Ανακοινωθέντα

Είναι με αισθήματα χαρμολύπης και ευγνωμοσύνης που σας καλωσορίζω στην Κύπρο με αφορμή το Παγκόσμιο Συνέδριο των Κυπρίων της Διασποράς.

Πρώτα αισθήματα χαράς, διότι για δεύτερη φορά από την εκλογή μου ως Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας έχω το προνόμιο να καλωσορίζω όλους εσάς, τα μέλη της διασποράς μας, στην Κύπρο, στο Παγκόσμιο Συνέδριό σας. Γνωρίζω πόσο σημαντικό και πόσο συναισθηματικά φορτισμένο είναι αυτό το σύντομο, ετήσιο ταξίδι της μετάβασής σας, της επιστροφής σας στην πατρίδα μας, για να συμμετάσχετε σε αυτό το πολύ σημαντικό συνέδριο.

Γνωρίζω επίσης πως αυτές τις μέρες, ευρισκόμενοι στην Κύπρο, νιώθετε ακόμα πιο έντονα την ανάγκη να μοιραστείτε με όλους τους άλλους συμμετέχοντες στο συνέδριο τις ανησυχίες και τις έγνοιες σας για την Κύπρο μας, που όσα χρόνια και αν ζείτε στο εξωτερικό είναι καθημερινά στο μυαλό σας. Σας διαβεβαιώ πως αυτές οι έγνοιες και ανησυχίες είναι και δικές μας, και είμαι εδώ, είμαστε όλοι εδώ, για να ακούσουμε ελεύθερα ο ένας τον άλλο –ζούμε σε μια δημοκρατική χώρα– να συζητήσουμε, να ανταλλάξουμε απόψεις και να συζητήσουμε για την πορεία που πρέπει από κοινού να ακολουθήσουμε, ώστε να πετύχουμε τους κοινούς μας στόχους.

Απόψε διακατέχομαι επίσης από αισθήματα λύπης, επειδή το φετινό Παγκόσμιο Συνέδριο των Κυπρίων της Διασποράς πραγματοποιείται λίγες μέρες μετά τη συμπλήρωση 50 χρόνων από τη βάρβαρη τουρκική εισβολή, μισό αιώνα συνεχιζόμενης κατοχής. Ανταμώνουμε εδώ στην Κύπρο, λίγες μέρες μετά τη θλιβερή επέτειο 50 χρόνων, όπου η χώρα μας παραμένει μοιρασμένη, συνεχίζει να είναι υπό κατοχή, με χιλιάδες εκτοπισμένους, με αγνοούμενους, με εγκλωβισμένους και με στρατεύματα κατοχής. Εξάλλου, το τραγικό καλοκαίρι του 1974 και όλα όσα συνέβησαν έχουν ορίσει και συνεχίζουν να ορίζουν την πορεία της χώρας μας αλλά και την πορεία όλων μας, τις ζωές μας, την καθημερινότητά μας. Ορίζουν τους αγώνες και τις προσδοκίες μας για απελευθέρωση, για τερματισμό της κατοχής, για επανένωση και για επιστροφή στις πατρογονικές μας εστίες. Και γνωρίζω πάρα πολύ καλά πως όλοι εσείς σε αυτή τη φετινή μετάβασή σας στην Κύπρο, ακριβώς λόγω αυτής της θλιβερής επετείου, νιώθετε ακόμα πιο έντονα αυτά τα συναισθήματα, αυτόν τον πόνο αλλά και την άσβεστη επιθυμία για επιστροφή. Το γνωρίζουμε πολύ καλά, γιατί τα ίδια έντονα συναισθήματα έχουμε ο κυπριακός λαός στο σύνολό του. Γιατί 50 χρόνια είναι πράγματι πολλά, πάρα πολλά.

Απόψε είμαι επίσης ευγνώμων προς όλους εσάς, γιατί γνωρίζω πολύ καλά τον ακλόνητο δεσμό σας με την Κύπρο. Γνωρίζω πως, παρά το γεγονός ότι ζείτε μακριά από την πατρίδα μας, δεν σταματάτε ποτέ να αγωνιάτε, να αγωνίζεστε και να υπερασπίζεστε την Κύπρο σας, την Κύπρο μας. Γνωρίζω πως εργάζεστε με σθένος, με πείσμα, με ανιδιοτέλεια και με άσβεστη την προσδοκία πως όλες αυτές οι προσπάθειες –και δεν πρέπει να απογοητευόμαστε– θα μας οδηγήσουν τελικά στην απελευθέρωση, την επανένωση, σε ένα καλύτερο μέλλον για την πατρίδα μας. Είμαι ευγνώμων, συνεπώς, για τις προσπάθειές σας, αλλά και γιατί όλα αυτά που κάνετε για την πατρίδα μας, αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση και κίνητρο και για όλους εμάς εδώ στην Κύπρο, που έχουμε την υποχρέωση τουλάχιστον στα μεγάλα εθνικά θέματα να εργαστούμε από κοινού μέχρι την ευλογημένη μέρα της επανένωσης.

Είχα την ευλογία, γιατί περί ευλογίας επρόκειτο, αρχικά ως φοιτητής να γνωρίσω την περήφανη και ενεργή παροικία μας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Είχα την τιμή να είμαι και εγώ μέρος αυτής της ισχυρής κοινότητας για χρόνια. Είχα επίσης την ευλογία ως διπλωμάτης να γνωρίσω την παροικία μας στο Ηνωμένο Βασίλειο ως Γενικός Πρόξενος και στην Ελλάδα ως Αναπληρωτής Αρχηγός Αποστολής. Ως Κυβερνητικός Εκπρόσωπος και ως Υπουργός Εξωτερικών είχα το προνόμιο να συναντήσω πολλούς από εσάς, σχεδόν όλους σας, αγαπημένα πρόσωπα, αγαπητές φίλες και φίλους, που βλέπω απόψε σε αυτήν την αίθουσα, και θα ήθελα όλους να σας ευχαριστήσω θερμά.

Σε όλες τις διαδρομές που προανέφερα έζησα από πρώτο χέρι τον αγώνα που δίνετε εσείς, οι απόδημοί μας στο εξωτερικό. Τον αγώνα που δίνετε τόσο για την προσωπική σας καταξίωση, για την οικογένειά σας όσο και για την επάξια εκπροσώπηση της ιδιαίτερής σας πατρίδας και την προώθηση των στόχων και επιδιώξεών της. Διαπίστωσα το σθένος, το ήθος, τον πατριωτισμό σας, αλλά και τη σημασία της σωστής αξιοποίησης της ομογένειάς μας. Θα χρησιμοποιήσω και πάλι τη λέξη ευγνωμοσύνη, γιατί μόνο αυτή μπορεί να περιγράψει κατάλληλα το τι νιώθω για τη φιλία σας και για την τιμή που μου κάνατε να καταστώ μέτοχος των αγώνων σας και κοινωνός των επιτευγμάτων σας. Νιώθω πραγματικά ευλογημένος που σας γνώρισα, που συνεργάστηκα μαζί σας, που σας έχω συνεργάτες.

Αγαπητοί Φίλοι, Πρόεδροι της Παγκόσμιας Συντονιστικής Επιτροπής Κυπριακού Αγώνα (ΠΣΕΚΑ), της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Απόδημων Κυπρίων (ΠΟΜΑΚ) και Νεολαίας της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Απόδημων Κυπρίων (ΝΕΠΟΜΑΚ) κ.κ. Φίλιπ Κρίστοφερ, Αντρέα Παπαευριπίδη, Χρήστο Τούτον και αγαπητοί Πρόεδροι των Ομοσπονδιών των Κυπρίων Αποδήμων σε όλες τις χώρες,

• Τα έχω αναφέρει αρκετές φορές στο παρελθόν, αλλά θεωρώ σημαντική υποχρέωσή μου να επαναλάβω απόψε ότι πραγματικά πιστεύω –και δεν είναι εκτίμηση, είναι πραγματικότητα– ότι:

  Η κυπριακή διασπορά αποτελεί διαχρονικά τον ακρογωνιαίο λίθο της δύναμης και αντοχής του κυπριακού λαού,
• είναι ένας αταλάντευτος πυλώνας στήριξης και προβολής της χώρας μας στο εξωτερικό,
• είναι ένας αμετακίνητος παραστάτης των εκάστοτε Κυβερνήσεων του τόπου μας.
• Όλοι εσείς, η διασπορά μας, αποδεικνύετε συνεχώς μέσα από τις πράξεις πως το κόμμα σας είναι μόνο η Κύπρος, και εύχομαι πραγματικά και εμείς εδώ στην Κύπρο να ακολουθήσουμε το δικό σας παράδειγμα, ειδικότερα σε σχέση με τις μεγάλες εθνικές προκλήσεις.

Εκ μέρους, λοιπόν, της κυπριακής Πολιτείας, του συνόλου του κυπριακού λαού, θέλω απόψε να σας ευχαριστήσω από τα βάθη της καρδιάς μου για τη διαχρονική προσφορά σας και για την ανιδιοτελή αγάπη σας για την πατρίδα. Εκ μέρους όλων εμάς, θέλω να πω σε όλους εσάς και όλα τα μέλη σας ένα μεγάλο ευχαριστώ από καρδιάς. Εκφράζω τη βαθιά εκτίμηση και την ειλικρινή ευγνωμοσύνη μας για ό,τι κάνατε μέχρι σήμερα, για το έργο και για την προσφορά σας, που είμαι απόλυτα βέβαιος θα συνεχιστεί και θα ενδυναμωθεί.

Αξιότιμε εκπρόσωπε της Ελληνικής Κυβέρνησης, αγαπητέ Υφυπουργέ κ. Κώτσηρα,

Πριν από λίγες μέρες είχα την τιμή να καλωσορίσω στην Κύπρο τον Έλληνα Πρωθυπουργό στην εκδήλωση για τα 50 χρόνια από το προδοτικό πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή. Του εξέφρασα την ευγνωμοσύνη όλου του κυπριακού λαού για την εξαιρετικά συμβολική και ουσιαστική πρώτη παρουσία Έλληνα Πρωθυπουργού στην κορυφαία επετειακή εκδήλωση καταδίκης της τουρκικής εισβολής. Θέλω απόψε να επαναλάβω τη βαθιά εκτίμησή μου, όπως και την εκτίμηση και την ευγνωμοσύνη ολόκληρου του Κυπριακού Ελληνισμού για τη συμπαράσταση και συμπαράταξη της Ελληνικής Κυβέρνησης και όλων των Ελλαδιτών αδελφών μας, στην Ελλάδα και τη Διασπορά, στα μεγάλα εθνικά μας ζητήματα.

Η φετινή συνάντησή μας πραγματοποιείται κάτω από ιδιαίτερες συνθήκες. Πραγματοποιείται κάτω από το βάρος μισού αιώνα κατοχής και συνεχιζόμενων παραβιάσεων των δικαιωμάτων όλων των Κυπρίων. Οι Κύπριοι Ευρωπαίοι πολίτες είναι οι μόνοι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι δεν μπορούν εδώ και 50 χρόνια να απολαύσουν βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, μάλιστα στην ίδια τους την πατρίδα.

Όλα όσα απαράδεκτα και καταδικαστέα βλέπουμε να συμβαίνουν σήμερα στην Ουκρανία, στα οποία πολύ ορθώς αντιδρά με καταδικαστικό τρόπο η διεθνής κοινότητα, στα οποία η Κύπρος και η Ελλάδα βρίσκονται στη σωστή πλευρά της Ιστορίας, διαπράχθηκαν πριν από 50 χρόνια στην ευρωπαϊκή Κύπρο, και κάθε μέρα βιώνουμε τις συνέπειές τους. Γνωρίζουμε από κατοχή, εισβολή, πρόσφυγες, πεσόντες, αγνοούμενους, εγκλωβισμένους.

Το 1974 η πατρίδα μας υπέστη έναν διπλό βιασμό που την τραυμάτισε, τη διαίρεσε, τη λύγισε, αλλά παρά τις έκνομες προσπάθειες για αφανισμό της, δεν την κατέστρεψε.

Ναι, μετράμε φέτος 50 συναπτά τραγικά καλοκαίρια και πολλαπλές ανοικτές πληγές. Ενάντια όμως στις επιθυμίες και προσπάθειες κάποιων, μετράμε την ίδια στιγμή και 50 χρόνια, στα οποία ο κυπριακός λαός δεν συμβιβάστηκε, δεν παραιτήθηκε, δεν ξέχασε. Παρά τις δυσκολίες, τον πόνο, τα προβλήματα, δεν ξεχάσαμε δεν υποκύψαμε και δεν συνηθίσαμε. Πορευθήκαμε και αγωνιστήκαμε, χωρίς να συμβιβαστούμε με την κατοχή. Ο κυπριακός λαός εργάστηκε σκληρά, πίστεψε σε αρχές και αξίες οικουμενικές, ανέδειξε και ενίσχυσε περαιτέρω την κρατική υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας, καταβάλλοντας την ίδια στιγμή προσπάθειες για τερματισμό της κατοχής και επανένωση της χώρας μας. Σίγουρα σε αυτά τα 50 χρόνια, παρά τις δυσκολίες, παρά το ότι δεν έχει επιλυθεί το Κυπριακό, πετύχαμε και αρκετά. Το γεγονός ότι η υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας, ό,τι πιο σημαντικό έχουμε, αναδεικνύεται συνεχώς είναι κάτι που δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε. Το γεγονός ότι σήμερα ακούω επιχειρήματα για εφαρμογή των τεσσάρων βασικών ελευθεριών, των τεσσάρων ελευθεριών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), στο πλαίσιο της λύσης του Κυπριακού, οφείλεται στο γεγονός ότι τούτη η χώρα –κάτι που κανείς δεν πίστευε– είναι κράτος μέλος της ΕΕ. Άρα, κανείς ούτε υποβαθμίζει ούτε υποτιμά τις συνέπειες της συνεχιζόμενης κατοχής. Εξάλλου, τις βιώνουμε καθημερινά, εξάλλου πολλοί από εσάς αναγκάστηκαν να φύγουν από την Κύπρο, ακριβώς λόγω της τουρκικής εισβολής. Αλλά την ίδια στιγμή αυτά τα 50 χρόνια, η Κυπριακή Δημοκρατία, ο κυπριακός λαός δεν έχει παραδοθεί.

Σίγουρα η παρούσα κατάσταση πραγμάτων, όλα αυτά που βιώνουμε αυτά τα 50 χρόνια δεν μπορούν να αποτελούν το μέλλον της πατρίδας μας, δεν μπορούν να αποτελούν το μέλλον των παιδιών μας. Δεν είναι βιώσιμη η σημερινή κατάσταση πραγμάτων. Εγκυμονεί σοβαρότατους κινδύνους, σχεδόν καθημερινά υπάρχουν περισσότερα τετελεσμένα. Και είναι για αυτόν τον λόγο που βασική μας προτεραιότητα θα πρέπει να είναι η απελευθέρωση, η επίλυση του Κυπριακού και η επανένωση της χώρας μας.

Πριν από έναν χρόνο, ενώπιόν σας, στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Συνεδρίου Διασποράς 2023 σας είχα υποσχεθεί ότι θα καταβάλω κάθε προσπάθεια για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για επίλυση του Κυπριακού.

Ακριβώς αυτό έπραξα και θα συνεχίσω να το πράττω μέχρι την ευλογημένη μέρα της επανένωσης. Ήταν η δική μας επιμονή και στοχοπροσήλωση που το ενδιαφέρον για το κυπριακό ζήτημα έχει αναζωπυρωθεί. Και το γνωρίζετε πάρα πολύ καλά, γιατί σε αυτή την προσπάθεια ήσασταν βασικοί συντελεστές είτε στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ), είτε στην Ευρώπη, είτε στον Καναδά, είτε στην Αυστραλία.

Μετά από χρόνια στασιμότητας πετύχαμε τον διορισμό της προσωπικής απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, η οποία εργάζεται προς την κατεύθυνση επανέναρξης των συνομιλιών. Επιδιώξαμε αυτό τον διορισμό, τον στηρίζουμε και συνεχίζουμε να στηρίζουμε τις προσπάθειες του Γενικού Γραμματέα, παρά τις δυσκολίες, τις προκλήσεις τα προβλήματα, χωρίς να υποτιμούμε σε καμιά απολύτως περίπτωση ποιοι είναι οι στόχοι και οι επιδιώξεις της Τουρκίας.

Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο της γενικότερής μας προσέγγισης, της γενικότερης στρατηγικής που ακολουθούμε, προσπαθούμε να διευρύνουμε το διεθνές αποτύπωμα της Κύπρου και να δημιουργήσουμε πλέγμα αμοιβαίων συμφερόντων.

Αν θέλουμε να κάνουμε κάποια κριτική για τα 50 χρόνια χειρισμού του Κυπριακού, δεν θα πρέπει να θεωρούμε τον εαυτό μας υπεύθυνο, γιατί δεν λύθηκε το Κυπριακό, γιατί δεν υπήρξε η ευκαιρία να λυθεί το Κυπριακό, αλλά πρέπει να τολμήσουμε και πρέπει να αξιοποιήσουμε αυτή την ευκαιρία των 50 χρόνων, να κάνουμε κάποιου είδους κριτική σε τακτικές και προσεγγίσεις που ακολουθούσαμε. Εν έτει 2024 και κατά τη διάρκεια αυτών των 50 χρόνων δυστυχώς –και λέω δυστυχώς ως Πρόεδρος μιας μικρής χώρας– δεν είναι το διεθνές δίκαιο που καθορίζει τις αποφάσεις των κρατών. Ζούμε σε ένα άναρχο διεθνές σύστημα, το διεθνές δίκαιο είναι ένα ισχυρό εργαλείο στην προσπάθειά μας, αλλά οι αποφάσεις των κρατών λαμβάνονται στη βάση της εξυπηρέτησης αποκλειστικά και μόνον των συμφερόντων τους. Και όσο πιο σύντομα όλοι αντιληφθούμε αυτή τη διάσταση τόσο πιο πετυχημένη θα είναι και η στρατηγική μας, για να πετύχουμε τον τερματισμό της κατοχής και την επανένωση της πατρίδας μας.

Και εμείς από την πρώτη μέρα λαμβάνουμε υπόψη αυτή τη σημαντικότατη διάσταση   –ανέφερα την ανάγκη για διεύρυνση του διεθνούς αποτυπώματος της χώρας μας– να ενισχύσουμε το πολιτικό μας εκτόπισμα χωρίς υπερβολές –δεν θα γίνουμε ποτέ ΗΠΑ, ή η Ρωσική Ομοσπονδία, ή η Κίνα–, κάτι το οποίο θα συμβάλει ουσιαστικά και στην επίτευξη του στόχου της επίλυσης του Κυπριακού με μια λύση που θα γίνει αποδεκτή από τον κυπριακό λαό.

Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο οικοδομήσαμε και ενισχύσαμε συνεργασίες που αναδεικνύουν την πρόσθετη αξία και τον ρόλο της Κυπριακής Δημοκρατίας σε περιφερειακό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Αξιοποιήσαμε τα συγκριτικά γεωπολιτικά πλεονεκτήματα της χώρας μας για την προώθηση της σταθερότητας, της ασφάλειας, της αντιμετώπισης των προκλήσεων στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου που είναι ιδιαίτερης γεωστρατηγικής σημασίας.

Και λάβαμε πρωτοβουλίες –που όταν ξεκινούσαμε αυτές τις πρωτοβουλίες πολύ λίγοι πίστευαν στην αποτελεσματικότητά τους, όχι μόνο στο εξωτερικό, αλλά και εντός Κύπρου– με στόχο να αντιμετωπίσουμε προκλήσεις, με πιο πρόσφατο παράδειγμα τη δημιουργία του θαλάσσιου διαδρόμου για παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στον πληγέντα, άμαχο πληθυσμό στη Γάζα. Στο ίδιο πλαίσιο, ενισχύσαμε τις διμερείς μας σχέσεις με τις ΗΠΑ με την υπογραφή του Στρατηγικού Πλαισίου, ενός πλαισίου που έχει υπογραφεί μόνο με 36 χώρες, πλείστες των οποίων είναι κράτη μέλη του ΝΑΤΟ και είναι σε αυτό το πλαίσιο που ενισχύσαμε τις σχέσεις μας με τη Γαλλία, τη Βρετανία και άλλα κράτη.

Την ίδια στιγμή, ο ρόλος και ο λόγος μας εντός της ΕΕ έχει ενισχυθεί, προβάλλοντας με πράξεις και όχι με λόγια τη σημασία της χώρας μας για την ΕΕ. Φέτος γιορτάσαμε με υπερηφάνεια, στην παρουσία μάλιστα της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, 20 χρόνια συμμετοχής της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ και προετοιμαζόμαστε πυρετωδώς για την ανάληψη της Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ το 2026 με βασικό στόχο να διευρύνουμε περαιτέρω το αποτύπωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας στον ευρωπαϊκό χώρο.

Η Κυπριακή Δημοκρατία δεν είναι μόνο το κυπριακό πρόβλημα. Η πατρίδα μας και ο ρόλος της, ειδικότερα στην περιοχή, αναγνωρίζεται και αναβαθμίζεται. Και αυτή η εξέλιξη ενισχύει σημαντικά και τις προσπάθειές μας για επίτευξη της υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητάς μας, που δεν είναι τίποτα άλλο από την απελευθέρωση, τον τερματισμό της κατοχής και την επανένωση της χώρας μας.

Ο Αριστοτέλης δίδασκε πως «το όλον είναι μεγαλύτερο από το άθροισμα των μερών του». Στη δική μας περίπτωση το όλον είναι η ισχυροποιημένη δύναμη που προκύπτει από την ενότητα του Ελληνισμού και της Ομογένειάς του. Όλοι εσείς, οι Απόδημοι μας, μακριά από διαιρέσεις, διχόνοιες, ενδεχομένως από διαφορετικές κομματικές προσεγγίσεις, καθιστούν εαυτόν ως το όλον της διασποράς μας. Με δύναμη πολλαπλάσια των επί μέρους υποσυνόλων της η ομογένειά μας αγωνίζεται άοκνα, σύσσωμα και σθεναρά για προώθηση των στόχων της πατρίδας μας και του ευρύτερου Ελληνισμού.

Απευθυνόμενος σε όλους εσάς, τους αγαπημένους αποδήμους του τόπου μας, ειδικότερα, αν θέλετε, τη νέα γενιά, που χαίρομαι ιδιαίτερα για τη μαζική της παρουσία, θέλω ως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας να σας εκφράσω για ακόμη μια φορά, εκ μέρους του κυπριακού λαού, την αμέριστη ευγνωμοσύνη μας για όλα όσα έχετε κάνει, για τη διαχρονική σας προσφορά στον τόπο, για την αγάπη και την αλληλεγγύη σας. Θέλω να γνωρίζετε ότι αυτό τον αγώνα, αυτή τη μεγάλη προσπάθεια θα την πετύχουμε μαζί.

(ΡΜ/ΕΑθ/ΝΖ)