Ανακοινωθέντα

Με αισθήματα συγκίνησης, σεβασμού και υπερηφάνειας, βρισκόμαστε σήμερα εδώ στον ενταφιασμό των επιπρόσθετων οστών του γενναίου τέκνου της πατρίδας μας, του Ηλιόπουλου Ιωάννη, του Σταύρου και της Αργυρώς, ο οποίος γεννήθηκε το 1953 με καταγωγή από τα Άνω Λιόσια Αττικής, που πότισε με το αίμα του τα χώματα της πατρίδας μας, θυσιαζόμενος υπέρ βωμών και εστιών, υπερασπιζόμενος την ελευθερία.

Η συγκίνηση είναι διπλή, όταν καλείσαι να μιλήσεις για τους ήρωες του 1974. Διατηρούν μιαν ξεχωριστή θέση στο Πάνθεον των ηρώων του ελληνισμού, συγκαταλέγονται στους ήρωες που συνειδητά θυσίασαν τη ζωή τους. Για αυτούς τους λίγους, τους ξεχωριστούς, δεν έχει σημασία που θα είναι ο τάφος τους, φτάνει εμείς ως Πολιτεία, αλλά και ως πολίτες, να φροντίζουμε ώστε η μνήμη τους να παραμένει άσβεστη. Αυτό άλλωστε μας προστάζει η Ιστορία μας, αυτό μας δίδαξαν οι πρόγονοί μας. «Ανδρών γὰρ ἐπιφανών πᾶσα γῆ τάφος».

Γι’ αυτούς τους ήρωές μας, για μισό αιώνα, τάφος έγινε η ματωμένη κυπριακή γη. Ο Ιωάννης Ηλιόπουλος έπεσε υπέρ πίστεως και πατρίδος κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής, υπερασπιζόμενος τα πάτρια εδάφη, στο τιμημένο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ, τον Αύγουστο του 1974. Το στρατόπεδο που μετατράπηκε σε θυσιαστήριο ηρωομαρτύρων. Με τον ενταφιασμό των επιπρόσθετων λειψάνων των Ελλαδιτών ηρώων μας κλείνουμε ανοιχτές πληγές, μιας εκκρεμότητας που καθυστέρησε μισό αιώνα. Σε συνεννόηση με το Γενικό Επιτελείο Στρατού της Ελλάδος, θεωρούμε καθήκον μας, έναντι των ηρώων και των συγγενών τους, να προχωρήσουμε στην ταυτοποίηση, στην ενημέρωση των συγγενών, καθώς και στον ενταφιασμό των οστών, που για χρόνια βρίσκονται στο Ανθρωπολογικό Εργαστήριο της Κυπριακής Δημοκρατίας, ώστε να ταφούν με τις πρέπουσες τιμές.

Το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ στην περιοχή του Γερόλακκου, μαγνήτισε από την πρώτη στιγμή την προσοχή των Τούρκων εισβολέων, και ειδικότερα των πολεμικών βομβαρδιστικών αεροπλάνων. Εντός του στρατοπέδου, σήμανε συναγερμός και οι Ελλαδίτες στρατιώτες, αφού συγκροτήθηκαν σε λόχους, μετέβησαν στους προκαθορισμένους τόπους ακροβολισμού. Στο στρατόπεδο, παρέμεινε δύναμη πυρός, για να το υπερασπιστεί σε περίπτωση τουρκικών επιθέσεων.

Οι τουρκικές επιθέσεις ήταν πρωτοφανείς, τόσο σε συχνότητα όσο και σε σφοδρότητα. Τα ηρωικά παλληκάρια της ΕΛΔΥΚ, με αυταπάρνηση, δεν έκαναν ούτε βήμα πίσω. Διατήρησαν τη θέση τους και, παρά τα καταιγιστικά πυρά, υπερασπίστηκαν το σπίτι τους. Σε αυτήν την πρώτη μάχη, που διήρκησε από τις 20 μέχρι τις 22 Ιουλίου, βγήκαν νικητές, αρνούμενοι να παραδοθούν στους εισβολείς, μετρώντας ωστόσο απώλειες.

Ανάμεσα στους νεκρούς, στις επικές μάχες της ΕΛΔΥΚ, στην πρώτη φάση της τουρκικής εισβολής, ήταν:

• Συνταγματάρχης (ΠΖ) Μπινάκης Γεώργιος
• Έφεδρος Ανθυπασπιστής (ΠΖ) Χριστόπουλος Αλέξιος και
• Έφεδρος Ανθυπασπιστής (ΤΧ) Ξανθόπουλος Αθανάσιος.

Η δεύτερη φάση της εισβολής, τον Αύγουστο του 1974, αποτέλεσε την κορύφωση της προσπάθειας των εισβολέων να καταλάβουν το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ. Αυτός ήταν και ο λόγος που συγκέντρωσαν τεράστια δύναμη πυρός γύρω από το στρατόπεδο. Όλμοι, τανκς, αεροπλάνα, πυροβολικό, χιλιάδες άνδρες πεζικού, όλοι έλαβαν ως αποστολή την κατάληψη του στρατοπέδου.

Οι μαρτυρίες από το στρατόπεδο είναι φοβερές. Το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ μετατράπηκε σε νέες Θερμοπύλες. Στις Θερμοπύλες της Λευκωσίας έδωσαν την ύστατη μάχη, γνωρίζοντας ότι ο θάνατος ήταν αναπόφευκτος. Δεν δείλιασαν, δεν υποχώρησαν, στάθηκαν με ανδρεία, ανταποκρινόμενοι  στην αρχέγονη επιταγή «ἤ τάν ἤ ἐπί τᾶς».  Ανήμερα της Παναγίας, κι ενώ οι Τούρκοι κατάφεραν να σπάσουν τις γραμμές της Εθνικής Φρουράς, περικύκλωσαν το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ και άρχισαν την επίθεση. Μια επίθεση, όμως, που κατέληξε στην μεγαλύτερη ήττα των εισβολέων κατά τη διάρκεια της εισβολής, με τεράστιες απώλειες.

Οι ηρωικές μάχες των Ελδυκάριων έχουν γραφτεί με χρυσά γράμματα στην ιστορία μας, για να θυμίζουν πρώτον, ότι η Ελλάδα και η ελληνική ψυχή ήταν και είναι εδώ, και δεύτερον επιβεβαίωσε αυτό που πολύ παραστατικά περιέγραψε κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο  ο Winston Churchill, ότι στο εξής δεν θα λέμε ότι οι Έλληνες πολεμούν σαν ήρωες, αλλά ότι οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες.

Η επόμενη ημέρα βρήκε τους ήρωες του στρατοπέδου της ΕΛΔΥΚ με λίγα πολεμοφόδια να αναμένουν, μέσα στις δύσκολες συνθήκες του πολέμου, τη νέα τουρκική επίθεση. Η αντίσταση των Ελδυκάριων κέντρισε την προσοχή και των Τούρκων επιτελών, που έδωσαν οδηγίες για νέα, ακόμη πιο ευρεία επίθεση.

Οι άνδρες της ΕΛΔΥΚ, και παρόλες τις επιθέσεις με ρουκέτες και βόμβες από τα τουρκικά πολεμικά αεροπλάνα, τους όλμους και βολές από άλλα βαρέα όπλα, με πρωτοφανές σθένος και αυτοπεποίθηση έλαβαν θέσεις μάχης εντός και πέριξ του στρατοπέδου τους, πιστοί στον Ιερό Όρκο και έτοιμοι να υπερασπιστούν όλα τα εθνικά ιδεώδη και την ελευθερία της Κυπριακής Δημοκρατίας και του μεγαλείου του Ελληνικού Έθνους.

Η επική μάχη της ΕΛΔΥΚ, δαφνοστεφανωμένη συνεχίστηκε μέχρι που αποκόπηκε κάθε δυνατότητα ανεφοδιασμού των ανδρών της ΕΛΔΥΚ.

Στις 16 Αυγούστου, οι αποκομμένοι ήρωες της ΕΛΔΥΚ ένιωσαν τις ανάσες των Τούρκων στρατιωτών, οι οποίοι πανηγύρισαν ως πορθητές του κάστρου της ΕΛΔΥΚ με την είσοδο τους στο στρατόπεδο. Γι’ αυτό δεν απέφυγαν τις γνωστές βαρβαρότητες, τις οποίες φρόντισαν να καταγράψουν και σε φωτογραφίες, και μας θυμίζουν την Άλωση της Πόλης στις 29 Μαΐου 1453.

Στη διάρκεια αυτών των επικών μαχών χάθηκαν τα ίχνη και των Εφέδρων Ανθυπασπιστών, Κρατημένου Αναστάσιου του Κωνσταντίνου, Αναλυτή Γεώργιου του Βασιλείου, Τσιτιρίδη Κωνσταντίνου του Ιωάννη και Παναγιώτη Ηλιόπουλου του Αγγελή. Μικρά οστά των τεσσάρων ηρώων ταυτοποιήθηκαν πρόσφατα και γι’ αυτό μεταβήκαμε στην Ελλάδα για να ενημερώσουμε τις οικογένειές τους.

Στις ίδιες μάχες έπεσαν ηρωικά μαχόμενοι και οι Έφεδροι Ανθυπασπιστές Μαρτζάκλης Γεώργιος του Απόστολου και Ηλιόπουλος Ιωάννης του Σταύρου, τα επιπρόσθετα οστά του οποίου ενταφιάζονται σήμερα, καθώς επίσης όπως διαφάνηκε από τις μετέπειτα ταυτοποιήσεις και οι Έφεδροι Ανθυπασπιστές Κουκουλάρης Χρήστος του Κωνσταντίνου και Μπουρέκας Ασημάκης του Μενέλαου.

Σε ένα άλλο επίπεδο, το Γραφείο Ανθρωπιστικών Θεμάτων Αγνοουμένων και Εγκλωβισμένων της Προεδρίας της Κυπριακής Δημοκρατίας κλείνει σήμερα πληγές, που παραμένουν εδώ και δεκαετίες ανοιχτές. Μετά από συνεννόηση με την οικογένεια, προχωρήσαμε με το Γενικό Επιτελείο Στρατού της Ελλάδος στον επαναπατρισμό των οστών του ήρωα. Στις 30 Μαΐου, 2024 αποδόθηκαν όλες οι πρέπουσες τιμές από την Πολιτεία στην παρουσία και υπό την αιγίδα του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκου Χριστοδουλίδη, τελέστηκε τρισάγιο στον Ιερό Ναό Αγίου Παντελεήμονα στη Μακεδονίτισσα στην Κύπρο και την επομένη ημέρα τα επιπρόσθετα οστά του ήρωα μας επαναπατρίστηκαν στην Ελλάδα με στρατιωτικό αεροσκάφος.

Σε αυτό το σημείο, νιώθω το καθήκον, να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μας στην  οικογένεια του ήρωα μας, για την υπομονή και τη δύναμη ψυχής τους εδώ και μισό αιώνα. Θα ήθελα να τους διαβεβαιώσω, πως η Κύπρος γνωρίζει από πρώτο χέρι τι σημαίνει η απώλεια των δικών τους ανθρώπων, τι σημαίνει πόνος και δυστυχία. Θα ήθελα επίσης να τους δώσω το μήνυμα πως πλέον το μόνο συναίσθημα, που θα πρέπει να τους κυριεύει όταν μνημονεύουν τους ανθρώπους τους που χάθηκαν στην κυπριακή τραγωδία, είναι αυτό της υπερηφάνειας. Η ευγνωμοσύνη όλων μας στους δικούς σας ανθρώπους, ας είναι έστω και ένα μικρό βάλσαμο στις δικές σας ψυχές.

Όπως έγραψε και ο Θουκυδίδης στον Επιτάφιο του Περικλή, «ἀνδρῶν γὰρ ἐπιφανῶν πᾶσα γῆ τάφος», δηλαδή ο θάνατος των επιφανών ανθρώπων έχει οικουμενική διάσταση. Και να προσθέσω ότι σε αυτούς τους ένδοξους ανθρώπους, των οποίων τάφος είναι κάθε γη, αρμόζουν όλες οι τιμές. Το ελάχιστο που μπορεί να προσφέρει η Πολιτεία μας σε αυτούς τους ανθρώπους, που μετέτρεψαν το στρατόπεδο τους στην Κύπρο σε θυσιαστήριο ηρώων, είναι να μη λησμονεί τη θυσία τους. Η Κύπρος σήμερα τιμά τους ήρωες του ελληνισμού, που συμμετείχαν στις πλέον αιματηρές και ένδοξες μέρες του Ελληνικού στρατού.  

Η θυσία τους ας αποτελέσει το μεγαλύτερο εχέγγυο για την συνεχή, αδιάλειπτη στήριξη της Ελλάδας στην Κύπρο, που συνεχίζουν μέχρι σήμερα, με τον ίδιο ζήλο οι συνεχιστές τους, τιμώντας την Κύπρο, την Ελλάδα και τους ήρωες μας.

Οι παρακαταθήκες του Ιωάννη Ηλιόπουλου και των υπολοίπων ηρωικώς πεσόντων του 1974, προϋποθέτουν από όλους μας μια υπόσχεση. Πως η δική τους θυσία, αλλά κι ο πόνος μισού αιώνα των οικογενειών τους δεν θα πάει χαμένος. Καλούμαστε να κρατήσουμε τη μνήμη του άσβεστη και να μεταλαμπαδεύσουμε στις επόμενες γενιές το τεράστιο μέγεθος της θυσίας του. Σε αυτούς τους ένδοξους ανθρώπους της τόλμης και της αρετής αρμόζουν όλες οι τιμές και η απόδοση άπειρης ευγνωμοσύνης για την θυσία τους. Ο ηρωισμός, η τόλμη και η αυτοθυσία δεν αποτελούν έννοιες γενικές και αόριστες μα πράξεις προερχόμενες από ανδρειωμένους, φωτεινούς και ευλογημένους ανθρώπους όπως ο Ιωάννης.

Σεβαστοί συγγενείς του ήρωα, ολοκληρώνοντας, σε εσάς θα ήθελα να απευθυνθώ.

Στεκόμαστε με δέος και υπερηφάνεια όχι απέναντι σας, αλλά δίπλα σας και σας διαβεβαιώνουμε ότι αποτελεί δικό μας χρέος να συνεχίσουμε τον αγώνα γιατί το χρέος είναι πρωτίστως υπόθεση ψυχής. Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκος Χριστοδουλίδης στηρίζει εμπράκτως και είναι δίπλα στις οικογένειες των ηρώων μας. Βρίσκομαι εδώ για να μεταφέρω το ξεκάθαρο μήνυμα του ότι, ανεξαρτήτως των δυσκολιών και των προβλημάτων, συνεχίζουμε τον αγώνα για διακρίβωση της τύχης και του τελευταίου αγνοούμενού μας και τον εντοπισμό των πεσόντων μας. Αποτελεί δέσμευση, υποχρέωση και καθήκον μας απέναντι στους ήρωες μας και στους συγγενείς των ηρώων μας.

Αιωνία και τιμημένη η μνήμη σου Ιωάννη μας του Σταύρου και της Αργυρώς και ελαφρύ το χώμα που θα σε σκεπάσει. Ο σεβασμός, ο θαυμασμός, η εκτίμηση και η υπερηφάνεια μας θα σε συνοδεύουν για πάντα.

(ΡΜ/ΝΓιαν/ΜΣ)