Ανακοινωθέντα

Σε μετάφραση του Καθηγητή Ελληνικής και Αγγλικής Φιλολογίας, κ. Γιάννη Μηλίδη

Τετάρτη, 20 Σεπτεμβρίου 2023, 6.00 μ.μ.

Με μεγάλη χαρά βρίσκομαι σήμερα μαζί σας στον όμορφο και πολυσήμαντο κόσμο της ποίησης. Η δράση αυτή διεξάγεται υπό την αιγίδα της Έδρας UNESCO του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, του Δήμου Αμμοχώστου, της Ένωσης Λογοτεχνών Κύπρου, και ως εκ τούτου τους ευχαριστούμε ιδιαίτερα που αναδεικνύουν τον πολιτισμό και την ποίηση. Η αγγλική μετάφραση του ποιητικού έργου «Αμμόχωστος Βασιλεύουσα», του σπουδαίου πολυβραβευμένου Κύπριου ποιητή και λογοτέχνη Κυριάκου Χαραλαμπίδη, παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Κύπρο και μας χαροποιεί ιδιαίτερα που έφθασε αυτή η στιγμή.

Η μετάφρασή του στην αγγλική γλώσσα έγινε από τον συμπατριώτη μας από τη Ζώδια, Καθηγητή Ελληνικής και Αγγλικής Φιλολογίας κ. Γιάννη Μηλίδη, πρώην Λέκτορα Ελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Deakin της Μελβούρνης.

Και οι δυο είναι μαζί μας και αυτό μας τιμά. Κύριε Χαραλαμπίδη, εδώ ανοίγω παρένθεση για να σας συγχαρώ ιδιαίτερα για τη νέα σας βράβευση, αυτήν της Συνολικής Προσφοράς «Βασίλης Μιχαηλίδης» που θα σας απονεμηθεί σύντομα από το Διοικητικό Συμβούλιο του Ομίλου Λογοτεχνίας και Κριτικής.

Η ποίηση, κυρίες και κύριοι, είναι ένας τρόπος να εκφραστούμε, να σκεφτούμε, να εμπνευστούμε και να συνδεθούμε με το εσωτερικό και εξωτερικό μας γίγνεσθαι, με τρόπους που συνεπάγονται τον περισυλλογισμό πάνω στον κόσμο. Έχει τη δύναμη να αλλάξει τις προοπτικές και τις απόψεις μας, να μας κινητοποιήσει και να μας ενώσει ως ανθρώπους. Και αυτό το έχει επιτύχει μέσα από τη μετάφρασή του ο δημιουργός του ποιοτικού αυτού ποιητικού έργου. Ενός έργου που πιστεύω θα έχει πάντοτε μια υψηλή θέση στην ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας.

Είχα την ευκαιρία να γνωρίσω προσωπικά τον κ. Μηλίδη μόλις πρόσφατα, και συγκεκριμένα τον περασμένο Ιούλιο κατά την επίσκεψή μου στην Αυστραλία εκπροσωπώντας τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στις εκδηλώσεις για τις μαύρες επετείους του πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής. Είχα την τιμή να φιλοξενηθώ από τον ίδιο, ο οποίος συν τοις άλλοις, είναι και μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής Κυπριακού Αγώνα. Μαζί με τον κ. Μηλίδη επισκεφθήκαμε ένα από τα σπουδαιότερα μουσεία της Μελβούρνης και ακολούθως το Ελληνικό εκπαιδευτήριο-στολίδι της μεγαλούπολης «Alphington Grammar School».

Επιτρέψτε μου, απόψε, να αποκαλύψω την άλλη πνευματική πλευρά του κ. Μηλίδη καθώς και τον τρόπο με τον οποίο προέκυψε η ανά χείρας Ανθολογία. Πριν από έναν και πλέον χρόνο, εμπνεύστηκε/οραματίστηκε, στην Αυστραλία, τη συγγραφή ενός βιβλίου αγάπης για τον κυπριακό λαό. Κάλεσε, λοιπόν, όλους τους Έλληνες ποιητές της Αυστραλίας να γράψουν ποιήματα Ελπίδας και Αγάπης για την Κύπρο.

Σαράντα ποιητές και ποιήτριες από ολόκληρη την Αυστραλία ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά του. Αυτό έχει μεγάλη σημασία, αφού καταφέρνει να αναδείξει την ποικιλομορφία και την πλούσια κουλτούρα των αποδημούντων από την Κύπρο και την Ελλάδα, προσφέροντας ένα παράθυρο στον πολιτισμό και την ιστορία τους.

Η επίμοχθη εργασία του κράτησε ένα χρόνο. Σε συνεργασία με τον εκλεκτό φιλόλογο Θανάση Σπηλιά ετοίμασαν ένα αριστούργημα, το οποίο εξέδωσαν, με τίτλο Ποιήματα Ελπίδας και Αγάπης για τους Κύπριους Πρόσφυγες από Έλληνες ποιητές της Αυστραλίας. Το έργο αυτό το έχει φέρει μαζί του με σκοπό, αφού συναντηθεί με την Υπουργό Παιδείας, να το προωθήσει δωρεάν σε σχολεία και βιβλιοθήκες της Κύπρου.

Σκέφτηκε ότι με αυτό τον εξαιρετικό τρόπο θα εμψυχωθούν τα νέα παιδιά της Κύπρου, με το μήνυμα ότι μακριά στην Αυστραλία και όχι μόνο, ο ελληνισμός απανταχού τα σκέφτεται, τους συμπαραστέκεται και γράφει για τις αγωνίες τους, για την τραγική ιστορία της Κύπρου και δηλώνει παρών στους αγώνες για δικαιοσύνη στο νησί.

Αυτή η ανθολογία, πάλι με προτροπή του κ. Μηλίδη, δόθηκε δωρεάν σε όλα τα Ελληνικά Σχολεία και δασκάλους ελληνικής γλώσσας στην Αυστραλία. Έτσι καταδεικνύει τις ανησυχίες του για τον ελληνικό πολιτισμό, τα ήθη και έθιμά μας, την αγάπη του για τη νέα γενιά, μα κυρίως την έγνοια του για το τι μεταλαμπαδεύουμε ως μεγαλύτεροι στους νεότερους.

Κύριε Μηλίδη, είναι εξαιρετικό που αναδεικνύεστε σε ένα δραστήριο μέλος της κοινότητας των αποδήμων μας στη Μελβούρνη. Η συμβολή και η παρουσία σας στη νέα σας πατρίδα είναι πολύτιμη και σημαντική. Με τον τρόπο αυτό, συμβάλλετε στον πολιτισμικό, κοινωνικό και οικονομικό εμπλουτισμό της κοινότητάς σας, αλλά και γενικότερα.

Κυρίες και κύριοι,

Το γεγονός ότι ο Καθηγητής διατηρεί την πολιτιστική κληρονομιά και προωθεί την κυπριακή κουλτούρα στον τόπο διαμονής του είναι εξόχως σημαντικό και απαραίτητο, αφού με αυτό τον τρόπο διατηρεί τις ρίζες μας και συμβάλλει στον διάλογο μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών. Συνεισφέρει και συμβάλλει στην ενίσχυση των δεσμών μεταξύ των δύο χωρών, στη συνέχιση της επαφής του απόδημου ελληνισμού με την Κύπρο, την ενίσχυση της διασύνδεσής του με την πατρίδα, αλλά και στη σύσφιξη των μεταξύ μας σχέσεων.

Στο σημείο αυτό θα στραφώ και πάλι προς τον τιμώμενο ποιητή μας, τον Κυριάκο Χαραλαμπίδη. Αγαπητέ μου κ. Χαραλαμπίδη, μας κάνετε τόσο περήφανους όλους εδώ στην Κύπρο, καθώς η ποίησή σας έχει από καιρό ξεπεράσει τα σύνορά μας. Αλλά κι εσείς, πρέπει να νιώθετε ιδιαίτερα περήφανος, καθώς ένας μεγάλος Αυστραλιανός εκδοτικός οίκος, ο οίκος «Australian Scholarly Publishing», αποφάσισε να δημοσιεύσει ένα από τα σπουδαιότερα έργα σας στην Αγγλική γλώσσα.

Η «Αμμόχωστος Βασιλεύουσα» παρουσιάζει το βάσανο των 40 χιλιάδων κατοίκων της Αμμοχώστου που τους αναγκάζει ο τουρκικός στρατός να βλέπουν από μικρή απόσταση τα σπίτια τους εγκλωβισμένα, ερειπωμένα και ακατοίκητα. Το συνθετικό αυτό έργο είναι, επίσης, ένα από τα καλύτερα έργα ποίησης που έχει να επιδείξει η κυπριακή ποίηση σε στιγμές εθνικής καταστροφής. Στο πόνημα αυτό αποτυπώνεται η αγάπη και η δίψα του δημιουργού για την ποίηση, αλλά και η προτροπή να ακολουθήσουν και άλλοι το παράδειγμά του, βαδίζοντας το δύσβατο ποιητικό μονοπάτι που οδηγεί στο ξέφωτο της ανθρώπινης ψυχής.

Το εξαίρετο αυτό έργο του κ. Κυριάκου Χαραλαμπίδη έχει μεταφράσει στα Αγγλικά ο κ. Γιάννης Μηλίδης, ώστε να μάθει όλος ο αγγλόφωνος κόσμος πόσο και σε ποιο βαθμό υποφέρει ακόμα ο λαός της Κύπρου, όπου τα ανθρώπινα δικαιώματά του καταπατούνται βάναυσα από τον κατοχικό στρατό και τις κατά καιρούς απαράδεκτες απαιτήσεις της Τουρκίας, στο πλαίσιο του διαλόγου για επαναπροσέγγιση.

Είναι αλήθεια ότι μικρός αριθμός ανθρώπων θα εξασφαλίσει ένα ιστορικό ή ένα πολιτικό βιβλίο για να μάθει για το τι συμβαίνει στην κατεχόμενη Κύπρο. Ένα λογοτεχνικό έργο όμως ελκύει πολλούς ανθρώπους και μέσα από την ποίηση οι αναγνώστες θα ψυχαγωγηθούν μεν, θα λάβουν δε και ένα σωρό μηνύματα για την τραγωδία που ζουν οι Κύπριοι πρόσφυγες εδώ και 50 σχεδόν χρόνια.

Οι Έλληνες της διασποράς προτρέπουν τα παιδιά τους να το διαβάσουν. Οι νέοι, επίσης, δεν θα λάβουν μόνο σπουδαία μηνύματα μελετώντας το, αλλά θα καταλάβουν και πόσο θαυμάσια είναι η ελληνική ποίηση που γράφτηκε στην Κύπρο για μια εθνική καταστροφή, όπως αυτήν του 1974.

Το έργο του κ. Χαραλαμπίδη αποτελεί προσφορά και πηγή έμπνευσης για όλους τους αναγνώστες και σίγουρα θα συμβάλλει στη διατήρηση και στην εξάπλωση του πολιτισμικού κληρονομήματος. Στης ποίησης την ανεξάντλητη δύναμη όλα παίρνουν τη θέση τους μ’ ένα μαγικό τρόπο, που τις περισσότερες φορές προσφέρουν θεραπεία στους ανθρώπους που πονούν, που έχουν χάσει την πορεία τους μέσα στη ζωή, φανερώνοντας μια άλλη πλευρά και με τη μορφή του ονείρου πλησιάζουν την αισιοδοξία και την ελπίδα.

Αγαπητοί μου, το βιβλίο που θα πάρετε σήμερα στα χέρια σας, ο Καθηγητής του Πανεπιστημίου του Σίδνεϋ κ. Βρασίδας Καραλής το έχει ονομάσει ως έναν μεταφραστικό άθλο. Αυτό λέει εξίσου πολλά για τη μετάφραση του Καθηγητή Γιάννη Μηλίδη. Κύριε Μηλίδη, συγχαρητήρια για το δικό σας ποιητικό έργο και σας ευχαριστούμε για τη δική σας ενέργεια να τιμήσετε τον σπουδαίο μας ποιητή Κυριάκο Χαραλαμπίδη μεταφράζοντας την «Αμμόχωστο Βασιλεύουσα», έτσι ώστε να ταξιδέψει και να διαβαστεί σε όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες του κόσμου, μέσω της Αγγλικής γλώσσας.

Θα ολοκληρώσω τον χαιρετισμό μου με μια φράση του ίδιου του κ. Χαραλαμπίδη, ο οποίος αναφέρει χαρακτηριστικά: «Ο λαός μας θα επιβιώσει πνευματικά αν καταφέρει να δει το μυστικό νόημα του κύκλου των παθών του. Αν μεταγγίσει την εικόνα της πόλης-φάντασμα σε αίμα πυρφόρου αναβάσεως. Αν μπορεί να κυριαρχεί πάνω στον σπαραγμό του μες στη βεβαιότητα μιας οικουμενικότερης αντίληψης του κόσμου και της ιστορίας».

Κύριε Κυριάκο Χαραλαμπίδη, τιμή μας που είστε συμπατριώτης μας.

Ας ρέουν οι λέξεις των ποιητών μας σαν ποτάμι και ας φωτίζουν τον δρόμο της γνώσης για τους μαθητές, τους φοιτητές, για εμάς και όλους γύρω μας. 

Να είστε καλά, και εις άλλα με υγεία. Σας ευχαριστώ.

(ΡΜ/ΝΓ/ΕΧΡ)