Ανακοινωθέντα

Σαράντα ένα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την παράνομη ανακήρυξη του ψευδοκράτους στις 15 Νοεμβρίου το 1983, μέσω του οποίου η Τουρκία επιχείρησε να εδραιώσει και να νομιμοποιήσει στην ουσία τα τετελεσμένα της βάρβαρης εισβολής και της συνεχιζόμενης εδώ και 50 χρόνια κατοχής. Μια ενέργεια που αποδείκνυε στην πράξη τους μακροχρόνιους σχεδιασμούς της  Άγκυρας στην Κύπρο μέσω της ισχυρής στρατιωτικής της παρουσίας, τις πολιτικές της παρεμβάσεις, την οικονομική εξάρτηση, τη χειραγώγηση των Τουρκοκυπρίων μέσω της παιδείας και της θρησκείας, τον καθορισμό της καθημερινότητάς τους.

Η 15^η Νοεμβρίου 1983 δεν είναι μόνο μια θλιβερή ημερομηνία. Είναι η απόπειρα επισημοποίησης και νομιμοποίησης της κατοχής, αλλά και της ληξιαρχικής διχοτόμησης της πατρίδας μας, κάτι το οποίο, φυσικά, δεν θα επιτρέψουμε και ποτέ δεν θα δεχθούμε.  Εξάλλου, δεν μπορεί να παραχθεί Δίκαιο μέσα από παράνομες ενέργειες, και το ψευδοκράτος, ως προϊόν κατάφωρης παραβίασης του διεθνούς δικαίου και βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ως προϊόν της παράνομης τουρκικής εισβολής και της συνεχιζόμενης κατοχής, δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αποτελέσει στοιχείο της βιώσιμης και λειτουργικής λύσης που επιδιώκουμε. Πολύ απλά, επαναλαμβάνω, και είναι κάτι που όλοι θα πρέπει να αξιοποιούμε και να χρησιμοποιούμε στην επιχειρηματολογία μας, από μια έκνομη, παράνομη ενέργεια δεν δύναται να παραχθεί Δίκαιο.

Την ίδια στιγμή, η θλιβερή επέτειος του ψευδοκράτους, αλλά και όλα αυτά που προηγήθηκαν το Καλοκαίρι του 1974 με το προδοτικό πραξικόπημα και τη βάρβαρη τουρκική εισβολή, και τις συνέπειες βιώνουμε εδώ και 50 χρόνια, καταδεικνύουν, ανάμεσα σε άλλα, και τους κινδύνους του απαράδεκτου στάτους κβο που θέλουμε να τερματίσουμε γιατί –επιτρέψτε μου να το επαναλάβω, είναι η έντονη πεποίθησή μου– πρόκειται για μια μόνιμη εστία απειλής για το παρόν και το μέλλον της χώρας μας. Δεν υπάρχουν παγωμένες διενέξεις όπως αποδεικνύεται στη γειτονιά μας. Και η σημερινή απαράδεκτη κατάσταση πραγμάτων δεν μας επιτρέπει να αξιοποιήσουμε στην ολότητα τις δυνατότητες και τις προοπτικές της χώρας μας.

Και ακριβώς, η σημερινή εκδήλωση για καταδίκη της παράνομης ανακήρυξης του ψευδοκράτους είναι εξόχως σημαντική. Είμαστε όλοι εδώ, όχι μόνο, για να καταδικάσουμε με τον πλέον έντονο τρόπο την ανακήρυξη του ψευδοκράτους, αλλά, και για να διατρανώσουμε την αποφασιστικότητά μας να πράξουμε ό,τι είναι αναγκαίο, ό,τι είναι δυνατόν, για να τερματίσουμε το παράνομο στάτους κβο μέσα από την επίλυση του Κυπριακού, μέσα από την απελευθέρωση και την επανένωση της πατρίδας μας.

Σημαντική συνιστώσα της προσπάθειάς μας είναι αναμφίβολα το διεθνές δίκαιο. Η έκβαση του αγώνα μας αντανακλά, αν θέλετε, και στην ίδια τη διεθνή ικανότητα που έχει υποχρέωση να προστατεύσει τις βασικές αρχές του Δικαίου, όπως πολύ ορθά πράττει σε παρόμοιες περιπτώσεις που βιώνουμε σήμερα, με την παράνομη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία που δεν διαφέρει καθόλου από την παράνομη τουρκική εισβολή στην Κύπρο και τη συνεχιζόμενη κατοχή. Της διεθνούς κοινότητας, η οποία έχει την ευθύνη και υποχρέωση να προστατεύσει την ελευθερία των λαών απέναντι στους κάθε φύσεως και προσελεύσεως επιβολείς και σφετεριστές.   

Πέραν, όμως, του διεθνούς δικαίου και της βαρύτητάς του σε ένα άναρχο διεθνές σύστημα, στο οποίο καλούμαστε ως ένα μικρό κράτος να λειτουργούμε καθημερινά, στην προμετωπίδα της διεθνούς εκστρατείας που διεξάγουμε για τη δημιουργία των προϋποθέσεων για επίλυση του Κυπριακού, και λαμβάνοντας υπόψιν ότι εκείνο που καθορίζει τις αποφάσεις και τις κινήσεις των κρατών είναι η εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους, σε αυτό το πλαίσιο είναι και η δική μας προσπάθεια και ο αναβαθμισμένος ρόλος της Κυπριακής Δημοκρατίας –ό,τι πιο πολύτιμο διαθέτουμε από το 1960, και σε μια τέτοια εκδήλωση καταδίκης της ανακήρυξης του ψευδοκράτους αντιλαμβανόμαστε ακόμη περισσότερο τη σημασία της Κυπριακής Δημοκρατίας, της διαφύλαξης και της ενίσχυσης της υπόστασης της–  σαν αποτέλεσμα της στρατηγικής που ακολουθούμε, για να εδραιώσουμε, με πράξεις και όχι με ευχολόγια, τη χώρα μας ως πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας σε μια περιοχή ιδιαίτερης γεωστρατηγικής σημασίας, όπως είναι η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της ευρύτερης Μέσης Ανατολής.

Η Κυπριακή Δημοκρατία, και αυτό δεν είναι δική μας εκτίμηση, αναβαθμίζεται διεθνώς, πορεύεται με αυτοπεποίθηση και κερδίζει τη διεθνή αναγνώριση ως αξιόπιστος συνομιλητής, έντιμος διαμεσολαβητής, πολύτιμος συνεργάτης και δημιουργικός εταίρος. Αξιοποιούμε την ευρωπαϊκή μας ιδιότητα, –φέτος είναι η σημαντική επέτειος των 20 χρόνων από την ένταξη μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Να θυμίσω ότι όταν ξεκίνησε αυτή η προσπάθεια για ένταξη κάποιοι αμφισβητούσαν ακόμη και την ίδια τη δυνατότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας να γίνει κράτος μέλος της ΕΕ χωρίς την επίλυση του Κυπριακού– θεσμοθετούμε τις εξαιρετικές μας σχέσεις με όλα τα γειτονικά κράτη, διευρύνουμε τους παράγοντες ισχύος της χώρας μας, αυξάνουμε το διπλωματικό μας αποτύπωμα και δημιουργούμε στρατηγικές συνέργειες που μας βοηθούν να δραστηριοποιούμαστε μακριά από φοβικά σύνδρομα του παρελθόντος, σε ένα διεθνές περιβάλλον που το χαρακτηρίζει η αστάθεια και η αβεβαιότητα και η στρατηγική όλων των κρατών, ειδικότερα των μεγάλων κρατών, για εξυπηρέτηση πρωτίστως των συμφερόντων τους.

Και η στρατηγική που ακολουθούμε, αναμφίβολα, ενισχύει και τις προσπάθειές μας για επίλυση του Κυπριακού, αλλά και την επιχειρηματολογία μας σε σχέση με το περιεχόμενο της λύσης του Κυπριακού και της ανάγκης, μέσα από μια τέτοια ενδεχόμενη εξέλιξη, ο ρόλος της Κυπριακής Δημοκρατίας στην περιοχή, όχι μόνο να διατηρηθεί, αλλά να ενισχυθεί σαφώς περισσότερο.  

Σε αυτό το πλαίσιο, από την πρώτη μέρα ανάληψης των καθηκόντων μας, εργαζόμαστε εντατικά και μεθοδικά προς την κατεύθυνση της επίλυσης του Κυπριακού μέσα από τη δημιουργία των αναγκαίων προϋποθέσεων για επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών, πάντα στη βάση του διαπραγματευτικού κεκτημένου και των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας, με απόλυτο σεβασμό στις αρχές και αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Και ναι, γνωρίζω από πρώτο χέρι τις δυσκολίες, τα εμπόδια και τις απογοητεύσεις, αλλά, παρόλα αυτά, παραμένω αισιόδοξος, οφείλω και έχω υποχρέωση πρωτίστως προς όλους εσάς να παραμείνω αισιόδοξος ότι οι προσπάθειές μας θα έχουν ουσιαστικό αποτέλεσμα. Είναι, εξάλλου, χάρη και στις δικές μας πρωτοβουλίες πρωτίστως που ο Γενικός Γραμματέας (ΓΓ) των Ηνωμένων Εθνών (ΗΕ) έχει κάνει τα πρώτα βήματα, ώστε το Κυπριακό να τεθεί ξανά σε τροχιά διαπραγματεύσεων, πρώτα με τον διορισμό προσωπικής του απεσταλμένης και στη συνέχεια με την άτυπη συνάντηση στη Νέα Υόρκη. Η σταθερή μας επιμονή για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, τα μονομερή μέτρα που εφαρμόσαμε ως Κυπριακή Δημοκρατία και η ετοιμότητά μας για εποικοδομητική προσέγγιση σε σχέση με τα ευρωτουρκικά αναγνωρίζονται από όλους ως έμπρακτες και ουσιαστικές κινήσεις για τη δημιουργία των προϋποθέσεων, για να φτάσουμε στο ζητούμενο, που είναι η επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων για επίλυση του Κυπριακού στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου.

Με το ίδιο εποικοδομητικό πνεύμα εργαζόμαστε σήμερα και χαίρομαιγια  αυτά που άκουσα από τον ΓΓ των ΗΕ στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν, γιανα υλοποιηθούν τα συμφωνηθέντα στο άτυπο δείπνο της Νέας Υόρκης και, ειδικότερα, η πραγματοποίηση της άτυπης διευρυμένης συνάντησης, υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα. Σε αυτή τη μεγάλη προσπάθεια δεν είμαστε μόνοι. Έχουμε τη σταθερή υποστήριξη πρωτίστως της Ελλάδας, των εταίρων μας στην ΕΕ και των θεσμών της ΕΕ, αλλά και τρίτων χωρών, ειδικότερα Μονίμων Μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ που αναγνωρίζουν το έμπρακτο και ειλικρινές ενδιαφέρον μας για την επίλυση του Κυπριακού και τον ρόλο της χώρας μας στην περιοχή.

Και θα ήθελα απόψε να αξιοποιήσω την ευκαιρία, για να επαναλάβω για μια ακόμη φορά ενώπιον σας ότι θα τιμήσω μέχρι τέλους τον όρο εντολής που έλαβα από τον κυπριακό λαό με την εκλογή μου στο ύπατο αξίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Θα εξαντλήσω κάθε διαπραγματευτικό περιθώριο για τη δημιουργία των προϋποθέσεων για την απελευθέρωση και επανένωση της πατρίδας μας, για επίλυση του Κυπριακού, που αποτελεί τον κορυφαίο στόχο όλων μας. Αυτή είναι η υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητά μας, ώστε να παραδώσουμε στα παιδιά μας και τις μελλοντικές γενιές μια πατρίδα ελεύθερη, χωρίς στρατό κατοχής και συρματοπλέγματα. 

Αγαπητοί εκπρόσωποι κατεχόμενων Δήμων και Κοινοτήτων, μέχρι να πετύχουμε τον ύψιστο στόχο της απελευθέρωσης και επανένωσης της πατρίδας μας, το κράτος θα συνεχίσει να είναι δίπλα στον προσφυγικό μας κόσμο, με προσήλωση, με συνέπεια, αλλά και με σεβασμό. Γνωρίζω πολύ καλά πως ό,τι και αν πράξουμε από πλευράς εκτελεστικής εξουσίας τίποτα δεν μπορεί να απαλύνει τον πόνο της κατοχής, του να είσαι μακριά από το σπίτι σου, τις πατρογονικές σου εστίες, για μισό και πλέον αιώνα, αλλά είναι ελάχιστο χρέος της πολιτείας να στηρίζει τους ανθρώπους που ξεσπιτώθηκαν με τη βία των όπλων και να τους προσφέρει –τουλάχιστον αυτή είναι μια υποχρέωσή μας προς όλους τους πολίτες αυτού του τόπου– το ανθρώπινο δικαίωμα για αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο.

Όπως γνωρίζετε πολύ καλά –είναι εδώ ο Υπουργός Εσωτερικών και η Υφυπουργός Πολιτισμού–  η προσφυγική πολιτική βρίσκεται στην προμετωπίδα των δράσεών μας, ώστε να δώσουμε λύσεις σε διαχρονικά προβλήματα και στρεβλώσεις. Και είναι ακριβώς σε αυτό το πλαίσιο που από την αρχή της διακυβέρνησης πήραμε αποφάσεις για θέματα που αφορούν στο σύνολο του προσφυγικού κόσμου, αγγίζοντας διαχρονικές παθογένειες και στρεβλώσεις.

Δεν προσφέρεται ούτε η μέρα ούτε ο χώρος για λεπτομερή απολογισμό όλων αυτών που πράξαμε σε σχέση με την προσφυγική μας πολιτική. Να θυμίσω πολύ τηλεγραφικά ότι σε μια από τις πρώτες μας αποφάσεις, με πρωτοβουλία του Υπουργού Εσωτερικών:

• Εξαγγείλαμε και θέσαμε σε εφαρμογή το Σχέδιο ΚτίΖΩ, υλοποιώντας τη μεγαλύτερη στεγαστική παρέμβαση που έγινε ποτέ από το κράτος.
• Και πάλι με πρωτοβουλία του Υπουργού Εσωτερικών προχωρήσαμε σε δραστική και ολιστική επικαιροποίηση της διαχείρισης των τουρκοκυπριακών περιουσιών, ώστε επιτέλους να διατίθενται στη βάση συγκεκριμένων αξιοκρατικών κριτηρίων.
• Επίσης, αυτή την περίοδο βρισκόμαστε στο στάδιο αναθεώρησης των κριτηρίων των στεγαστικών σχεδίων της Υπηρεσίας Μέριμνας και Αποκατάστασης Εκτοπισθέντων, ώστε να έχουμε περισσότερους δικαιούχους και να ανταποκρινόμαστε σαφώς πιο γρήγορα. Γνωρίζουμε πολύ καλά για τις καθυστερήσεις που υπάρχουν.
• Υπενθυμίζω ακόμα πως από την 1^η Ιανουαρίου τέθηκε σε ισχύ η απόφασή μας για την οριζόντια αύξηση των επιδομάτων ενοικίου που παραχωρούνται σε εκτοπισθέντες και παθόντες, ενώ,
• πολύ σημαντική είναι και η πρόσφατη απόφαση για διεύρυνση των κριτηρίων του Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών για εξασφάλιση χρηματοδότησης για ανακαινίσεις και αναβαθμίσεις οικιών, διεύρυνση της επιδότησης επιτοκίου για στεγαστικά δάνεια, καθώς και αύξηση του ποσού δανειοδότησης για σπουδές.

Όλα αυτά είναι το ελάχιστο, είναι μια ηθική υποχρέωση που έχουμε ως Πολιτεία έναντι του προσφυγικού κόσμου. Και θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι θα συνεχίσουμε προς αυτή την κατεύθυνση. Το επόμενο διάστημα θα ανακοινώσουμε νέες ουσιαστικές παρεμβάσεις από πλευράς της Πολιτείας σε σχέση με τον προσφυγικό μας κόσμο, για να αντιμετωπίσουμε, δυστυχώς, στρεβλώσεις που υπάρχουν αυτά τα 50 χρόνια.

Πενήντα χρόνια μετά το προδοτικό πραξικόπημα και τη βάρβαρη τουρκική εισβολή, 41 χρόνια από την ανακήρυξη του ψευδοκράτους, αγωνιζόμαστε με όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας, ενισχύοντας τους παράγοντες ισχύος της χώρας μας, πολλές φορές για να πετύχουμε τα στοιχειώδη. Αυτό που για τους πολίτες άλλων χωρών, ιδιαίτερα της ΕΕ, είναι αυτονόητο, εμείς θα πρέπει να προσπαθήσουμε, να αγωνιστούμε, για να το κατακτήσουμε. Αυτό είναι το μεγάλο τίμημα της παρανομίας, την οποία βιώνουμε για μισό αιώνα σαν αποτέλεσμα της τουρκικής κατοχής.

Επιτρέψτε μου, αγαπητοί δήμαρχοι και πρόεδροι των κοινοτήτων, προτού ολοκληρώσω, να σας συγχαρώ για την πρόσφατη εκλογή σας. Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι το κράτος, η Κυβέρνηση, και εγώ προσωπικά, ο Υπουργός Εσωτερικών, το σύνολο του Υπουργικού Συμβουλίου, θα είμαστε δίπλα σας, ώστε αυτή η μεγάλη αυτή προσπάθεια να καρποφορήσει.

Γνωρίζω πολύ καλά ότι όλοι εσείς, οι τοπικοί άρχοντες των κατεχόμενων περιοχών μας, δραστηριοποιείστε σε ένα εξαιρετικά δυσχερές περιβάλλον μιας και οι δημότες σας είναι διάσπαρτοι σε όλη την ελεύθερη Κύπρο. Υπό αυτή την έννοια, ανάμεσα σε πολλά άλλα, είστε και ο συνδετικός κρίκος των εκτοπισμένων μας με τους τόπους καταγωγής τους, γεγονός που καθιστά τον ρόλο σας όχι μόνον πολύτιμο, αλλά και ιδιαίτερα καθοριστικό. Με απόλυτη ειλικρίνεια, και βλέποντάς σας όλους στα μάτια, αντλώ δύναμη από το δικό σας ενδιαφέρον, την καθημερινότητα, τις δράσεις σας για το Κυπριακό και μοιράζομαι μαζί σας την ανεξάντλητη αγωνία για το αύριο της πατρίδας μας και για το δικαίωμα των παιδιών μας να ζήσουν σε μια χώρα που θα τους προσφέρει το ελάχιστο. Μια χώρα που θα τους προσφέρει συνθήκες ασφάλειας και ευημερίας. Αυτή η κοινή μας επιδίωξη είναι το νήμα που ενώνει τον βηματισμό μας και μας επιτρέπει να κοιτάζουμε το μέλλον, παρά τα προβλήματα και τις προκλήσεις, με αισιοδοξία και με αυτοπεποίθηση. Και είμαι βέβαιος, είμαι απόλυτα ρεαλιστής, ότι μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις προσκλήσεις και, ναι, βγούμε νικητές, να απελευθερώσουμε την πατρίδα μας, να επανενώσουμε τον τόπο μας. Το τείχος της διαίρεσης, το τείχος που προκάλεσε η εισβολή και η συνεχιζόμενη κατοχή δεν είναι αδιαπέραστο  ενόσω εμείς, όλοι μαζί, κρατάμε αναμμένη τη φλόγα της ελπίδας και της προοπτικής.

(ΡΜ/ΕΑθ)