Ανακοινωθέντα

Ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος κ. Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης προέβη σήμερα, στο Προεδρικό Μέγαρο, σε ενημέρωση των ΜΜΕ.

Μετά την εναρκτήρια δήλωση του, ο Εκπρόσωπος απάντησε σε ερωτήσεις των δημοσιογράφων.

Ερωτηθείς τι μεσολάβησε και δεν έγινε η συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου που είχε ανακοινωθεί ότι θα γινόταν σε σχέση με την ηλεκτρική διασύνδεση, ο Εκπρόσωπος απάντησε: «Πρώτα από όλα πρέπει να αναφέρω ότι, η ευρύτερη εμπειρία της χώρας μας σε τέτοιου μεγέθους και σημασίας έργα μάς επιτάσσει να αποσαφηνιστούν όλες οι πτυχές, όλες οι παράμετροι, να μην υπάρχει καμία ασάφεια, εποικοδομητική ή μη, και βεβαίως να μην υπάρχουν κενά στις όποιες αποφάσεις λαμβάνονται.

Ο στόχος είναι πρωτίστως, και παραμένει βεβαίως, αυτό το έργο και όλοι οι πυλώνες που έχουμε θέσει στον ενεργειακό μας σχεδιασμό να μπορέσουν να ανακουφίσουν τα κυπριακά νοικοκυριά και τον Κύπριο καταναλωτή και να οδηγήσουν στη μείωση του ηλεκτρικού ρεύματος. Και σαφώς εννοείται, να μην μετακυλιστεί επιπρόσθετο κόστος στον Κύπριο καταναλωτή.

Η σύσκεψη της Τρίτης είναι ακριβώς μια ευκαιρία να μπορέσουν όλα τα εμπλεκόμενα μέρη –και αυτό θεωρήθηκε ορθό από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη– να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι, να συζητηθούν όλες αυτές οι πτυχές με μια ενιαία ερμηνεία, με μια ενιαία ανταλλαγή απόψεων ως προς τα ζητήματα, τα οποία χρήζουν, σε αυτό το στάδιο της συζήτησης, διευκρίνισης.

Είναι κάτι το οποίο έχουμε επαναλάβει πολλές φορές στο παρελθόν, ότι είχαν ζητηθεί διευκρινίσεις, και οι απαντήσεις σε αυτές τις διευκρινίσεις θα καθορίσουν και τα επόμενα βήματα. Νομίζω ότι είναι κοινά αποδεκτό και εξ όσων έχω δει, τουλάχιστον, από τις δημόσιες τοποθετήσεις, κανείς δεν αρνείται τη σημασία των ηλεκτρικών διασυνδέσεων και ιδιαίτερα αυτού του έργου, αλλά θα πρέπει να λάβουμε όλες μας τις αποφάσεις με τη δέουσα επιμέλεια και την αυτονόητη υπευθυνότητα που θα πρέπει και θα έπρεπε να χαρακτηρίζει όλα τα έργα τέτοιου μεγέθους για τη χώρα μας και τη σημασία που έχουν.»

Ερωτηθείς για την έκθεση κόστους-οφέλους, ο Εκπρόσωπος είπε: «Η έκθεση κόστους-οφέλους που έχει υποβληθεί από τον ΑΔΜΗΕ έχει υποβληθεί και στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, όπου έχουν ζητηθεί κάποια στοιχεία, επιβεβαίωση κάποιων στοιχείων αυτής της έρευνας και βεβαίως είμαστε σε επαφή με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.

Είναι στη διαδικασία, από το καλοκαίρι δεν είχε καταστεί εφικτή η κατακύρωση της προσφοράς του εμπειρογνώμονα που θα μπορέσει να προχωρήσει. Είναι, όμως, σε διαδικασίες προσφορών και κατακύρωσης για να γίνει και η δική μας μελέτη το συντομότερο δυνατόν. Άλλωστε, εκείνη η μελέτη και εκείνη η συζήτηση είχε ξεκινήσει για το κατά πόσον η Κυπριακή Δημοκρατία θα συμμετείχε στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας.»

Κληθείς να σχολιάσει τις έρευνες που διεξάγονται για τρία πρόσωπα πρώην Υπουργούς σε σχέση με συμβάσεις που είχαν υπογραφεί για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης, ο Εκπρόσωπος είπε ότι εξ όσων γνωρίζει από ρεπορτάζ ΜΜΕ, πρόκειται για επιστολή από μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων και πρόσθεσε: «Εκείνο το οποίο θα πούμε είναι αυτό που λέμε σε κάθε περίπτωση και το έχει αποδείξει αυτή η Κυβέρνηση έμπρακτα, ότι αν υπάρχουν οι όποιες υπόνοιες, οι όποιες σκιές, θα πρέπει όλα να διερευνηθούν, όλα να είναι στο φως. Εμάς αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να διασφαλίσουμε το όφελος του Κύπριου καταναλωτή και με αυτόν τον γνώμονα θα συνεχίσουμε. Θα συνεχίσουμε να λαμβάνουμε αποφάσεις στη βάση των πραγματικών δεδομένων, επαναλαμβάνω, χωρίς να υπάρχουν οι οποιεσδήποτε σκιές.

Να μου επιτρέψετε, όμως, ένα ευρύτερο σχόλιο. Eκείνο το οποίο προκαλεί εντύπωση, αν θέλετε, και αυτό θα πρέπει να σημειώσουμε για ακόμα μια φορά, είναι η διαφοροποίηση ως προς το ύφος και τη φιλοσοφία των τοποθετήσεων που βλέπουμε τις τελευταίες αρκετές εβδομάδες ως προς την υλοποίηση αυτού του έργου, σε σχέση με τις τοποθετήσεις που βλέπαμε από τα ίδια πρόσωπα λίγο καιρό προηγουμένως. Νομίζω είναι γνωστό, δεν υπάρχει λόγος εμείς να αναφερθούμε. Οι ίδιοι επιμένουν να τοποθετούνται σχεδόν επί καθημερινής βάσεως. Να σας θυμίσω ότι αυτό το έργο ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2012. Και τον Οκτώβριο του 2022, αν δεν κάνω λάθος, είχαν πραγματοποιηθεί και εγκαίνια για αυτό το έργο σε αυτήν εδώ την αίθουσα. Δεν είχαμε δει τις ίδιες τοποθετήσεις, την ίδια ένταση σε αυτές τις τοποθετήσεις κατά εκείνο το διάστημα. Άρα, αυτό είναι κάτι το οποίο θα πρέπει να σημειώσουμε με ενδιαφέρον και ως προς την ευρύτερη δημόσια συζήτηση που διεξάγεται το τελευταίο διάστημα και ως προς την ένταση αυτής της συζήτησης που διεξάγεται το τελευταίο διάστημα. Εμείς ως Κυβέρνηση κληθήκαμε να διαχειριστούμε μια σειρά από έργα, μια σειρά από εθνικής σημασίας έργα, τα οποία χρήζουν της δέουσας επιμέλειας στις όποιες αποφάσεις θα λάβουμε, γιατί θα είμαστε υπόλογοι στις επόμενες γενιές, γιατί οι αποφάσεις, οι οποίες λαμβάνονται σε αυτά τα έργα θα έχουν αντίκρισμα θετικό ή αρνητικό και στις επόμενες γενιές.

Ως Κυβέρνηση επιλέξαμε να είμαστε υπεύθυνοι και νομίζω ότι αυτό θα έπρεπε να ήταν όχι μόνο το αυτονόητο, αλλά αυτό που θα ζητούσε και ζητά η κοινωνία από εμάς. Με όλη την ευκρίνεια, με όλη τη σαφήνεια που μπορούν να χαρακτηρίζονται οι αποφάσεις μας, να λαμβάνονται τα πραγματικά δεδομένα.»

Ερωτηθείς πού πιστεύει ότι οφείλονται οι διαφορετικές τοποθετήσεις κάποιων τότε και τώρα, ο Εκπρόσωπος είπε: «Έχω την αίσθηση ότι δεν είμαι εγώ ο αρμόδιος να απαντήσω αυτή την ερώτηση. Εμείς εδώ ως Κυβέρνηση, εγώ ως Εκπρόσωπος της Κυβέρνησης, αυτό το οποίο έχω να σας διαβεβαιώσω και αυτό το οποίο νομίζω αποδεικνύεται, είναι ότι η σύσκεψη της ερχόμενης Τρίτης, μια ευρεία σύσκεψη με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς –προηγήθηκε μια περίοδος συζητήσεων– θεωρούμε ότι θα είναι χρήσιμη –και δεν το θεωρούμε μόνο εμείς, προφανώς με τη συμμετοχή τους σε αυτή τη σύσκεψη, που ήταν πρωτοβουλία της Κυπριακής Δημοκρατίας, και όλα τα εμπλεκόμενα μέρη θεωρούν ως χρήσιμη αυτή τη συζήτηση– και πράττουμε αυτό που θεωρούμε ότι είναι το οφειλόμενο για να διασφαλίσουμε τον Κύπριο καταναλωτή και βεβαίως το όφελος της Κυπριακής Δημοκρατίας.»

Σε παρατήρηση δημοσιογράφου ότι τη Δευτέρα το βράδυ υπήρχε μια συμφωνία μεταξύ των δύο Υπουργείων Ενέργειας Κύπρου -Ελλάδας με χρονοδιαγράμματα και ερωτηθείς τί άλλαξε από τη Δευτέρα το βράδυ μέχρι την Τετάρτη το απόγευμα σε σχέση με το Υπουργικό Συμβούλιο, ο Εκπρόσωπος είπε: «Είναι αυτονόητο ότι οι όποιες αποφάσεις λαμβάνονται σε επίπεδο Υπουργικού Συμβουλίου. Ένα ζήτημα όπως είναι η υλοποίηση αυτού του έργου, η προώθηση του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης ως προς τη σημασία του, στο γεωπολιτικό επίπεδο, στο οικονομικό επίπεδο, στον ρόλο που θα παίξει στην εξυπηρέτηση του ενεργειακού σχεδιασμού μας, έχει πολλαπλές πτυχές που θα πρέπει να εξεταστούν, οικονομικές πτυχές, νομικές πτυχές και αυτό το οποίο θα πρέπει να είναι αποσαφηνισμένο για ακόμα μια φορά, είναι ότι δεν πρέπει να υπάρχει η οποιαδήποτε σκιά, το οποιοδήποτε κενό. Άλλωστε, την Τετάρτη πραγματοποιήθηκε, όπως είχα αναφέρει και προηγουμένως, και τη νύχτα της Τετάρτης μετά το Υπουργικό Συμβούλιο, μια πολύωρη σύσκεψη στην παρουσία της Νομικής Υπηρεσίας, του Γενικού και του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα, για να μπορέσει ακριβώς να υπάρχει αυτή η σφαιρική, συλλογική άποψη.»

Απαντώντας σε άλλη ερώτηση, είπε: «Η συνάντηση της Τρίτης θα είναι μια πολύ καλή ευκαιρία να συζητηθούν αυτά τα πράγματα και οι διευκρινίσεις που χρειάζονται. Ο στόχος μας είναι μέσα από αυτή τη σύσκεψη να μπορέσουν τα όποια ζητήματα υπάρχουν από όλα τα μέρη, να είναι μια κοινή ενιαία ερμηνεία όλων των ζητημάτων και να υπάρξει από εκείνο το σημείο και μετά πρόοδος.»

Ερωτηθείς αν η Κυβέρνηση έχει πλάνο β’ στην περίπτωση που τα πράγματα δεν έρθουν όπως τα επιθυμεί, ο κ. Λετυμπιώτης απάντησε: «Αυτό που επιθυμούμε ως Κυβέρνηση είναι το όφελος του καταναλωτή, αυτό είναι το μοναδικό που επιθυμούμε, αυτός είναι ο στόχος μας και βεβαίως να διασφαλίσουμε ότι αυτό το έργο θα λειτουργήσει καταλυτικά στον ενεργειακό μας σχεδιασμό. Άρα, αντιλαμβάνεστε, αυτό θα πρέπει να διασφαλιστεί και μέσα από τις όποιες συζητήσεις κάνουμε.

Την ίδια στιγμή, σας θυμίζω ότι αυτό το έργο ξεκίνησε με έναν άλλο φορέα υλοποίησης, ο φορέας υλοποίησης έχει αλλάξει από την αρχή του χρόνου. Υπάρχουν κάποια δεδομένα μετά την αλλαγή του φορέα υλοποίησης και είναι αυτά που συζητούνται.»

Σε ερώτηση αν ισχύουν πληροφορίες ότι η Κυβέρνηση προσπαθεί να βρει τη φόρμουλα, ώστε οτιδήποτε αποφασιστεί να μη χρειαστεί να περάσει από τη Βουλή, ο Εκπρόσωπος είπε: «Δεν έχει μπει αυτή η παράμετρος ή ο περιορισμός. Δεν υπάρχει αυτός ο στόχος ή η επιδίωξη. Δεν θα καθοριστούν οι αποφάσεις από αυτή την παράμετρο. Η παράμετρος είναι μία και μοναδική, είναι να μπορέσουμε να είμαστε σε θέση, με πλήρη σαφήνεια, να γνωρίζουμε με την παραμικρή λεπτομέρεια την παραμικρή παράμετρο που θα οδηγήσει στο όφελος του καταναλωτή και να μην οδηγηθεί ο λογαριασμός του ηλεκτρισμού σε ψηλότερα σημεία από ό,τι είναι σήμερα.»

Κληθείς να πει ποια είναι τα σημεία που προβληματίζουν και αν αυτά είναι νομικά ή οικονομικά θέματα, και ερωτηθείς αν υπήρχαν διαφωνίες ανάμεσα σε Υπουργούς, ενώ σε ερώτηση αν υπάρχει φόβος για το ποιος θα αναλάβει το κόστος στην περίπτωση που η Τουρκία εμποδίσει το καλώδιο, ο Εκπρόσωπος είπε: «Πρώτον, είναι και ζητήματα οικονομικά και ζητήματα νομικής φύσεως, τα οποία νομίζω είναι εύκολα αντιληπτό σε ένα έργο αυτής της κλίμακας ότι θα πρέπει να ληφθούν στη βάση των πραγματικών δεδομένων και δεδομένων τα οποία δεν χρήζουν διαφορετικής ερμηνείας ή δεν υπάρχουν ασάφειες.

Δεύτερον, σας διαβεβαιώ ότι το Υπουργικό Συμβούλιο συλλογικά εργάζεται με ένα και μοναδικό στόχο. Το κάθε Υπουργείο, ανάλογα με το δικό του χαρτοφυλάκιο, θα εκφράσει τις δικές του απόψεις, τις δικές του τοποθετήσεις. Πέραν τούτου, στο Υπουργικό Συμβούλιο –και δεν γνωρίζω αν ήταν πάντα αυτή η πρακτική– γίνεται μια πολύ εποικοδομητική, σφαιρική συζήτηση, ιδιαίτερα σε τέτοιου είδους ζητήματα, για να μπορέσει να ληφθεί η καλύτερη δυνατή απόφαση που να θωρακίζει την Κυπριακή Δημοκρατία και τους πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας και να ελαχιστοποιεί τα όποια ρίσκα υπάρχουν.

Ως προς το άλλο ζήτημα, έχουμε πει πολλές φορές ότι εμείς ασκούμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα και ως κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δεν νομίζω να πρέπει να τίθεται ζήτημα αμφισβήτησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων από εμάς.»

Ερωτηθείς αν υπάρχει θέμα στις σχέσεις με την Κυβέρνηση της Ελλάδας, και αν υπάρχει θέμα εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο πλευρών μετά τις εξελίξεις της τελευταίας εβδομάδας, ο κ.Λετυμπιώτης απάντησε: «Από την πρώτη στιγμή είχαμε πει εμείς οι ίδιοι ότι βρισκόμαστε σε συχνή, τακτική επικοινωνία τόσο με την Ελληνική Κυβέρνηση όσο και με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αφού το έργο είναι κοινού ενδιαφέροντος. Μόλις προ ολίγου σας ανακοίνωσα την τριμερή που θα πραγματοποιηθεί στη Νέα Υόρκη μεταξύ Κύπρου, Ελλάδας και Αιγύπτου. Οι σχέσεις Αθήνας-Λευκωσίας, Λευκωσίας-Αθήνας παραμένουν αγαστές και στενές. Δεν τίθεται ζήτημα εμπιστοσύνης. Εδώ είναι ζήτημα ενός μεγάλου έργου, ενός έργου κοινού ενδιαφέροντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και νομίζω αυτό θα είναι η απαίτηση όλων εσάς αλλά και της κοινωνίας που μας παρακολουθεί, ότι δεν πρέπει να υπάρχουν γκρίζες ζώνες ή ασάφειες.»

Απαντώντας σε άλλη ερώτηση, ο Εκπρόσωπος είπε: «Εμείς, η πίεση που έχουμε, η αποκλειστική πίεση που έχουμε ως Κυβέρνηση, είναι η πίεση να ανακουφιστούν τα κυπριακά νοικοκυριά, να ανακουφιστεί ο Κύπριος καταναλωτής το συντομότερο δυνατόν από τον λογαριασμό του ηλεκτρικού ρεύματος. Σας θυμίζω ότι αυτό το έργο, κατά προηγούμενες εξαγγελίες, επρόκειτο να ολοκληρωθεί το 2024. Έχει μετατοπιστεί το χρονοδιάγραμμα, όπως και για αρκετά άλλα έργα στρατηγικής σημασίας, στα οποία με τον σωστό προγραμματισμό, με τη δέουσα επιμέλεια, θα μπορούσαν να είχαν προχωρήσει. Εμείς αυτό θέλουμε να διασφαλίσουμε».

Κληθείς να σχολιάσει τα όσα πράττει το κατοχικό καθεστώς εναντίον Ελληνοκυπρίων, όπως συλλήψεις ή την απαγόρευση εισόδου στα κατεχόμενα, ο Εκπρόσωπος είπε: «Έχει υπάρξει, αν δεν κάνω λάθος, σχετικό δημοσίευμα για επιστολή που στάλθηκε και στον κ. Colin Steward για περιστατικό στο οποίο αναφέρεστε, που Ελληνοκύπριοι έχουν βρεθεί στο λεγόμενο stop list ώστε να μην μπορούν να μεταβούν στις κατεχόμενες περιοχές μας. Το Υπουργείο Εξωτερικών προβαίνει σε συγκεκριμένες ενέργειες για αυτές τις παράνομες ενέργειες του κατοχικού καθεστώτος και μέσω της διπλωματικής οδού και με την Ευρωπαϊκή Ένωση πρωτίστως, αλλά και με τα Ηνωμένα Έθνη, για να αντιμετωπίσουμε και αυτές τις προκλήσεις.»

Σε παρατήρηση δημοσιογράφου ότι σύμφωνα με ανακοίνωση της, η επιτροπή ακίνητης περιουσίας στα κατεχόμενα αποζημίωσε για υπόθεση που εκδικάστηκε από το ΕΔΑΔ και ερωτηθείς αν υπάρχει κίνδυνος κλεισίματος υποθέσεων που παρακολουθεί η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, ο Εκπρόσωπος είπε: «Το ζήτημα στο Συμβούλιο της Ευρώπης είναι ένα ζήτημα για το οποίο τακτικά και με συνέπεια το Υπουργείο Εξωτερικών διενεργεί και βρίσκεται σε επαφή αλλά και αναλαμβάνει τις απαραίτητες ενέργειες. Δεν θεωρούμε ότι υπάρχει αυτός ο κίνδυνος, βεβαίως, διαρκώς όμως είναι μια προσπάθεια, στην οποία θέλουμε και να επικοινωνήσουμε, αλλά και να εντείνουμε ακόμη περισσότερο τις προσπάθειές μας, γιατί ακριβώς οι αποφάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης –και είδαμε και πρόσφατα τις αποφάσεις για το Βαρώσι– είναι αποφάσεις που θεωρούμε ότι στέλνουν τα σωστά μηνύματα.

Ως προς την ανακοίνωση την ίδια, η ενημέρωση που έχουμε και από τα στοιχεία που βλέπουν το φως της δημοσιότητας ως προς την αποτελεσματικότητα αυτής της επιτροπής είναι ότι απειροελάχιστος αριθμός περιουσιών των Ελληνοκυπρίων στις κατεχόμενες περιοχές μας έχει καταφύγει σε αυτήν την Επιτροπή και ακόμη πιο ελάχιστος ο αριθμός των αιτήσεων που έχουν εγκριθεί ή έχουν εξεταστεί.»

Ερωτηθείς αν υπάρχει προοπτική για εμπλοκή από πλευράς αμερικανικών εταιρειών στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης, ώστε να ξεπεραστούν κάποια ζητήματα, ο Εκπρόσωπος είπε: «Δεν μπορούμε ούτε να αποκλείσουμε, αλλά ούτε να μιλήσουμε με βεβαιότητα. Άλλωστε, αυτό το οποίο πρέπει να τονίσουμε είναι ότι τα τελευταία χρόνια η Κυπριακή Δημοκρατία είναι ένας αξιόπιστος εταίρος και αυτό έχει σαφώς αντίκρισμα και στις επενδύσεις που μπορεί να προσελκύσει Κυπριακή Δημοκρατία σε τέτοιου είδους έργα. Είναι μια παράμετρος. Δεν μπορούμε να προκαταλάβουμε το ποιοι θα επιδείξουν ενδιαφέρον ή πόσο αυτό το ενδιαφέρον θα προχωρήσει.»

Πρόσθεσε ότι «επιδίωξη της Λευκωσίας είναι σε όλα αυτά τα έργα στρατηγικού ενδιαφέροντος να υπάρχει αυτό το ενδιαφέρον και από χώρες και ασφαλώς μια χώρα όπως είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής το να εκφράζει τη στήριξή της είναι ψήφος εμπιστοσύνης και στην ίδια την Κυπριακή Δημοκρατία».

(ΡΜ/ΝΓιαν/ΑΣ)