Ανακοινωθέντα

Χαιρετισμός της Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων κας Αννίτας Δημητρίου στο συνέδριο του Ινστιτούτου Μελετών Πολιτικής και Δημοκρατίας με θέμα: Οι Τουρκοκύπριοι και εμείς: Μια ελληνοκυπριακή οπτική.

 
Τετάρτη 20 Σεπτεμβρίου 2023, Πανεπιστήμιο Κύπρου, ώρα 9:00 π.μ.

Συνάδελφοι βουλευτές, συναδέλφισσες βουλεύτριες,

Αγαπητοί πρώην υπουργοί, πρώην βουλευτές,

Αγαπητέ Πρύτανη,

Αγαπητέ Πρόεδρε και μέλη του Ινστιτούτου Μελετών Πολιτικής και Δημοκρατίας,

Κυρίες και Κύριοι,

Αποτελεί αναμφίβολο γεγονός ότι η δημιουργική λειτουργία δεξαμενών σκέψης σε μια σύγχρονη φιλελεύθερη δημοκρατία αποτελεί χρήσιμη παράμετρο για την ανάπτυξη ενός υγιούς και ενημερωμένου διαλόγου αναφορικά με τις προκλήσεις και τις ενδεχόμενες λύσεις στις κοινωνικές, οικονομικές και γεωπολιτικές απαιτήσεις.

Η σύζευξη της επιστημονικής μελέτης και έρευνας των πολιτικών φαινομένων και τάσεων σε διεθνές και περιφερειακό επίπεδο με την ενεργό άσκηση πολιτικής, διευκολύνει τη λήψη αποφάσεων με γνώμονα την επιστημονική τεκμηρίωση, καθιστώντας τες ποιοτικά καλύτερες και κατά συνέπεια πιο ωφέλιμες για το κοινωνικό σύνολο. Ειδικότερα ο απεγκλωβισμός από την τρέχουσα μικροπολιτική διαδικασία και η εστίαση σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα, εξασφαλίζει προϋποθέσεις για την αποτύπωση προσεγγίσεων βασισμένων στην ορθολογική κρίση.

Γι’ αυτό ακριβώς τον λόγο θα ήθελα πρωτίστως, να συγχαρώ τον Πρόεδρο και τα Μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, τον Διευθυντή και όλα τα συνεργαζόμενα μέλη του ερευνητικού δυναμικού του Ινστιτούτου Μελετών Πολιτικής και Δημοκρατίας για την έως τώρα δραστηριότητα που έχουν αναπτύξει.

Το θέμα που επιλέγηκε για το σημερινό επιστημονικό συνέδριο σε συνδυασμό με τις πολύ αξιόλογες και αξιόλογους εισηγήτριες και εισηγητές, είναι βέβαιο ότι θα δημιουργήσει ερεθίσματα για ένα γόνιμο διάλογο και αναστοχασμό, αναφορικά με το παρελθόν αλλά κυρίως το μέλλον των ανθρώπων στον τόπο μας. 

Από την περίοδο της αποικιοκρατίας και μέσα από την ιστορική εξέλιξη των χρόνων της Ανεξαρτησίας, μέχρι την τουρκική εισβολή και τις 5 δεκαετίες που την ακολούθησαν, οι Ελληνοκύπριοι και οι Τουρκοκύπριοι αναζητούν τρόπους διαφύλαξης και εδραίωσης της παρουσίας τους στην Κύπρο. Οι κυρίαρχες στοχεύσεις, σχεδόν πάντοτε υπήρξαν αντίθετες, γεγονός που ωθούσε την αναπαραγωγή συγκρουσιακών προσεγγίσεων, με αποτέλεσμα τη διαρκή καχυποψία και την αποστασιοποίηση. Τα επιθετικά αφηγήματα δαιμονοποίησης των άλλων από τις πολιτικές τάξεις, τον Τύπο και το Σχολείο εναλλάσσονταν μονότονα με την τόνωση της αίσθησης της αδικίας, για την οποία συνήθως η ευθύνη επιρρίπτεται στην άλλη κοινότητα. 

Συζητούμε μεταξύ μας για το Κυπριακό Πρόβλημα, την κατοχή, την προσφυγιά, την ομοσπονδία, απευθυνόμαστε στον ΟΗΕ, την Ευρωπαϊκή Ένωση και σε άλλους διεθνείς οργανισμούς και τρίτα κράτη, όμως εμείς οι ίδιοι δεν έχουμε μάθει, δεν έχουμε γνωρίσει την άλλη Κοινότητα. Ταυτόχρονα, εν έτει 2023 είναι δεδομένο ότι οι περισσότεροι από τους μισούς εν ζωή Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους δεν είχαν καν γεννηθεί το 1974. Το να κατανοήσουμε την ιστορική διαδρομή, τις κοινωνικές ζυμώσεις, τις πεποιθήσεις, τις προσδοκίες, τις ανησυχίες και τις εσωτερικές πολιτικές και άλλες διαστρωματώσεις της άλλης Κοινότητας δεν αποτελεί απλά ένα ερευνητικό ζητούμενο. Αφορά την ίδια τη λύση και ουσία στο Κυπριακό Πρόβλημα και, κυρίως, τη μετά τη λύση εποχή και τις προοπτικές για ειρήνη και ευημερία στην πατρίδα μας. Γιατί η επιτυχία μιας συμφωνημένης λύσης στην Κύπρο δεν θα κριθεί μόνο από τις διατάξεις των κειμένων των Συμφωνιών αλλά και από τη διάθεση, τη θέληση, την προσπάθεια ολόκληρου του κυπριακού λαού, μη εξαιρουμένων των μελλοντικών πολιτικών ηγεσιών. Και πρέπει να αντιληφθούμε ότι πρόκειται για μία διαρκή προσπάθεια στην οποία πρέπει να επενδύσουμε αφού δεν σταματά με την υπογραφή ή διευθέτηση μίας συμφωνίας, αλλά κάπου εκεί ξεκινά.

Τα τελευταία χρόνια, η ταχεία ανάπτυξη των τεχνολογιών επικοινωνίας, σε συνδυασμό με τη μερική άρση των περιορισμών στη διακίνηση από τον Απρίλιο του 2003, δημιούργησαν για πρώτη φορά μετά το 1974 ευκαιρίες για συστηματικές επαφές μεταξύ των δυο Κοινοτήτων. Ενώ η κινητικότητα αυτή και η επαφή πραγματώνεται κυρίως σε κοινωνική και εν μέρει σε οικονομική βάση, στο επίπεδο των συντεταγμένων δομών δεν έχουν γίνει ακόμη πολλά. Είναι για αυτά τα ζητήματα που μέσα στις αμέσως επόμενες ημέρες θα συζητήσουμε τόσο με τους συντονιστές δικοινοτικών προγραμμάτων στο Σπίτι της Συνεργασίας, όσο και στη συνάντηση με τα Ελληνοκυπριακά και Τουρκοκυπριακά κόμματα στο πλαίσιο του Διακοινοτικού Διαλόγου. Θέλουμε να διερευνήσουμε μαζί περισσότερους δημιουργικούς τρόπους εμπλοκής των νέων και των γυναικών σε δικοινοτικές πρωτοβουλίες (γιατί ναι εκεί πιστεύω μπορεί να υπάρξει η διαφορά). Θέλουμε ακόμα να βρούμε μεθόδους διευκόλυνσής της δικοινοτικής συνεργασίας και είμαστε ανοικτοί για να ακούσουμε υλοποιήσιμες ιδέες που θα έχουν θετικό αποτέλεσμα. Πολλά μπορούν και χρειάζεται να γίνουν και στο πεδίο της εκπαίδευσης, ο ακαδημαϊκός κόσμος μπορεί να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο προς μια θετική κατεύθυνση. Και ειδικά τώρα σε μία περίοδο διαπραγματευτικού τέλματος και προσπάθειας επιβολής νέων τετελεσμένων που μας κόστισε, το έχουμε περισσότερο ανάγκη.

Κυρίες και Κύριοι, Αγαπητές φίλες και φίλοι,

Καθώς η Τουρκοκυπριακή Κοινότητα αισθάνεται πλέον έντονα την απειλή της υπόστασης της από τον εποικισμό, την οικονομική εξάρτηση και την πολιτισμική διείσδυση της Τουρκίας και παράλληλα οι Ελληνοκύπριοι εξακολουθούν να βιώνουν τα τραγικά αποτελέσματα της κατοχής, συνολικά ο κυπριακός λαός πρέπει να αναζητήσει την ειρήνη, την επανένωση και την ευημερία στη βάση μιας συμφωνημένης ομοσπονδιακής λύσης. Τόσο τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ όσο και το ευρωπαϊκό πλαίσιο προσφέρουν ακριβώς αυτή την προοπτική την οποία οφείλουμε να αξιοποιήσουμε. Όλοι μας αναγνωρίζουμε τις δυσκολίες, τις αστοχίες, τις διαφωνίες και τις αποτυχίες του παρελθόντος. Και έχουμε κουραστεί ν’ αναλωνόμαστε και να περιοριζόμαστε μόνο σε αυτά.

Συνειδητοποιούμε σήμερα περισσότερο από ποτέ ότι η διαιώνιση του status quo ούτε βιώσιμη, ούτε αποδεκτή μπορεί να είναι. Ευελπιστούμε και εργαζόμαστε για την επανέναρξη των διακοινοτικών συνομιλιών υπό την αιγίδα του ΟΗΕ οι οποίες θα πρέπει να στοχεύουν στην επανένωση του τόπου και των ανθρώπων της Κύπρου και στην οικοδόμηση μιας σύγχρονης, αισιόδοξης και ακμάζουσας κοινωνίας, στην οποία τα εθνοτικά, θρησκευτικά, πολιτικά και πολιτισμικά στοιχεία της ταυτότητας του κάθε πολίτη και της κάθε κοινότητας θα τυγχάνουν πλήρους σεβασμού και κατοχύρωσης. 

Εύχομαι κάθε επιτυχία στις εργασίες του Συνεδρίου και απολογούμαι εκ των προτέρων που δεν θα μπορέσω να παρακολουθήσω όλες τις εισηγήσεις λόγω της συνεδρίας του Υπουργικού Συμβουλίου που θα χρειαστεί να προεδρεύσω ένεκα της απουσίας του Προέδρου της Δημοκρατίας στη Νέα Υόρκη. Είμαι σίγουρη πως θα συζητήσουμε τα αποτελέσματα των εργασιών μαζί με το Διοικητικό Συμβούλιο του Ινστιτούτου, μετά θα χαρώ να ακούσω και να ανταλλάξουμε απόψεις για ευρύτερα θέματα που αφορούν το Κυπριακό Πρόβλημα. Ας επενδύσουμε επιτέλους στην επιστημοσύνη, την παράθεση των πραγματικών προκλήσεων και θεματικών ή πτυχών αγνοώντας προφανείς επιφανειακές και σκόπιμες φοβικές προσεγγίσεις.

Σας ευχαριστώ.

(Το κείμενο ως απεστάλη από τη Βουλή των Αντιπροσώπων)