Ανακοινωθέντα

Αδέλφια εξ Ελλάδος,

Συμπατριώτισσες και συμπατριώτες,

Αποτελεί ύψιστη τιμή να χαιρετίζω την αποψινή εκδήλωση που διοργανώνει το Γραφείο της Επικεφαλής Ανθρωπιστικών Θεμάτων Αγνοουμένων και Εγκλωβισμένων της Προεδρίας της Δημοκρατίας και η Οργάνωση Ελλήνων Λειτουργών Mέσης Εκπαίδευσης Κύπρου με αφορμή τη συμπλήρωση 50 χρόνων από την παράνομη τουρκική εισβολή και τη συνεχιζόμενη κατοχή της πατρίδας μας.

Πενήντα χρόνια μετά, οι τραγικές συνέπειες εξακολουθούν να υφίστανται και «Κανένας Δεν Ξεχνά, Κανένας Δεν Ξεχνιέται».

Κανένας μας δεν ξεχνά τον Κρατημένο Αναστάσιο, τον Αναλυτή Γεώργιο, τον Κωνσταντίνο Τσιτιρίδη, τον Ηλιόπουλο Παναγιώτη, τον Τούλη Ηλία, τον Μαρτζάκλη Γεώργιο, τον Τσαγκαλίδη Κωνσταντίνο, τον Ηλιόπουλο Ιωάννη, τον Χριστόπουλο Αλέξιο, τον Ξανθόπουλο Αθανάσιο, τον Κουκουλάρη Χρίστο, τον Μπινάκη Γεώργιο, τον Μπουρέκα Ασημάκη, τον Χίο Φράγκο, τον Σαρλιάν Χαράλαμπο, τον Γεωργίου Μιχαήλ, τον Χρίστο Καϊζερ, τον Χριστόδουλο Καουτζάνη, τον Παπατρύφωνος Ανδρέα, τον Μουστακά Κακουλλή, τον Μιχαήλ Σωτήριο, τον Χατζηδημήτρη Παύλο, τον Πογιατζή Γεώργιο.

Παρουσία συγγενών αγνοουμένων και πεσόντων, και ιδιαιτέρως των αδελφών μας εξ Ελλάδος, εκφράζουμε την απεριόριστη ευγνωμοσύνη μας τόσο στους ανθρώπους που τιμούμε σήμερα, όσο και σε κάθε έναν άνθρωπο που επέδειξε απαράμιλλη αυταπάρνηση, θυσιάζοντας την ίδια του τη ζωή για την πατρίδα μας.

Την ίδια στιγμή, με αφορμή την αποψινή εκδήλωση που γίνεται, αν θέλετε, πρόσταγμα κοινής στράτευσης και εγρήγορσης, ενώνουμε για ακόμη μία φορά τη φωνή μας διατρανώνοντας την κοινή μας βούληση για δικαίωση του αγώνα τους μέσα από τον τερματισμό της σημερινής απαράδεκτης κατάστασης πραγμάτων, την απελευθέρωση και επανένωση του τόπου μας.

Ο Ιούλιος του 1974, συνδεδεμένος με τα τραγικά γεγονότα του προδοτικού πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής, έχει σημαδέψει την Ιστορία του πολύπαθου νησιού μας.

Είναι σε αυτές τις δύσκολες στιγμές για την προάσπιση της αξιοπρέπειας της πατρίδας μας, τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας και της εδαφικής της ακεραιότητας, την επιβίωση του Κυπριακού Ελληνισμού σε αυτόν τον τόπο που οι Ελλαδίτες αδελφοί μας αγωνίστηκαν, όπως και σε προηγούμενες δοκιμασίες, πλάι πλάι με τους Έλληνες Κύπριους, σφραγίζοντας με το αίμα τους για ακόμη μία φορά τους ακατάλυτους μεταξύ τους δεσμούς.

Και μία από τις τραγικότερες σε ανθρώπινους όρους πτυχές της τουρκικής εισβολής αποτελεί το ανθρωπιστικό ζήτημα της αδιευκρίνιστης τύχης των αγνοουμένων μας.

Ένα δράμα, το οποίο εξακολουθούν να διέρχονται οι συγγενείς τους, στους οποίους εκφράζουμε την αλληλεγγύη και την αμέριστη συμπαράστασή μας. Μια τραγωδία που βίωσαν και βιώνουν επίσης δεκάδες άλλες οικογένειες αγνοουμένων και πεσόντων κατά τη διάρκεια της τουρκοανταρσίας.

Ως Πολιτεία, ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, θέλω, κοιτάζοντάς σας να σας υποσχεθώ ότι μέχρι και τη διακρίβωση της τύχης και του τελευταίου αγνοουμένου θα συνεχίσουμε την προσπάθεια, θέτοντας το θέμα ως ύψιστη προτεραιότητα.

Και θέλω να αναγνωρίσω μια πραγματικότητα απόψε, ότι ήταν και χάριν της δικής σας προσπάθειας, των συγγενών των αγνοουμένων –όταν κάποιοι είχαν «κλείσει» το θέμα–, επιμονής και αγωνιστικότητας που πετύχαμε μέχρι στιγμής την εκταφή και τη διακρίβωση μέρους των περιπτώσεων από τον αρχικό αριθμό των 1619 αγνοουμένων μας.

Θέλω να είστε βέβαιοι, αγαπητοί μου συγγενείς, ότι για εμάς η υπόθεση του θανάτου των αγνοουμένων μας ως λύση του προβλήματος δεν είναι αποδεκτή. Αντιβαίνει στις ανθρωπιστικές αρχές και το νόμιμο δικαίωμα, το ανθρώπινο δικαίωμα κάθε μάνας, κάθε πατέρα, κάθε συζύγου και κάθε παιδιού να πληροφορηθεί για την τύχη των αγαπημένων του προσώπων. Είναι τραγικό, αλλά είναι και ενδεικτικό του τι φέρνει η πάροδος του χρόνου. Ο στρατιώτης Σαρλιάν Χαράλαμπος, που έχασε τη ζωή του στα γεγονότα του 1963-‘64 και τα οστά του ταυτοποιήθηκαν πρόσφατα, δεν έχει σήμερα κανένα συγγενή εν ζωή. Τα οστά του εκτάφηκαν στις 14 Απριλίου 2017 και μετά από ανθρωπολογικές εξετάσεις και τη διερεύνηση των γεγονότων, εξήχθη το συμπέρασμα ότι ανήκουν στον Σαρλιάν Χαράλαμπο. Για το γεγονός ενημερώθηκαν οι ελληνικές Αρχές, με την παράκληση να ενημερωθούν οι συγγενείς του. Έκτοτε, ο σκελετός του ολοκληρωμένος παρέμεινε στο Ανθρωπολογικό Εργαστήριο της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Παρά τις προσπάθειες των ελληνικών Αρχών, έχουμε ενημερωθεί από το Γενικό Επιτελείο Στρατού της Ελλάδας ότι δεν εντοπίστηκε οποιοσδήποτε εν ζωή συγγενής του και ως εκ τούτου –ήταν το ελάχιστο που μπορούσαμε να κάνουμε– αποφασίσαμε τα οστά του να ταφούν με τις πρέπουσες τιμές και με ευθύνη της Προεδρίας της Δημοκρατίας. Η ταφή των νεκρών μαχητών, εξάλλου, αποτελεί για εμάς, για όλους τους Έλληνες ιερό χρέος και υπέρτατο καθήκον.

Δράττομαι λοιπόν της ευκαιρίας να επαναλάβω για ακόμη μία φορά την έκκλησή μου προς όσους γνωρίζουν ή κατέχουν στοιχεία και πληροφορίες, έστω και για έναν αγνοούμενο, να τις καταθέσουν αμέσως στις αρμόδιες Υπηρεσίες προς διευκόλυνση του σημαντικού έργου της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων.

Μαζί με τους αγνοούμενούς μας, οι χιλιάδες νεκροί, οι άλλοι τόσοι τραυματίες, οι παθόντες, η καταστροφή της πολιτιστικής και θρησκευτικής μας κληρονομιάς, η συνεχιζόμενη αλλοίωση του δημογραφικού χαρακτήρα της πατρίδας μας συνιστούν, ανάμεσα σε πολλά άλλα, τραγικότατες συνέπειες της τουρκικής εισβολής, που εξακολουθούν 50 χρόνια μετά να υφίστανται.

Συνιστούν τις ανοικτές πληγές ενός συνεχιζόμενου εγκλήματος, το οποίο, πέραν της κατάφωρης παραβίασης στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων όχι μόνο των προσφύγων, αλλά και του κάθε πολίτη της Κυπριακής Δημοκρατίας, παραβιάζουν κατάφωρα κάθε έννοια δικαίου.

Πληγές, συνέπειες, επιπτώσεις που την ίδια στιγμή ορίζουν το δικό μας συλλογικό χρέος και ευθύνη όσον αφορά τη συνέχιση και εντατικοποίηση των προσπαθειών μας για την εξεύρεση μιας βιώσιμης και λειτουργικής λύσης για την απελευθέρωση, για την επανένωση.

Θέλουμε πραγματικά –για εμάς δεν υπάρχει άλλη οδός, δεν υπάρχουν Σχέδια Β’ και προσωπικές ατζέντες– να καταστήσουμε τον τόπο μας ένα πραγματικά ανεξάρτητο κράτος, απαλλάσσοντάς τον από τις αναχρονιστικές εγγυήσεις και τα κατοχικά στρατεύματα.

Πενήντα χρόνια είναι πολλά. Πάρα πολλά. Μια ολόκληρη γενιά, η δική μας γενιά, αυτή των παιδιών του πολέμου γεννήθηκε και μεγάλωσε στην προσφυγιά, στην κατοχή, στην ωμή πραγματικότητα μιας Κύπρου διαιρεμένης. Τα παιδιά του πολέμου, που χώθηκαν στην αγκαλιά της μάνας τους τις τραγικές εκείνες μέρες του 1974, που έπαιζαν και μάθαιναν γράμματα στα αντίσκηνα, απέκτησαν πλέον δικά τους παιδιά, με την πατρίδα όμως ακόμα διαιρεμένη και νιώθοντας ακόμα αδικαίωτα και προδομένα. Την ίδια στιγμή, μια άλλη γενιά, αυτή των δικών μας παππούδων, των δικών μας γιαγιάδων, έφυγε χωρίς να ταφεί στα δικά της εδάφη, με ανεκπλήρωτη την επιθυμία και τον πόθο του γυρισμού.

Στέκομαι σήμερα ανάμεσα σας, μισό αιώνα από την τραγικότερη στιγμή της κυπριακής Ιστορίας, ο πρώτος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας που γεννήθηκε μόλις λίγους μήνες πριν εκείνο τον Ιούλιο και μεγάλωσε μαζί με τα άλλα παιδιά του πολέμου, της προσφυγιάς, του «ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ», της ατέρμονης αναζήτησης του σωστού, του δίκαιου, της ατέρμονης αναζήτησης της ελπίδας μέσα από συνεχείς, αλλεπάλληλες απογοητεύσεις.

Η Κυπριακή Δημοκρατία δέχθηκε το 1974 ένα διπλό βιασμό που την τραυμάτισε, τη διαίρεσε, τη λύγισε και πάρα τις συνεχιζόμενες έκνομες προσπάθειες για αφανισμό της, δεν την κατάστρεψε. Ναι, μετράμε σήμερα πενήντα τραγικά καλοκαίρια, μαζί και πολλαπλές ανοικτές πληγές. Κόντρα όμως στις επιθυμίες και προσπάθειες κάποιων, μετρούμε την ίδια στιγμή και πενήντα χρόνια, στα οποία ο κυπριακός λαός –ό,τι και αν πιστεύουν κάποιοι– δεν συμβιβάστηκε, δεν παραιτήθηκε, ΔΕΝ ΞΕΧΑΣΕ. Παρά τις δυσκολίες, τον πόνο, τα προβλήματα, δεν συμβιβαστήκαμε και δεν συνηθίσαμε με την κατοχή. Πορευτήκαμε και αγωνιστήκαμε χωρίς να συμβιβαστούμε με τα τετελεσμένα. Εξάλλου, με το άδικο και το απαράδεκτο, ο νουνεχής άνθρωπος δεν μπορεί να συμβιβαστεί. Αντιθέτως, ο κυπριακός λαός πίστεψε, ανέδειξε και ενίσχυσε περαιτέρω την κρατική του υπόσταση, την Κυπριακή Δημοκρατία, καταβάλλοντας συνεχώς προσπάθειες για τερματισμό της κατοχής και επανένωση.

Χωρίς ποτέ να ξεχνά, ο κυπριακός λαός στάθηκε, ανασύνταξε δυνάμεις, στέγασε προσωρινά τους πρόσφυγές του, μεγάλωσε τα παιδιά του. Ο Κυπριακός Ελληνισμός, προς απογοήτευση κάποιων, δεν ξέχασε, ελπίζει, καρτερεί και αγωνίζεται.

Πενήντα χρόνια είναι πολλά. Πάρα πολλά. Δεν υπάρχει άλλη επιλογή από τον τερματισμό της κατοχής και την επανένωση της πατρίδας μας.

Πρέπει να απαλλαγούμε από την κατοχή και τη διαίρεση, και ο μόνος δρόμος είναι η αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων μέσων για την περαιτέρω ενίσχυση του κράτους μας, της οικονομίας μας, της ενεργού διεθνούς διπλωματίας, της προάσπισης των αρχών του διεθνούς δικαίου και της ανάδειξης των πρόσθετων πλεονεκτημάτων της Κύπρου, χειροπιαστά και όχι θεωρητικά. Καλούμαστε να δημιουργήσουμε σε ένα άναρχο διεθνές σύστημα. Πρέπει να αναδείξουμε τα πλεονεκτήματα της χώρας μας, δημιουργώντας συνεργασίες και ενισχύοντας σχέσεις με όλους τους εταίρους μας.

Ο μόνος δρόμος για μας είναι της προόδου και της ειρήνης, ο δρόμος της συνέχισης κάθε προσπάθειας για επανέναρξη των συνομιλιών το συντομότερο δυνατόν για την επίτευξη της πολυπόθητης λύσης, της επανένωσης. Παρά τις απογοητεύσεις, τις προκλήσεις, δεν συμβιβαζόμαστε με την κατοχή. Με ρεαλισμό, αποφασιστικότητα, επιμονή, χωρίς μεμψιμοιρίες, χωρίς ηττοπάθεια, χωρίς εσωστρέφεια, συνεχίζουμε την προσπάθειά μας και ξέρουμε πάρα πολύ καλά πού θέλουμε να φτάσουμε.

Δυνατά και ενωμένα πρέπει να στεκόμαστε όλοι σε αυτή την αλήθεια και να την προβάλουμε με τρόπο σαφή: προτεραιότητά μας είναι η λύση, η επανένωση, η ειρήνη, η ασφάλεια, η ευημερία όλων των Κυπρίων και διαμενόντων νομίμως στο νησί μας, και για όλα αυτά πρέπει μαζί, με σοβαρότητα, να συνεχίσουμε τις προσπάθειες. Οτιδήποτε άλλο, πλην της επανένωσης, δεν διασφαλίζει τα συμφέροντα και το ειρηνικό μέλλον των Κυπρίων, του Κυπριακού Ελληνισμού σε αυτόν τον τόπο. Δεν χωράνε εκπτώσεις σε αυτή την αλήθεια.

Οι 15 Ελλαδίτες, καθώς και οι οκτώ Κύπριοι καθηγητές, που τιμούμε απόψε προέταξαν της ζωής τους το καθήκον.

Μαζί με τους τόσους άλλους, που έτρεξαν να υπερασπιστούν την πατρίδα μας σε κάθε αγώνα που χρειάστηκε να δώσει, αποτελούν φάρο και οδηγό της δικής μας πορείας.

Μιας πορείας που επιβάλλεται να ακολουθήσουμε, υπό όρους αρραγούς ενότητας και ομοψυχίας, στην πράξη και όχι στα λόγια, προκειμένου να δικαιώσουμε τον αγώνα και τη θυσία τους.

Στην προσπάθειά μας αυτή, επενδύουμε ουσιαστικά –η παρουσία της Υπουργού Παιδείας είναι ενδεικτική– και στην παιδεία μας. Σε μια παιδεία, που μέσα από το υψηλό έργο που επιτελείτε καθημερινά όλοι εσείς οι εκπαιδευτικοί μας, θα ενισχύει την ιστορική μνήμη και συνείδηση των παιδιών μας, ώστε να είναι σε θέση να διεκδικούν με ειρηνικά μέσα την απελευθέρωση και την πολυπόθητη επιστροφή στα πάτρια εδάφη.

Όπως κατ’ επανάληψη έχω αναφέρει, έχω την έντονη πεποίθηση ότι έχουμε υποχρέωση και καθήκον να μιλάμε στα παιδιά μας και στη νέα γενιά για το μαύρο καλοκαίρι του 1974, για όλους τους αγώνες και τις θυσίες αυτών που έδωσαν τη ζωή τους για μια καλύτερη Κύπρο, για να υπάρχει σήμερα η Κυπριακή Δημοκρατία. Γιατί η αρετή και η τόλμη απαιτεί βαθιά γνώση. Γνώση πρώτα από όλα του εαυτού σου, δηλαδή της πραγματικής ιστορίας σου. Κάτι τέτοιο, για να προλάβω τυχόν αντιδράσεις, σε καμία περίπτωση δεν λειτουργεί αρνητικά προς τις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού, αφού η βιωσιμότητα μιας ενδεχόμενης λύσης περνά σε μεγάλο βαθμό μέσα και από τον σεβασμό της ιστορικής ταυτότητας του καθενός και όχι μέσα από την αυτοκατάργηση.

(ΡΜ/ΓΣ/ΕΠ)