Ανακοινωθέντα

Το Τμήμα Ευρείας Συνθέσεως του ΕΔΑΔ εξέδωσε σήμερα Τρίτη, 29 Ιανουαρίου 2019, απόφαση στην υπόθεση Guzelyurtlu and others v. Cyprus and Turkey.

Η υπόθεση αφορά στη δολοφονία τριών μελών της οικογένειας Guzelyurtlu (πατέρας, μητέρα και θυγατέρα), Κύπριων πολιτών, τουρκοκυπριακής κοινότητας, στις 15.1.2005 στον αυτοκινητόδρομο Λευκωσίας – Λάρνακας. Οι αιτητές ισχυρίστηκαν παραβίαση του Άρθρου 2 (δικαίωμα στη ζωή) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (από τούδε «η Σύμβαση») καθώς υπήρξαν κατά την άποψή τους, ελλείψεις στην επάρκεια των ερευνών, τόσο της Κύπρου όσο και της Τουρκίας. Περαιτέρω, ισχυρίστηκαν ότι τα δύο κράτη καθ ών η αίτηση, (δη, Κύπρος και Τουρκία) δεν συνεργάστηκαν μεταξύ τους, ούτως ώστε η δολοφονία των συγγενών τους να διερευνηθεί επαρκώς και να προσαχθούν ενώπιον της δικαιοσύνης οι υπεύθυνοι.

Μετά τη δολοφονία διεξήχθησαν δύο παράλληλες αστυνομικές διερευνήσεις: μία από την Αστυνομία της Δημοκρατίας και μια δεύτερη από την «αστυνομία» των κατεχομένων. Η διερεύνηση της Αστυνομίας κατέληξε σε οκτώ υπόπτους για τους οποίους εκδόθηκαν εθνικά και ευρωπαϊκά εντάλματα σύλληψης, και αργότερα εστάλη στην Τουρκία, μέσω Αθηνών, αίτημα έκδοσής τους στη Δημοκρατία, δεδομένου ότι αυτοί, μετά τη δολοφονία, διέφυγαν στα κατεχόμενα και ένας εξ αυτών στην Τουρκία. Η συνδρομή των Ηνωμένων Εθνών είχε ζητηθεί προκειμένου να παραδοθούν οι ύποπτοι στη Δημοκρατία. Η διερεύνηση των κατεχομένων κατέληξε στη σύλληψη των υπόπτων, αλλά ελλείψει μαρτυρίας αυτοί αφέθηκαν ελεύθεροι και δεν διώχθηκαν ποινικώς. Η «αστυνομία» των κατεχομένων ζήτησε τη συνδρομή των Ηνωμένων Εθνών για να τους βοηθήσει να συνεργαστούν με τις κυπριακές Αρχές προκειμένου να τους παραδοθεί όλη η μαρτυρία που συνέλεξε η Αστυνομία με σκοπό να δικάσουν τους υπόπτους σε δικαστήρια των κατεχομένων.

Καμία συμφωνία δεν επήλθε μεταξύ της Δημοκρατίας και των κατεχομένων. Από το 2008 και οι δύο αστυνομικές διερευνήσεις έχουν σταματήσει: η Αστυνομία της Κύπρου περιμένει να της παραδοθούν οι ύποπτοι για να δικαστούν στα δικαστήρια της Δημοκρατίας και η «αστυνομία» των κατεχομένων περιμένει να της παραδοθεί το ανακριτικό υλικό που συνέλεξε η Αστυνομία Κύπρου για να δικαστούν στα δικαστήρια των κατεχομένων.

Το Τρίτο Τμήμα του ΕΔΑΔ, στις 4 Απριλίου 2017, είχε εκδώσει απόφαση κατά την οποία διέγνωσε παραβίαση του Άρθρου 2 της Σύμβασης (δικαίωμα στη ζωή) γιατί τα κράτη καθ ών η αίτηση δεν συνεργάστηκαν μεταξύ τους, παραβιάζοντας έτσι την υποχρέωσή τους για αποτελεσματική διερεύνηση της δολοφονίας των συγγενών των αιτητών. Όσον αφορά στην ευθύνη της Δημοκρατίας, ο εθνικός Δικαστής, Γεώργιος Σεργίδης και ο Δικαστής της Ανδόρας, Pastor Vilanova εξέδωσαν μειοψηφούσα γνώμη.

Στις 18 Σεπτεμβρίου 2018 πενταμελές Τμήμα του ΕΔΑΔ αποδέχθηκε το αίτημα της Κύπρου και της Τουρκίας όπως η υπόθεση παραπεμφθεί για εκδίκαση στο Τμήμα Ευρείας Συνθέσεως του Δικαστηρίου. Δημόσια ακρόαση της υπόθεσης ενώπιον του Τμήματος Ευρείας Συνθέσεως του Δικαστηρίου διεξήχθη στις 28 Μαρτίου 2018. Στην ακρόαση την Κύπρο εκπροσώπησε ο Γενικός Εισαγγελέας κ. Κώστας Κληρίδης, ως ο εκπρόσωπος της Κυβέρνησης στις Διαδικασίες του ΕΔΑΔ και οι Clare Montgomery QC, Jessica Jones, Barrister και η κα Θεοδώρα Χριστοδουλίδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α.

Με τη σημερινή του Απόφαση, το Τμήμα Ευρείας Συνθέσεως του ΕΔΑΔ απεφάνθη ότι οι κυπριακές Αρχές χρησιμοποίησαν όλα τα μέσα που είχαν εύλογα στη διάθεσή τους για να πετύχουν την παράδοση/έκδοση των υπόπτων από την Τουρκία. Η άρνηση της Δημοκρατίας να παραδώσει στις αρχές των κατεχομένων ή/και στην Τουρκία το μαρτυρικό υλικό που είχε συλλέξει μέσα στα πλαίσια της δικής της διερεύνησης και η παράλειψή της να μεταφέρει στις "αρχές" των κατεχομένων ή στην Τουρκία την όλη ποινική διαδικασία, δεν αποτελούσε παραβίαση της διαδικαστικής της υποχρέωσης για συνεργασία δυνάμει του Άρθρου 2 της Σύμβασης. Όσον αφορά οποιαδήποτε υποχρέωση της Δημοκρατίας για συμμετοχή της σε άλλες, εναλλακτικές μορφές συνεργασίας που είχε εισηγηθεί η UNFICYP, αυτές, κατά το Δικαστήριο, δεν φαίνεται να είχαν επαρκή νομική βάση, είτε σε εθνικό είτε σε διεθνές επίπεδο. Υπό το φως των ανωτέρω, το Τμήμα Ευρείας Συνθέσεως έκρινε (με πλειοψηφία 15 ψήφων υπέρ και 2 κατά) ότι όσον αφορά στην Κύπρο, δεν υπήρξε οποιαδήποτε παραβίαση του Άρθρου 2 της Σύμβασης.

Όσον αφορά στην ευθύνη της Τουρκίας, το Τμήμα Ευρείας Συνθέσεως παρατήρησε ότι, υπό τις περιστάσεις, αυτή δεν κατέβαλε την ελάχιστη δυνατή προσπάθεια, και ως εκ τούτου δεν συμμορφώθηκε με την υποχρέωσή της να συνεργαστεί με την Κυπριακή Δημοκρατία για την αποτελεσματική διερεύνηση της δολοφονίας των συγγενών των αιτητών. Υπήρξε συνεπώς ομόφωνα εύρημα παραβίασης της διαδικαστικής της υποχρέωσης για συνεργασία δυνάμει του Άρθρου 2 της Σύμβασης.

Το Τμήμα Ευρείας Συνθέσεως διέταξε την Τουρκία να πληρώσει μη χρηματική ζημία σε κάθε ένα από τους αιτητές ύψους 8,500 ευρώ και δικηγορικά έξοδα.

Η Απόφαση του Τμήματος Ευρείας Συνθέσεως είναι τελική.

(ΑΧ/EI)