρια του μουσικά όργανα. Έγινε δεινός χορευτής με ένα ιδιαίτερο δικό του στυλ, έγινε κτίστης και σιδεροκατασκευαστής.

Τον Βρασίδα μπορώ να τον περιγράψω ως έναν δυναμικό, αυτοδημιούργητο, πολυτάλαντο, με ανήσυχο πνεύμα, δημιουργό λαϊκής τέχνης, αλλά και ως έναν συλλέκτη παραδοσιακών κυπριακών αντικείμενων.

Σε όλα αυτά τα έργα του, που εκτίθενται σήμερα, μπορούμε να δούμε ξεκάθαρα όλη τη διαδρομή του, αποτυπωμένη με πολλή αγάπη και ευλάβεια, όλα τα βιώματά του, όλα όσα συνάντησε στην πορεία της ζωής του.

Αγαπητέ Βρασίδα, σήμερα εγκαινιάζω αυτή την υπέροχη και πλούσιά σου έκθεση με θαυμασμό. Είσαι άξιος συγχαρητηρίων και σίγουρα τα έργα σου αξίζουν κατάλληλης ανάδειξης και προσοχής.

Είμαι σίγουρη ότι και όλοι εσείς που τιμάτε με την παρουσία σας την έκθεση θα απολαύσετε τις μοναδικές αυτές λαϊκές δημιουργίες που έχουν ετοιμαστεί με αγάπη, μεράκι και φαντασία από τον Βρασίδα.

Εύγε Βρασίδα και πάντα δημιουργικός!

(ΑΣΠ/ΕΑθ)