Ανακοινωθέντα

Αναφορικά με τη δημοσιοποίηση του ετήσιου Πακέτου Διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο αποτυπώνει την κατάσταση σε σχέση με την πρόοδο που έχει επιτευχθεί κατά το τελευταίο έτος, στο πλαίσιο της Διαδικασίας Διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), το Υπουργείο Εξωτερικών επιθυμεί να σημειώσει τα ακόλουθα σε σχέση με την Έκθεση Προόδου για την Τουρκία:

Γενικό συμπέρασμα παραμένει, όπως και κατά τις προηγούμενες ετήσιες αξιολογήσεις, ότι αν και η χώρα παραμένει υποψήφια προς ένταξη, συνεχίζει να απομακρύνεται και να διολισθαίνει σε όλα τα θέματα που αφορούν τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τα θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες, και οι ενταξιακές της διαπραγματεύσεις παραμένουν παγωμένες από το 2018.

Σημαντικό νέο στοιχείο της φετινής Έκθεσης είναι η αναφορά σε σταδιακή, αναλογική και αναστρέψιμη επανεμπλοκή της ΕΕ με την Τουρκία, ως έχει αποφασιστεί στα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Απριλίου 2024. Επί τούτου, σημειώνεται ότι η εποικοδομητική στάση της Τουρκίας είναι απαραίτητη, για να προχωρήσει η προσπάθεια, και τονίζεται η σημασία που αποδίδεται στην επανέναρξη και πρόοδο στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό για την περαιτέρω ενίσχυση των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας.

Σε ό,τι αφορά στην Κύπρο, καταγράφεται η άρνηση της Τουρκίας για εφαρμογή των κυπρογενών της υποχρεώσεων, τις οποίες οφείλει να εκπληρώσει (αναγνώριση Κυπριακής Δημοκρατίας, ομαλοποίηση σχέσεων, εφαρμογή Πρόσθετου Πρωτοκόλλου για την Τελωνειακή Ένωση, συνεργασία σε θέματα δικαιοσύνης, άρση veto Τουρκίας για συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας σε διεθνείς οργανισμούς).

Όσον αφορά τα Βαρώσια, η Έκθεση σημειώνει ότι, παρά τη διεθνή καταδίκη και τη μη αποδοχή του εποικισμού, η Τουρκία δεν ανέστρεψε τις ενέργειές της για άνοιγμα της περίκλειστης πόλης, δημιουργώντας νέα τετελεσμένα, ενώ γίνεται αναφορά και στους περιορισμούς που επιβλήθηκαν στην ειρηνευτική δύναμη, παραβιάζοντας το Ψήφισμα 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), και καλείται η Άγκυρα όπως σεβαστεί πλήρως τα Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας 550, 789, 1251.

Επιπλέον, η Τουρκία καλείται να δεσμευτεί στον σεβασμό των σχέσεων καλής γειτονίας, να σεβαστεί την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα όλων των κρατών μελών, σύμφωνα με το ενωσιακό και το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της UNCLOS. Καταγράφεται συνάμα η πραγματοποίηση στρατιωτικών ασκήσεων εντός θαλασσίων ζωνών και οι παραβιάσεις του εναέριου χώρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς και η ενίσχυση της στρατιωτικοποίησης στα κατεχόμενα. Επί τούτου, επαναλαμβάνεται η ετοιμότητα της ΕΕ για υιοθέτηση μέτρων προς προστασία συμφερόντων της ίδιας, αλλά και των κρατών μελών.

Ως προς το Κυπριακό, η Τουρκία καλείται να δεσμευτεί και να συμβάλει στη συνολική διευθέτηση του Κυπριακού, στη βάση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, σύμφωνα με τα σχετικά Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, συμβατή με το κεκτημένο και της αρχές της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των εξωτερικών πτυχών. Παράλληλα, η Τουρκία καλείται να αποφεύγει μονομερείς ενέργειες που θα μπορούσαν να αυξήσουν την ένταση στο νησί και να υπονομεύσουν την επανέναρξη των συνομιλιών. Στην Έκθεση σημειώνεται ότι η Τουρκία συναίνεσε στον διορισμό της Προσωπικής Απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα (ΓΓ) του ΟΗΕ. Ωστόσο, καταγράφονται και οι θέσεις της Άγκυρας ως προς τους περιορισμούς της διάρκειας και του περιεχομένου της εντολής της.

Επιβεβαιώνεται εκ νέου η προσήλωση της ΕΕ στη συνολική διευθέτηση, στο πλαίσιο ΟΗΕ, και αναπαράγεται το κείμενο των Συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Απριλίου 2024. Καταγράφεται επίσης ότι η Τουρκία συνέχισε την προώθηση της λύσης δύο κρατών. Επαναλαμβάνεται δε ότι, σύμφωνα και με τα σχετικά Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ αναγνωρίζει μόνο την Κυπριακή Δημοκρατία.

Σημειώνεται επίσης ότι ενέργειες που συμβάλλουν με οποιοδήποτε τρόπο στην αναγνώριση της αποσχιστικής οντότητας δυναμιτίζουν τις προσπάθειες επανέναρξης των διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο ΟΗΕ. Εντός αυτού του πλαισίου, η Έκθεση περιλαμβάνει αρνητική αναφορά ως προς τις προσπάθειες της Τουρκίας για προώθηση της αποσχιστικής οντότητας στον Οργανισμό Τουρκόφωνων Κρατών, αλλά και ως προς τους σχεδιασμούς της Τουρκίας για την παράνομη ηλεκτρική διασύνδεση με την αποσχιστική οντότητα.

Ως προς το μεταναστευτικό, η Τουρκία καλείται να εφαρμόσει τη Συμφωνία Επανεισδοχής και τη Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας του 2016, έναντι όλων των κρατών μελών.

Τέλος, ιδιαίτερα επικριτικές είναι και οι αναφορές ως προς την ευθυγράμμιση της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας με την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφαλείας της ΕΕ. Σημειώνεται ότι το ποσοστό ευθυγράμμισης έχει πέσει στο ιστορικά χαμηλό 5%.

Το Υπουργείο Εξωτερικών μελετά εις βάθος το περιεχόμενο της Έκθεσης και θα τοποθετηθεί δεόντως στο πλαίσιο των συζητήσεων σε αρμόδια θεσμικά όργανα της ΕΕ, εν όψει και της υιοθέτησης σχετικών Συμπερασμάτων τον προσεχή Δεκέμβριο από το Συμβούλιο της ΕΕ.

(ΜΦ/ΕΑθ/ΓΣ)