Ανακοινωθέντα

Το Γενικό Χημείο του Κράτους ανακοινώνει τα αποτελέσματα του ολοκληρωμένου ελέγχου  που διεξάγει διαχρονικά για τα μέλια που κυκλοφορούν στην κυπριακή αγορά, σε συνεργασία με τις Υγειονομικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας και άλλες αρμόδιες Αρχές του Κράτους (Κτηνιατρικές Υπηρεσίες και Τμήμα Μελισσοκομίας, Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος). Τα αποτελέσματα αυτά αναφέρονται στην περίοδο των τελευταίων επτά ετών, δηλαδή από το 2012 έως το 2018, και εξήχθησαν στο πλαίσιο των Ετήσιων Εθνικών Προγραμμάτων Ελέγχου-Παρακολούθησης και Επιτήρησης του μελιού. Ο έλεγχος αφορά στη σήμανση του μελιού, στα ποιοτικά του χαρακτηριστικά, στη γνησιότητα του, στην αυθεντικότητα του ως κυπριακό μέλι, καθώς και στη χημική του ασφάλεια, και αποσκοπεί στην προστασία του καταναλωτή και του προϊόντος καθώς και στην στήριξη των κύπριων παραγωγών μελιού.

Τα αποτελέσματα του ελέγχου καταδεικνύουν ότι τα μέλια  που διατίθενται  στην κυπριακή αγορά  (κυπριακά, ευρωπαϊκά και από τρίτες χώρες):

(α) είναι ασφαλή για τους καταναλωτές, αφού δεν έχουν εντοπιστεί σε αυτά χημικοί ρυπαντές σε συγκεντρώσεις επικίνδυνες για τη δημόσια υγεία, όπως, για παράδειγμα, υπολείμματα φυτοφαρμάκων και αντιβιοτικών, βαρέα μέταλλα και μυκοτοξίνες),

(β) οι αποκλίσεις τους από τη νομοθεσία ως προς τα ποιοτικά χαρακτηριστικά και τη γνησιότητα τους είχαν πτωτική τάση από το 2012 μέχρι σήμερα, και

(γ) όσο αφορά στην αυθεντικότητα και τη δήλωση της γεωγραφική τους προέλευσης εντοπίστηκαν μέλια, σε ποσοστό 5,4% των εξετασθέντων δειγμάτων, τα οποία δεν ήταν κυπριακά, σε αντίθεση με τη δήλωσή τους. Σε όλες τις περιπτώσεις μη συμμορφώσεων ελήφθησαν όλα τα απαραίτητα νομικά μέτρα από τις Υγειονομικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας.

Το μέλι, σύμφωνα με την ισχύουσα εθνική και ενωσιακή νομοθεσία, ως φυσικό προϊόν δεν πρέπει να υπόκειται σε  καμία επεξεργασία ενώ δεν επιτρέπεται η προσθήκη ή αφαίρεση οποιουδήποτε συστατικού σε αυτό, πρέπει επίσης να είναι απαλλαγμένο χημικών ρυπαντών και υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων και αντιβιοτικών, και να πληροί συγκεκριμένα κριτήρια ποιότητας και γνησιότητας. Είναι επίσης σημαντικό να αναφερθεί ότι, σύμφωνα με την Έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου 2009-2014, για την επισιτιστική κρίση, την απάτη στη τροφική αλυσίδα και τον έλεγχο της (2013/2091(INI)),το μέλι συγκαταλέγεται ανάμεσα στα δέκα πρώτα τρόφιμα που υπόκεινται σε απάτη για οικονομικό όφελος σε βάρος των καταναλωτών. Για παράδειγμα η δήλωση για την γεωγραφική και την βοτανική προέλευση του μελιού όπως επίσης και η νόθευση του με εξωγενή σάκχαρα, αποτελούν αντικείμενο δόλιων πρακτικών.

Για τους παραπάνω λόγους το Γενικό Χημείο του Κράτους, στο πλαίσιο της ενίσχυσης του ολοκληρωμένου ελέγχου του μελιού, προχώρησε περαιτέρω στην:

(1) Δημιουργία «Βάσης Ισοτοπικών Δεδομένων του Κυπριακού Μελιού»,με σκοπό τη διασφάλιση της αυθεντικότητάς του ως προς τη γεωγραφική του προέλευση, μέσω της διάκρισής του κυπριακού μελιού από τα μέλια των άλλων χωρών,

(2) Έκδοση του «Γυρεολογικού Άτλαντα των Μελισσοκομικών Φυτών της Κύπρου (2017)»,σε συνεργασία με το Τμήμα Μελισσοκομίας του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος με απώτερο στόχο την μελισσοπαλυνολογική ανάλυση του κυπριακού μελιού και τον έλεγχο της βοτανικής του προέλευσης: https://bit.ly/2Lrdhis 

(3) Αξιοποίηση των αποτελεσμάτων του διαχρονικού ελέγχου με την ετοιμασία Έκθεσης σχετικά με την «Αξιολόγηση της ποιότητας και γνησιότητας των μελιών στην κυπριακή αγορά, πιθανή εφαρμογή χημειομετρικών τεχνικών στα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά του μελιού και επαλήθευση της ταυτότητας του Κυπριακού Μελιού»,

(4) Συμμετοχή σε ευρωπαϊκές και διεθνείς δράσεις: (α) για τη διαπίστωση της συχνότητας των δόλιων πρακτικών στο μέλι σε επίπεδο ΕΕ, το 2015, και (β) στην παγκόσμια επιχείρηση OPSONVI με στόχο τα ψευδεπίγραφα τρόφιμα και τα τρόφιμα στα οποία διενεργείται απάτη με σκοπό την οικονομική κερδοσκοπία, το 2017.

Το Γενικό Χημείο του Κράτους, σε συνεργασία με τις αρμόδιες Αρχές θα συνεχίσει τον συστηματικό και ολοκληρωμένο έλεγχο του μελιού με στόχο όχι μόνο την προστασία του καταναλωτή και του προϊόντος αλλά και τη στήριξη των παραγωγών και συσκευαστών μελιού, οι οποίοι θα πρέπει και από πλευράς τους να εφαρμόζουν ορθές μελισσοκομικές και βιομηχανικές πρακτικές.

«Μέλι είναι η φυσική γλυκιά ουσία που παράγουν οι μέλισσες από το νέκταρ των φυτών (Μέλι Ανθέων ή Μέλι Ποικίλης Ανθοφορίας) ή από εκκρίσεις ζώντων μερών φυτών ή από εκκρίματα εντόμων απομυζούντων φυτά ευρισκόμενα πάνω στα ζώντα μέρη των φυτών (Μέλι Μελιτώματος ή αλλιώς Μέλι Δάσους). Πρόκειται ουσιαστικά για μίγμα υδατανθράκων (κυρίως φρουκτόζης και γλυκόζης), οργανικών οξέων, πρωτεϊνών, αμινοξέων, ιχνοστοιχείων, ενζύμων, βιταμινών και διάφορων αρωματικών  ουσιών.

Η γεύση, το άρωμα και το χρώμα του μελιού είναι χαρακτηριστικά της φυτικής του προέλευσης. Ως προς την σύσταση του το μέλι μπορεί να είναι ρευστό, παχύρευστο, μερικά ή ολικά κρυσταλλωμένο. Η κρυστάλλωση του μελιού αποτελεί  φυσικό φαινόμενο που δεν προκαλεί καμιά αλλαγή στη θρεπτική του αξία και ούτε σχετίζεται με νοθεία. Ο χρόνος κρυστάλλωσης του σχετίζεται με τη φυτική του προέλευση και εξαρτάται κυρίως από την περιεκτικότητά του σε γλυκόζη και υγρασία (υψηλή περιεκτικότητα γλυκόζης και χαμηλή υγρασία ευνοούν την κρυστάλλωση). Το μέλι Μέλι Ανθέων ή Ποικίλης Ανθοφορίας κρυσταλλώνει συνήθως γρήγορα, ενώ το Μέλι Δάσους ή Μελιτώματα κρυσταλλώνουν αργά ή και καθόλου.

Επίσης, το μέλι είναι πιθανόν να φέρει κάποιες ενδείξεις ποιότητας, όπως π.χ. «βιολογικό μέλι» και «άθερμο μέλι». Το «βιολογικό μέλι»  παράγεται από τη βιολογική μελισσοκομία και ο έλεγχος του αφορά μόνο στις διαδικασίες μελισσοκομίας και όχι στην ποιότητα του, όπως συμβαίνει και με όλα τα βιολογικά παραγόμενα τρόφιμα. Το «άθερμο μέλι» εξάγεται από την κηρήθρα χωρίς καμία θερμική επεξεργασία και παρέχεται στον καταναλωτή όπως ακριβώς το παράγουν οι μέλισσες χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ποιοτικά είναι ανώτερο.

Περισσότερες λεπτομέρειες για το μέλι στην κυπριακή αγορά θα βρείτε στην ιστοσελίδα του Γενικό Χημείο του Κράτους.

(ΜΛ/ΕΙ)