Ανακοινωθέντα

Είναι με μεγάλη χαρά που σάς καλωσορίζω στο Προεδρικό Μέγαρο για τη σημερινή επετειακή εκδήλωση, για τη συμπλήρωση 60 χρόνων καθολικής κοινωνικής ασφάλισης.

Ένα σημαντικό ορόσημο για την πατρίδα και για τον λαό μας, για το οποίο δικαιολογημένα μπορούμε να είμαστε περήφανοι και που:

• Σηματοδοτεί την κοινωνική συνεργασία μεταξύ των εργαζομένων, των εργοδοτών και της πολιτείας,
• σηματοδοτεί την κοινωνική αλληλεγγύη μεταξύ των πολιτών και
• σηματοδοτεί τη διαγενεακή αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών.

Η συμπλήρωση 60 χρόνων από την ψήφιση του Περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμου του 1964 αποτελεί την πιο σημαντική κοινωνική επέτειο της Κυπριακής Δημοκρατίας.  Και αυτό, γιατί με την εν λόγω απόφαση, η τότε νεαρή τότε Κυπριακή Δημοκρατία ανταποκρίθηκε έμπρακτα στη συνταγματική πρόνοια για την εγγύηση του ατομικού δικαιώματος της κοινωνικής ασφάλειας και της δημιουργίας συστήματος κοινωνικής ασφάλισης.   Λαμβάνοντας μάλιστα υπόψη τα δεδομένα της εποχής, η συνέπεια που επέδειξε το νεοσύστατο κυπριακό κράτος, υλοποιώντας τις υποχρεώσεις του, σύμφωνα με το Άρθρο 9 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι αξιοθαύμαστη και εντυπωσιακή. Ήταν τότε που ξεκίνησαν οι προσπάθειες της Τουρκίας για κατάλυση του κράτους της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Η χώρα μας, λοιπόν, πριν από 60 χρόνια κατοχύρωσε την κοινωνική προστασία του εισοδήματος των εργαζομένων, θεσμοθέτησε την υποχρεωτική καταβολή ασφαλιστικών εισφορών και διασφάλισε την καθολική πρόσβαση στις παροχές του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Και, ναι, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε δημόσια τον ρόλο που διαδραμάτισε προς αυτήν την κατεύθυνση ο τότε Υπουργός Εργασίας, αείμνηστος Τάσσος Παπαδόπουλος ως Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων της εποχής, του οποίου η συμβολή του ήταν πρωταγωνιστική σε αυτήν την ιστορική εξέλιξη και η εισαγωγική του αναφορά, απευθυνόμενος προς την Βουλή των Αντιπροσώπων, ήταν ιδιαίτερα χαρακτηριστική: «Δυνάμεθα δικαιολογημένως νά αἰσθανόμεθα ὑπερηφάνειαν καί ἱκανοποίησιν διά τό ὑπό ψήφισιν νομοσχέδιον. Τοῦτο ἀποτελεῖ σύγχρονον καί ἰσορροπημένον νομοθέτημα εἰς τό ὁποῖον ἐνσωματοῦνται ὅλαι αἱ νεώτεραι καί προοδευτικαί βάσεις παρομοίων σχεδίων.»

Και, όντως, ακόμα και σήμερα, 60 χρόνια μετά, το συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας μας εξακολουθεί να αποτελεί διεθνώς θετικό σημείο αναφοράς, ενώ οι δεκαετίες που μεσολάβησαν από τότε και ο ρόλος που διαδραμάτισε η καθολική κοινωνική ασφάλιση επιβεβαιώνουν την ικανοποίησή μας, αλλά και την περηφάνια που δικαιολογημένα αισθανόμαστε. Από τότε μέχρι σήμερα, οι ασφαλιστικές παροχές σταδιακά αναπτύχθηκαν και οι υποχρεώσεις εξελικτικά διαφοροποιήθηκαν, με κομβικό σημείο αναφοράς στο μεσοδιάστημα την αναλογική μετεξέλιξη του συνταξιοδοτικού συστήματος στη χώρα μας.

Στο Πρόγραμμα Διακυβέρνησής μας, που αποτελεί το Κοινωνικό μας Συμβόλαιο με τον κυπριακό λαό, αναφερόμαστε στην ανάγκη βελτίωσης, εκσυγχρονισμού και μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος, και ακριβώς σε αυτό το πλαίσιο ο Υπουργός και το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων εργάζονται προς αυτήν την κατεύθυνση.

Κατά τους προηγούμενους μήνες διενεργήθηκαν σημαντικές βελτιωτικές αλλαγές που εφαρμόστηκαν ήδη, όπως η σημαντική επιτάχυνση του χρόνου εξέτασης των αιτήσεων για καταβολή παροχών, με προεξάρχουσα θετική εξέλιξη την έγκαιρη  πλέον καταβολή της πρώτης πληρωμής για τη θεσμοθετημένη σύνταξη εντός ενός μήνα. Την ίδια στιγμή, με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου αυξήθηκε η διάρκεια της άδειας μητρότητας κατά έναν μήνα και εντάχθηκαν οι αυτοεργοδοτούμενοι στους δικαιούχους της γονικής άδειας. Παράλληλα, κατατέθηκαν στη Βουλή των Αντιπροσώπων νομοσχέδια για την αύξηση του βοηθήματος τοκετού και την επέκταση της γονικής άδειας.

Και, ακριβώς, σε αυτό το πλαίσιο, λαμβάνοντας υπόψη ότι στο επίκεντρο των πολιτικών μας είναι ο Άνθρωπος και η βελτίωση της καθημερινότητάς του, προχωράμε με τη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση  που θα οδηγήσει, ανάμεσα σε πολλά άλλα, στην αναβάθμιση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης και στην αξιοποίηση των ενισχυτικών ασφαλιστικών πυλώνων. Συγκεκριμένα, η αναβάθμιση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης επικεντρώνεται στη βελτίωση της επάρκειας των συντάξεων και στον εξορθολογισμό της επενδυτικής πολιτικής, με τον παράλληλο εκσυγχρονισμό των τεχνολογικών υποδομών και των εσωτερικών διαδικασιών.

Η  αξιοποίηση των ενισχυτικών ασφαλιστικών πυλώνων περιλαμβάνει την επέκταση της συμμετοχής σε Ταμεία Επαγγελματικών Συνταξιοδοτικών Παροχών και την προώθηση της επιπρόσθετης δυνατότητας για ιδιωτική ασφάλιση.  Την ίδια στιγμή, ιδιαίτερη έμφαση αποδίδεται στην ανάπτυξη ασφαλιστικής κουλτούρας για τον έγκαιρο συνταξιοδοτικό προγραμματισμό, στην αντιμετώπιση της αδήλωτης και υποδηλωμένης εργασίας για περιορισμό της δημιουργίας ασφαλιστικών κενών και, φυσικά, στην ενίσχυση της επάρκειας των μισθών για την καταβολή επαρκέστερων ασφαλιστικών εισφορών.

Το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων εργάζεται μεθοδικά προς αυτήν την κατεύθυνση, πάντοτε με την καθοδήγηση και την υποστήριξη του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας (ΔΟΕ), και θα ήθελα να ευχαριστήσω τον ΔΟΕ για την άψογη διαχρονική συνεργασία με την Κυπριακή Δημοκρατία. Ο ΔΟΕ  διαθέτει την αναγκαία τεχνογνωσία και την εμπειρογνωμοσύνη για τη συναξιολόγηση όλων των δεδομένων, την αξιοποίηση βέλτιστων πρακτικών που εφαρμόζονται σε άλλες χώρες, αλλά και τη διαμόρφωση εμπεριστατωμένων εισηγήσεων.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό μας για τη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση, τα σχετικά νομοσχέδια θα υποβληθούν στο Υπουργικό Συμβούλιο το 2025, και ακολούθως θα κατατεθούν στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Σε αυτό το πλαίσιο, θα ήθελα να ανακοινώσω ότι στην Ημερήσια Διάταξη της επόμενης συνεδρίασης του Υπουργικού Συμβουλίου περιλαμβάνεται η σύσταση σχετικής Διυπουργικής Επιτροπής για τη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση, υπό την ευθύνη και προεδρία του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, και με τη συμμετοχή του Υπουργού Οικονομικών, της Υφυπουργού παρά τω Προέδρω, της Υφυπουργού Κοινωνικής Πρόνοιας, της Επιτρόπου Ισότητας των Φύλων και του Επιτρόπου του Πολίτη.

Η Διυπουργική Επιτροπή θα συνδράμει ουσιαστικά στον αναγκαίο ενδοκυβερνητικό συντονισμό για τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος και θα δραστηριοποιηθεί αμέσως προς αυτήν την κατεύθυνση. Την ίδια στιγμή, το επόμενο διάστημα θα διενεργηθεί εμπεριστατωμένος διάλογος και ανταλλαγή απόψεων με τους κοινωνικούς εταίρους στο επίπεδο του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος, θα γίνει πολιτικός διάλογος με τα κοινοβουλευτικά κόμματα και, φυσικά, δημόσιος διάλογος με τους πολίτες. Μια ολιστική και ολοκληρωμένη συζήτηση των προκλήσεων, των δυνατότητων και των προοπτικών που υπάρχουν μέσα από τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, και τη λήψη των κατάλληλων αποφάσεων προς όφελος των πολιτών.

Ως Κυβέρνηση, θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι έχουμε την απαραίτητή  πολιτική βούληση για την τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων και την υλοποίηση της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης, και είμαι σίγουρος ότι, όπως αποδεικνύεται πάντα παρά τις δυσκολίες, η συνεργασία  που παρατηρείται στην Κύπρο σε εργασιακό επίπεδο είναι αξιοσημείωτη, σε δύσκολες φάσεις που πέρασε αυτή η νεαρή Δημοκρατία. Είμαι σίγουρος ότι με την εποικοδομητική συνεργασία όλων των εμπλεκομένων, αυτός ο μεγαλεπήβολος στόχος θα επιτευχθεί προς όφελος των σημερινών, των επόμενων και των μεθεπόμενων γενεών.

Η συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση στην Κύπρο αποτελεί προτεραιότητα για την Κυβέρνηση, είναι στο προεκλογικό μας πρόγραμμα, είναι στις υποσχέσεις που δώσαμε στον κυπριακό λαό και φυσικά θα ανταποκριθούμε, ενώ αναμφίβολα, είναι κοινωνική αναγκαιότητα που προϋποθέτει συλλογικότητα και υπευθυνότητα. Τα πρώτα 60 χρόνια της καθολικής κοινωνικής ασφάλισης στη χώρα μας, όπως προανέφερα, αποτελούν το μεγαλύτερο κοινωνικό επίτευγμα του λαού μας και τιμάμε τη μνήμη όσων συνέβαλαν σε αυτήν τη σημαντική κοινωνική κατάκτηση.

Από δικής μας πλευράς, ανταποκρινόμενοι στην ιστορική ευθύνη που μάς αναλογεί, αναλαμβάνουμε να οδηγήσουμε το συνταξιοδοτικό σύστημα με επιτυχία προς την επόμενη εξηκονταετία, για να συμπληρωθούν διαδοχικά τα 120 χρόνια και τα 180 χρόνια κοινωνικής ασφάλισης που θα γιορτάζουν με περηφάνια τα παιδιά μας, τα εγγόνια μας και τα δισέγγονα μας.

(ΡΜ/ΜΣ/ΑΦ)