Ανακοινωθέντα

Τo Τμήμα Αρχαιοτήτων του Υφυπουργείο Πολιτισμού ανακοινώνει την ολοκλήρωση των εργασιών της αρχαιολογικής αποστολής στην προϊστορική θέση Μακούντα-Βούλες/Μερσινούδια, στην Επαρχία Πάφου.

Οι εργασίες της αποστολής περιλάμβαναν μελέτη του αρχαιολογικού υλικού που είχε ανακαλυφθεί σε ανασκαφικές περιόδους προηγουμένων ετών. Οι εργασίες διεξήχθησαν μεταξύ 6 Ιουνίου και 4 Ιουλίου 2024, υπό τη διεύθυνση της δρος Kathlyn Grossman, North Carolina State University, με χρηματοδότηση από το National Science Foundation των ΗΠΑ, σε συνεργασία με τον δρα Tate Paulette, North Carolina State University, τη δρα Lisa Graham και τον δρα Andrew MacCarthy, College of Southern Nevada.  

Η αρχαιολογική επισκόπηση του χώρου, που είχε διεξαχθεί το 2017, εντόπισε στοιχεία ανθρώπινης εγκατάστασης στο χώρο που ανάγονται στην Ύστερη Χαλκολιθική περίοδο και στην Εποχή του Χαλκού.

Κατά τη διάρκεια των συνεχόμενων ανασκαφικών περιόδων, 2018, 2019, και 2023, αποκαλύφθηκαν στοιχεία για την ύπαρξη κυκλικών κατοικιών που χρονολογούνται κατά τη Χαλκολιθική περίοδο. Βρέθηκαν επίσης εστίες φωτιάς αβέβαιης χρονολόγησης, καθώς και μεταλλευτική δραστηριότητα.

Το 2024 η μελέτη του υλικού επέτρεψε την ανάλυση ευρημάτων που είχαν ανακαλυφθεί κατά την επισκόπηση και τις ανασκαφές. Η μελέτη επικεντρώθηκε στη μελέτη των λίθινων εργαλείων, της κεραμεικής, των οστών ζώων και των μικρών αντικειμένων.

Η κεραμεική χρονολογείται κυρίως στην Ύστερη Χαλκολιθική περίοδο, με ορισμένα όστρακα να χρονολογούνται στη Μέση Χαλκολιθική περίοδο. Όλα τα σημαντικά ευρήματα των ανασκαφών αναλύθηκαν, ενώ συγκολλήθηκαν ορισμένα αγγεία που είχαν βρεθεί επί τόπου, μεταξύ των οποίων το αγγείο με προχοή, το οποίο φαίνεται στην εικόνα 1.

Η ανάλυση των λίθινων εργαλείων αποκάλυψε την ύπαρξη ενός συνόλου εργαλείων για την επεξεργασία των δημητριακών, π.χ. γουδιά, γουδοχέρια, χειρόμυλοι, τριπτήρες, και για την επεξεργασία του ξύλου, π.χ. πελέκεις, αξίνες. Πολλά από τα εργαλεία φαίνεται ότι τα είχαν επεξεργαστεί εκ νέου και είχαν μετατραπεί σε εργαλεία διαφορετικών σχημάτων, ίσως για εντελώς διαφορετικές χρήσεις, όπως η εξόρυξη μεταλλεύματος.

Η μελέτη των ζωικών οστών απέδωσε πληροφορίες για την τροφή των ανθρώπων και τη σχέση μεταξύ ανθρώπων και ζώων. Η ανάλυση 2.800 ζωικών οστών απέδειξε ότι οι άνθρωποι κατανάλωναν κυρίως ελάφια και χοίρους, επίσης πρόβατα και ερίφια, και λιγότερο ψάρι και πουλιά. Επίσης, τα κέρατα των ελαφιών χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή εργαλείων, όπως φαίνεται από το αιχμηρό αντικείμενο στην εικόνα 2.

Η ανάλυση των απολεπισμάτων πυριτόλιθου αποκάλυψε την ύπαρξη ενός συνόλου ξέστρων, γλυφίδων και δρεπανιών. Στην εικόνα 3 φαίνεται ένα δρεπάνι από πυριτόλιθο με ίχνη κοπής μίσχων φυτών, ίσως δημητριακών.

Η ανασκαφή στην θέση Μακούντα-Βούλες/Μερσινούδια δίδει νέες σημαντικές πληροφορίες για τη Χαλκολιθική περίοδο και την Εποχή του Χαλκού στη βορειοδυτική πλευρά του νησιού. Η περίοδος μελέτης του 2024 συνεχίζει πάνω στις εργασίες των προηγούμενων ετών και, ταυτόχρονα, θέτει νέα ερωτήματα σχετικά με την κοινωνική ζωή στην προϊστορική Κύπρο.

(ΑΣ/ΜΣ)