Ανακοινωθέντα

Σας καλωσορίζω θερμά και σας ευχαριστώ που ανταποκριθήκατε στην πρόσκλησή μας και βρίσκεστε σήμερα εδώ, στην τελετή του «1ου Αειφόρου Φεστιβάλ Πεδιαίου… ροή ζωής».

Ο Πεδιαίος, Πηθκιάς ή Πηδιάς, είναι ο μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός-χείμαρρος της Κύπρου. Με καταρράκτες και πυκνή άγρια βλάστηση, πηγάζει από το Εθνικό Δασικό Πάρκο Μαχαιρά, μαζί με τον Γιαλιά, στη θέση «Τριβίλλουρα», κοντά στην κορυφή Κιόνια, και ρέει μέσα από την πεδιάδα της Μεσαορίας και χωριά, όπως και μέσα από τις αστικές περιοχές της Λευκωσίας. Στην αρχαιότητα, τα νερά του χρησιμοποιούνταν για την οχύρωση της πόλης, διοχετευόμενα σε φρεάτια γύρω από τα Ενετικά τείχη. Συνεχίζοντας την πορεία του προς τα ανατολικά, καταλήγει στον κόλπο της κατεχόμενης Αμμοχώστου, κοντά στην αρχαία πόλη της Σαλαμίνας.

Η τοποθεσία «Τριβίλλουρα», αποτελεί χαρακτηρισμό για έναν απομονωμένο και μακρινό τόπο, και έτσι παραγκωνισμένος και ξεχασμένος ήταν και ο ποταμός, μέχρι τη δημιουργία του γραμμικού πάρκου τού Πεδιαίου, στη δημιουργία του οποίου θεωρώ ότι συντέλεσα και εγώ. Το γραμμικό πάρκο που διατρέχει τους τρεις Δήμους, της Λευκωσίας, Στροβόλου και Λακατάμειας, δεν ήταν αυτονόητο και αμφισβητήθηκε προτού ληφθούν από την πολεοδομία οι σχετικές αποφάσεις,  κατά πόσον θα χρησιμοποιείτο από τους πολίτες. Σήμερα, το πάρκο αποτελεί σημαντικό πόλο έλξης των δημοτών για άθληση, για αναψυχή και κοινωνικοποίηση, ιδιαίτερα στις περιοχές της Λευκωσίας όπου ο Πεδιαίος είναι αστικό πάρκο, ενώ έχει αποφασιστεί η επέκτασή του και  στην κατεχόμενη Λευκωσία.

Πόσα, όμως, γνωρίζουμε για τον Πεδιαίο; Τη φύση, την υδρολογία και τη γεωλογία του; Τη βιοποικιλότητα που υποστηρίζει, την ιστορία, τα αρχαιολογικά και παραδοσιακά ανθρωπογενή του κατάλοιπα, όπως τα λαγούμια, οι δεξαμενές και τα σύγχρονα υδατικά του έργα; Πώς τον προστατεύουμε για να τον έχουμε;

Στο Γραφείο της Επιτρόπου Περιβάλλοντος δεχόμαστε συχνά καταγγελίες και παράπονα πολιτών για θέματα που αφορούν, κυρίως, το γραμμικό πάρκο του Πεδιαίου. Παράλληλα, έχει ολοκληρωθεί η εκπόνηση του σχεδίου Ολοκληρωμένης Χωρικής Ανάπτυξης (ΟΧΑ) 2021-2030, στο πλαίσιο συνεργασίας των Δήμων της Αστικής Περιοχής Λευκωσίας, το οποίο περιλαμβάνει και παρεμβάσεις στον Πεδιαίο Ποταμό. Πρόσφατα, υπήρξαν διαμαρτυρίες για τη δημιουργία Περιβαλλοντικού Κέντρου στις διευρυμένες όχθες του Πεδιαίου στη Λακατάμεια. Αναγνωρίζουμε ότι όντως υπάρχουν ακόμη πολλά που πρέπει να γίνουν για τον Πεδιαίο. Υπάρχουν προτάσεις και ανάγκες για την ανάπτυξή του, αλλά οι περισσότερες πρωτοβουλίες είναι αποσπασματικές.

Το Γραφείο μου λοιπόν, σε συνομιλία και σε συνεργασία με το Κυπριακό Σύνδεσμο Αειφόρου Τουρισμού, τον οποίο ευχαριστώ ιδιαίτερα, αποφασίσαμε να προχωρήσουμε στη διοργάνωση του «1^ου Αειφόρου Φεστιβάλ Πεδιαίου …ροή ζωής», ώστε όλες οι δράσεις να συνενωθούν και να αποκτήσουν μια κοινή ταυτότητα, συνδυάζοντας τη φύση, τον πολιτισμό και την αειφορία, και ο Πεδιαίος να αποτελέσει τοπόσημο προς αντιγραφή για όλα τα ποτάμια οικοσυστήματα της Κύπρου.

Οι στόχοι είναι πολλοί: Η ανάδειξη του ποταμού σε όλο το μήκος του, από τον Λαζανιά μέχρι και τον κόλπο της Αμμοχώστου, με δράσεις χωρίς σχεδόν καθόλου χαρτί και πλαστικό, μηδενικών απορριμμάτων, ενημερωτικού, ψυχαγωγικού, κοινωνικού, εκπαιδευτικού, φυσιολατρικού, αθλητικού και ιστορικού χαρακτήρα, με έμφαση στη συμπερίληψη. Ξεκινήσαμε από κάτι μικρό, και καταλήξαμε σε συνολικά περίπου 85 δράσεις, που θα υλοποιηθούν από Υπουργεία, κρατικές Υπηρεσίες, την Τοπική αυτοδιοίκηση, ΜΚΟ και άλλους φορείς, εκπαιδευτικά ιδρύματα και άτομα, την Κοινωνία των Πολιτών, με τη συμμετοχή 57 φορέων και 5 χορηγών.

Σημαντικό είναι ότι κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ τρέχουν ερωτηματολόγια σε συνεργασία με το ΚυκλΟΙΚΟδρόμιο, για μεθοδική καταγραφή των απόψεών μας σχετικά με τον Πεδιαίο και το ίδιο το Φεστιβάλ.  Τα αποτελέσματα θα αξιολογηθούν, ώστε το Γραφείο μου ακολούθως να επανέλθει με προτάσεις και ζητώντας τη συνεργασία όλων μας, να προχωρήσουμε με βήματα για περαιτέρω βελτίωση του Πεδιαίου ώστε να αποτελεί ένα ποτάμιο οικοσύστημα και ένα αστικό πάρκο που μάς αξίζει, αλλά και που του αξίζουμε, να καταστεί ένα φυσικό και ανθρώπινο οικοσύστημα που να μην του γυρίζουμε την πλάτη και να πετάμε τα σκουπίδια μας, ή να το διασπούμε με δρόμους, αλλά να είναι η μπροστινή μας αυλή, την οποία φροντίζουμε και διατηρούμε.

Οι δράσεις ξεκίνησαν την Τρίτη, 29 Οκτωβρίου, με εκπαιδευτικά προγράμματα, εικαστικές παρεμβάσεις και καθαρισμούς σε διάφορες περιοχές του ποταμού, ενώ στο πλαίσιο του Φεστιβάλ εντάχθηκε και η Παγκύπρια εβδομάδα καθαρισμών της εκστρατείας «Let’s Do It! Cyprus 2024».

Το Σαββατοκύριακο, 2 και 3 Νοεμβρίου, οι δραστηριότητες κορυφώνονται σε όλους τους Δήμους και τις Κοινότητες του Πεδιαίου, με ξεναγήσεις, παρουσιάσεις, οικολογικά παιχνίδια, αθλητικές δραστηριότητες, αστροπαρατήρηση, κυνήγι θησαυρού, τέχνη, μουσική, εργαστήρια, πεζοπορίες, δενδροφυτεύσεις, και καθαρισμούς.

Ο ρόλος του Γραφείου μου στη διοργάνωση είναι συντονιστικός, ενώ η υλοποίηση του Φεστιβάλ οφείλεται στη συλλογική δουλειά. Στόχος μας είναι να καταστεί θεσμός που θα ενδυναμώνει τη σύνδεση της κοινότητας με το περιβάλλον και τον πολιτισμό, ώστε ο ποταμός να συνεχίσει να αποτελεί «ροή ζωής».

Ευχαριστώ θερμά:

• το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, για τη σημαντική υποστήριξη και συμβολή του με τη συμμετοχή τεσσάρων Τμημάτων του: Περιβάλλοντος, Δασών, Αναπτύξεως Υδάτων και Γεωλογικής Επισκόπησης
• το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας και τη Μονάδα Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφόρο Ανάπτυξη
• το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο για τη δημιουργία του λογοτύπου του φεστιβάλ
• το Υπουργείο Εσωτερικών και την Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας
• το Υφυπουργείο Πολιτισμού και το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας
• τους Δήμους Λακατάμειας, Στροβόλου και Λευκωσίας, που αγκάλιασαν το φεστιβάλ διοργανώνοντας και φιλοξενώντας ποικίλες δράσεις
• τα Κοινοτικά Συμβούλια Ανάγυιας, Κάτω και Πάνω Δευτεράς, Επισκοπειού, Εργατών, Καμπιών, Καπέδων, Λαζανιά, Πέρα Ορεινής, Πολιτικού και Ψιμολόφου για την αυθεντικότητα των δράσεών τους
• το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών για τη δημιουργία του προωθητικού σποτ του φεστιβάλ, την προώθηση και στήριξή του, γενικότερα
• το ΡΙΚ ως χορηγό επικοινωνίας
• το Kανάλι 6 ως υποστηρικτή του Φεστιβάλ, για το σημερινό LiveLink και τη συνεργασία στη διεξαγωγή του φωτογραφικού διαγωνισμού
• Ιδιαίτερη μνεία αξίζει η κοινωνία των πολιτών –60 φορείς, εκπαιδευτικά ιδρύματα, ΜΚΟ και άτομα, με ενθουσιασμό, αφοσίωση και ευρηματική-εθελοντική συμμετοχή. Σάς ευχαριστούμε!

Κλείνοντας, ευχαριστώ τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκο Χριστοδουλίδη, που έθεσε υπό την αιγίδα του το Φεστιβάλ, γεγονός που καταδεικνύει τη δέσμευση της Κυβέρνησης στην πράσινη μετάβαση, τη βιώσιμη διαχείριση των φυσικών και πολιτισμικών πόρων τής χώρας αλλά και την κοινωνική συμπερίληψη.

Εύχομαι καλή συνέχεια και σάς περιμένουμε στις δράσεις του Φεστιβάλ.

(ΑΣΠ)