Ανακοινωθέντα

Με αισθήματα βαθιάς συγκίνησης και εθνικής υπερηφάνειας συγκεντρωθήκαμε σήμερα εδώ, για να αποδώσουμε τη δέουσα τιμή στην αγωνίστρια του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-59 Νίτσα Χατζηγεωργίου και στους ήρωες Στέλιο Μαυρομμάτη, Γιαννάκη Αθανασίου και Κώστα Κωνσταντινίδη, οι οποίοι καταδικάσθηκαν σε θάνατο δι’ απαγχονισμού στον βωμό της ελευθερίας κατά τη διάρκεια του αγώνα.

Ταυτόχρονα, τιμάμε τη μνήμη του πεσόντος στις διακοινοτικές συγκρούσεις του 1963-64, Τότη Αρτεμίδη και του πεσόντος κατά την τουρκική εισβολή το 1974, Βάσου Μενελάου Ρωμανού. Και οι δυο υπήρξαν λαμπροί αθλητές του Σωματείου της Ένωσις Νέων Αγίου Δομετίου (ΕΝΑΔ), η οποία τιμά με συνέπεια και φέτος τη μνήμη των ηρώων-μελών της, οι οποίοι με την ηρωική τους θυσία  πέρασαν στην αιωνιότητα, προσφέροντας τη ζωή τους στο ιερό θυσιαστήριο των αγώνων της πατρίδας μας.

Σήμερα στεκόμαστε με δέος και ευγνωμοσύνη μπροστά στην αγωνίστρια Νίτσα Χατζηγεωργίου, μια αγωνίστρια που αφιέρωσε τη ζωή της στην πατρίδα. Το τρισάγιο που θα τελεσθεί στη μνήμη της Νίτσας Χατζηγεωργίου αποτελεί τον ελάχιστο φόρο τιμής που οφείλουμε ως Πολιτεία σε μια γυναίκα μαχήτρια, έναν φάρο θάρρους, αυταπάρνησης και ανιδιοτελούς αγάπης για την Κύπρο. Όλοι εμείς οφείλουμε να κρατήσουμε έτσι άσβεστη τη μνήμη της, ως πρότυπο αφοσίωσης στην πατρίδα και, για να δικαιώσουμε την αξιοπρέπεια και την ανεκτίμητη συμβολή της στον απελευθερωτικό αγώνα.

Το 1955 η Νίτσα, μια νέα, όμορφη, φτωχή κοπέλα, μόλις 21 χρονών, εργαζόταν ως κομμώτρια στο κέντρο της Λευκωσίας. Με την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα το 1955, με νεανικό ενθουσιασμό και μοναδικό της κίνητρο την αγάπη για την πατρίδα, εντάχθηκε στο δυναμικό της ΕΟΚΑ. Εκμεταλλευόμενη τον χώρο εργασίας της, από όπου εξυπηρετούσε Άγγλους και Αγγλίδες, μπορούσε να εκμαιεύει χρήσιμες πληροφορίες και να τις μεταφέρει στην Οργάνωση. Παράλληλα, διακινούσε και απέκρυπτε υλικό του αγώνα και συνεργαζόταν με άλλους αγωνιστές που δρούσαν στην περιοχή του  Αγίου Δομετίου, αλλά και στη Λευκωσία ευρύτερα.

Με την πάροδο του χρόνου, η Νίτσα απέδειξε ότι ήταν μια ικανότατη πράκτορας που χειριζόταν πανέξυπνα και υπεράνω υποψίας τους Άγγλους. Λάμβανε επίσης μέρος σε άλλες ακόμη πιο επικίνδυνες αποστολές. Η Νίτσα Χατζηγεωργίου ήταν το άτομο που ειδοποίησε την ΕΟΚΑ για τις κινήσεις των Άγγλων πρακτόρων που ήρθαν στην Κύπρο από το Λονδίνο, για να εντοπίσουν τον τόπο διαμονής του Αρχηγού Διγενή, και ως αποτέλεσμα δύο εξ αυτών εκτελέστηκαν από μέλη της ΕΟΚΑ.

Η Νίτσα, αψηφώντας τον κίνδυνο, έθετε τον εαυτό της ως «δόλωμα» για απαγωγές Άγγλων και ανταλλαγές τους με κρατούμενους αγωνιστές της ΕΟΚΑ, αποδεικνύοντας ότι η ανδρεία και η προσφορά δεν έχουν φύλο και όρια. Μια άκρως επικίνδυνη αποστολή πήρε άσχημη τροπή και έμελλε να είναι η τελευταία της. Το αρχικό σχέδιο να υπνωτίσει και να παραδώσει στα χέρια των συναγωνιστών της έναν Άγγλο αξιωματικό της αεροπορίας δεν είχε αίσιο τέλος. Μετά από ανταλλαγή πυροβολισμών μέσα στο σπίτι της Νίτσας ο αξιωματικός έπεσε νεκρός.

Από εκείνη την στιγμή, ξεκίνησε ένας ατελείωτος Γολγοθάς για τη Νίτσα, η οποία πιστή στα ιδανικά του αγώνα και ακλόνητη στον όρκο της δεν προδίδει κανέναν, παρά τα φρικτά βασανιστήρια που υπέστη. Μεταφέρθηκε από τους Άγγλους στα μπουντρούμια της Ομορφίτας, καθώς ο ισχυρισμός της ότι δεν είχε ανάμειξη και ότι εισέβαλαν εν αγνοία της οι αγωνιστές της ΕΟΚΑ στο σπίτι, δεν γινόταν πιστευτός. Χωρίς να περάσει από οποιαδήποτε δικαστική διαδικασία βασανίστηκε, εξευτελιστικέ, υποσιτίστηκε για μέρες, αλλά δεν λύγησε. Λόγω της τραγικής κατάστασης, στην οποία έφτασε η υγεία της μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο, και μόλις συνήλθε κάπως μεταφέρθηκε στις Κεντρικές Φυλακές, ως η πολιτική κρατουμένη με τον αριθμό «3».

Το τέλος του Αγώνα της δίνει πίσω την ελευθερία της, αλλά η ζωή της δεν ήταν όπως θα περίμενε κανείς. Αντιμετωπίζεται με καχυποψία, η δράση της στον Αγώνα δεν αναγνωρίζεται από κανέναν, και ζει περιφρονημένη, στην απομόνωση. Μοναδικό στήριγμά της η ηλικιωμένη μητέρα της.

Στις 11 του Μάρτη του 1968, σε ηλικία μόλις 37 ετών, η Νίτσα εντοπίστηκε νεκρή στο κρεβάτι της από τη μητέρα της, κρατώντας μία Καινή Διαθήκη. Παρά τις αρχικές εκτιμήσεις που απέδωσαν τον θάνατο της σε αυτοχειρία, ο ιατροδικαστής, που διενήργησε τη νεκροτομή, αποφάνθηκε ξεκάθαρα ότι πρόκειται για στραγγαλισμό. Το έγκλημα του θανάτου της δυστυχώς παραμένει ανεξιχνίαστο.

Όμως, όταν λίγα χρόνια αργότερα, ο τάφος της στο «Κοιμητήριο Αγίου Δομετίου», όπως και πολλών άλλων, καταστράφηκε, στο πλαίσιο εργασιών επέκτασης του χώρου, κάποιοι συναγωνιστές της φρόντισαν να μαζέψουν ένα μέρος των οστών της και να τα διατηρήσουν σε οστεοφυλάκιο στο Νέο Κοιμητήριο Λευκωσίας.

Η αγωνιστική φυσιογνωμία της Νίτσας Χατζηγεωργίου αδικήθηκε κατάφωρα όσο ήταν εν ζωή, αλλά και μετά θάνατον. Όμως, η Ένωσις Νέων Αγίου Δοµετίου (ΕΝΑΔ) φρόντισε να αναδείξει τη δράση της και την αξιοσέβαστη, άδολη προσφορά της προς την πατρίδα, διατηρώντας άσβεστη τη μνήμη, τις αξίες και τα ιδανικά της. Η ανιδιοτέλεια, το πάθος της για ελευθερία και η αφοσίωσή της στο όραμα μιας ελεύθερης Κύπρου, παραμένουν φωτεινά παραδείγματα για τις νεότερες γενιές. 

Μέσα από την αγάπη φίλων και συγγενών στήθηκε η προτομή της Νίτσας στην πρόσοψη του σωματείου της ΕΝΑΔ, όπου, όπως και φέτος, τιμάται κάθε χρόνο η μνήμη της.

Κυρίες και κύριοι, 

Ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας της ΕΟΚΑ έγραψε με χρυσές σελίδες τη σύγχρονη ιστορία του τόπου μας, χάρις στον απαράμιλλο ηρωισμό των αγωνιστών και την έμπρακτη αγάπη προς την πατρίδα και το δικαίωμα στη διαβίωση.

Η Κυπριακή Δημοκρατία, όμως, 50 και πλέον χρόνια τώρα παλεύει για ελευθερία και δικαίωση. Δοκιμάζεται, όπως και τότε δοκιμάστηκαν, οι αξίες της φιλοπατρίας, της συλλογικότητας, της αλληλεγγύης και της ανιδιοτέλειας.

Πενήντα χρόνια μετά την τουρκική εισβολή και κατοχή του νησιού μας, στόχος μας είναι η απελευθέρωση της πατρίδας μας, χωρίς κατοχικούς στρατούς και επεμβατικά δικαιώματα άλλων χωρών, με διασφαλισμένα τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες όλων των νόμιμων κατοίκων.

Η Κυβέρνηση καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια μέσω της διπλωματικής οδού και του ειρηνικού πάντοτε διαλόγου για την επίτευξη μιας δίκαιης, λειτουργικής και βιώσιμης λύσης, η οποία θα εδράζεται στα περί Κύπρου Ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, στις αρχές της διεθνούς νομιμότητας και στο ευρωπαϊκό κεκτημένο. Στο πλαίσιο αυτό, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης μεταβαίνει στη Γενεύη, όπου θα λάβει χώρα η άτυπη διευρυμένη συνάντηση για το Κυπριακό, με σαφή στόχο: την άρση του αδιεξόδου των συνομιλιών και την επανεκκίνηση της διαδικασίας από εκεί όπου διακόπηκε το 2017.

Παρακάμπτοντας την τουρκική αδιαλλαξία, θα πράξουμε ό,τι είναι δυνατόν από δικής μας πλευράς για τερματισμό της κατοχής και επανένωση της πατρίδας μας. Μόνο έτσι θα δικαιώσουμε αγωνίστριες όπως τη Νίτσα Χατζηγεωργίου, όπως και κάθε ήρωα, που πρόσφεραν την ίδια τους τη ζωή για έναν σκοπό ανώτερο και ιερό, για την πατρίδα. Η θυσία τους θα φωτίζει πάντοτε τον δρόμο της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας του λαού μας.

Αιωνία τους η μνήμη.

(ΕΚ/ΕΑθ/ΜΣ)