Ανακοινωθέντα

Με ιδιαίτερη χαρά παρευρίσκομαι στην τελετή βράβευσης των σχολείων που διακρίθηκαν στον διαγωνισμό προώθησης, γνωστοποίησης και εφαρμογής της πολιτικής για την πρόληψη και διαχείριση του σχολικού εκφοβισμού, στο πλαίσιο της πρόληψης της βίας και της νεανικής παραβατικότητας στο σχολείο και της προαγωγής της ενεργού πολιτότητας, κατά τη σχολική χρονιά 2022-23.

Ο διαγωνισμός αυτός εμπίπτει στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής για την Πρόληψη και Διαχείριση της Βίας στο Σχολείο του Υπουργείου Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας και του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Εγκληματικότητας του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως. Ως αποτέλεσμα της αγαστής συνεργασίας μεταξύ των δύο Υπουργείων, ο διαγωνισμός έχει πλέον καταστεί θεσμός, ενισχύοντας τα μέγιστα την προώθηση παιδαγωγικών πρακτικών για πρόληψη και αντιμετώπιση των φαινομένων της παραβατικότητας και της βίας στο σχολείο.

Ο σχολικός εκφοβισμός, σε όλες του τις μορφές, είναι η πλέον διαδεδομένη μορφή επιθετικής συμπεριφοράς στο σχολείο και αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα που απασχολεί την Πολιτεία, τοποθετώντας την αντιμετώπισή του στην ύψιστη βαθμίδα των προτεραιοτήτων της. Η όποιας μορφής εκφοβιστική συμπεριφορά, είτε αυτή είναι λεκτική, ψυχολογική, σωματική ή διαδικτυακή, καθίσταται απειλή για τη συναισθηματική ευημερία, τη μάθηση και την εκπαίδευση και λειτουργεί ως εμπόδιο στην επίτευξη των μαθησιακών στόχων, αλλά και ως αρνητικός παράγοντας για την ποιότητα του σχολικού περιβάλλοντος.

Στο πιο πάνω πλαίσιο και στη βάση του Προγράμματος Διακυβέρνησης, οι προτάσεις μας για πρόληψη και διαχείριση του σχολικού εκφοβισμού στοχεύουν στη διαμόρφωση ενός εκπαιδευτικού συστήματος στο οποίο το κάθε παιδί, η κάθε νέα και ο κάθε νέος θα έχουν την ευκαιρία να καλλιεργούν τα ταλέντα και τις ικανότητές τους στον μέγιστο βαθμό, μέσα σε ένα ανθρωποκεντρικό περιβάλλον μάθησης, απαλλαγμένο από εκφοβιστικές συμπεριφορές.

Η σχολική βία και η νεανική παραβατικότητα, από τις σημαντικότερες παραμέτρους ενός ευρύτερου κοινωνικού προβλήματος, παρουσιάζουν δυστυχώς αυξανόμενα ποσοστά, τόσο διεθνώς όσο και στην Κύπρο. Έχοντας αυτό υπόψη, το Υπουργικό Συμβούλιο υιοθέτησε πρόσφατα σειρά εισηγήσεων του Υπουργείου Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, σε μια προσπάθεια μείωσης των περιστατικών βίας, παραβατικότητας και εκφοβισμού στα σχολεία μας. Οι εισηγήσεις αυτές, βασισμένες στη διεθνή έρευνα και βιβλιογραφία, ενθαρρύνουν και υποστηρίζουν ένα υγιές σχολικό πλαίσιο μάθησης, κοινωνικοποίησης και ανάπτυξης για τα παιδιά. Τα μέτρα και οι δράσεις που υιοθετήθηκαν, στοχεύουν στη μετακίνηση από παραδοσιακές προσεγγίσεις διαχείρισης της συμπεριφοράς σε σύγχρονα παιδαγωγικά μοντέλα, στο επίκεντρο των οποίων βρίσκεται ο παιδαγωγικός κυρίως ρόλος του σχολείου, οι σχέσεις μεταξύ μαθητών, μαθητριών, εκπαιδευτικών και γονέων, καθώς και το αίσθημα ασφάλειας που πρέπει να επικρατεί στους σχολικούς χώρους.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολιτικές και οι νομοθεσίες έχουν αντίκτυπο και ουσιαστική επιρροή όταν εφαρμόζονται συνειδητά από τα άτομα που υπηρετούν την Παιδεία, επιβάλλεται να αναλογιστούμε ο καθένας και η καθεμιά από εμάς τις ενέργειες και τις συμπεριφορές μας στην έμπρακτη προσπάθεια για μείωση των περιστατικών σχολικού εκφοβισμού.  Βέβαια, όπως έχω επισημάνει πολλές φορές στο παρελθόν, το θλιβερά φαινόμενα της  βίας, της παραβατικότητας και του εκφοβισμού, δεν αφορούν μόνο το σχολείο, αλλά και την οικογένεια και την κοινωνία γενικότερα. Οι προσπάθειες αντιμετώπισης και πρόληψης της βίας πρέπει να στοχεύουν σε διάφορα επίπεδα και να αποτελούν αναπόσπαστο μέρος μιας ευρύτερης εθνικής πολιτικής. Προς την κατεύθυνση αυτή, κινείται και η συνεργασία μεταξύ Υπουργείου Παιδείας και Υπουργείου Δικαιοσύνης για τη διοργάνωση του εν λόγω διαγωνισμού για την πρόληψη και διαχείριση του σχολικού εκφοβισμού.

Αγαπητά μου παιδιά,

Το Υπουργείο μας αναγνωρίζει τις πολλαπλές μορφές διαφορετικότητας και επιδιώκει να διασφαλίσει για όλους και όλες εσάς ένα περιβάλλον ασφάλειας, σεβασμού και ισότητας. Θέλουμε να μπορείτε να απολαμβάνετε στο μέγιστο τις εκπαιδευτικές ευκαιρίες που σας προσφέρονται σε περιβάλλοντα συμπεριληπτικά και δημοκρατικά, απαλλαγμένα από κάθε μορφή βίας. Οποιαδήποτε εκδήλωση εκφοβιστικής συμπεριφοράς πρέπει να εντοπίζεται, να αναγνωρίζεται και να αντιμετωπίζεται έγκαιρα και αποφασιστικά, γι’ αυτό και είναι σημαντική η δική σας συνεισφορά στην άμεση διαχείριση οποιωνδήποτε εκφοβιστικών συμπεριφορών.

Πιστεύουμε ότι η συμμετοχή των σχολείων σε ένα τέτοιο διαγωνισμό συντείνει στη διαμόρφωση εγγράμματων πολιτών, με κοινωνικές δεξιότητες, υπευθυνότητα, δημοκρατικό ήθος, αλλά και σεβασμό στην αξία της μοναδικότητας του κάθε ανθρώπου. Η εμπλοκή των σχολείων σας στον διαγωνισμό δημιουργεί μια διαδικασία μάθησης και διδασκαλίας που προωθεί την απόκτηση γνώσεων, την ανάπτυξη στάσεων, αντιλήψεων και κοινωνικών δεξιοτήτων, καθώς και την έκφραση συμπεριφορών που προάγουν και διασφαλίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δικαιοσύνη και την ισότητα. Την ίδια στιγμή, δημιουργείται η απαραίτητη αλληλεπίδραση ανάμεσα στο σχολείο, την κοινότητα και την ευρύτερη πολιτεία και προάγονται συντονισμένα από διάφορους φορείς της σχολικής κοινότητας οι αξίες της δημοκρατικής συμμετοχής, της συμπερίληψης, της δημιουργικότητας, της καινοτομίας και της μηδενικής ανοχής σε κάθε μορφή βίας.

Είναι για αυτούς τους λόγους που χαιρετίζω και συγχαίρω θερμά τη συμμετοχή των σχολείων στον Διαγωνισμό για την προώθηση γνωστοποίηση και εφαρμογή της πολιτικής για την πρόληψη και διαχείριση του σχολικού εκφοβισμού. Ειδικότερα θέλω να επαινέσω τα σχολεία για την ευκαιρία έκφρασης που έχουν δώσει στους μαθητές και τις μαθήτριες μέσα από καινοτόμες δράσεις.

Συγχαίρω, επίσης, τους λειτουργούς του Συμβουλίου για την Πρόληψη και την Αντιμετώπιση της Εγκληματικότητας του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως καθώς και τους λειτουργούς του Παρατηρητηρίου για τη Βία στο Σχολείο του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και της Υπηρεσίας Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας,  για την υλοποίηση του Διαγωνισμού. 

Κυρίες και κύριοι,

Ήδη, μέσα από τις πολιτικές που υιοθετήθηκαν έχουν σημειωθεί σημαντικά βήματα. Αναγνωρίζουμε ότι πρέπει να γίνουν ακόμη περισσότερα. Αναμφίβολα, θα ήταν ευχής έργο η εξάλειψη οποιωνδήποτε ανάλογων φαινομένων. Η βούληση μας για μείωση στο ελάχιστο του σχολικού εκφοβισμού, επιδεικνύοντας μηδενική ανοχή απέναντι τόσο σε αυτή όσο και απέναντι σε όποια άλλη μορφή ρατσισμού, είναι δεδομένη. Σε αυτή την προσπάθεια είμαι βέβαιη ότι έχουμε συμπαραστάτες όλους εσάς, για να διασφαλίσουμε για τους μαθητές και τις μαθήτριες, για τα παιδιά μας, ένα υγιές και ασφαλές σχολικό περιβάλλον.

(ΙΠ/ΑΦ)