Ανακοινωθέντα

To Γραφείο Επιτρόπου Νομοθεσίας (ΓΕΝ), με την Απόφαση ΥΣ αρ. 91.592 ημερομηνίας 22.7.2021, ανέλαβε την σύνταξη νέου νομοσχεδίου με σκοπό την αναθεώρηση του περί Υιοθεσίας Νόμου του 1995.

Το εν λόγω νομοσχέδιο  με τίτλο «ο περί Υιοθεσίας Νόμος του 2024» ολοκληρώθηκε από το ΓΕΝ και στάλθηκε στο Υφυπουργείο Κοινωνικής Ευημερίας για την περαιτέρω προώθησή του.

Στο όλο έργο της αναθεώρησης και εκσυγχρονισμού του Νόμου, η Επίτροπος είχε συνεργασία με τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας (ΥΚΕ), για ανταλλαγή απόψεων για όλες τις πτυχές του νέου νομοσχέδιου, λαμβάνοντας υπόψη καλές πρακτικές και άλλων χωρών για τα θέματα υιοθεσίας και διακρατικής υιοθεσίας.

Το νομοσχέδιο βασίζεται στις κάτωθι αρχές:

(α) τη διασφάλιση του καλύτερου συμφέροντος του παιδιού σύμφωνα με τη Σύμβαση περί των Δικαιωμάτων του Παιδιού

(β) η υιοθεσία αποτελεί μέτρο προστασίας και εξυπηρέτησης του καλύτερου συμφέροντος του παιδιού

(γ) η απόφαση για διακρατική υιοθεσία λαμβάνεται μόνο αφού εξαντληθούν όλες οι πιθανότητες για εθνική υιοθεσία του παιδιού

(δ) την ακρόαση της άποψης του παιδιού σύμφωνα με την ηλικία και τον βαθμό ωριμότητάς του

Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό νομοθέτημα που έρχεται να βελτιώσει και εκσυγχρονίσει το πλαίσιο του υφιστάμενου νόμου, συνδυάζοντας σε ένα κείμενο τη ρύθμιση της διαδικασίας εθνικών και διακρατικών  υιοθεσιών,  οι οποίες δεν ρυθμίζονταν στο υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο.  Αξίζει να σημειωθεί ότι αναμένεται ότι το νομοσχέδιο θα επιφέρει σημαντικές αλλαγές στον θεσμό της υιοθεσίας παιδιών με τις αναθεωρημένες του  πρόνοιες.

Πιο κάτω παρατίθενται κάποιες από τις βασικότερες πρόνοιες του νομοσχεδίου:

• Υπάρχει πρόνοια για την απαγόρευση της απευθείας τοποθέτησης παιδιού για σκοπούς υιοθεσίας (ιδιωτική τοποθέτηση παιδιών) και οι υιοθεσίες θα γίνονται μόνο μέσω των διαδικασιών των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας.
• Ποινικοποιούνται διάφορες συμπεριφορές όπως  η αποδοχή ανταλλάγματος για την υιοθεσία παιδιού ή η δημοσιοποίηση οποιασδήποτε αγγελίας σε έντυπα ή ηλεκτρονικά μέσα που αναφέρει ή υπονοεί ότι γονέας ή άλλο πρόσωπο διαθέτει παιδί για σκοπούς υιοθεσίας ή ότι πρόσωπο επιθυμεί να υιοθετήσει συγκεκριμένο παιδί ή ότι είναι πρόθυμο να προβεί σε διευθετήσεις για την υιοθεσία συγκεκριμένου παιδιού.
• Προστίθεται στο νομοθετικό πλαίσιο το διάταγμα απλής υιοθεσίας, το οποίο δημιουργεί μια νομική και μόνιμη σχέση γονέα παιδιού και ταυτόχρονα τερματίζει τη νομική σχέση μεταξύ του παιδιού και των γονέων του, παραχωρώντας του, όμως, δικαίωμα επικοινωνίας του υιοθετουμένου με τους βιολογικούς γονείς του και τη βιολογική του οικογένεια
• Θεσμοθετείται η  Επιτροπή Συνταιριάσματος που αποτελείται από Λειτουργούς των ΥΚΕ  και υποβάλλει εισηγήσεις στον Διευθυντή, ως προς την τοποθέτηση παιδιού υπό την άμεση φροντίδα επιμελητή με σκοπό την υιοθεσία και το συνταίριασμα τους με αυτούς
• Προβλέπεται η δυνατότητα υιοθεσίας από μονήρες άτομο καθώς και η διαδικασία για υιοθεσία ενήλικου προσώπου
• Δημιουργείται Συμβουλευτική Επιτροπή Υιοθεσιών που λαμβάνει απόφαση για την έγκριση, επανέγκριση ή απόρριψη της καταλληλότητας των αιτητών για σκοπούς υιοθεσίας
• Προβλέπεται η  συνεργασία όπου απαιτείται, με ειδικούς  επαγγελματίες
• Προβλέπεται η διαδικασία αξιολόγησης της δυνατότητας του παιδιού να δοθεί για υιοθεσία και το συνταίριασμα του παιδιού με τους καταλληλότερους υποψήφιους υιοθετούντες γονείς
• Προβλέπεται η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών τόσο προς τα παιδιά όσο και προς τους επιμελητές
• Προβλέπεται η εξέταση των συνθηκών διαβίωσης του παιδιού, οι υποχρεώσεις επιμελητών, οι ενέργειες σε περίπτωση μη συνεργασίας, οι ποινές και η μετακίνηση του παιδιού
• Υπάρχει ειδική ενότητα για τις διαδικασίες μετά την έκδοση του διατάγματος, αλλά και τη δυνατότητα παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών προς το υιοθετούμενο παιδί και τους υιοθετούντες
• Υπάρχει πρόνοια ότι οι ΥΚΕ επιβλέπουν την προσαρμογή, το επίπεδο φροντίδας, προστασίας και ευημερίας του υιοθετούμενου παιδιού για περίοδο πέντε χρόνων, μετά την έκδοση διατάγματος υιοθεσίας ή μέχρι την ενηλικίωση του παιδιού
• Υπάρχει ειδικό μέρος για τις διακρατικές υιοθεσίες, τις αρμοδιότητες της Κεντρικής Αρχής στις διακρατικές υιοθεσίες, τις υποχρεώσεις υποψηφίων υιοθετούντων για διακρατική υιοθεσία, την αυτόματη αναγνώριση διατάγματος υιοθεσίας, την επικύρωση διατάγματος υιοθεσίας, την εγγραφή παιδιού στο Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Τμήμα Μετανάστευσης καθώς και για την έκδοση πιστοποιητικών και την δημιουργία Μητρώου Διακρατικών Υιοθεσιών.

Γενικότερα, σκοπός του νομοσχεδίου είναι ο εκσυγχρονισμός και η ρύθμιση των διοικητικών και δικαστικών διαδικασιών εθνικών και διακρατικών υιοθεσιών, των οποίων κύριος στόχος είναι η διασφάλιση και εξυπηρέτηση της προστασίας και του καλύτερου συμφέροντος του παιδιού με σεβασμό προς τα θεμελιώδη δικαιώματά του, όπως αυτά αναγνωρίζονται από τη Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Παιδιού και τη Σύμβαση της Χάγης.

(ΜΣ/ΝΓιαν)