Ανακοινωθέντα

Με αισθήματα δέους και βαθιάς συγκίνησης αποχαιρετούμε σήμερα τον Χριστόδουλο Βλάμη, ο οποίος σε ηλικία 58 χρόνων έπεσε θύμα της πρωτοφανούς αγριότητας που επέδειξαν σε βάρος Ελληνοκυπρίων αιχμαλώτων στρατιώτες του Αττίλα και εξτρεμιστές Τουρκοκύπριοι, οι οποίοι για χρόνια ποτίζονταν από την Άγκυρα με το δηλητήριο του μίσους κατά των Ελληνοκυπρίων.

Ευχαριστώ την οικογένεια για την τιμή που μου κάνει να παρευρίσκομαι σήμερα μαζί τους. Μία οικογένειας της οποίας το τίμημα δεν σταματά εδώ. Υπάρχουν ακόμη τέσσερα θύματα της τουρκικής βαρβαρότητας: ο Θέμης Βλάμης, έφεδρος στρατιώτης, ο Κώστας Βλάμης, ο Αντρέας Κογκονής και ο Χρίστος Γιωρκάτζης, όλοι δολοφονήθηκαν άγρια από τον βάρβαρο εισβολέα.    

Είναι δύσκολο να κατανοήσει κανείς σε όλο το μέγεθος και την έκτασή τους τις απάνθρωπες συνθήκες που βίωσαν πολλοί συμπατριώτες μας στα χέρια του Αττίλα.  Όχι μόνο εθνοφρουροί αλλά και πολίτες που, όπως τον Χριστόδουλο Bλάμη, οδηγήθηκαν σε χώρους όπου εκτελέστηκαν εν ψυχρώ.

Ένας τέτοιος χώρος ήταν και το χωριό Βώνη, όπου διέμενε ο Χριστόδουλος με την οικογένειά του και τη σύζυγό του Χρυστάλλα, που δυστυχώς απεβίωσε το 1994.  Είχε τρία παιδιά: την Μαρία, τον Πέτρο και την Ελισάβετ οι οποίοι, όταν δολοφονήθηκε ο πατέρας τους, ήταν σε πολύ μικρή ηλικία 14, 10 και 8 χρονών. Ένιωσαν με τον πιο σκληρό τρόπο την απουσία του πατέρα στην πιο ευαίσθητη περίοδο της ζωής τους.  Όλοι τους είναι σήμερα μαζί μας με τις οικογένειές τους και προσεύχονται για την ανάπαυση της ψυχής του,  46 χρόνια μετά την θυσία του.

Ένας φιλήσυχος και αγαπητός άνθρωπος σε όλους ήταν ο Χριστόδουλος Βλάμης.  Ήταν υδραυλικός, ασχολήθηκε επίσης με την γεωργία για να θρέψει την οικογένειά του.  Που να το φανταζόταν ότι θα έπεφτε θύμα μιας τόσο μεγάλης βαρβαρότητας.  

Όταν άρχισε στις 14 Αυγούστου 1974 η δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής και έσπασε η αμυντική γραμμή της Εθνικής Φρουράς κατά μήκος των χωριών Μιάς Μηλιάς - Νέου Χωρίου Κυθρέας – Παχυάμμου, τα τουρκικά στρατεύματα κινήθηκαν γρήγορα προς την περιοχή της Αμμοχώστου καταλαμβάνοντας ένα - ένα τα χωριά της Μεσαορίας, καθώς και τα χωριά που βρίσκονται πιο βόρεια, από την περιοχή της Ακανθούς μέχρι και την Καρπασία.

Κυριευμένοι από απόγνωση και θλίψη, οι κάτοικοι των χωριών αυτών άρχισαν να τα εγκαταλείπουν αναζητώντας ασφαλές καταφύγιο σε άλλες περιοχές της νήσου. Από την μια τα βλέμματά τους ήταν στραμμένα προς τις ελεύθερες περιοχές και από την άλλη πίσω στα χωριά τους που τα εγκατέλειπαν ως αποτέλεσμα της βίας του Αττίλα και του φόβου για τη ζωή τους. Πίσω εκεί, ήταν οι πατρογονικές τους εστίες, οι τάφοι των γονιών και των άλλων προγόνων τους, τα ιερά και τα όσιά τους. Όλη η ζωή τους, η ιστορία τους. 

Γι’ αυτό και υπήρξαν αρκετοί που αποφάσισαν να παραμείνουν μη υπολογίζοντας το μεγάλο κακό που ερχόταν. Άλλοι δε εγκλωβίστηκαν παρά τη θέλησή τους, εξαιτίας της ταχύτητας με την οποία επέλαυναν τα στρατεύματα του Αττίλα και της έλλειψης δυνατότητας να απομακρυνθούν έγκαιρα από τα χωριά τους προς αναζήτηση ασφαλούς καταφυγίου.

Πολύ γρήγορα, εξάλλου, τα τουρκικά στρατεύματα είχαν αποκόψει το νέο δρόμο  Λευκωσίας - Αμμοχώστου από το ύψος της περιοχής Τραχωνίου Κυθρέας, και, έτσι, περιορίστηκαν πολύ οι δυνατότητες διαφυγής των κατοίκων. Το ίδιο και εθνοφρουρών που οι θέσεις τους είχαν καταληφθεί ως αποτέλεσμα των άνισων μαχών με τον Αττίλα, και αναζητούσαν και αυτοί διέξοδο προς τις ελεύθερες περιοχές.

Όταν μέσα στις συνθήκες αυτές, που συνοδεύονταν από φόβο και πανικό, τα τουρκικά στρατεύματα μπήκαν μέσα στη Βώνη,  άρχισαν να συλλαμβάνουν όλους τους εγκλωβισθέντες κατοίκους και να τους μεταφέρουν  στην εκκλησία του χωριού την οποία και μετέτρεψαν σε χώρο κράτησης.

Αναμένοντας το τι θα ακολουθούσε από την είσοδο των τουρκικών στρατευμάτων στο χωριό τους, ο Χριστόδουλος με τη σύζυγό του και τα τρία τους παιδιά είχαν μεταβεί σε φιλικό τους σπίτι, δίπλα από το δικό τους. Εκεί, τελικά, τους εντόπισαν τα τουρκικά στρατεύματα και τους μετέφεραν στην εκκλησία. Χωρίς κανένα λόγο ή αιτία, δεν άφησαν το Χριστόδουλο να εισέλθει στο εσωτερικό της εκκλησίας μαζί με την οικογένειά του. Σύντομα ακούστηκαν από γειτονικό σημείο πυροβολισμοί.

Όταν αργότερα ο αριθμός των αιχμαλώτων μέσα στην εκκλησία αυξήθηκε, αφού συγκέντρωσαν εκεί και κατοίκους των γύρω χωριών, μετέφεραν τα γυναικόπαιδα δίπλα στο Δημοτικό Σχολείο και μέσα στην εκκλησία κρατήθηκαν μόνο οι άνδρες. Κατά διαστήματα, ένοπλοι τουρκοκύπριοι και τούρκοι στρατιώτες έπαιρναν μέσα από την εκκλησία άνδρες και τους οδηγούσαν έξω από αυτήν, με όλα τα τραγικά επακόλουθα. Ένας αριθμός από αυτούς εξακολουθούν να θεωρούνται αγνοούμενοι.

Περί τα τέλη Αυγούστου του 1974, τούρκοι στρατιώτες διέταξαν κρατούμενους εντός της εκκλησίας Βώνης να τους ακολουθήσουν. Στη συνέχεια, τους έδωσαν οδηγίες να θάψουν νεκρούς τους οποίους εντόπιζαν κατά μικρές ομάδες σε διάφορα σημεία κοντά στην εκκλησία. Ανάμεσα στους νεκρούς οι οποίοι τάφηκαν ήταν και ο Χριστόδουλος. Τον εντόπισαν νεκρό κοντά στην εκκλησία με τραύματα από σφαίρες στο κεφάλι. Τα οστά του εντοπίστηκαν σε ομαδικό τάφο το 2018 στο πλαίσιο του προγράμματος εκταφών και αναγνώρισης λειψάνων της Δ.Ε.Α που λειτουργεί υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών. 

Συμπατριώτες,

Συμπατριώτισσες,

Πολλές είναι δυστυχώς οι περιπτώσεις συμπατριωτών μας που αντιμετώπισαν την ίδια μεταχείριση. Το μαρτυρούν τα στοιχεία των φακέλων των αγνοουμένων, οι μαρτυρίες επιζώντων, όπως και τα ευρήματα στους τόπους ταφής των θυμάτων της τουρκικής βαρβαρότητας. Το μαρτυρούν περιπτώσεις με ατράνταχτα στοιχεία για μαζικές εκτελέσεις σε περιοχές της Αφάνειας, του  Κορνόκηπου και της Χαλεύκας. Το μαρτυρούν ακόμα δεκάδες άλλες περιπτώσεις ανευρεθέντων οστών σε μαζικούς τάφους στην Κερύνεια, το Τζιάος, στο Στρογγυλό και αλλού.

Ο καθένας από τους συμπατριώτες μας που βίωσαν τέτοιες στιγμές, δεν είναι μόνο θύμα της τουρκικής βαρβαρότητας και αγριότητας. Είναι και ένας ήρωας που πρόσφερε με το δικό του τρόπο τον εαυτό στο θυσιαστήριο της ελευθερίας του τόπου μας.

Παρά τις προσπάθειές μας για επίλυσης της ανθρωπιστικής πτυχής της τραγωδίας των αγνοουμένων, εξακολουθούν να αγνοούνται πέραν των 800 συμπατριωτών μας, οι περισσότεροι δηλαδή από όσους αρχικά καταχωρήθηκαν στον κατάλογο των αγνοουμένων της ΔΕΑ.  Και αυτό σχεδόν μισό αιώνα από την ημέρα που χάθηκαν τα ίχνη τους.  Είναι απάνθρωπο και απαράδεκτο οι οικογένειες τους να συνεχίζουν να ζουν με την αβεβαιότητα και το μαρτύριο της αγωνίας για την τύχη των αγαπημένων τους προσώπων. Ο υπαίτιος για την τραγική και απάνθρωπη αυτή κατάσταση έχει όνομα.  Είναι η κατοχική δύναμη που φέρει ακέραια την ευθύνη τόσο για τη δημιουργία της τραγωδίας των αγνοουμένων όσο και για τη διαιώνιση του πόνου και της δυστυχίας των συγγενών. Η Τουρκία έχει την νομική, ηθική και ανθρωπιστική υποχρέωση να συνεργαστεί επιτέλους με ειλικρίνεια και ανθρωπισμό για επίλυση της τραγωδίας των αγνοουμένων.  Δεν το έχει πράξει μέχρι στιγμής αλλά αυτό δεν θα μας εμποδίσει να εντατικοποιήσουμε τις προσπάθειές μας για να καμφθεί η τουρκική αδιαλλαξία και η κατοχική δύναμη να συμπεριφερθεί επιτέλους σύμφωνα με τις αξίες αρχές της πολιτισμένης ανθρωπότητας.

Συμπατριώτες και συμπατριώτισσες,

Καταδικάζουμε όλες τις ενέργειες της Τουρκίας για εξυπηρέτηση των διχοτομικών και επεκτατικών της σχεδίων.  Όπως και την τελευταία ενέργειά της για το μερικό άνοιγμα του παραλιακού μετώπου της Αμμοχώστου η οποία είναι έκνομη και κατάφορη παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου και ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.  Είμαστε δε έτοιμοι να ανταποκριθούμε θετικά σε πρόσκληση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για συνέχιση της διαπραγματευτικής προσπάθειας σε ένα εποικοδομητικό όπως θέλουμε να ελπίζουμε κλίμα, χωρίς απειλές και τετελεσμένα με μοναδικό στόχο την επίτευξη μιας λύσης που θα επανενώνει την πατρίδα μας και θα τερματίζει οριστικά την τουρκική κατοχή.

Ελληνίδες, Έλληνες,

Σήμερα, γράφουμε τον επίλογο ακόμα μιας τραγικής ιστορίας ενός άξιου συμπατριώτη μας που δολοφονήθηκε άνανδρα από τον βάρβαρο Τούρκο εισβολέα.

Αγαπητά παιδιά του ήρωα που κηδεύουμε σήμερα, Μαρία, Πέτρο και Ελισάβετ.

Τα λόγια μπορούν να δώσουν, μόνο για λίγο, βάλσαμο στην πονεμένη σας ψυχή.  Πίσω από τη σημερινή τελετή, προβάλουν χρόνια ανείπωτου πόνου και δυστυχίας, χρόνια που πέρασαν με πολλά ερωτηματικά και μεγάλο παράπονο.

Η Κύπρος υποκλίνεται μπροστά σας. Και για σας προσεύχεται την εκ του Θεού παρηγοριά και για το δικό σας άνθρωπο, τον ήρωά σας, της ψυχής του το γαλήνεμα.  Σήμερα πρέπει να νιώθετε περήφανοι για τον πατέρα σας, όπως νιώθουμε όλοι.

Αποχαιρετούμε σήμερα τον Χριστόδουλο Βλάμη και τιμούμε με ευγνωμοσύνη την μνήμη του. Το χρέος που έχουμε προς όλους τους ήρωες και μάρτυρες των αγώνων μας να προχωρήσουμε μπροστά με ενότητα, υπευθυνότητα και εθνική ομοψυχία. Μόνο έτσι θα επιτύχουμε να δικαιώσουμε τη θυσία τους.

Αιωνία ας είναι η μνήμη και η δόξα του Χριστόδουλου Βλάμη.

Αιωνία και τιμημένη. 

(ΡΜ/ΝΝ/ΣΧ)