Ανακοινωθέντα

Δευτέρα 30/09/24, Αθήνα, Καπνεργοστάσιο 

«Τόση ομορφιά, πώς γίνεται Θεέ μου να μην ακούγεται ο λόγος της… Χάραξες έντονα σημεία ειρήνης και σημεία φωτός και της κέντησες το χώμα με λεμονιές, την έκαμες όμορφη, όπως είναι η ψυχή του ποιητή όταν εμπνέεται», αναφέρει ο σπουδαίος λογοτέχνης και ποιητής Νικηφόρος Βρεττάκος στο ποίημά του με τίτλο «Κύπρος». Ένα ποίημα – γραμμένο το Φεβρουάριο του 1975 - το αυθεντικό χειρόγραφο του οποίου φιλοξενείται στο χώρο που βρισκόμαστε όλοι εμείς εδώ, σήμερα.  

Αγαπητέ φίλε Πρόεδρε της Βουλής των Ελλήνων,

Έντιμε Γενικέ Γραμματέα του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία,

Κυρίες και κύριοι,

Φίλες και φίλοι,

Δεν υπάρχει τίποτα πιο τιμητικό και ταυτόχρονα συγκινητικό από τα αποτελέσματα  που προκύπτουν, έπειτα από τη συνεργασία – σταθμό για τα κοινοβούλια Κύπρου και Ελλάδας. 

Μιας κοινής πρωτοβουλίας που έρχεται ως ισχυρή πράξη αφύπνισης της συλλογικής μας μνήμης, αλλά και ως έμπρακτη ένδειξη τιμής για όλους όσοι έπεσαν μαχόμενοι και υπερασπιζόμενοι τη νομιμότητα και την εδαφική ακεραιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας. 

Μιας πολύ-επίπεδης προσπάθειας που βασίστηκε στο τραύμα της Κύπρου μας, που εδώ και μισό αιώνα παραμένει ανοικτό. Και αποτυπώνεται σε ένα καμβά γεγονότων, συναισθημάτων, αντικειμένων αξίας. 

Αυτό σημαίνει για εμάς «Κύπρος 1974, η μνήμη είναι η μόνη πατρίδα των ανθρώπων». Για αυτήν ακριβώς τη βαριά κληρονομιά της ιστορικής μας ταυτότητας και το χρέος της διεκδίκησης ενός ασφαλούς μέλλοντος, η Βουλή των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας και το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία διοργάνωσαν από κοινού την Έκθεση που εγκαινιάσαμε πριν από δέκα μέρες στη Λευκωσία και εγκαινιάζουμε σήμερα, εδώ, στο  Καπνεργοστάσιο, στην Αθήνα.

Ο τίτλος της Έκθεσης εμπνέεται από τον ποιητή Κυριάκο Χαραλαμπίδη. Στο δεύτερο, δοκιμιακό, μέρος της σύνθεσής του, Αιγιαλούσης επίσκεψις, αυτού του μοναδικού έργου που μας χάρισε ο μεγάλος μας λογοτέχνης το 2003, διαβάζουμε: «Το θηκάρι του πνεύματος είναι η μνήμη: Η μόνη πατρίδα της ψυχής του ανθρώπου – χωρίς αυτήν αυτός δεν εννοείται».

Και αυτό ακριβώς είναι που μας κρατάει ως λαούς. Ο καθένας διατηρεί αυτό που του αναλογεί, ως αναγκαίο και πολύτιμο συστατικό της ύπαρξής του. Αυτή είναι και η ουσία. Να θυμόμαστε εμείς και να μαθαίνουν οι νεότεροι. Να κρατάμε ζωντανή την ιστορική γνώση, να κρατάμε ζωντανή και την πίστη. Αυτά μας ενώνουν, μας διατηρούν, μας δίνουν δύναμη να συνεχίσουμε.   

Κυρίες και κύριοι,

Συμπληρώθηκαν φέτος 50 χρόνια από τις δύο ανοιχτές πληγές που στοιχειώνουν την σύγχρονη ιστορία μας. Από το προδοτικό πραξικόπημα της χούντας των συνταγματαρχών και των συνεργατών της, η Κύπρος οδηγήθηκε στη βάρβαρη τουρκική εισβολή. Η Τουρκία παραβίασε και συνεχίζει να παραβιάζει τον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, θέτοντας υπό παράνομη στρατιωτική κατοχή πέραν του 36% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας, μιας χώρας που είναι εδώ και είκοσι χρόνια πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.  Όμως, ένα νησί μοιρασμένο με οδοφράγματα, Πράσινη Γραμμή και Νεκρή Ζώνη δεν ζει την κανονικότητα μιας ευρωπαϊκής χώρας, δεν απολαμβάνει το ευρωπαϊκό κεκτημένο, ούτε φωτίζει, όπως αξίζει στην ιστορία του και στον λαό του, το αύριο.  Εγκαινιάζουμε και στην Αθήνα την έκθεση της Βουλής με αίσθηση χρέους, ενώνοντας τη φωνή μας με τη φωνή όλων των συμπολιτών μας: μισός αιώνας κατοχής είναι πολύς. Για εμάς, μοναδικοί και αδιαπραγμάτευτοι στόχοι είναι η απελευθέρωση και επανένωση της πατρίδας μας. Ο πόθος των ανθρώπων της Κύπρου για ειρήνη και επιστροφή παραμένει άσβεστος και η διασφάλιση της επιβίωσης του Ελληνισμού στην Κύπρο αποτελεί την πρώτη μας προτεραιότητα. 

(Σε αυτή την προσπάθεια, σταθερός φυσικός μας σύμμαχος και πολύτιμος αρωγός ήταν και παραμένει η Ελλάδα.  Στο πρόσωπο της Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, θα έχουμε αύριο την ευκαιρία να απευθύνουμε για ακόμα μια φορά τις ειλικρινείς ευχαριστίες του λαού μας προς τον ελληνικό λαό για όλα όσα προσέφερε και προσφέρει η Ελλάδα προς την Κύπρο. Η εξοχότατη Πρόεδρος Σακελαροπούλου θα βρίσκεται μαζί μας στην Κύπρο, στο πλαίσιο των εορτασμών για την 64^η επέτειο της ανακήρυξης της Κυπριακής Δημοκρατίας).

Με κοινό βηματισμό, με άριστη συνεργασία και διαρκή συνεννόηση, η Ελληνική Δημοκρατία στέκεται στο πλευρό της Κυπριακής Δημοκρατίας, για την επίτευξη των στόχων μας. Άμεση και πρώτη μας επιδίωξη είναι η επανεκκίνηση διαπραγματεύσεων για συνολική επίλυση του Κυπριακού Προβλήματος,  στη βάση των σχετικών Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Η τοποθέτηση του Έλληνα Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ αντανακλά τη βούληση και την επίσημη θέση και της δικής μας πλευράς: η συζήτηση πρέπει να γίνει στη βάση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, με μια κυριαρχία, μια ιθαγένεια και μια διεθνή προσωπικότητα. Η σαφής επισήμανση του Πρωθυπουργού ότι η τουρκική θέση περί δυο κρατών δεν αποτελεί λύση, βρίσκει το σύνολο της κυπριακής πολιτικής ηγεσίας και των Ελλήνων της Κύπρου σε απόλυτη ταύτιση. Χαιρετίζουμε τις απαντήσεις που δόθηκαν στον Τούρκο Πρόεδρο και παράλληλα επιβεβαιώνουμε την ετοιμότητα και την προσήλωση μας για θετική συμβολή προς την κατεύθυνση μιας λύσης στο πλαίσιο της διεθνούς νομιμότητας.

Όσο η Τουρκία εμμένει στις αδιάλλακτες θέσεις της, τόσο εμείς οφείλουμε να εντείνουμε τις προσπάθειές μας και να αναλαμβάνουμε συνεχώς πρωτοβουλίες.

Η συμφωνημένη βάση λύσης της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, αποτελεί το μόνο πλαίσιο και τη μόνη συνθήκη, για να οικοδομήσουμε ένα βιώσιμο και κοινό μέλλον για τις επόμενες γενιές Κυπρίων: Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων, Μαρωνιτών, Αρμενίων και Λατίνων.

Αναγνωρίζουμε πλήρως τις δυσκολίες και δεν τρέφουμε αυταπάτες. Έχουμε επίγνωση των δεδομένων και των κινδύνων. Ταυτόχρονα, έχουμε ελάχιστο χρέος να πράξουμε ό,τι είναι δυνατόν για να δώσουμε ελπίδα και προοπτική για ένα καλύτερο αύριο. Για να οδηγηθούμε στο δρόμο της ειρήνης και της προοπτικής χρειαζόμαστε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος, απαλλαγμένο από παράνομα κατοχικά στρατεύματα και αναχρονιστικές εγγυήσεις. Ένα κράτος ελεύθερο, με διασφαλισμένα τα ανθρώπινα δικαιώματα για όλους τους νόμιμους κατοίκους του. Μόνη έγνοια μας, η διαμόρφωση ενός προτύπου που θα αποτελεί φωτεινό παράδειγμα για εμάς και κυρίως τις μελλοντικές γενιές. Αυτή την Κύπρο θέλουμε και γι’ αυτήν προσπαθούμε: Την Κύπρο της ειρήνης, της ευημερίας, της ανάπτυξης και της εξέλιξης. 

Σε μια δύσκολη γεωπολιτικά περίοδο που διάγουμε, με τους πολέμους που μαίνονται και με τα ιδιαίτερα ανησυχητικά και δυσάρεστα γεγονότα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, δίνουμε το παρόν και καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια ούτως ώστε η Κύπρος να καταστεί πυλώνας ασφάλειας και σταθερότητας, τόσο για την «γειτονιά» μας, όσο και ευρύτερα.

Κυρίες και κύριοι, φίλες και φίλοι,

Εδώ και πολλούς μήνες μια μεγάλη ομάδα αξιόλογων ανθρώπων από το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, σε συνεργασία με στελέχη της Βουλής των Αντιπροσώπων, αλλά και τα μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής της Έκθεσης διεκπεραίωσαν ενδελεχή έρευνα σε πρωτογενές και δευτερογενές υλικό, συνεργάστηκαν με τους μουσειογράφους της έκθεσης, δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς και μεμονωμένους πολίτες για να έχουμε σήμερα αυτό το εξαιρετικό αποτέλεσμα, το οποίο καταμαρτυρεί τις πληγές που παραμένουν ακόμα ανοικτές στη μαρτυρική πατρίδα μας. Πρόσφυγες, εγκλωβισμένοι, αιχμάλωτοι, αγνοούμενοι, πόνος, πόνος και όλεθρος για 50 χρόνια. Ένα το μήνυμα: Δεν ξεχνάμε, αγωνιζόμαστε. Δεν ξεχνάμε και εργαζόμαστε μέχρι να διασφαλίσουμε τη λύτρωση και το μέλλον που αξίζει στην πατρίδα μας, στην Κύπρο μας. Ολόψυχα ευχαριστώ όλες και όλους για την απαράμιλλη αφοσίωση, την μεθοδική εργασία και τον άρτιο επιστημονικό σχεδιασμό και την υλοποίηση της έκθεσης αυτής.

Κλείνω, με το έργο ψυχής του Κυριάκου Χαραλαμπίδη. Στο δεύτερο μέρος της σύνθεσης, όπου ο ποιητής αυτοσχολιάζεται αναφορικά με το ομώνυμο ποίημα «Αιγιαλούσης επίσκεψις», διαβάζουμε: «[…] ο άνθρωπος αληθινά γνωρίζει τον εαυτό του με το διάδημα της μνήμηςˑ αυτή τον ποιεί βασιλέα. Ώστε η απάλειψη της μνήμης μαρτυρεί τους στενόκαρδους, που δεν μπορούν να κοιτάξουν τον άλλο καταπρόσωπο. Άμποτε να είχαν και οι δυο το σθένος να ειπούν: Αυτά που γίνηκαν είναι καταχωρισμένα βαθιά μέσα στη μνήμη, που πολιτογραφεί τον πόνο του ανθρώπου. Δεν παραγράφονται ως πόνοςˑ ανήκουν στο κοινό ταμείο των λαών». Δεν ξεχνούμε, φίλες και φίλοι. Και να θέλουμε δεν μπορούμε…

Δεν ξεχνούμε, συνεχίζουμε να αγωνιζόμαστε. Για την ειρήνη. Για την λύτρωση. Την απελευθέρωση. Την επανένωση. Τη μια και αδιαίρετη πατρίδα για εμάς και τα παιδιά μας. Για όλους τους Κυπρίους. Αυτό είναι το καθήκον μας. Αυτό πρέπει να παραδώσουμε ως Πολιτεία. Γι’ αυτό συνεχίζουμε και θα συνεχίσουμε να προσπαθούμε μέχρι το τέλος, τη δικαίωση.

Σας ευχαριστώ.

(Το κείμενο ως απεστάλη από τη Βουλή των Αντιπροσώπων)