Ανακοινωθέντα

Είμαι ιδιαίτερα ευτυχής που έχουμε την ευκαιρία να σάς παρουσιάσουμε το Πρόγραμμα Δράσης για την Αντιμετώπιση της Λειψυδρίας, το οποίο εκπονήθηκε από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων σε συνεργασία με άλλα τμήματα του Υπουργείου μας, καθώς και άλλων Υπουργείων. Έρχεται να χτίσει πάνω σε σημαντικές δράσεις στον Υδατικό Τομέα που έχει αναλάβει η Κυπριακή Δημοκρατία τις τελευταίες δεκαετίες με στόχο την άμεση αντιμετώπιση της παρατηρούμενης λειψυδρίας.

Η λειψυδρία αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η Κύπρος. Το νέο μας Πρόγραμμα Δράσης έχει στόχο να αντιμετωπίσει το φαινόμενο αυτό με ένα ολοκληρωμένο πλέγμα μέτρων, που θα συμβάλει στη βιωσιμότητα των υδατικών μας πόρων, την ενίσχυση της υδατικής ασφάλειας και την απεξάρτηση από τις κλιματολογικές συνθήκες.

Από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, η πολιτεία έχει επενδύσει σημαντικά στον υδατικό τομέα, με έμφαση στην αποθήκευση, την επεξεργασία και τη διάθεση του νερού.

Συγκεκριμένα:

• Φράγματα: Έχουν κατασκευαστεί 108 φράγματα στη χώρα μας, εκ των οποίων τα 56 είναι μεγάλα, με βάση τα διεθνή πρότυπα, αριθμός που φέρνει την Κύπρο στην πρώτη θέση πανευρωπαϊκά σε αναλογία προς τον πληθυσμό της, ενώ δύο ακόμη φράγματα, Αρχαγγέλου και Καμίτση, βρίσκονται υπό κατασκευή. Η συνολική αποθηκευτική τους χωρητικότητα είναι περίπου 330 εκατομμύρια κυβικά μέτρα.
• Διυλιστήρια νερού: Διαθέτουμε πέντε μονάδες διύλισης με ημερήσια δυναμικότητα 215.000 κυβικά μέτρα, όπου το φρέσκο νερό από τα φράγματα καθαρίζεται και μετατρέπεται σε πόσιμο.
• Μονάδες αφαλάτωσης: Έχουμε κατασκευάσει πέντε μονάδες αφαλάτωσης σε Δεκέλεια, Λάρνακα, Βασιλικό, Επισκοπή Λεμεσού και Πάφο, που παράγουν 235.000 κυβικά μέτρα πόσιμου νερού την ημέρα. Δυστυχώς, όπως γνωρίζετε, την Παρασκευή είχαμε το ατυχές περιστατικό με την Πυρκαγιά στην Μονάδα Αφαλάτωσης της Πάφου. Εργαζόμαστε, ωστόσο, πυρετωδώς σε συνεργασία με τον Ανάδοχο για την κατά το συντομότερο δυνατό επαναλειτουργία της Μονάδας.
• Σταθμοί επεξεργασίας λυμάτων: Λειτουργούν εννέα κύριοι σταθμοί επεξεργασίας λυμάτων σε Βαθειά Γωνιά, Ανθούπολη, Λάρνακα, Μονή, Δυτική Λεμεσό, Αγία Νάπα, Παραλίμνι, Παφο και Άχνα, που επεξεργάζονται αστικά λύματα και τα μετατρέπουν σε νερό πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά για αρδευτική χρήση.
• Μεγάλα δίκτυα και συστήματα μεταφοράς και διανομής του νερού που περιλαμβάνουν εκατοντάδες γεωτρήσεις, αντλιοστάσια, δεξαμενές και χιλιάδες χιλιόμετρα αγωγών.

Ωστόσο, η κλιματική κρίση έχει εντείνει τις προκλήσεις. Οι κύκλοι της λειψυδρίας είναι ολοένα και πιο συχνοί. Όπως μπορείτε να δείτε στην παρουσίαση, ενώ μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2000 είχαμε φαινόμενα έντονης ξηρασίας περίπου κάθε 15-20 χρόνια, τις τελευταίες δύο δεκαετίες τα φαινόμενα αυτά παρουσιάζονται πολύ συχνότερα.

Το υδρολογικό έτος 2023-2024 ήταν το όγδοο πιο ξηρό της τελευταίας 50ετίας. Οι εισροές στα κυριότερα φράγματα ήταν μόλις 24,7 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, και ισοδυναμούσαν με το 8,5% μόλις της συνολικής χωρητικότητάς τους, ενώ η σημερινή πληρότητα φτάνει μόλις το 25,4%, έναντι 46% πέρυσι. Αυτά τα δεδομένα καθιστούν σαφές ότι χρειάζονται νέες, δυναμικές παρεμβάσεις.

Το Πρόγραμμα Δράσης έχει ως κεντρική επιδίωξη την ενίσχυση της υδατικής ασφάλειας και την καλύτερη διαχείριση των υδατικών πόρων. Οι βασικοί μας στόχοι είναι:

1. Η επιτάχυνση της πλήρους κάλυψης των υδρευτικών αναγκών από τα Κυβερνητικά Συστήματα Υδατοπρομήθειας.
2. Η αύξηση της ασφάλειας παροχής και της αξιοπιστίας όλων των υποδομών του νερού.
3. Η ενίσχυση της επισιτιστικής ασφάλειας, με διασφάλιση, κατά το μέγιστο δυνατό, επαρκούς νερού για τη γεωργία.
4. Η ενδυνάμωση της διακυβέρνησης στον τομέα διαχείρισης υδάτων και λυμάτων.
5. Η αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις μονάδες αφαλάτωσης.

Το Πρόγραμμα περιλαμβάνει συνολικά 28 δράσεις που οδηγούν σε:

1. Αύξηση της παροχής πόσιμου νερού που οδηγεί σε μικρότερη εξάρτηση από τις καιρικές συνθήκες.
2. Αύξηση της παροχής νερού άρδευσης που περιορίζει τις συνέπειες της ανομβρίας στους αγρότες και τις καλλιέργειες.
3. Εξασφαλίζει σε μεγάλο βαθμό την ασφάλεια της ύδρευσης πόλεων και χωριών χωρίς περικοπές.
4. Ευαισθητοποίηση των πολιτών και συμμετοχή τους στην προσπάθεια περιορισμού της σπατάλης και της καλλιέργειας υδατικής συνείδησης.
5. Μείωση των απωλειών και της σπατάλης νερού, και αύξηση της αποτελεσματικότητας χρήσης των υδατικών πόρων
6. Αύξηση της επαναχρησιμοποίησης ανακτημένου νερού που αποτελεί σταθερή και πρώτης ποιότητας πηγή για άρδευση.
7. Μακροχρόνιο Προγραμματισμό με στόχο την συνολική επίλυση του υδατικού προβλήματος.
8. Σωστότερη και δικαιότερη τιμολόγηση του νερού για όλους.
9. Αύξηση της ασφάλειας και της αξιοπιστίας των συστημάτων ύδρευσης και άρδευσης.
10. Βελτίωση της ποσότητας και ποιότητας των υπόγειων υδάτων.
11. Βελτίωση του ελέγχου, της παρακολούθησης και της ορθής διαχείρισης των υδάτινων πόρων.

Οι δράσεις του Προγράμματος χωρίζονται σε άμεσες, μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες.

Άμεσες Δράσεις με στόχο την καλύτερη δυνατή ανταπόκριση στη συνεχιζόμενη κρίση ανομβρίας και Προϋπολογισμό 66,4 εκατομμυρίων ευρώ

Οι άμεσες δράσεις επικεντρώνονται σε λύσεις που μπορούν να εφαρμοστούν και να δώσουν αποτελέσματα γρήγορα. Περιλαμβάνουν:

(1)  Εγκατάσταση τεσσάρων κινητών μονάδων αφαλάτωσης στις περιοχές Γαρύλλη, Μονή, Πέγεια και το Λιμάνι Λεμεσού, με συνολική δυναμικότητα 30.000 κυβικών μέτρων ημερησίως και δυνατότητα επέκτασης στις 40.000. Οι μονάδες αυτές αναμένεται να λειτουργήσουν σταδιακά με αρχή τον Οκτώβριο του 2025, επιλύοντας σημαντικά προβλήματα υδροδότησης σε περιοχές της Λεμεσού και της Πάφου, και, παράλληλα, εξοικονομώντας μεγάλες ποσότητες νερού από τα φράγματα που θα μπορούν να διατεθούν για άρδευση.

(2)  Δράσεις ενίσχυσης ή αποκατάστασης της υδροδότησης σε κοινότητες, οι οποίες υδρεύονται αποκλειστικά από γεωτρήσεις που έχουν στερέψει λόγω της ξηρασίας ή που έχουν υποβαθμιστεί ποιοτικά. Ήδη, αρκετές τέτοιες δράσεις έχουν ολοκληρωθεί, εξασφαλίζοντας σταθερή ύδρευση σε πολλές ορεινές κυρίως κοινότητες το προηγούμενο καλοκαίρι, ενώ οι υπόλοιπες αναμένεται να ολοκληρωθούν πριν από το επόμενο καλοκαίρι, προλαμβάνοντας τα όποια προβλήματα.

(3)  Αξιοποίηση γεωτρήσεων για άρδευση. Αξιοποιούνται τέσσερις γεωτρήσεις στην Επαρχία Λάρνακας για ενίσχυση της άρδευσης, ενώ αναζητούνται και νέες κατάλληλες γεωτρήσεις.

(4)  Προσωρινή αύξηση της παραγωγής στη Μονάδα Αφαλάτωσης Δεκέλειας κατά 7.000 κυβικά μέτρα την ημέρα. Η αύξηση αυτή, που συντελέστηκε με τη συνεργασία του Αναδόχου και του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ), χωρίς πρόσθετη υποδομή, προσέφερε μεγάλες πρόσθετες και αναγκαίες ποσότητες νερού από τον περασμένο Ιούλιο μέχρι πρόσφατα, και αναμένεται να επαναληφθεί το 2025.

(5)  Διεξάγεται εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού για την ανάγκη μείωση της σπατάλης νερού με τηλεοπτικά σποτ, επισκέψεις σε σχολεία, εκπαιδευτικές ημερίδες, και άλλες δράσεις.

(6)  Επιχειρείται η μείωση των απωλειών του δικτύου με στοχευμένες δράσεις σε συνεργασία με τους Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης (ΕΟΑ). Τα πρώτα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά.

(7)  Αύξηση του προϋπολογισμού του Σχεδίου Ενισχύσεων Ήσσονος Σημασίας σε αρδευτικά τμήματα, από €200,000 σε €400,000 ανά έτος, με στόχο την επισκευή και βελτίωση των υποδομών, και την αντιμετώπιση προβλημάτων που επιφέρουν σημαντικές απώλειες νερού.

Μεσοπρόθεσμες Δράσεις

Οι μεσοπρόθεσμες δράσεις περιλαμβάνουν μελέτες και έργα, που θα ολοκληρωθούν μέσα στα επόμενα 2-5 χρόνια, και περιλαμβάνουν:

Εκπόνηση Μελετών για:

(1)  Την Αναθεώρηση της Υδατικής Πολιτικής, που θα αποτελέσει τον κορμό του Μακροχρόνιου Προγραμματισμού για την αντιμετώπιση του Υδατικού Προβλήματος, και βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη.

(2)  Την Αναθεώρηση της Τιμολογιακής Πολιτικής, ώστε η τιμολόγηση του νερού να καταστεί δίκαιη για όλους, να καταστεί ανταποδοτική και να εξισορροπήσει τα βάρη με τα οφέλη, αλλά κυρίως να αποτρέπει την υπερκατανάλωση και τη σπατάλη. Η μελέτη αναμένεται να ανατεθεί και να ολοκληρωθεί εντός του 2025.

(3)  Τη δυνατότητα άρδευσης υφιστάμενων Αρδευτικών Περιοχών, που σήμερα εξυπηρετούνται από φρέσκο αδιύλιστο νερό από τα φράγματα με ανακτημένο νερό από τους Σταθμούς Επεξεργασίας Λυμάτων, με σκοπό τη σταθερή παροχή νερού άρδευσης καλής ποιότητες στις περιοχές αυτές και την αποτελεσματικότερη αξιοποίηση του ανακτημένου νερού. Η μελέτη αναμένεται να ανατεθεί εντός του 2025.

(4)  Την εκτίμηση του ατιμολόγητου νερού στα δίκτυα άρδευσης και τον καθορισμό στοχευμένων μέτρων για την ελαχιστοποίηση των απωλειών σε αυτά. Η μελέτη αναμένεται να ανατεθεί εντός του 2025 και να ολοκληρωθεί το 2026.

(5)  Κατάρτιση ολοκληρωμένου προγράμματος μέτρων για εκτίμηση και μείωση των απωλειών στα δίκτυα ύδρευσης σε συνεργασία με τους ΕΟΑ και τις κοινότητες.

(6)  Προώθηση ιδιωτικών αφαλατώσεων για άρδευση γεωργικών εκτάσεων,

(7)  Προώθηση ιδιωτικών αφαλατώσεων για ύδρευση σε ξενοδοχειακές μονάδες με γρήγορες διαδικασίες αδειοδότησης.

(8)  Ολοκλήρωση του έργου χρήσης του ανακτημένου νερού Δυτικής Λευκωσίας. Στόχος του έργου είναι η αξιοποίηση του νερού που παράγεται από την τριτοβάθμια επεξεργασία λυμάτων στον Σταθμό της Ανθούπολης για ικανοποίηση αρδευτικών αναγκών στις περιοχές Δευτεράς, Παλιομετόχου, Αγ. Τριμιθιάς και Μάμμαρι. Το έργο, συνολικού προϋπολογισμού €8,5 εκατ., χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης, και υλοποιείται από το ΤΑΥ με χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης το έτος 2025.

13 Μακροπρόθεσμες Δράσεις

Οι 13 μακροπρόθεσμες δράσεις στοχεύουν στη δημιουργία νέων υποδομών και την αναβάθμιση των υφιστάμενων. Ανάμεσα σε άλλα, περιλαμβάνουν:

(1-2) την Αναβάθμιση και Επέκταση των Υφιστάμενων Μονάδων Αφαλάτωσης με στόχο την ετήσια αύξηση του υδατικού ισοζυγίου από 10 εκ. έως και 40 εκ. κυβικά μέτρα νερού.

(3-5) Κατασκευή δύο Νέων Μόνιμων Μονάδες Αφαλάτωσης (Μονή, Δεκέλεια) με συνολική δυναμικότητα 140,000 κυβικών μέτρων την ημέρα, και δυνατότητα επέκτασης στις 180,000 κυβικά μέτρα την ημέρα, ενώ το ΤΑΥ στοχεύει στη χωροθέτηση ακόμη μίας επιπλέον Μονάδας.

(6) Προώθηση έξυπνων συστημάτων άρδευσης με στόχο την εξοικονόμηση νερού, με την επιδότηση σχετικών επενδύσεων στη γεωργία.

(7) Περιορισμό των μη Αδειούχων Γεωτρήσεων μέσω επιτόπιων ελέγχων του ΤΑΥ για εντοπισμό τους.

(8) Ωρίμανση και Υλοποίηση έργων σύνδεσης υφιστάμενων αρδευτικών περιοχών με δίκτυα ανακτημένου νερού. Ολοκλήρωση και χρήση μεγάλων και πολυδάπανων υδατικών έργων που περιλαμβάνονται στο Εθνικό Επενδυτικό Πλάνο Υδατικών Έργων, τα οποία θα συμβάλουν σημαντικά στην ενίσχυση του υδατικού ισοζυγίου και στην ικανοποίηση των υδατικών αναγκών. Όλα τα έργα περιλαμβάνονται στο Εθνικό Επενδυτικό Πλάνο Υδατικών Έργων, που έχει εγκρίνει πρόσφατα το Υπουργικό Συμβούλιο, το οποίο με συνολικό προϋπολογισμό πέραν του ενός (1) δις ευρώ έχει καθορίσει την αναπτυξιακή υδατική πολιτική του κράτους για την επόμενη δεκαετία.

Τα συγκεκριμένα έργα, που εντάχθηκαν στο Πρόγραμμα, είναι:

(9) Υδατικό Έργο «Κοκκινόκρεμμος»

(10) Αντικατάσταση αγωγού Χοιροκοιτίας – Αμμοχώστου (Φάση Α)

(11) Εγκατάσταση ολοκληρωμένου συστήματος παρακολούθησης & ελέγχου του δικτύου του ΤΑΥ

(12) Έργο χρήσης Ανακυκλωμένου Νερού Λάρνακας

(13) Έργο χρήσης Ανακυκλωμένου Νερού Ανατολικής Λευκωσίας (Β. Γωνιά)

Οι δράσεις με το μεγαλύτερο αντίκτυπο, που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Δράσης, είναι:

1.    Οι νέες Μονάδες Αφαλάτωσης και η Επέκταση των Υφιστάμενων

Οι τέσσερις νέες κινητές μονάδες, τρεις στην περιοχή της Λεμεσού και μία στην περιοχή του Δήμου Ακάμα, θα δώσουν σε σύντομο χρονικό διάστημα τις επιπλέον εκείνες ποσότητες πόσιμου νερού που απαιτούνται, για να καλύψουν υφιστάμενες αδυναμίες και να γεφυρώσουν το κενό μέχρι την κατασκευή των δύο νέων μεγάλων μόνιμων μονάδων αφαλάτωσης και την επέκταση των υφιστάμενων.

Με την ολοκλήρωση του φιλόδοξου προγράμματος στην αρχή της επόμενης δεκαετίας οι τέσσερις υφιστάμενες σήμερα μονάδες θα αυξηθούν σε έξι με μεγαλύτερη δυναμικότητα, η οποία σε συνδυασμό με τις τέσσερις κινητές μονάδες, θα φτάνει συνολικά τα 510,000 κυβικά μέτρα την ημέρα από 235,000 κυβικά μέτρα την ημέρα σήμερα, καλύπτοντας στο 100% τις ανάγκες σε πόσιμο νερό για τις επόμενες δεκαετίες. Παράλληλα, θα επιτρέψουν την αξιοποίηση του φρέσκου νερού των φραγμάτων σχεδόν αποκλειστικά για άρδευση.

2.    Τα Έργα Χρήσης Ανακτημένου Νερού

Τα έργα χρήσης του ανακτημένου νερού περιλαμβάνουν:

• Το έργο της Ανατολικής Λευκωσίας με κόστος 8,5 εκατομμυρίων ευρώ, με χρηματοδότησηαπό το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης, στις περιοχές Δευτεράς, Παλιομετόχου, Αγ. Τριμιθιάς και Μάμμαρι, και ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2025.
• Το έργο της Λάρνακας με κόστος 24,5 εκατομμυρίων ευρώ, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Συνοχής, έκταση άρδευσης 1,670 εκταρίων, στις περιοχές Τερσεφάνου, Μενεού, Κίτι και Δρομολαξιά, και ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2027.
• Το έργο της Ανατολικής Λευκωσίας με κόστος 15 εκατομμυρίων ευρώ, με χρηματοδότηση από εθνικούς πόρους, έκταση άρδευσης 500 εκταρίων στις περιοχές Αγ. Σοζώμενος, Ποταμιά, Δάλι και Γέρι, και ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2028.

 3.    Δράσεις περιορισμού των απωλειών και της σπατάλης, που περιλαμβάνουν:

• Για τα Δίκτυα Ύδρευσης: Συνεργασία του ΤΑΥ με τους ΕΟΑ και τις κοινότητες για τον περιορισμό των απωλειών στα δίκτυα ύδρευσης. Καθορισμό κοινών στόχων, δράσεων και μεθόδων παρακολούθησης. Καλλιέργεια υδατικής συνείδησης. Τιμολόγηση που να αποτρέπει την σπατάλη χωρίς να τιμωρεί τη φυσιολογική χρήση όλων, συμπεριλαμβανομένων πολύτεκνων οικογενειών και ειδικών περιπτώσεων.
• Δίκτυα Άρδευσης: Μελέτη για τον εντοπισμό των κυριότερων πηγών του ατιμολόγητου νερού, εκπόνηση δράσεων περιορισμού του, συνδρομή των Αρδευτικών Τμημάτων μέσω του ενισχυμένου Σχεδίου Ενισχύσεων Ήσσονος Σημασίας για τη βελτίωση των πιο προβληματικών δικτύων που παρουσιάζουν μεγάλες απώλειες. Την τοποθέτηση έξυπνων επίσης συστημάτων άρδευσης.

 4.    Τα έργα Αναβάθμισης των Υποδομών Ύδρευσης, τα κυριότερα εκ των οποίων είναι:

• Το Υδατικό έργο Κοκκινόκρεμος με κόστος 29 εκατομμυρίων ευρώ, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Συνοχής. Περιλαμβάνει νέο αντλιοστάσιο στη Μονάδα Αφαλάτωσης Δεκέλειας, με αγωγό μεταφοράς 25 χιλιομέτρων και δεξαμενές αποθήκευσης 35,000 κυβικών μέτρων. Το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2028 και θα λύσει οριστικά τα προβλήματα υδροδότησης στις περιοχές της Αγίας Νάπας, Παραλιμνίου, Σωτήρας, Δερύνειας, και τις κοινότητες των Κοκκινοχωρίων.
• Το Έργο Αντικατάστασης του Αγωγού Χοιροκοιτίας-Αμμοχώστου με κόστος 14 εκατομμυρίων ευρώ, με χρηματοδότηση από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Περιλαμβάνει νέο αγωγό 21 χιλιομέτρων (Φάση Α), που θα αντικαταστήσει τον υφιστάμενο πεπαλαιωμένο, εξασφαλίζοντας μείωση απωλειών, αύξηση παροχετευτικότητας και ενίσχυσης της ασφάλειας των υποδομών. Το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2027.

Δράσεις του Τμήματος Γεωργίας

Στο πλαίσιο περαιτέρω εκσυγχρονισμού των γεωργικών εκμεταλλεύσεων μέσω του Στρατηγικού Σχεδίου Κοινής Αγροτικής Πολιτικής 2023-2027 σήμερα χρηματοδοτούνται δράσεις που αφορούν μεταξύ άλλων στην:

• αντικατάσταση των υφιστάμενων συστημάτων άρδευσης με ακόμη πιο βελτιωμένα συστήματα άρδευσης,
• εγκατάσταση αυτοματισμών διαχείρισης του νερού και εξαρτημάτων για εφαρμογή ωραρίων άρδευσης σε επίπεδο τεμαχίου,
• εγκατάσταση δεξαμενών νερού για συλλογή και αποθήκευση νερού από άντληση νερού ή συλλογή όμβριων υδάτων.

Επιπρόσθετα, τo Τμήμα Γεωργίας έχει θεσμοθετήσει τη συσχέτιση της χορήγησης ενισχύσεων με την υποχρέωση εφαρμογή μέτρων που στοχεύουν, μεταξύ άλλων, και στην ορθολογική χρήση νερού.

Συγκεκριμένα, στις επενδύσεις, στο πλαίσιο του Καθεστώτος Α.Α. 4.1.1 του Στρατηγικού Σχεδίου ΚΑΠ 2023-2027 (μεγάλο επενδυτικό ), όπου ο γεωργός, με βάση το Σχέδιο Βελτίωσής του, διαθέτει ενιαία, αρδευόμενη έκταση μόνιμων καλλιεργειών πέραν των 25 δεκαρίων θα πρέπει να έχει εγκατεστημένο ή να εγκαταστήσει στις εκμεταλλεύσεις του Αγρο-μετεωρολογικό σταθμό, ο οποίος να αναπροσαρμόζει αυτόματα την άρδευση βάσει μοντέλου άρδευσης, καθώς και να μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την πρόβλεψη ασθενειών.

Μέσω του Καθεστώς Α.Α. 4.1.1 του Στρατηγικού Σχεδίου ΚΑΠ 2023-2027 προωθείται και η επιδότηση για την εγκατάσταση θερμοκηπίων και συστημάτων υδροπονίας, που αποτελούν τρόπους παραγωγής με ελεγχόμενα συστήματα παραγωγής και αειφορική χρήση νερού και λιπασμάτων, είναι η νέα στόχευση που θα έχουμε στο νέο επενδυτικό πρόγραμμα, το οποίο θα ανακοινωθεί αρχές του έτους 2025.

Η άρδευση και η λίπανση θεωρούνται οι δύο κρίσιμες εισροές σε ένα θερμοκήπιο, οι οποίες επιτρέπουν στους αγρότες να ελέγχουν την ανάπτυξη των φυτών, την απόδοση των καρπών και την ποιότητα. Ως εκ τούτου, σήμερα οι υδροπονικές καλλιέργειες είναι μια από τις πιο εντατικές μεθόδους παραγωγής που αναγνωρίζονται παγκοσμίως για την ικανότητά τους να υποστηρίζουν αποτελεσματικά και εντατικά τη φυτική παραγωγή, και ταυτόχρονα να εφαρμόζουν φιλική προς το περιβάλλον τεχνολογία.

MED 9

Να θυμίσω ότι τον Σεπτέμβριο είχαμε την τιμή να φιλοξενούμε στην Κύπρο την οικογένεια των υπουργών Γεωργίας MED 9, που είχε ως θέμα τις επιπτώσεις της λειψυδρίας στον πρωτογενή τομέα.

Η συνεργασία συνεχίζεται στη βάση του κοινού ανακοινωθέντος, το οποίο έχουμε συναποφασίσει και οι εννέα Υπουργοί Γεωργίας, και, ήδη σήμερα βρίσκεται στο Γραφείο του Επιτρόπου Γεωργίας, τον οποίο είχα τη χαρά και την τιμή να συναντήσω χθες στις Βρυξέλλες, επιστολή από τους εννέα μας, όπου ζητάμε ουσιαστικά τι είναι αυτό, το οποίο θέλουμε να περιλαμβάνει και στο όραμά του για τις 100 ημέρες, αλλά και στη νέα ΚΑΠ μετά το 2027, που δεν είναι άλλο από μια ολιστική προσέγγιση στα θέματα της χρήσης νερού που σχετίζονται με τους γεωργούς μας.

Έμφαση στη Διαφύλαξη του Νερού

Ολοκληρώνοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι είμαστε αποφασισμένοι να δουλέψουμε σκληρά, για να πετύχουμε τους στόχους που έχουμε θέσει και να κερδίσουμε τη μάχη απέναντι στη λειψυδρία.

Ωστόσο, η διαφύλαξη του νερού δεν είναι μόνο ευθύνη της πολιτείας. Είναι ευθύνη όλων μας. Γι' αυτό η καλλιέργεια υδατικής συνείδησης είναι ζωτικής σημασίας. Μέσα από εκπαιδευτικά προγράμματα και ενημερωτικές καμπάνιες στοχεύουμε στην ευαισθητοποίηση των πολιτών και την αλλαγή συμπεριφορών, και καλούμε όλους και όλες να συμμετάσχουν ενεργά. Το νερό είναι πολύτιμο, ανήκει σε όλους μας και δεν πρέπει να το σπαταλάμε.

Συμπεράσματα και Κάλεσμα για Συνεργασία

Κυρίες και κύριοι, το Πρόγραμμα Δράσης που παρουσιάσαμε σήμερα αποτελεί τη βάση για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας στην Κύπρο.

Πρόκειται για ένα φιλόδοξο, αλλά απολύτως αναγκαίο σχέδιο, το οποίο απαιτεί τη συνεργασία όλων των φορέων, αλλά και των πολιτών. Προχωράμε με μόνιμες λύσεις που θα μπορέσουν να δώσουν καλύτερη προοπτική στους αρδευτές μας και περισσότερη ασφάλεια στους πολίτες μας. Εύχομαι στην προσπάθειά μας αυτή να έχουμε συνοδοιπόρους μας όλες και όλους.

Σας ευχαριστώ θερμά για την προσοχή σας. 

(ΕΦυς/ΜΣ/NZ)