Ανακοινωθέντα

Με συναίσθηση ιστορικού χρέους μαζευτήκαμε σήμερα στον Ιερό Ναό Αγίου Χαραλάμπους της ακριτικής Κοινότητας Πηγαινιών για να αποδώσουμε τον οφειλόμενο φόρο τιμής στη μνήμη των ηρωικά πεσόντων, που στη διάρκεια της τουρκοκυπριακής ανταρσίας του 1963 και αργότερα της τουρκικής εισβολής του 1974, πρόσφεραν τη ζωή τους για την προάσπιση της ελευθερίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Κύπρου. 

Συγκεντρωμένοι σήμερα εδώ, εκφράζουμε σεμνά και ταπεινά την ευγνωμοσύνη και τον σεβασμό μας, απέναντι σε όλους όσοι θυσιάστηκαν για την πατρίδα και σε όσους ακόμα αγνοούνται, διατηρώντας παράλληλα αναλλοίωτη την ιστορική μας μνήμη, την πίστη και την αποφασιστικότητα να συνεχίσουμε με υπευθυνότητα και ομοψυχία τον αγώνα μας για απελευθέρωση και επανένωση του νησιού μας.

Το 1960 η νεοσύστατη τότε Κυπριακή Δημοκρατία ξεκινούσε την ιστορική της διαδρομή στη βάση των συμφωνιών Ζυρίχης – Λονδίνου, δημιουργώντας προσδοκίες αρμονικής συνύπαρξης των κατοίκων του νησιού. Οι ισορροπίες όμως που δημιουργήθηκαν διαταράχτηκαν σύντομα. 

Η δημιουργία τουρκικού θύλακα στην περιοχή της Τηλλυρίας, ο οποίος είχε ως βάση τα παραθαλάσσια χωριά Κόκκινα και Μανσούρα, αποτελούσε ουσιαστικά προγεφύρωμα της Τουρκίας στην Κύπρο, αφού της έδινε τη δυνατότητα να αποστέλλει, μέσω άμεσης θαλάσσιας σύνδεσης, πολεμικό υλικό και άνδρες στο νησί. 

Ο κίνδυνος για επέκταση του θύλακα ήταν άμεσος και οι τουρκικές προκλήσεις εμφανείς και συνεχείς από τον Δεκέμβριο του 1963. Οι Τούρκοι επεξέτειναν το προγεφύρωμά τους, θέτοντας υπό τον έλεγχό τους μεγαλύτερη έκταση και οδικές αρτηρίες, που χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι της περιοχής. Γι’ αυτό τέθηκε επιτακτικά θέμα ασφάλειας των Ελληνοκυπρίων της περιοχής. Η Εθνική Φρουρά και μαζί της πολλοί εθελοντές προσπάθησαν να εξουδετερώσουν τον ισχυρό θύλακα Μανσούρας – Κοκκίνων και πολέμησαν ηρωικά για να ματαιώσουν τα σχέδια των Τούρκων. Ενώ η μαχητικότητα και ο ηρωισμός των υπερασπιστών της Τηλλυρίας έστελνε ενθαρρυντικά μηνύματα και οι Τούρκοι άρχισαν να υποχωρούν, η Τουρκία με την πολεμική της αεροπορία βομβάρδισε ολόκληρη την περιοχή, από τον Ξερό μέχρι τον Πύργο. Χρησιμοποιώντας σύγχρονο για την εποχή οπλισμό και βόμβες ναπάλμ, η Τουρκία πλήττει θέσεις της Εθνικής Φρουράς και κατοικημένες περιοχές. Τα σφοδρά πυρά και οι αλλεπάλληλες εμπρηστικές εκρήξεις επιφέρουν καταστροφικές συνέπειες τόσο στις κατοικημένες περιοχές όσο και στο μοναδικό φυσικό περιβάλλον της περιοχής. Η τουρκική αεροπορία κτυπά την Πόλη Χρυσοχούς, τα χωριά Γιαλιά, Λίμνη, Παχύαμμο και Πωμό. Στη συνέχεια, επιτίθεται εναντίον των χωριών Πύργου και Γουδίου. Από τις επιθέσεις δεν γλίτωσαν ούτε σχολεία, ούτε εκκλησίες αλλά ούτε και το νοσοκομείο του Παχύαμμου, το οποίο έφερε τα διακριτικά σημεία του Ερυθρού Σταυρού. 

Περισσότεροι από 50 Ελληνοκύπριοι, ανάμεσα στους οποίους και αρκετοί άμαχοι, βρήκαν τραγικό θάνατο, ενώ εκατοντάδες ήταν οι τραυματίες. Η καταστροφή σημάδεψε την αγία γη της Τηλλυρίας από άκρη σε άκρη. 

Δέκα χρόνια αργότερα έφθασε ένα ακόμα τραγικό καλοκαίρι που σημάδεψε ανεξίτηλα τη σύγχρονη ιστορία του τόπου μας. Η Τουρκία εκμεταλλευόμενη το προδοτικό πραξικόπημα εφάρμοσε τα διχοτομικά της σχέδια σε βάρος της Κύπρου. Η βάρβαρη τουρκική εισβολή, σκόρπισε παντού τον θάνατο και την καταστροφή με ολέθριες και ανυπολόγιστες μέχρι σήμερα συνέπειες. Οι νεκροί, οι αγνοούμενοι, οι ηρωικοί μας εγκλωβισμένοι, οι χιλιάδες συμπατριώτες μας, που έγιναν πρόσφυγες στην ίδια τους την πατρίδα, η συνεχιζόμενη παράνομη κατοχή των πατρογονικών εδαφών μας, ο εποικισμός και η καταστροφή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, συνθέτουν με δραματικό τρόπο το πικρό σκηνικό του κυπριακού προβλήματος.

Η μικρή Κοινότητα των Πηγαινιών είχε τη δική της σημαντική συμβολή στους αγώνες της πατρίδας και ως εκ τούτου μετρά τις δικές της ανθρώπινες απώλειες στον βωμό της ελευθερίας και του καθήκοντος. Ανάμεσά τους και άμαχοι, αθώα μικρά παιδιά, που το νήμα της ζωής τους κόπηκε τόσο άδικα και αναπάντεχα. 

Σήμερα μνημονεύουμε και τιμούμε τους Αντωνίου Ανδρέα, Σάββα Λοϊζου, Παύλο Μαυρογένους, Κρίνο Χαραλάμπους, καθώς επίσης τους Μάρθα και Κώστα Χαραλάμπους και Γεωργία Νικολάου.

Ο Ανδρέας Αντωνίου γεννήθηκε στις 13 Απριλίου το 1955 στα Πηγαίνια. Ήταν ο πρωτότοκος από τα πέντε παιδιά του Αντώνη και της Ευφροσύνης Αντωνίου. Κατατάγηκε στην Εθνική Φρουρά το 1973 και υπηρέτησε το 251 Τάγμα Πεζικού στην Κερύνεια. Έπεσε μαχόμενος κατά την τουρκική εισβολή του 1974. Η τύχη του, ωστόσο, αγνοείτο μέχρι πρόσφατα, που τα οστά του ανευρέθηκαν σε ομαδικό τάφο, στο πλαίσιο των προσπαθειών της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων, και ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο DNA.

Ο Σάββας Λοϊζου γεννήθηκε στις 22 Φλεβάρη το 1947 στα Πηγαίνια και φοίτησε στο επτατάξιο Σχολείο του χωριού. Ήταν το τρίτο από τα επτά παιδιά του Λοϊζου και της Στυλιανής Λοϊζου. Σε ηλικία 15 μόλις χρόνων εγκατέλειψε το χωριό και τη θαλπωρή της οικογενειακή εστίας και μετέβηκε στη Λευκωσία για να εργαστεί ως επιπλοποιός, ελπίζοντας να καταφέρει να δημιουργήσει τις συνθήκες μια καλύτερη ζωή. Όταν ολοκλήρωσε τη στρατιωτική του θητεία, επέστρεψε στο χωριό του, ενώ το 1967 καλείται ως κληρωτός στρατιώτης στις μάχες της Κοφίνου. Ο άτυχος Σάββας Λοϊζου έπεσε ηρωικά μαχόμενος στις 22 Ιουλίου 1974, κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής.

Ο Παύλος Μαυρογένους αποτελεί μια τραγική φιγούρα της λαίλαπας και της φρίκης του πολέμου. Νυμφευμένος με τη Σταυρούλα και πατέρας έξι παιδιών, σκοτώθηκε άνανδρα, όταν βρέθηκε στη μέση πυροβολισμών κατά την έξοδό του από το χωριό. Ο Παύλος Μαυρογένους υπηρετούσε ως εθνοφύλακας λόχου της περιοχής. Εν ώρα καθήκοντος και ενώ μετέβαινε με αστυνομικό όχημα, συνοδευόμενος από το Ιερέα της Κοινότητας και τον Σταθμάρχη του Κάτω Πύργου για να προσφέρουν βοήθεια στους υπόλοιπους Εθνοφύλακες, που βρίσκονταν στην περιοχή Πλατιάς Σχοινιάς, σκοτώνεται από τουρκική σφαίρα. Ήταν 16 Ιουνίου 1964.

Ο Κρίνος Χαραλάμπους, του οποίου το όνομα βρισκόταν μέχρι πρότινος στον μακρύ κατάλογο των αγνοουμένων, γεννήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου του 1955, στα Πηγαίνια. Έπεσε μαχόμενος κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής του 1974 στην περιοχή Αγίου Γεωργίου στην Κερύνεια. Τα οστά του ανευρέθηκαν σε ομαδικό τάφο στο γήπεδο Πράξανδρος Κερύνειας και ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο DNA. Τάφηκε με τιμές, που αρμόζουν σε ήρωες, οι οποίοι θυσιάστηκαν για την πατρίδα.

Τον Αύγουστο του 1964, η Μάρθα, σε ηλικία 48 χρόνων και ο υιός της Κώστας μόλις 8 ετών, έπεσαν άμαχοι από τουρκικά πυρά που βομβάρδιζαν την περιοχή, ενώ λίγες μέρες αργότερα, τον Σεπτέμβρη του ίδιου έτους, μια ξεχασμένη βόμβα γίνεται αιτία να χάσει τη ζωή του το 4 μηνών βρέφος, η Γεωργία Νικολάου, επιβεβαιώνοντας έτσι με τον πιο σκληρό τρόπο τις φρικτές και καταστροφικές συνέπειες, που επιφέρει ο πόλεμος στους ανθρώπους.    

Σήμερα 45 χρόνια μετά τα τραγικά γεγονότα του 1974, ο τόπος μας εξακολουθεί να βιώνει τις καταστροφικές συνέπειες της τουρκικής εισβολής.  Βασικός στόχος της Κυβέρνησης ήταν και παραμένει να οδηγηθούμε σε μια δίκαιη και βιώσιμη λύση, που θα μας απελευθερώνει από τον κατοχικό στρατό και θα επανενώνει την πατρίδα μας, απαλλάσσοντας την από το αναχρονιστικό σύστημα των εγγυήσεων. Η ελληνοκυπριακή πλευρά επαναλαμβάνει την ισχυρή της δέσμευση για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων και ουσιαστική εμπλοκή σε ένα εποικοδομητικό διάλογο εντός του πλαισίου που έθεσε ο ΓΓ του ΟΗΕ. Η Κύπρος, ως κράτος μέλος της ΕΕ, παραμένει απόλυτα προσηλωμένη στις αρχές και στις αξίες, που διέπουν το ευρωπαϊκό κεκτημένο, αλλά και στη βάση των αποφάσεων και των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών. Επιδιώκουμε μια λειτουργική λύση, που να είναι αποδεκτή από τον λαό να διασφαλίζει την ειρήνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία και την ευρωπαϊκή ταυτότητα του κράτους μας.

Πρώτιστη υποχρέωση, αλλά και ύψιστη τιμή σε όσους έδωσαν τη ζωή τους και σε όσους αγνοούνται ακόμα είναι να επανενώσουμε την πατρίδα μας, δημιουργώντας παράλληλα συνθήκες ασφάλειας και προοπτικές ευημερίας, ανάπτυξης και προόδου για όλους τους νόμιμους κατοίκους του τόπου μας. Μόνο έτσι θα εκπληρώσουμε το επιτακτικό μας χρέος απέναντι στους ήρωές μας. Μόνο έτσι θα δικαιωθούν οι θυσίες τους.

Ας είναι αιωνία η μνήμη τους και φωτεινός φάρος το παράδειγμά τους. Το μεγαλείο της θυσίας και της άδολης προσφοράς τους προς την πατρίδα να κατευθύνει την πορεία μας μέχρι την απελευθέρωση και την εθνική μας δικαίωση.

(ΜΑΚ)