Ανακοινωθέντα

Ως πολύ σημαντικά χαρακτήρισε ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος κ. Πρόδρομος Προδρόμου τα όσα ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ αναφέρει στην Έκθεση που υπέβαλε στο Συμβούλιο Ασφαλείας, σημειώνοντας ότι ο Γενικός Γραμματέας πληροφορεί το Συμβούλιο Ασφαλείας ότι «οι προοπτικές για μια συνολική διευθέτηση μεταξύ των δυο κοινοτήτων παραμένουν ζωντανές».

Σε δηλώσεις του σήμερα στους δημοσιογράφους, στο Προεδρικό Μέγαρο, ο Εκπρόσωπος είπε ότι «έχει κατατεθεί η Έκθεση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Στην Έκθεση αυτή αναφέρονται πολύ σημαντικά πράγματα και κυρίως η είδηση ότι συνεχίζονται οι διεργασίες και οι διαβουλεύσεις, με σκοπό να ξεκινήσουν ξανά διαπραγματεύσεις.

Με την Έκθεσή του ο Γενικός Γραμματέας πληροφορεί το Συμβούλιο Ασφαλείας ότι ‘οι προοπτικές για μια συνολική διευθέτηση μεταξύ των δυο κοινοτήτων παραμένουν ζωντανές’ (§ 25).

Για το λόγο αυτό αναφέρει ότι:

‘προτού ξεκινήσουν τυπικές διαπραγματεύσεις, θα δώσω οδηγίες στην κυρία Λουτ να συνεχίσει τη συζήτηση, για να μετρήσει την πραγματική έκταση της σύγκλισης σε κομβικά ζητήματα και τη θέληση των πλευρών να ενσωματώσουν νέες προτάσεις ως μέρος μιας συνολικής λύσης’ (§ 27).

Δηλαδή, συνεχίζονται οι διαβουλεύσεις μέσω της ειδικής συμβούλου κας Λουτ με σκοπό την επανέναρξη διαπραγματεύσεων.

Μάς ικανοποιεί αυτή η αναφορά, διότι πρόκειται για εκείνο ακριβώς που επεδίωκε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και η ελληνική κυπριακή πλευρά: να συνεχιστούν οι απαραίτητες προεργασίες, προκειμένου να επανεκκινήσει η διαπραγμάτευση που διακόπηκε τον Ιούλιο 2017.

Ας σημειωθεί, επιπλέον, ότι πρόκειται για μια έμμεση απάντηση στις θέσεις που πρόβαλλε η τουρκική πλευρά όλο αυτό το διάστημα, ότι δηλαδή η διαδικασία των Ηνωμένων Εθνών έχει εξαντληθεί και ότι θα έπρεπε να πάμε σε κάποια άλλη λογική για την επίλυση του Κυπριακού, με δύο κράτη κ.ο.κ.

Σημειώνω ακόμη ότι η Έκθεσή του Γενικού Γραμματέα μοιράζεται την έγνοια του Προέδρου της Δημοκρατίας λέγοντας ότι είναι ‘ισχυρή πεποίθησή’ του ότι πρέπει να υπάρξει ‘καλή προετοιμασία’ (§ 27). Επομένως, δεν πρόκειται καθόλου για προϋποθέσεις που έθετε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, αλλά για μια πρόνοια που λαμβάνει και ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας.

Είναι σημαντικό ότι σημειώνει την «πλατιά διαδεδομένη συναντίληψη ότι το αμετάβλητο status quo – δηλαδή η απουσία λύσης – δεν είναι βιώσιμο και με την Έκθεση τίθεται ο στόχος για ‘μια βιώσιμη συμφωνία’ (§ 25).

Θέλω όμως να επισημάνω ότι στην παράγραφο 8 της Έκθεσης, όπου ο κ. Γκουτέρες κρίνει τη στάση των δυο ηγετών στις διαβουλεύσεις με την κα Λουτ, αναφέρει για τον Πρόεδρο Αναστασιάδη ότι:

‘καλωσόρισε τις διαβουλεύσεις και δήλωσε ετοιμότητα για να συνεχίσει τη διαπραγμάτευση από εκεί όπου αυτή έμεινε στο Κραν Μοντανά τον Ιούλιο 2017 και εξέφρασε [ο Πρόεδρος] την ελπίδα ότι οι διαβουλεύσεις μπορεί να χρησιμεύσουν ως καταλύτης για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων’.

Καταγράφει, δηλαδή, ο Γενικός Γραμματέας εκείνο που όλοι γνωρίζαμε για την ετοιμότητα και την προθυμία του Προέδρου της Δημοκρατίας και της δικής μας πλευράς, και διαψεύδονται φόβοι που εκφράζονταν στη Λευκωσία ότι ‘ο Πρόεδρος δεν έπεισε…’.

Στην ίδια αναφορά καταγράφει χωρίς σχόλια ο Γενικός Γραμματέας, ότι ο Τουρκοκύπριος ηγέτης καλωσορίζει τις διαβουλεύσεις και προσθέτει την επιφύλαξή του λέγοντας πως ‘υπογραμμίζει ότι δεν πρέπει να θεωρούνται επανέναρξη των συνομιλιών’…

Η δική μας προσέγγιση είναι ότι ο στόχος είναι η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Θεωρώ ακόμη ότι πρέπει να επισημάνουμε πως και σε αυτήν την Έκθεση, ο Γενικός Γραμματέας αναφέρεται ρητά και στο Πλαίσιο των έξι σημείων ‘που προσφέρθηκε τον περασμένο Ιούνιο’. Προστίθεται ότι ‘αναγνωρίζει ότι πρόσθετα μπορεί να χρειάζονται νέες ιδέες προκειμένου μια νέα προσπάθεια να αποδώσει καρπούς’ (§ 27).

Πριν από την επανέναρξη διαπραγματεύσεων, διευκρινίζει ότι οι δυο πλευρές ‘θα πρέπει να συμφωνήσουν πλήρως στους όρους εντολής’ [της διαπραγμάτευσης].

Σε γενικές γραμμές, είναι προφανές ότι θα πρέπει να στηρίξουμε τις προσπάθειες του Προέδρου Αναστασιάδη, προκειμένου να αξιοποιηθεί η ετοιμότητα του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος και διευκρινίζει ξανά μέσω της Έκθεσης τη ‘δέσμευση των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο και τη συνεχόμενη διάθεση των Καλών Υπηρεσιών του’, με στόχο ‘να καταλήξουμε σε μια συνολική διευθέτηση για την οποία [ οι ηγέτες των δυο πλευρών] θα αποφάσιζαν να επανεμπλακούν μέσα από διαπραγματεύσεις προσανατολισμένες σε αποτέλεσμα’».

Ερωτηθείς για την αναφορά του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ στην Έκθεσή του, στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο Εκπρόσωπος είπε ότι «στην Έκθεση ο Γενικός Γραμματέας σημειώνει ότι στο προηγούμενο διάστημα αναλόγως δεν υπήρξε τόση τριβή σχετικά με τα ενεργειακά προγράμματα και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Η αναφορά του Γενικού Γραμματέα στο ότι πρέπει να αποφευχθεί οποιαδήποτε κλιμάκωση, θεωρούμε ότι απευθύνεται σε ενέργειες που προβαίνει η Τουρκία κατά παράβαση συχνά της διεθνούς νομιμότητας.

Η Κυπριακή  Δημοκρατία ως κράτος μέλος των Ηνωμένων Εθνών έχει κυριαρχικά δικαιώματα που μάλιστα αναγνωρίζονται από όλα τα κράτη. Επομένως, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι υπάρχει ή μπορεί να υπάρξει οποιαδήποτε αναφορά για τα δικαιώματα που έχει ένα κράτος στην ΑΟΖ του».

Σε παρατήρηση δημοσιογράφου ότι ο Γενικός Γραμματέας δεν αναφέρεται στην Τουρκία, αλλά υπονοεί τις έρευνες που θα κάνει η ExxonMobil, ο Εκπρόσωπος είπε ότι «δεν μπορεί να υπονοούνται αποφάσεις που παίρνει ένα κράτος μέλος των Ηνωμένων Εθνών. Εξ ορισμού. Είναι η ανάγνωση που κάνει ο καθένας. Η έκκληση του Γενικού Γραμματέα να αποφευχθεί κλιμάκωση, αναφέρεται προφανώς σε ενέργειες που δημιουργούν κρίση. Και οι μόνες ενέργειες που έχουν δημιουργήσει κρίση μέχρι τώρα δεν είναι οι εργασίες ούτε της TOTAL, ούτε της ENI, ούτε της EXXON. Αυτές είναι εργασίες κανονικών εταιρειών, αδειοδοτημένων από κανονικό κράτος. Θα σας καλούσα να μην κάνετε αυτή την ανάγνωση, η οποία δεν είναι δόκιμη».

Σε ερώτηση εάν ο Γενικός Γραμματέας εννοεί ότι θα πρέπει να γίνει διάλογος επί του θέματος μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Τουρκίας, ο Εκπρόσωπος είπε ότι «ο Γενικός Γραμματέας στην Έκθεσή του αναγγέλλει ότι η κα Λουτ συνεχίζει διαβουλεύσεις για να ξεκινήσουν ξανά οι διαπραγματεύσεις. Αυτό λέει η Έκθεση.  Αυτή τη στιγμή, το πιο σημαντικό είναι ότι η διαδικασία των Ηνωμένων Εθνών αντιθέτως από ό,τι όλο αυτό τον καιρό εκπέμπει η Τουρκία, δεν έχει λήξει δεν έχει εξαντληθεί, αλλά είναι εδώ.

Ο Γενικός Γραμματέας δίδει εντολές στην κα Λουτ σημειώνοντας ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας τον έχει πείσει για την ετοιμότητά του να εμπλακείς σε διαπραγματεύσεις που θα οδηγούν σε λύση. Άρα, λοιπόν, αυτοί οι φόβοι που εκφράζονταν ότι πιθανώς ο Πρόεδρος να μην έχει πείσει τον Γενικό Γραμματέα, βρίσκουν την απάντησή τους.

Σημασία έχει τώρα να επικεντρωθούμε στη διαδικασία των διαβουλεύσεων που θα κάνει η κα Λουτ επιδιώκοντας, όπως ακριβώς το αναφέρει και ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας, να ξεκινήσουμε διαπραγματεύσεις έχοντας εκκίνηση από το πλαίσιο των έξι σημείων, αναφορά που κάνει και σε αυτή την Έκθεση».

 Σε ερώτηση εάν οι νέες ιδέες στις οποίες αναφέρεται ο Γενικός Γραμματέας είναι αυτές που έθεσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο Εκπρόσωπος είπε ότι «γίνεται μια γενική αναφορά από τον Γενικό Γραμματέα που είναι ευνόητη. Μπορεί να υπάρξει συζήτηση και για νέες ιδέες που να βοηθούσαν τη διαδικασία να καταλήξει σε ένα αίσιο πέρας, το οποίο είναι μια συνολική συμφωνία για λύση. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει καταθέσει κάποιες σκέψεις για προβληματισμό στο Εθνικό Συμβούλιο. Δεν έχει καταθέσει οποιαδήποτε νέα ιδέα στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κατέθεσε κάποιες ιδέες στον ίδιο τον κ. Γκουτέρες σχετικά με τη διευκόλυνση της διαδικασίας, η οποία βλέπουμε τώρα ότι παίρνει μια νέα εκκίνηση, προκαταρκτικά βεβαίως με τις διερευνητικές επαφές που θα έχει η κα Λουτ. Η προσδοκία και ευχή της πλευράς μας είναι στις διερευνητικές επαφές της κας Λουτ να συναντήσει θετική στάση από την πλευρά της Τουρκίας, η οποία δυστυχώς κρατάει διαρκώς όλα αυτά τα χρόνια άλυτο το Κυπριακό».

Κληθείς να πει αν ανησυχούν τη Λευκωσία οι κινήσεις της Τουρκίας με τον «Πορθητή», ο Εκπρόσωπος είπε ότι «οι ενεργειακές αρμοδιότητες και τα συμφέροντα της Κυπριακής Δημοκρατίας ουδέποτε ήταν ούτε και θα αποτελέσουν μέρος του κυπριακού προβλήματος όσο και αν το προσπαθεί η Άγκυρα.

Η Κυπριακή Δημοκρατία δεν έχει να δώσει απαντήσεις σε διακηρύξεις που γίνονται από άλλα κράτη, έχει ένα πρόγραμμα που εφαρμόζει. Έχετε ακούσει, για παράδειγμα, τις δηλώσεις του Αντιπροέδρου μιας από των μεγάλων εταιρειών με τις οποίες έχουμε συμβληθεί, και δεν χρειάζεται να προσθέτουμε λόγια. Αυτό που θα προστεθεί θα είναι οι διερευνητικές γεωτρήσεις που θα γίνουν στηδιάρκεια του τελευταίου τριμήνου». 

(ΡΜ/ΜΛ/ΣΧ)