Ανακοινωθέντα

Λευκωσία 20 Ιουνίου 2023

Εξοχότατε κύριε Πρόεδρε της Κυπριακής Δημοκρατίας,

Έντιμε κύριε Γενικέ Εισαγγελέα,

Έντιμε κύριε Πρόεδρε του Ανωτάτου Δικαστηρίου,

Έντιμε κύριε Βοηθέ Γενικέ Εισαγγελέα,

Αξιότιμοι προσκεκλημένοι,

Κυρίες και Κύριοι,

Η δημιουργία της Ακαδημίας της Νομικής Υπηρεσίας αποτελεί μια εξαιρετική πρωτοβουλία που εντάσσεται στις ευρύτερες προσπάθειες εκσυγχρονισμού της υπηρεσίας με απώτερο στόχο την αναβάθμιση του επιπέδου εκπλήρωσης των καθηκόντων και αρμοδιοτήτων της.

Το έργο που παράγει η Νομική Υπηρεσία είναι κρίσιμης σημασίας, καθώς αναγνωρίζονται οι μεγάλες προκλήσεις που αυτή αντιμετωπίζει λόγω του σύνθετου και μεγάλου όγκου εργασίας, λαμβανομένου επίσης υπόψη ότι οι λειτουργοί της βρίσκονται καθημερινά σε άμεση επαφή και με τις τρείς συντεταγμένες πολιτειακές εξουσίες την εκτελεστική, τη νομοθετική και τη δικαστική.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η ποιοτική αναβάθμιση της νομικής γνώσης και κουλτούρας των λειτουργών της, και όχι μόνο, μέσω της επιμόρφωσης και της διά βίου μάθησης αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη των στόχων της και συμβάλλει καθοριστικά στην περαιτέρω ανάπτυξη και ενίσχυσή της.

Οφείλονται, υπό το πρίσμα αυτό, για την καινοτόμο πρωτοβουλία της δημιουργίας της Ακαδημίας, θερμά συγχαρητήρια προς αμφότερους, τον Γενικό Εισαγγελέα και τον Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα.  Με την ευκαιρία αυτή θα ήθελα να τονίσω εκ νέου, τη μέχρι σήμερα άριστη και σημαντική συνεργασία μεταξύ της Βουλής των Αντιπροσώπων και της Νομικής Υπηρεσίας, ειδικότερα όσον αφορά στην νομοπαρασκευαστική εργασία και στο νομοτεχνικό έλεγχο, καθώς και την  όλη εργασία των λειτουργών της υπηρεσίας γενικά στις συνεδρίες των Κοινοβουλευτικών Επιτροπών κατά την εξέταση των νομοσχεδίων.

Κυρίες και κύριοι,

Εξίσου επίκαιρο και σημαντικό είναι το θέμα του σημερινού εναρκτήριου συνεδρίου της Ακαδημίας της Νομικής Υπηρεσίας για την έννοια του δημοσίου συμφέροντος στην κυπριακή έννομη τάξη και πέραν αυτής, καθώς πρόκειται για ένα θέμα που απασχολεί συχνά τόσο σε νομικό και νομολογιακό επίπεδο όσο και στο δημόσιο διάλογο.

Ιδιαιτέρα βαρύνουσα σημασία και ποικίλες προεκτάσεις η έννοια του δημοσίου συμφέροντος προσλαμβάνει, σε σχέση με την επίκλησή του κατά την ενάσκηση της δημόσιας εξουσίας, καθώς αν και αποτελεί μια νομικά λειτουργική έννοια που συγκεκριμενοποιείται από κανόνες δικαίου, συχνά ταυτίζεται με τα άμεσα συμφέροντα του συνόλου της οργανωμένης σε κράτος κοινωνίας.

Στην πραγματικότητα όμως πρόκειται απλά για δύο όψεις του ιδίου νομίσματος.

Στη νομική του διάσταση, όπως πολύ εύστοχα λέχθηκε από τον καθηγητή Δαγτόγλου, το δημόσιο συμφέρον ανταποκρίνεται σε «ό,τι τα συνταγματικώς οριζόμενα όργανα ορίζουν κατά την ενάσκηση της λειτουργίας τους, όπου τα όργανα αυτά είναι πρωτίστως ο συντακτικός νομοθέτης, ο κοινός νομοθέτης και η δρώσα διοίκηση».

Η έννοια του δημοσίου συμφέροντος δεν είναι φυσικά ξένη προς το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, στο οποίο απαντά τόσο με ρητή διατύπωση όσο και με τους προσδιοριστικούς σκοπούς με τους οποίους εξομοιώνεται, τη δημόσια ασφάλεια, τη δημόσια τάξη, τη δημόσια υγεία, τη δημόσια ωφέλεια, τη διαφάνεια στη δημόσια ζωή κ.ο.κ

Κατ’ ακολουθίαν, εφόσον τα συντεταγμένα όργανα της πολιτείας, κατά την ενάσκηση της εξουσίας τους καθορίσουν το δημόσιο συμφέρον με κανόνα δικαίου, αυτό υπάγεται σε δικαστικό έλεγχο νομιμότητας στο πλαίσιο που υπαγορεύει η ύπαρξη ενός άρτιου κράτους δικαίου.

Παρόλα ταύτα η επίκληση του δημοσίου συμφέροντος -είτε από τον νομοθέτη είτε από την εκτελεστική εξουσία- δεν μπορεί να είναι ούτε αυθαίρετη, ούτε καταχρηστική, καθώς τελεί υπό τα εχέγγυα και σε συνάρτηση με τις αρχές της αναλογικότητας, της χρηστής διακυβέρνησης και της ορθά ισοζυγισμένης λήψης αποφάσεων, οι οποίες εγγενώς ενυπάρχουν και διαποτίζουν το Σύνταγμά μας.

Σημειώνεται ασφαλώς ότι, στην κυπριακή έννομη τάξη εξαίρεση αποτελεί το δικαστικό ανέλεγκτο του Γενικού Εισαγγελέα κατά την άσκηση ποινικών διώξεων, ο οποίος συμφώνως προς τη συνταγματική επιταγή  παραμένει ο απόλυτος εκφραστής του δημοσίου συμφέροντος στο πλαίσιο της εξουσίας του αυτής.

Κυρίες και κύριοι,

Πέραν της νομικής του διάστασης, η οποία θα αναλυθεί εκτενέστερα από τους διακεκριμένους προσκεκλημένους αυτού του συνεδρίου, το δημόσιο συμφέρον δεν αφορά μόνο στις συνταγματικές, νομοθετικές ή κανονιστικές διατάξεις στις οποίες απαντά, αλλά και στη γενική θεώρηση για το καλώς ωφέλιμο που  πρέπει να  διαπνέει την άσκηση κάθε πολιτειακής εξουσίας εντός ενός σύγχρονου κράτους.

Νοούμενο έτσι ως «ο λόγος του κοινού καλού», δηλαδή η κοινή συνισταμένη των συμφερόντων της συλλογικότητας των πολιτών, το δημόσιο συμφέρον δεν μπορεί παρά να εκφράζει τα καλώς νοούμενα συμφέροντα του κοινωνικού συνόλου και τον ίδιο το λαό, τον οποίο απαρέγκλιτα νομιμοποιείται πάντα να υπηρετεί.

Με αυτές τις σκέψεις εύχομαι σε όλες και όλους μια παραγωγική συζήτηση με την βεβαιότητα ότι το σημερινό συνέδριο θα αποτελέσει την απαρχή για τις μελλοντικές εργασίες της Ακαδημίας της Νομικής Υπηρεσίας.

(Το κείμενο ως απεστάλη από τη Βουλή των Αντιπροσώπων)