Ανακοινωθέντα

Ο ρόλος του μύθου στην αρχαία τραγωδία: ο μύθος ως ιστορία ή η ιστορία ως μυθική αφήγηση;

Το Τμήμα Σύγχρονου Πολιτισμού (ΤΣΠ) του Υφυπουργείου Πολιτισμού και το Κυπριακό Κέντρο Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου διοργανώνουν το «17ο Διεθνές Συμπόσιο Αρχαίου Ελληνικού Δράματος», το οποίο θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 2 και την Κυριακή 3 Νοεμβρίου 2024, στο Αμφιθέατρο «Κωνσταντίνος Λεβέντης», στη Λεβέντειο Πινακοθήκη, στη Λευκωσία. Την έναρξη των εργασιών του Συμποσίου θα κηρύξει η Υφυπουργός Πολιτισμού δρ Βασιλική Κασσιανίδου. 

Η φετινή διοργάνωση του Συμποσίου με θέμα «Ο ρόλος του μύθου στην αρχαία τραγωδία: ο μύθος ως ιστορία ή η ιστορία ως μυθική αφήγηση;», έχει ως στόχο να εξετάσει τον ρόλο του μύθου, τόσο ως τη δομημένη πλοκή -την «ιστορία»- μιας αρχαίας τραγωδίας όσο και ως πεδίο εφαρμογής των συνθετικών ικανοτήτων του αρχαίου τραγικού ποιητή για απόδοση της «μυθικής αφήγησης» μέσω της πλοκής-μύθου. 

Η αρχαία ελληνική τραγωδία συνθέτει ένα μεγαλειώδες μωσαϊκό παραλλαγών πάνω σε σχετικά λίγα μυθολογικά και τυπολογικά θέματα, διαρκώς επαναλαμβανόμενα αλλά ποτέ όμοια. Αντίστοιχα, επιδίωξη του Συμποσίου είναι η προσέγγιση του μύθου στην αρχαία τραγωδία και συγκεκριμένα της συνέπειας, της διακειμενικότητας, των παραλλαγών, του εμπλουτισμού και της εξέλιξής του στην τραγωδία, μέσα στο πέρασμα του χρόνου. Ταυτόχρονα, θα εξετασθούν η ανάλυση της σημειολογίας του μυθικού «κώδικα», η διαφοροποίηση από το αρχετυπικό, τα δομικά στοιχεία της αφήγησης, οι διάφορες εκδοχές του μύθου στην τραγωδία και οι πολλαπλές πτυχές που φέρει σε γλωσσικό, πολιτισμικό, εννοιολογικό και ιδεολογικό επίπεδο. 

Στόχος των διοργανωτών του Συμποσίου είναι η παρουσίαση μιας ποικιλίας θεωρητικών προσεγγίσεων, από τη δραματολογική ανάλυση, τη σημειολογία του θεάτρου, τη φιλοσοφία, την κοινωνιολογία έως τις θεωρίες της διακειμενικότητας, της πρόσληψης κ.λπ. Ουσιαστική θεωρείται επίσης η συμβολή πρακτικών του θεάτρου, οι οποίοι προβάλλουν σκέψεις, ιδέες, εμπειρίες και συμπεράσματα επί της θεματικής.

Στο διήμερο εργασιών της φετινής διοργάνωσης συμμετέχουν 16 έγκριτοι εισηγητές, ακαδημαϊκοί και πρακτικοί, από Γαλλία, Γεωργία, Ελλάδα, Η.Π.Α., Ηνωμένο Βασίλειο, Κροατία, Κύπρο, Ουγγαρία και Σλοβενία. 

Κατά την πρώτη ημέρα των εργασιών του Συμποσίου, το Σάββατο 2 Νοεμβρίου (10:00 – 12:30 και 16:00 – 19:00), 11 ακαδημαϊκοί θα τοποθετηθούν επί της θεματικής εξετάζοντας τις προσεγγίσεις του μύθου στην αρχαία ελληνική τραγωδία:

• Θεόδωρος Γραμματάς (Ελλάδα), Ομότιμος Καθηγητής Θεατρολογίας, Σχολή Επιστημών Αγωγής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) & Μέλος του Συνεργαζόμενου Εκπαιδευτικού Προσωπικού (ΣΕΠ) του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου,

• Levan Khetaguri (Γεωργία), Καθηγητής και Διευθυντής του Ερευνητικού Ινστιτούτου Τεχνών της Γεωργίας,

• Svetlana Slapšak (Σλοβενία), Αφυπηρετήσασα Καθηγήτρια Ανθρωπολογίας Αρχαίων Κόσμων, Ανθρωπολογίας Φύλου και Βαλκανολογίας, Διευθύντρια του IBAMESC (Ινστιτούτου Βαλκανικών και Μεσογειακών Σπουδών και Πολιτισμού) στη Λιουμπλιάνα, Υποψήφια για Νόμπελ Ειρήνης ως μέλος της Ομάδας 1000 Γυναικών για την Ειρήνη το 2006,

• Μενέλαος Χριστόπουλος (Ελλάδα), Ομότιμος Καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας, Πανεπιστήμιο Πατρών,

• Dubravka Crnojević-Carić (Κροατία), Ανώτερη επιστημονική συνεργάτιδα, Επίκουρη Καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο του Ζάγκρεμπ, Ακαδημία Δραματικής Τέχνης της Κροατίας,

• John C. Gibert (Η.Π.Α.), Καθηγητής Κλασικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Colorado Boulder, ειδικός στον Ευριπίδη, ο οποίος συνέβαλε στην αποκρυπτογράφηση και ερμηνεία των νεοανακαλυφθέντων θραυσμάτων δύο μη σωζόμενων έργων του Ευριπίδη («Πολύειδος» και «Ινώ»),

• Rosa Andújar (Η.Β.), Ανώτερη Λέκτορας στα Τμήματα Φιλελεύθερων Τεχνών και Κλασικών Σπουδών στο King’s College London,

• Κωνσταντίνος Λουκόπουλος (Ελλάδα), Υποψήφιος Διδάκτωρ, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ),

• Romain Piana (Γαλλία), Καθηγητής Θεατρικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Sorbonne Nouvelle του Παρισιού και Αναπληρωτής Διευθυντής του Institut d'Études Théâtrales,

• Adam Berzsenyi Bellaagh (Ουγγαρία), Σκηνοθέτης, Διευθυντής του Budaörsi Latinovits Színház,

• Βάιος Λιαπής (Κύπρος), Καθηγητής του Αρχαίου Θεάτρου και της Πρόσληψής του, Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου. 

Την Κυριακή 3 Νοεμβρίου θα πραγματοποιηθεί Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης (10:00 – 13:30), στην οποία πέντε πρακτικοί του θεάτρου θα καταθέσουν τις σκέψεις και γνώσεις τους επί της θεματικής, μέσα από την προσωπική τους εμπλοκή και εμπειρία στην επί σκηνής παρουσίαση αρχαίας ελληνικής τραγωδίας: Μαγδαλένα Ζήρα, Σκηνοθέτις, Νικαίτη Κοντούρη, Σκηνοθέτις, Λέα Μαλένη, Ηθοποιός, Σκηνοθέτις, Άρης Μπινιάρης, Ηθοποιός, Σκηνοθέτης και Έλενα Τριανταφυλλοπούλου, Θεατρολόγος, Δραματουργός. Στη Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης θα συμμετέχει και ο Κωνσταντίνος Λουκόπουλος, Αρχαιολόγος, Συγγραφέας, Εμπνευστής και δημιουργός του project «The Mythologist», ενώ οι Χρίστος Γεωργίου, Θεατρολόγος, Διευθυντής του Κυπριακού Κέντρου Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου (ΚΚΔΙΘ) και Κυριακή Α. Ιωαννίδου, Διδάκτωρ Κλασικής Φιλολογίας, Πολιτιστική Λειτουργός ΤΣΠ του Υφυπουργείου Πολιτισμού, θα συντονίζουν. 

Το «Διεθνές Συμπόσιο Αρχαίου Ελληνικού Δράματος» ξεκίνησε το 1990 ως δραστηριότητα της τότε Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητας και Ανάπτυξης του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου και διοργανώνεται, επί τακτικής βάσης κάθε δύο χρόνια, από το ΤΣΠ του Υφυπουργείου Πολιτισμού και το ΚΚΔΙΘ. Τα θέματα που έχουν εξετασθεί μέχρι σήμερα στο Συμπόσιο καταδεικνύουν την ευρύτητα και την πολλαπλότητα των προοπτικών από τις οποίες έχει προσεγγισθεί το αρχαίο δράμα, όχι μόνον ως κείμενο, αλλά και ως σκηνική πράξη. Στην πολύχρονη πορεία του, το Συμπόσιο κατόρθωσε να εξασφαλίσει τη συμμετοχή διεθνούς κύρους προσωπικοτήτων, τόσο από την ακαδημαϊκή όσο και από τη θεατρική κοινότητα, αλλά πρωτίστως συνέβαλε στην εγκαθίδρυση ενός ουσιαστικού διαλόγου. 

Σημειώνεται ότι οι εργασίες του Συμποσίου είναι ανοικτές για το κοινό με ελεύθερη είσοδο, ενώ θα υπάρχει ταυτόχρονη διερμηνεία από τα ελληνικά στα αγγλικά και από τα αγγλικά στα ελληνικά. 

(EK/NZ)