Ανακοινωθέντα

Κυρίες και Κύριοι,

Στο πλαίσιο της λογοδοσίας και της διαφάνειας που υποσχέθηκα στον κυπριακό λαό, στις 29 Ιανουαρίου, παρουσίασα τις πολιτικές και το πρόγραμμά μας για το 2025. Συνειδητά, καθιερώσαμε την παρουσίαση του Ετήσιου Προγραμματισμού, γιατί θέλουμε τον πολίτη κοινωνό και γνώστη των στόχων και επιδιώξεών μας, ώστε να κρίνει και να αξιολογεί καθημερινά την πορεία υλοποίησης του κυβερνητικού έργου. Μέσα από την ίδια ακριβώς συλλογιστική καθιερώσαμε και τον Ετήσιο Απολογισμό. Θέλουμε η κοινωνία να πληροφορείται υπεύθυνα για το τι έχει υλοποιηθεί τη χρονιά που πέρασε, ώστε να μπορεί να κρίνει τη συνέπεια λόγων και έργων. Εξάλλου, στόχος μας είναι η συμμετοχική δημοκρατία, η συμμετοχή όλων, θεσμικών και κοινωνικών εταίρων, πολιτικών δυνάμεων και, πρωτίστως, του κυπριακού λαού στη μεγάλη προσπάθεια να αλλάξουμε τη χώρα μας. Και αυτή η συμμετοχή επιτυγχάνεται σαφώς πιο αποτελεσματικά μέσω πράξεων διαφάνειας και λογοδοσίας, όπως είναι και ο σημερινός απολογισμός για τη χρονιά που μας πέρασε.

Κατά το δεύτερο έτος διακυβέρνησής μας, πετύχαμε την υλοποίηση του 90% των εμβληματικών παρεμβάσεων που ανακοίνωσα, καθώς και πολλές άλλες πολιτικές που περιλαμβάνονται στα Ετήσια Σχέδια Δράσης των Υπουργείων και Υφυπουργείων. Η αναλυτική κατάσταση είναι αναρτημένη και προσβάσιμη σε όλους στην ιστοσελίδα «Διακυβέρνηση». Οι πολιτικές που υλοποιήσαμε αντικατοπτρίζουν την πολιτική μας φιλοσοφία, τον Κοινωνικό Φιλελευθερισμό, όπως επίσης την ανθρωποκεντρική μας προσέγγιση.

Φίλες και Φίλοι,

Οι οικονομικές συνθήκες, μέσα στις οποίες υλοποιείται το Πρόγραμμα Διακυβέρνησης, έχουν ιδιαίτερη σημασία, αφού μια υγιής, ισχυρή και ανθεκτική οικονομία αποτελεί βασικό προαπαιτούμενο για την υλοποίηση των πολιτικών μας. Και ακριβώς μέσα από αυτή τη συλλογιστική:

• Ενισχύσαμε την αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας, πετυχαίνοντας έναν από τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στην ευρωζώνη, ο οποίος ανήλθε το 2024 στο 3,4% του ΑΕΠ.
• Οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης αναβάθμισαν την πιστοληπτική ικανότητα της Κύπρου στην επενδυτική βαθμίδα Α, μετά από 13 ολόκληρα χρόνια, γεγονός που αποτελεί ψήφο εμπιστοσύνης στην υπεύθυνη οικονομική πολιτική μας, και μεταφράζεται σε θετικά αποτελέσματα για τους πολίτες, τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
• Μέσα από τη δημοσιονομική υπευθυνότητα μειώσαμε σημαντικά το δημόσιο χρέος, προσεγγίζοντας τον στόχο για περιορισμό του στο 60% του ΑΕΠ.
• Διαμορφώσαμε συνθήκες πλήρους απασχόλησης, περιορίζοντας την ανεργία στο 4,9%, το χαμηλότερο από το 2008, και αυξάνοντας την απασχόληση σε ποσοστό που αγγίζει το 80%. Ταυτόχρονα,
• Ενισχύσαμε την επάρκεια των απολαβών, με τον μέσο μισθό να αυξάνεται κατά 13,2% και τις συντάξεις των κοινωνικών ασφαλίσεων να καταγράφουν αύξηση ύψους 6%, που είναι η υψηλότερη από το 1996.

Κατά το δεύτερο έτος διακυβέρνησης, προωθήσαμε σημαντικές πολιτικές για ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και ανάπτυξη νευραλγικών τομέων της οικονομίας:

• Προτάσεις για τον Φορολογικό Μετασχηματισμό, με έμφαση στη μεσαία τάξη, τη νέα γενιά, την ανταγωνιστικότητα των κυπριακών επιχειρήσεων, αλλά και για αντιμετώπιση του Στεγαστικού και της υπογεννητικότητας.
• Ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα με δαπάνες πέραν των 100 εκατομμυρίων ευρώ.
• Ανανέωση μέσα από τον κοινωνικό διάλογο συλλογικών συμβάσεων σε σημαντικούς τομείς της οικονομίας.
• Αναθεωρημένη στρατηγική για εργοδότηση ατόμων από τρίτες χώρες και θέσπιση της Μπλε Κάρτας για την προσέλκυση προσωπικού υψηλής εξειδίκευσης.
• Αύξηση χρηματοδότησης για διασύνδεση της έρευνας με την επιχειρηματικότητα.

Την ίδια στιγμή, μέσα από στοχευμένες ενέργειες, πετύχαμε την ενίσχυση του κυπριακού νηολογίου πλοίων κατά 18%, ενώ ιστορικά ρεκόρ κατέγραψε και η τουριστική βιομηχανία, με 4 και πλέον εκατομμύρια επισκέπτες και έσοδα που ξεπέρασαν τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ.

Κυρίες και Κύριοι,

Η υπεύθυνη οικονομική πολιτική διασφαλίζει σταθερότητα και επιτρέπει ουσιαστικές και στοχευμένες κοινωνικές παρεμβάσεις. Συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων, προχωρήσαμε με:

• Μέτρα άμεσης στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων για αντιμετώπιση της ακρίβειας πέραν των 760 εκατομμυρίων ευρώ.
• Παρεμβάσεις για τη Δημογραφική Πολιτική ύψους 100 εκατομμυρίων ευρώ.
• Επτά Σχέδια Στεγαστικής Πολιτικής με έμφαση στη νέα γενιά, προϋπολογισμού 70 εκατομμυρίων ευρώ. Πρόσθετα, ειδικά για τον προσφυγικό κόσμο, βελτιώσαμε σημαντικά τους Κανονισμούς του Κεντρικού Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών, αυξάνοντας τους δικαιούχους.
• Αύξηση της Γονικής Άδειας κατά ένα μήνα.
• Επέκταση δικαιούχων της Γονικής Άδειας με διεύρυνση του ορίου ηλικίας από τα 8 στα 15έτη.
• Σημαντική Αύξηση του Βοηθήματος Τοκετού.
• Αύξηση άλλων κοινωνικών παροχών και διεύρυνση δικαιούχων, όπως για παράδειγμα του Επιδόματος Τέκνου.
• Αύξηση κατά 30% των Επιδομάτων Εγκλωβισμένων και Επανεγκατασταθέντων, μετά από 18 χρόνια.
• Αύξηση της παροχής από 745 σε 1.300 ευρώ για φιλοξενία σε στέγες ηλικιωμένων.
• Ένταξη 33.000 νοικοκυριών χαμηλοσυνταξιούχων και μονογονεϊκών οικογενειών στην Ειδική Οικιακή Διατίμηση του ηλεκτρισμού.
• Παγκύπρια επέκταση του προγράμματος «Κοινωνικός Λειτουργός της Γειτονιάς». 

Παράλληλα, και προς όφελος των καταναλωτών, ψηφίστηκε το νομοσχέδιό μας για καθορισμό ανώτατων τιμών λιανικής πώλησης σε βασικά προϊόντα, αρχής γενομένης από το εμφιαλωμένο νερό.

Κυρίες και Κύριοι,

Οι πολιτικές μας για την Παιδεία και την Υγεία, τον Πολιτισμό και τον Αθλητισμό αντανακλούν την υποχρέωσή μας απέναντι στον κάθε πολίτη. Στο δεύτερο έτος διακυβέρνησης προχωρήσαμε, ανάμεσα σε άλλα, με:

• Ένταξη πέραν των 38 δημοτικών σχολείων στον θεσμό του Προαιρετικού Ολοήμερου Σχολείου.
• Σταδιακή επέκταση του ορίου ηλικίας για την Υποχρεωτική Προδημοτική Εκπαίδευση από την ηλικία των 4 χρόνων.
• Επέκταση του Σχεδίου Επιδότησης Διδάκτρων και Σίτισης Παιδιών μέχρι την ηλικία των 4,5 ετών.
• Εισαγωγή του θεσμού του Τεχνικού Γυμνασίου.
• Ένταξη της Χρηματοοικονομικής Παιδείας στο Γυμνάσιο και του Επαγγελματικού Προσανατολισμού, όπως είχα υποσχεθεί, από το Δημοτικό.
• Έναρξη εγκατάστασης των κλιματιστικών στα σχολεία μας.
• Κατάθεση νομοσχεδίου για το Καθεστώς του Καλλιτέχνη.
• Ίση μεταχείριση των αθλητών μας που συμμετέχουν στους Ολυμπιακούς και Παραολυμπιακούς Αγώνες, χωρίς καμία απολύτως διάκριση.
• Κατάθεση νομοσχεδίων για τον Συνήγορο του Ασθενούς και καλύτερη εποπτεία του ΓεΣΥ.
• Κατάθεση νομοσχεδίου για τις πανεπιστημιακές κλινικές, τα κλινικά εργαστήρια και τα κέντρα αποκατάστασης.
• Εφαρμογή του καινοτόμου προγράμματος «Μαία στο Σπίτι».
• Εφαρμογή Σχεδίου κάλυψης εξόδων μετάβασης, διαμονής και διατροφής ασθενών και συνοδών τους που αποστέλλονται στο εξωτερικό για θεραπεία.
• Δρομολόγηση έργων ύψους 128 εκατομμυρίων ευρώ για ποιοτική αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας και τη ριζική βελτίωση των υποδομών των δημόσιων νοσηλευτηρίων, με προτεραιότητα στα Τμήματα Πρώτων Βοηθειών.

Το 2024 αποτέλεσε επίσης χρονιά ορόσημο για το Μεταναστευτικό και την αποτελεσματική διαχείρισή του, με σημαντικά, απτά αποτελέσματα:

• Μειώθηκαν οι αφίξεις κατά 64% σε σχέση με το 2022.
• Αυξήθηκε το ποσοστό αναχωρήσεων επί των αφίξεων από 43% το 2022 σε 179% το 2024, με τη χώρα μας να κατατάσσεται στην 1^η θέση ανάμεσα στα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στην αναλογία αναχωρήσεων και αφίξεων.
• Ενισχύσαμε το Πρόγραμμα Εθελούσιων Επιστροφών.
• Εντατικοποιήσαμε τους ελέγχους για πάταξη της αδήλωτης και παράνομης εργασίας, με παράλληλη αυτόματη διακοπή επιδομάτων.
• Μειώθηκε ο αριθμός των διαμενόντων στο Κέντρο Πρώτης Υποδοχής «Πουρνάρα» κατά 82%.
• Ιδρύσαμε το Υφυπουργείο Μετανάστευσης και Διεθνούς Προστασίας.

Τα στοιχεία που ανέφερα αλλά και τα εύσημα από πλευράς ΕΕ είναι ενδεικτικά της αποτελεσματικής δουλειάς που γίνεται.

Φίλες και Φίλοι,

Η ψηφιακή μετάβαση του κράτους είναι άμεσα συνυφασμένη με την αύξηση της παραγωγικότητας, τη μείωση της γραφειοκρατίας, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και την προαγωγή της διαφάνειας. Αναφέρω πολύ επιγραμματικά ότι το 2024 προχωρήσαμε, μεταξύ άλλων, με:

• Την απλοποίηση των αδειοδοτικών διαδικασιών, εφαρμόζοντας την ταχεία και αυτόματη αδειοδότηση για πολεοδομικές και άδειες οικοδομής εντός 40 ημερών για μέχρι δύο οικιστικές μονάδες και εντός 80 ημερών για μέχρι 12 οικιστικές μονάδες και πολυκατοικίες 20 διαμερισμάτων.
• Tη λειτουργία της εφαρμογής του «Ψηφιακού Πολίτη».
• Την παροχή νέων ψηφιακών υπηρεσιών, όπως για παράδειγμα του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης.
• Την παραχώρηση δωρεάν ή επιχορηγημένων ηλεκτρονικών ταυτοτήτων, για τη διευκόλυνση και ασφάλεια των διαδικτυακών συναλλαγών.
• Την εφαρμογή του «Ψηφιακού Βοηθού», του πρώτου εργαλείου Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης στο κυπριακό δημόσιο.
• Τη μείωση του χρόνου εξέτασης αιτήσεων του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος (ΕΕΕ) σε 60 μέρες και, πιο σημαντικό, την ένταξη πέραν των 2.000 δικαιούχων στην αγορά εργασίας ή σε προγράμματα κατάρτισης.

Για τον εκσυγχρονισμό του κράτους, το 2024:

• Θεσμοθετήσαμε τον Ετήσιο Προγραμματισμό Διακυβέρνησης.
• Προωθήσαμε την αυτόματη εγγραφή στον εκλογικό κατάλογο και τη μείωση του ηλικιακού ορίου για το εκλέγειν στα 17 έτη.
• Θέσαμε σε λειτουργία τη διαδικτυακή πλατφόρμα «έκφραcy», καθιερώνοντας την αμφίδρομη επικοινωνία των νέων με την Εκτελεστική Εξουσία, καθώς και την πλατφόρμα «Φωνή του Πολίτη» για τη διενέργεια συμβουλευτικών ψηφοφοριών.
• Θέσαμε σε λειτουργία την ιστοσελίδα «Διακυβέρνηση» για την κεντρική και άμεση πληροφόρηση των πολιτών σε σχέση με την υλοποίηση του κυβερνητικού έργου.
• Θεσμοθετήσαμε τον ρόλο της Επιτρόπου Ισότητας των Φύλων.
• Αναβαθμίσαμε τις κτηριακές υποδομές των κεντρικών φυλακών, αντιμετωπίζοντας σε σημαντικό βαθμό το χρονίζον πρόβλημα του υπερπληθυσμού.
• Θέσαμε σε λειτουργία την εφαρμογή «ΕΛΠΙΣ» για την προστασία θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας.
• Προχωρήσαμε στην ετοιμασία νομοσχεδίων για διαχωρισμό της Νομικής Υπηρεσίας και εκσυγχρονισμό της Ελεγκτικής Υπηρεσίας.

Ξεκάθαρη υπήρξε, κυρίες και κύριοι, και η πολιτική μας βούληση για ενίσχυση της φήμης της χώρας μας και μηδενικής ανοχής σε φαινόμενα διαφθοράς. Μεταξύ άλλων, προχωρήσαμε με την υπογραφή Μνημονίου με τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ) σε θέματα εντοπισμού και δίωξης οικονομικού εγκλήματος με τη συμβολή του FBI, ενώ ξεκινήσαμε διεθνή εκστρατεία για αποκατάσταση της φήμης της χώρας μας.

Την ίδια ώρα, με μοναδικό γνώμονα το δημόσιο συμφέρον, τολμήσαμε να τερματίσουμε χρονίζουσες προβληματικές συμβάσεις, ενώ παράλληλα διαπραγματευτήκαμε και ανανεώσαμε συμφωνίες με σαφώς βελτιωμένους όρους, όπως η Συμφωνία για τη διαχείριση των αεροδρομίων της χώρας μας.

Υλοποιώντας οδικό χάρτη για επάρκεια και φθηνότερο κόστος ενέργειας, αλλά και για προστασία του περιβάλλοντος, προχωρήσαμε, μεταξύ άλλων, με:

• Σχέδιο Χορηγιών για Εγκατάσταση Συστημάτων Αποθήκευσης σε συνδυασμό με έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).
• Σχέδιο Χορηγιών για την Ενεργειακή Αναβάθμιση και την Ενίσχυση της Ανταγωνιστικότητας των Μεγάλων Επιχειρήσεων.
• Σχέδια Χορηγιών «Εξοικονομώ - Αναβαθμίζω» για Κατοικίες, τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις και τους Μη Κερδοσκοπικούς Οργανισμούς,
• Σύσταση Ενιαίας Υπηρεσίας για Έργα ΑΠΕ.
• Έναρξη εγκατάστασης έξυπνων μετρητών με στόχο την αναβάθμιση του ηλεκτρικού δικτύου και βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης.
• Δημοσίευση ρυθμιστικού πλαισίου για τις ενεργειακές κοινότητες και πιλοτική εφαρμογή του θεσμού Πράσινης Κοινότητας στον Κάτω Πύργο Τηλλυρίας.

Στο πλαίσιο της πολιτικής για φθηνότερη ενέργεια και ευρύτερα τη μείωση φορολογιών, όπως παρουσιάζεται και στην πρότασή μας για τον Φορολογικό Μετασχηματισμό, ανακοινώνω απόψε την απόφαση της Κυβέρνησης για μείωση του Φ.Π.Α. στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος για οικιακή κατανάλωση από το 19 στο 9 τοις εκατόν.

Παράλληλα, προχωρήσαμε με στοχευμένες δράσεις για την αξιοποίηση του φυσικού αερίου στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της χώρας μας με την υπογραφή δύο σημαντικών Συμφωνιών στην Αίγυπτο για εμπορική εκμετάλλευση του φυσικού αερίου, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται γεώτρηση, τα αποτελέσματα της οποίας αναμένονται τις αμέσως επόμενες μέρες.

Για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών, ξεκινήσαμε με την υλοποίηση ολοκληρωμένου πλάνου για εκσυγχρονισμό της Πολιτικής Άμυνας και αναβάθμισης της Υπηρεσίας 112 στο πλαίσιο ενός Ενιαίου Συντονιστικού Κέντρου. Πρόσθετα θεσπίστηκε νέο αυστηρό νομοθετικό πλαίσιο για τις πυρκαγιές, και αποφασίστηκε η μεταφορά των πτητικών μέσων πυρόσβεσης στην Εθνική Φρουρά. Ταυτόχρονα, εξασφαλίσαμε τη διαθεσιμότητα τουλάχιστον 11 πτητικών μέσων για τις ανάγκες της πυρόσβεσης.

Την ίδια στιγμή, κυρίες και κύριοι, εργαζόμαστε για την ενίσχυση όλων των παραγόντων ισχύος της χώρας μας, την ενδυνάμωση του αισθήματος ασφάλειας των πολιτών, καθώς και την αναβάθμιση της κρατικής μας υπόστασης. Η ενεργοποίηση του Σχεδίου «Αμάλθεια», η εκλογή για πρώτη φορά στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών, η επιτυχής ανάληψη της Προεδρίας των 9 Μεσογειακών Κρατών Μελών της ΕΕ, η έναρξη του Στρατηγικού Διαλόγου με τις Ηνωμένες Πολιτείες, η αμερικανική Προεδρική Διακήρυξη για τη συμμετοχή μας σε σημαντικά αμυντικά προγράμματα, η λειτουργία διπλωματικών αποστολών σε Αρμενία και Καζακστάν, καθώς και οι προετοιμασίες για την ανάληψη της Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ είναι μόνο μερικές από τις ενέργειες, στις οποίες προβήκαμε, για να αναβαθμίσουμε τη χώρα μας και να διασφαλίσουμε τον ρόλο της ως ισχυρού και αξιόπιστου εταίρου στην περιοχή, στην Ευρώπη και διεθνώς.

Στο ίδιο πλαίσιο, στον τομέα της Άμυνας και Ασφάλειας και προς ενίσχυση του αξιόμαχου της Εθνικής Φρουράς, προχωρήσαμε σε ουσιαστική αναβάθμιση του θεσμού των Συμβασιούχων Οπλιτών, ενώ πρόσφατα αποφασίσαμε την εθελοντική στράτευση γυναικών. Παράλληλα, θέσαμε τις βάσεις για αξιοποίηση της πολλά υποσχόμενης κυπριακής αμυντικής βιομηχανίας, συστήνοντας το Συμβούλιο Αμυντικής Βιομηχανίας και θεσμοθετώντας τη συμμετοχή κυπριακών επιχειρήσεων σε εξοπλιστικά προγράμματα.

Συμπατριώτισσες, Συμπατριώτες,

Από την πρώτη μέρα ανάληψης των καθηκόντων μου, βασική επιδίωξή μου και αυτό που υποσχέθηκα στον κυπριακό λαό είναι η επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών για επίλυση του Κυπριακού στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου. Η πολιτική μας βούληση που αναγνωρίζεται από όλους, αλλά και οι συντονισμένες προσπάθειές μας κατάφεραν να ενεργοποιήσουν το διεθνές ενδιαφέρον, να δημιουργήσουν συνθήκες κινητικότητας και να πετύχουν τη σαφή διασύνδεση των ευρωτουρκικών με τις εξελίξεις στο Κυπριακό. Την Κυριακή θα βρίσκομαι στη Γενεύη για τη διευρυμένη συνάντηση ως αποτέλεσμα της νέας πρωτοβουλίας του Γενικού Γραμματέα, που ξεκίνησε με τη συνάντηση της Νέας Υόρκης στις 15 Οκτωβρίου. Μεταβαίνω στη συνάντηση με απόλυτη σοβαρότητα και με μοναδική επιδίωξη να ανοίξει ο δρόμος για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από εκεί που διακόπηκαν το καλοκαίρι του 2017 και να πετύχουμε τον στόχο της απελευθέρωσης και επανένωσης της πατρίδας μας. Η παρούσα κατάσταση πραγμάτων δεν μπορεί να αποτελεί το μέλλον της χώρας μας.

Φίλες και Φίλοι,

Στα δύο χρόνια διακυβέρνησης αποδείξαμε ότι δεν διστάζουμε να αντιμετωπίσουμε σοβαρά και διαχρονικά προβλήματα, αλλά και παθογένειες δεκαετιών. Σε ένα δύσκολο και συνεχώς μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον αντιμετωπίσαμε προκλήσεις και αξιοποιήσαμε ευκαιρίες. Με σταθερό βηματισμό, με ξεκάθαρο πλάνο και σχεδιασμό πορευόμαστε στον δρόμο της υπευθυνότητας και της συνέπειας με μοναδικό στόχο την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του κυπριακού λαού, των πολλών και όχι των λίγων. Δύο χρόνια μετά, συνεχίζουμε μαζί με νέες σημαντικές παρεμβάσεις και μεταρρυθμίσεις, όπως τις παρουσίασα αναλυτικά στον Ετήσιο Προγραμματισμό για το 2025.

Μαζί, Αλλάζουμε την Κύπρο.

Σας ευχαριστώ πολύ.

Για το διάγγελμα του Προέδρου της Δημοκρατίας πατήστε εδώ.

(ΡΜ/ΝΖ/ΓΣ/ΕΑθ)