Ανακοινωθέντα

Για τις προσπάθειες του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Νίκου Αναστασιάδη για εξεύρεση λύσης στο Κυπριακό, ενημέρωσαν σήμερα ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος κ. Πρόδρομος Προδρόμου και ο Διαπραγματευτής της ελληνοκυπριακής πλευράς, Πρέσβης κ. Ανδρέας Μαυρογιάννης, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν στο Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών (ΓΤΠ).

Καλωσορίζοντας τους κ.κ. Προδρόμου και Μαυρογιάννη, η Διευθύντρια του ΓΤΠ κα Σόφη Μιχαηλίδου είπε, μεταξύ άλλων, ότι «θα έχουμε σήμερα ενημέρωση για το πιο σημαντικό θέμα της κυπριακής πραγματικότητας».

Ακολούθως, μιλώντας στους δημοσιογράφους, ο κ. Προδρόμου αναφερόμενος στις προσπάθειες για λύση του Κυπριακού είπε, μεταξύ άλλων, ότι «το γεγονός και μόνο ότι ο Γενικός Γραμματέας έχει ορίσει ειδική σύμβουλο για να επαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις, δικαιώνει τη δική μας πλευρά, η οποία διά του Προέδρου της Δημοκρατίας, από την επ’ αύριο του αδιεξόδου στο Κραν Μοντανά, ζητούσε επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, εφόσον γίνει καλή προετοιμασία. Η προετοιμασία είναι ακριβώς αυτή η προσπάθεια που κάνει η κα Λουτ.

Και οι όροι αναφοράς έχουν ιδιαίτερη σημασία, διότι ο σκοπός δεν είναι να επαναληφθεί η εμπειρία των προηγούμενων δύο Διασκέψεων για την Κύπρο, αλλά να είναι κατανοητό και συμφωνημένο ότι οι δύο πλευρές που θα προσέλθουν στις διαπραγματεύσεις, να είναι έτοιμες και δεσμευμένες να συζητήσουν όλα τα θέματα. Εξου και η αναφορά και η επιμονή στο Πλαίσιο με τις έξι παραμέτρους του Γενικού Γραμματέα.

Επομένως, θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι σήμερα η συζήτηση για τη λύση του Κυπριακού δεν είναι συζήτηση μόνο για τη συμμετοχή των δύο πλευρών και για την πολιτική ισότητα. Το Κυπριακό παραμένει πάντα ένα θέμα εισβολής και κατοχής, άρα, λοιπόν, θα λυθεί με τον ιστορικό συμβιβασμό της ομοσπονδίας, στη βάση των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών.

Βεβαίως, τα ψηφίσματα και οι αποφάσεις προβλέπουν, μεταξύ άλλων, και για την πολιτική ισότητα, η οποία δεν πρέπει να παρερμηνεύεται ως αριθμητική ισότητα ή εξίσωση και πρέπει να διευκρινίσουμε ότι όσο είναι κλειδί η πολιτική ισότητα, τουλάχιστον άλλο τόσο είναι ο τερματισμός της κατοχής, της αποχώρησης του κατοχικού στρατού, η αντικατάσταση του επισφαλούς συστήματος των εγγυήσεων και επεμβατικών δικαιωμάτων, η ανακατανομή-επιστροφή εδαφών, το περιουσιακό, η αναλογία του πληθυσμού, η κατά το ευρωπαϊκό δίκαιο σχέση της Κύπρου με τρίτα κράτη και κάποια ειδική ρύθμιση για τα δικαιώματα πολιτών από Ελλάδα και Τουρκία - θέμα που έθεσε η τουρκική πλευρά, για αυτό και πρέπει να γίνεται αναφορά και στις έξι παραμέτρους – και ταυτόχρονα, και αυτό επιδιώκει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, η διαμόρφωση των όρων αναφοράς, δηλαδή να παρατίθενται και οι έξι παράμετροι που είχε προτείνει ο Γενικός Γραμματέας.

Η πρωτοβουλία της κας Λουτ βρίσκεται σε εξέλιξη. Γίνονται μεγάλες προσπάθειες, διότι όντως υπάρχουν δυσκολίες. Η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν συμμερίστηκε ούτε συμμερίζεται την άποψη ότι θα έπρεπε να παρέλθει κάποιο διάστημα, να περιμένουμε δηλαδή. Θα μπορούσε από την αρχή, από το περασμένο Φθινόπωρο όταν ξεκίνησε η πρωτοβουλία με την κα Λουτ, να είχαμε σε λογικό χρόνο φτάσει στην επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Μέχρι τώρα δεν έχει καταστεί δυνατόν, όμως η πρωτοβουλία της κας Λουτ βρίσκεται σε εξέλιξη.

Είναι γνωστό ότι θα κατατεθεί παράλληλα – δεν σχετίζεται άμεσα με την προσπάθεια επανέναρξης των διαπραγματεύσεων – η έκθεση του Γενικού Γραμματέα στο Συμβούλιο Ασφαλείας στις 15 Απριλίου σχετικά με τις Καλές Υπηρεσίες του. Έκθεση που θα κάνει αναφορά στην πρωτοβουλία της κας Λουτ.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κατ’ επανάληψη καταθέτει ιδέες, όπως ήταν και η έκκληση του Γενικού Γραμματέα για να υπάρξουν κάποιες καινούριες ιδέες που θα υποβοηθούσαν τη διαδικασία επανέναρξης. Καταθέτει ιδέες με καλή θέληση, προκειμένου να διευκολύνουμε τη διαδικασία.

Μία τέτοια ιδέα από την πρώτη μέρα που ανέλαβε η κα Λουτ ήταν ότι θα ήταν χρήσιμο να είχαμε τις τοποθετήσεις και της άλλης πλευράς. Λέμε και της άλλης πλευράς, διότι ο  Πρόεδρος της Δημοκρατίας στο Κραν Μοντανά, αφού είχε ξεκαθαρίσει το Πλαίσιο Γκουτέρες, οι έξι παράμετροι, είχε καταθέσει στις 5 και 6 Ιουλίου 2017, τοποθετήσεις, θέσεις υπό την αίρεση μίας τελικής συμφωνίας. Και αυτή είναι η περίφημη συζήτηση αν ισχύουν ή όχι, αν έχουν αποσυρθεί ή όχι. Και είχαμε πει ότι δεν τίθεται θέμα να αποσυρθούν, διότι ίσχυαν εφόσον θα γινόταν συμφωνία, και έτσι είναι πάντα που κατατίθενται προτάσεις.

Με την ίδια λογική, μη δεσμευτικές προτάσεις θα βοηθούσε αν είχε καταθέσει η τουρκοκυπριακή πλευρά για τα έξι ζητήματα, πράγμα το οποίο προτάθηκε στην κα Λουτ από την αρχή, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει συμβεί.

Άλλη σκέψη που πρόβαλε ο Πρόεδρος και ξανά στην προχθεσινή συνάντηση ήταν ότι θα διευκόλυνε τη διαδικασία αν μπορούσε να γίνει μια συνάντηση του με τον κ. Ακιντζί στην παρουσίας της κας Λουτ, για να μπορεί να διευκρινιστούν ζητήματα, τα οποία εγείρονται και να γίνει μια πιο άμεση συζήτηση. Ο διάλογος εξυπακούεται ότι βοηθά. Δυστυχώς, ούτε αυτή η πρόταση φαίνεται να γίνεται δεκτή.

Ταυτόχρονα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε προβάλει την εισήγηση να εργαστούμε με μια λογική αποκέντρωσης των εξουσιών και των αρμοδιοτήτων μέσα στην ομοσπονδία, διότι αυτό θα έκανε πιο μικρό το πρόβλημα της αξίωσης που υπάρχει για ανάγκη θετικής ψήφου στις αποφάσεις, κάτι που σίγουρα δημιουργεί λειτουργικά προβλήματα.

Αυτή ήταν η κύρια λογική της πρότασης για την αποκέντρωση η οποία είναι εκεί προς συζήτηση.

Κατά την προχθεσινή συζήτηση, αφού επαναλήφθηκαν οι εισηγήσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας για να διευκολύνει τη διαδικασία, σε διάλογο με την κα Λουτ έγινε αναφορά και σε παλαιότερη πρόταση που είχε κατατεθεί από τη δική μας πλευρά για την οργάνωση του ομοσπονδιακού κράτους με τη λογική μιας κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, προεδρευόμενης, με την προεδρία να έχει περιορισμένες εξουσίες, όπως συμβαίνει σε πολλά κράτη που είναι κοινοβουλευτικές δημοκρατίες, με περισσότερο συμβολικό ρόλο και με την εξουσία να ενασκείται από την Κυβέρνηση, με Πρωθυπουργία, η οποία θα προκύπτει πολιτικά από κοινές εκλογές, όπου εκεί μπορεί και πάλι να υπάρχει η εκ περιτροπής πρωθυπουργία, όμως θα είναι μικρότερο το πρόβλημα των εθνοτικών αναφορών, διότι δεν θα είναι εθνοτική η οργάνωση της εξουσίας, αλλά πολιτική. Θα συνεργάζονται ελληνοκυπριακή και τουρκοκυπριακά κόμματα για να σχηματίσουν Κυβέρνηση».

Σε άλλο σημείο της παρέμβασης του ο κ. Προδρόμου είπε ότι «ο κ. Μαυρογιάννης ήταν και παραμένει διαπραγματευτής, κάποια ζητήματα που πρέπει να ρυθμιστούν στη νομοθεσία θα ρυθμιστούν. Η πολιτική βούληση είναι ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά διατηρεί όλο αυτό το διάστημα διαπραγματευτή, πράγμα που δεν βλέπουμε να συμβαίνει, χωρίς να θέλουμε να κάνουμε κριτική, στην τουρκοκυπριακή πλευρά.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ήταν ανά πάσα στιγμή και είναι έτοιμος, πανέτοιμος για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από εκεί όπου αυτές είχαν διακοπεί, όχι από την αρχή, διότι είναι γνωστό ότι στην προηγούμενη περίοδο της διετούς διαπραγμάτευσης, που είχε γίνει και με τον κ. Μαυρογιάννη, είχε επιτευχθεί σε πάρα πολλά ζητήματα σημαντική πρόοδος την οποία δεν θέλουμε να εγκαταλείψουμε.

Αντί, όμως, αυτής της προόδου που πρέπει να αξιοποιηθεί, δεν είναι παραγωγικό να εγείρονται διαρκώς καινούριες αξιώσεις ή να αλλάζουν τα δεδομένα και δεδομένα που έχουν αλλάξει – τα οποία επίσης προχθές είχε επανατοποθετήσει στη συνομιλία του με την κα Λουτ ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας – είναι το εδαφικό, ο Χάρτης, είναι η νευραλγικής σημασίας σύγκλιση σχετικά με την πληθυσμιακή σύνθεση – ακούσαμε πρόσφατα κάποιους αριθμούς από την τουρκοκυπριακή πλευρά οι οποίοι ανατρέπουν πλήρως το 4 προς 1».

Από την πλευρά του ο κ. Μαυρογιάννης είπε, μεταξύ άλλων, ότι «η δική μας πλευρά από τη μέρα της κατάρρευσης στο Κραν Μοντανά προσπαθεί αδιάλειπτα και αδιάκοπα να βρει τρόπο να συνεχιστεί η διαπραγμάτευση.

Θεωρούμε ότι για μας είναι μονόδρομος, δεν θεωρούμε ότι υπάρχουν πραγματικά άλλες επιλογές. Δεν είχαμε ποτέ δεχθεί την ιδέα ότι είχαμε ανάγκη αυτή την περίοδο περισυλλογής στην οποίαν αναφέρθηκε ο Γενικός Γραμματέας, αλλά από τη στιγμή που αυτή ήταν η λογική που πρυτάνευσε έπρεπε να ζήσουμε με αυτή.

Αμέσως μετά το Κραν Μοντανά, ο Πρόεδρος είχε στείλει επιστολή προς τον Γενικό Γραμματέα και ζητούσε τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων, το επανέλαβε τον επόμενο Σεπτέμβριο στην ομιλία του στη Γενική Συνέλευση και σιγά σιγά προσπαθούσαμε να βρούμε τρόπους ή να συνεισφέρουμε στην προσπάθεια, για να επανέλθει η διαδικασία σε πλήρη ενεργοποίηση. Σε αυτό το Πλαίσιο προέκυψε και η ιδέα αποστολής ειδικού εκπροσώπου του Γενικού Γραμματέα. Ξέρετε όλοι τις περιπέτειες που είχε αυτή η προσπάθεια. Εν πάση περιπτώσει από το καλοκαίρι του 2018 άρχισαν οι επισκέψεις της κας Λουτ σε μια εντατική προσπάθεια για να καταλήξουμε στη δημιουργία εκείνων των όρων και διαπραγματεύσεων, απαντώντας ουσιαστικά σε ένα κρίσιμο ερώτημα που θέτει ο Γενικός Γραμματέας .

Ο Γενικός Γραμματέας δεν ενδιαφέρεται απλώς να δει κατά πόσο υπάρχει βούληση όλων των εμπλεκομένων να συνεχίσουν τη διαπραγμάτευση, αλλά θέλει να διαπιστωθεί και να διασφαλιστεί ότι εκεί που στο Κραν Μοντανά αποτύχαμε τώρα έχουμε πιθανότητες επιτυχίας. Και έτσι κάθε φορά που όλοι λέμε θέλουμε να γίνει διαπραγμάτευση, έρχεται αμέσως η επόμενη ερώτηση που είναι ‘τι σας κάνει να νομίζετε ότι αυτή τη φορά θα πετύχουμε εκεί που αποτύχαμε την προηγούμενη φορά;’

Και είναι ακριβώς μέσα σε αυτό το πλαίσιο που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, για να μπορέσει να απαντήσει σε αυτή την ερώτηση, έχει σκεφτεί και προτείνει διάφορα πράγματα που είναι μέρος των νέων, καινοτόμων ιδεών, ούτως ώστε να μπορεί να πείσει ότι, όντως αυτή τη φορά έχουμε μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας. Αυτή είναι η λογική όλων των ιδεών και όλων των προσπαθειών που καταβάλλουμε. Όπως είχε πει και ο Αϊνστάιν, είναι μάταιο να νομίζεις ότι θα ρωτήσεις την ίδια ερώτηση χίλιες φορές και κάθε φορά να πάρεις διαφορετική απάντηση. Πρέπει να αλλάξεις κάποια από τα δεδομένα, πρέπει να κάνεις κάτι ούτως ώστε να διαμορφωθεί μια κατάσταση πραγμάτων που να επιτρέψει μια λυσιτελέστερη προσέγγιση. Αυτή είναι η προσπάθειά μας.

Έχουμε πολύ σοβαρές δυσκολίες. Η τουρκική πλευρά φαίνεται ξεκάθαρα να κωλυσιεργεί και βρισκόμαστε σε μια κατάσταση όπου εμείς πρέπει να συνεχίζουμε να πείθουμε για την καλή μας βούληση, αλλά και για το ότι μέσα από τις ιδέες, τις προτάσεις μας και την εν γένει προσέγγισή μας δημιουργούμε τις συνθήκες και τις προϋποθέσεις για να γίνουν διαπραγματεύσεις με σοβαρές πιθανότητες επιτυχίας.

Έχει, επίσης, μεγάλη σημασία, υπό το φως των πρόσφατων εξελίξεων, να αποφύγουμε να γίνει απλώς κάτι για το θεαθήναι. Διότι αν γίνει μια νέα προσπάθεια, Διάσκεψη, συνάντηση και αυτή δεν είναι καλά προετοιμασμένη σε όλα τα επίπεδα – και όταν λέμε σε όλα τα επίπεδα εννοούμε σε όλα, δεν προτιθέμεθα να χάσουμε το πολύ σημαντικό κεκτημένο που συνιστά το γεγονός ότι η διαπραγμάτευση γίνεται επιτέλους ως ενιαίο σύνολο που περιλαμβάνει όλες τις πτυχές, όπως ήταν η λογική μας από το 1977 και όπως καταγράψαμε και στην κοινή διακήρυξη. Αυτό έχει τεράστια σημασία –αν για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας, ή γιατί βολεύει, καταλήξουμε στο να κάνουμε κάτι χωρίς να υπάρχουν πιθανότητες επιτυχίας, το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να επισημοποιήσουμε το αδιέξοδο.

Για αυτό έχει μεγάλη σημασία, αυτό που θα γίνει και για το οποίο παλεύουμε, να γίνει μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο και υπό όρους και προϋποθέσεις που να αυξήσουμε τις πιθανότητες επιτυχίας. Αυτή είναι η προσπάθεια της δικής μας πλευράς, εντελώς απλά και εντελώς ξεκάθαρα, για αυτό γίνονται όλα αυτά που γίνονται.

Δεν αναμένουμε πάρα-πάρα πολλά από την άλλη πλευρά επί του παρόντος, αλλά αναμένουμε τουλάχιστον να γίνει αποδεκτό ότι στις σημερινές συνθήκες δεν υπάρχει άλλος τρόπος πέραν από τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων εντός του πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών και με βάση την αποστολή καλών υπηρεσιών του Γενικού Γραμματέα και χρησιμοποιώντας πλήρως το Πλαίσιο Γκουτέρες και όλη την πολύ θετική δουλειά που έγινε όλα αυτά τα χρόνια».   

(ΡΜ/ΜΛ/ΣΧ)