Ανακοινωθέντα

Προσήλθαμε σήμερα εδώ, στην ηρωομάνα κοινότητα των Κανναβιών, για να μνημονεύσουμε και να τιμήσουμε τους αγωνιστές της ΕΟΚΑ Ανδρέα Πατσαλίδη και Χαράλαμπο Πεττεμερίδη, στο εθνικό μνημόσυνο που συνδιοργανώνουν το Κοινοτικό Συμβούλιο Κανναβιών, η Αθλητική Ένωση Κανναβιών και οι τιμημένες οικογένειες των ηρώων. Καθοδηγούμενοι από την ιστορική μας κληρονομιά, γινόμαστε σήμερα ταπεινοί προσκυνητές της μνήμης των δύο ηρωικών νέων από τα Καννάβια και, ταυτόχρονα, τιμούμε όλους τους ήρωες που θυσιάστηκαν για την πατρίδα, αναγνωρίζοντας το μεγαλείο της ψυχής τους. Η ιστορική μνήμη, αποτελεί σημαντικό παράγοντα ενίσχυσης των αγώνων κάθε λαού για ελευθερία και δικαιοσύνη. 

Κυρίες και κύριοι,

Ο Αγώνας της Εθνικής Οργάνωσης Κυπρίων Αγωνιστών, της θρυλικής  ΕΟΚΑ, ήταν μια άνιση αναμέτρηση με τους πανίσχυρους Άγγλους αποικιοκράτες, η οποία απέδειξε πως ο κόσμος της Κύπρου διέθετε τεράστια αποθέματα ψυχικής δύναμης, ώστε να υπερασπιστεί τα ιερά και τα δίκαιά του. Ο κυπριακός ελληνισμός, με τις ευλογίες του πολιτικού αρχηγού του Αγώνα Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και τη στρατιωτική καθοδήγηση του αρχηγού Διγενή, ανταποκρίθηκε με ενθουσιασμό στο κάλεσμα της πατρίδας. Με υψηλό φρόνημα, παιδιά και έφηβοι μαθητές οργάνωναν διαδηλώσεις, άνθρωποι απλοί, αγρότες, εργάτες, υπάλληλοι και φοιτητές μετατρέπονταν σε εμπειροπόλεμους αντάρτες, άλλοι έκρυβαν στα σπίτια τους καταζητούμενους αγωνιστές, νεαρές κοπέλες αποτελούσαν συνδέσμους και αναλάμβαναν επικίνδυνες αποστολές. Απειλές, κατ’ οίκον περιορισμοί,  έρευνες,  κρατητήρια, φυλακίσεις, βασανιστήρια και απαγχονισμοί, δεν κατάφεραν να μειώσουν την αγωνιστικότητα ούτε να κάμψουν το ηθικό του λαού μας.

Ανάμεσα στα παλληκάρια που εντάχθηκαν στην Οργάνωση από το ξεκίνημα του Αγώνα και έδωσαν τελικά τη ζωή τους για την πατρίδα, ήταν και οι τιμώμενοι σήμερα ήρωες Ανδρέας Πατσαλίδης και Χαράλαμπος Πεττεμερίδης.

Ο Χαράλαμπος Πεττεμερίδης γεννήθηκε στα Καννάβια  στις 21 Ιανουαρίου του 1934. Ήταν γιος του Ιωάννη και της Ανδριανής Πεττεμερίδη, οι οποίοι είχαν άλλα εφτά παιδιά. Ο Χαράλαμπος αποφοίτησε από το δημοτικό σχολείο του χωριού του και στη συνέχεια εργάστηκε αρχικά ως τραπεζοκόμος στην Κερύνεια και αργότερα ως παντοπώλης στον Αμίαντο. Η ανατροφή του, η αγάπη του για την Ελλάδα και ο πόθος του για την ελευθερία, τον οδήγησαν γρήγορα στις τάξεις της ΕΟΚΑ. Ανέπτυξε την κύρια δράση του στην περιφέρεια Πιτσιλιάς, όπου είχε στενή συνεργασία με τους αντάρτες της περιοχής, τους οποίους φιλοξενούσε και στο κρησφύγετο που κατασκεύασε στο σπίτι του. Τον Ιούνιο του 1958 συνελήφθη και ανακρινόταν από τους αποικιοκράτες για 35 ολόκληρες μέρες στα ανακριτήρια των Πλατρών, όπου δεν λύγισε και δεν ομολόγησε κανένα μυστικό της Οργάνωσης. Όταν αφέθηκε ελεύθερος, ο Χαράλαμπος συνέχισε απτόητος τη δράση του και ανέβηκε αντάρτης στα βουνά, όπου κατασκεύασε κρησφύγετο απέναντι από το χωριό του, στο οποίο έμεναν και άλλοι συναγωνιστές του.

Στις 6 Οκτωβρίου του 1958, ακριβώς 61 χρόνια από σήμερα, ο ήρωας πήρε εντολή και, μαζί με τρεις συναγωνιστές του, έστησαν ενέδρα εναντίον των Άγγλων, κοντά στο χωριό Σαράντι, σε τοποθεσία νοτιοδυτικά των Κανναβιών. Τοποθέτησαν στον δρόμο μια νάρκη, την οποία είχαν συνδέσει με όλμο που στερέωσαν σε δέντρο, ώστε με την έκρηξη της νάρκης να κτυπηθεί το προπορευόμενο αυτοκίνητο, ενώ με την έκρηξη του όλμου να ακινητοποιηθούν όσα αυτοκίνητα θα το ακολουθούσαν. Κατά την ενέδρα, κτυπήθηκαν δυο στρατιωτικά αυτοκίνητα γεμάτα ΄Αγγλους στρατιώτες, τα οποία πλησίασαν τον χώρο με σβησμένα τα φώτα. Στην υποχώρηση, ο Χαράλαμπος Πεττεμερίδης κτυπήθηκε θανάσιμα από στρατιώτες τρίτου αυτοκινήτου.

Το σώμα του ήρωα εντοπίστηκε την επόμενη μέρα. Η τιμημένη σύζυγός του Ελένη, η οποία στην κηδεία του τραγούδησε δικούς της στίχους υμνώντας τον ήρωα σύζυγό της, συνέχισε την προσφορά της οικογένειας Πεττεμερίδη στον Αγώνα, μέχρι τέλους.

Ο έτερος ήρωας της κοινότητας Ανδρέας Πατσαλίδης γεννήθηκε στα Καννάβια στις 14 Αυγούστου του 1932. Ήταν το πρωτότοκο παιδί εξαμελούς οικογένειας, με γονείς τον Αλέξανδρο και τη Μαρία Πατσαλίδη. Μετά τη φοίτηση του στο δημοτικό σχολείο Κανναβιών, μπήκε από μικρός στη βιοπάλη και εργαζόταν αρχικά στον Αμίαντο και αργότερα στον Δασικό Σταθμό στα Πλατάνια. Από τα εφηβικά του χρόνια ήταν αναμεμιγμένος στον αγώνα για το κοινό καλό, αφού ήταν από τους πρωτεργάτες της ίδρυσης συντεχνίας για προάσπιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων.

Ο Ανδρέας, δεν μπορούσε παρά να ανταποκριθεί άμεσα στο κάλεσμα της πατρίδας για ελευθερία και μυήθηκε από νωρίς στην ΕΟΚΑ, στις τάξεις της οποίας ανέπτυξε πλούσια εθνική δράση, συνεργαζόμενος με τους τοπικούς υπεύθυνους της Οργάνωσης και με τις ανταρτικές ομάδες της περιοχής του. Πήρε μέρος, μαζί με τον ήρωα Κώστα Αναξαγόρα και άλλους συναγωνιστές του, στην αφαίρεση ασυρμάτων από τον Δασικό Σταθμό Πλατανιών και στην επίθεση εναντίον του σταθμού αυτού, ενώ συμμετείχε και σε αποστολές της ομάδας του ήρωα Χρίστου Τσιάρτα. Μαζί με τη σύζυγό του Μαρία, απέκρυπτε οπλισμό και πολεμοφόδια και φιλοξενούσε αντάρτες, στο σπίτι τους στο χωριό Κούρδαλι. Για περισσότερη ασφάλεια των ανταρτών που φιλοξενούσε, δοκίμασε να σκάψει στο σπίτι του κρησφύγετο, αλλά δεν μπόρεσε, επειδή το έδαφος ήταν ακατάλληλο.

Η ομάδα των ανταρτών που φιλοξενούσε ο Πατσαλίδης στο σπίτι του τη μέρα του θανάτου του, στις 20 Ιουνίου του 1958, είχε ως αποστολή της τη διερεύνηση τρόπου κατασκευής κρησφύγετου αλλά και την ανατίναξη μιας κοντινής γέφυρας με νάρκη. Ενώ ο Ανδρέας εξηγούσε τη χρήση και τον τρόπο πυροδότησης της νάρκης στους συναγωνιστές του Κώστα Αναξαγόρα από τα Σπήλια, Παναγιώτη Γεωργιάδη από τα Λειβάδια και Αλέκο Κωνσταντίνου από την Κακοπετριά, αυτή εξερράγη στα χέρια τους και τους σκότωσε, καταστρέφοντας και το σπίτι. Ως εκ θαύματος γλίτωσε η σύζυγος του ήρωα, Ειρήνη, που ήταν στον τέταρτο μήνα της εγκυμοσύνης της, και η κόρη τους Μαρία, που ήταν μόλις δεκαέξι μηνών. Είναι συγκλονιστική η αφήγηση της Ειρήνης Πατσαλίδη: «Κρατούσα το παιδί μου στην αγκαλιά μου και περίμενα να σταματήσουν να πέφτουν τα κεραμίδια μπροστά μου, για να απομακρυνθώ. Πρώτος, πριν από τον αγγλικό στρατό, κατέφθασε ο αδελφός μου Κυριάκος και αργότερα ο λοχίας Δήμος Βοσκαρίδης, συνεργάτης του συζύγου μου, ο οποίος μάζεψε και εξαφάνισε τα όπλα τους με τη βοήθεια της αδελφής μου και έτσι γλιτώσαμε τουλάχιστον τον οπλισμό». Λίγους μήνες μετά, η ηρωική σύζυγος γέννησε το δεύτερο παιδί του Ανδρέα, το οποίο πήρε το όνομα του τιμημένου του πατέρα.

Η 20^η Ιουνίου του 1958, γράφτηκε με χρυσά γράμματα στις σελίδες του ανεπανάληπτου εκείνου Αγώνα, ως άλλη μια ημερομηνία θυσίας, ως μια ημερομηνία ηρωικού θανάτου άλλων τεσσάρων ατρόμητων παλικαριών της ΕΟΚΑ.

Συμπατριώτισσες και συμπατριώτες,

Ο απελευθερωτικός Αγώνας του 1955-59 ήταν ένα έπος ψυχής, που γράφτηκε με τον ιδρώτα και το αίμα αγωνιστών της ελευθερίας όπως ο Ανδρέας Πατσαλίδης και ο Χαράλαμπος Πεττεμερίδης, οι οποίοι με τη θυσία τους μας δίδαξαν ότι ο άνθρωπος καταξιώνεται μόνο όταν διασώζει την αξιοπρέπειά του και αγωνίζεται για την ελευθερία και το κοινό καλό.

Δυστυχώς, ο Αγώνας αυτός δεν έφερε αυτό που πραγματικά επιζητούσαν οι αγωνιστές και επιθυμούσε ο λαός. Όμως, με τη συνθήκη Ζυρίχης–Λονδίνου που υπογράφτηκε με το τέλος του Αγώνα, απαλλάχτηκε η πατρίδα μας από τον αγγλικό ζυγό και ιδρύθηκε η Κυπριακή Δημοκρατία, που αποτέλεσε το στήριγμα στις δύσκολες ώρες που πέρασε η πατρίδα μας από τότε μέχρι σήμερα.

Τα τραγικά δικά μας λάθη που ακολούθησαν τον μεγάλο Αγώνα, με αποκορύφωμα  το προδοτικό πραξικόπημα του 1974, έδωσαν την ευκαιρία στην επεκτατική Τουρκία να υλοποιήσει την από καιρό σχεδιαζόμενη εισβολή της στα εδάφη μας. Σήμερα, 61 χρόνια μετά την ηρωική θυσία των Πεττεμερίδη και Πατσαλίδη και 45 χρόνια μετά την τουρκική εισβολή, μεγάλο μέρος της πατρίδας μας εξακολουθεί να βρίσκεται υπό κατοχή. Η Τουρκία επιδεικνύει εδώ και δεκαετίες την ίδια αδιάλλακτη στάση και συνεχίζει τον σφετερισμό των περιουσιών μας, την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τον εποικισμό, την καταστροφή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και την αξίωση μόνιμης παρουσίας τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο, περιφρονώντας το ευρωπαϊκό κεκτημένο και αγνοώντας το διεθνές δίκαιο.

Έχουμε τονίσει πολλές φορές ότι είναι δεδομένη η βούληση της δικής μας πλευράς για την επανέναρξη του διαλόγου, με την ίδια αποφασιστικότητα και καλή διάθεση που επιδείξαμε μέχρι σήμερα. Απαραίτητη προϋπόθεση για να διασφαλιστεί η θετική έκβαση των διαπραγματεύσεων, είναι η δημιουργία συνθηκών που θα επιτρέψουν τη διεξαγωγή ενός διαλόγου στη βάση του αλληλοσεβασμού και της καλής θέλησης. Όπως τόνισε και ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας από το βήμα της πρόσφατης Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, η πλευρά μας δεν πρόκειται να δεχθεί τη διπλωματία των κανονιοφόρων, τις τακτικές εκβιασμού και τις προσπάθειες εξαναγκασμού μας σε διαπραγμάτευση υπό απειλή, επισημαίνοντας ταυτόχρονα την πλήρη αφοσίωση και στήριξή μας στη νέα προσπάθεια του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, για συνέχιση της διαδικασίας από το σημείο που σταμάτησε στο Κραν Μοντάνα. Ο Πρόεδρος, σημείωσε, ακόμα, ότι τα τελευταία 45 χρόνια αναλαμβάνουμε τις ίδιες θετικές πρωτοβουλίες με σκοπό να τερματίσουμε το απαράδεκτο στάτους κβο και να επιτύχουμε μια διαρκή ειρήνη και σταθερότητα στην πατρίδα μας, προσθέτοντας ότι, παρά τις ειλικρινείς προσπάθειες και τη διαχρονικά εποικοδομητική εμπλοκή μας προς την κατεύθυνση αυτή, η Κύπρος εξακολουθεί να παραμένει η τελευταία διαιρεμένη χώρα της Ευρώπης.

Επιπρόσθετα, εκτός από τις προσπάθειές μας για επανεκκίνηση των συνομιλιών, εργαζόμαστε μεθοδικά για να αναδείξουμε τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η πατρίδα μας στην ευρύτερη περιοχή. Χτίζουμε σημαντικότατες και πολυεπίπεδες συνεργασίες, μέσα από τις οποίες η Κύπρος κατακτά αναβαθμισμένη γεωπολιτική αξία, αποτελώντας παράγοντα σταθερότητας στην ευαίσθητη περιοχή μας. Είναι ακριβώς αυτές τις σχέσεις και συνεργασίες και αυτό τον αναβαθμισμένο μας ρόλο που αξιοποιούμε για να υποδείξουμε διεθνώς ότι η συνεχιζόμενη παραβίαση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία, αποτελεί κίνηση ξεκάθαρης περιφρόνησης του διεθνούς δικαίου. Οι αντιδράσεις του διεθνούς παράγοντα ήταν θετικές, ωστόσο αναμένουμε και πιο έμπρακτα τη λήψη μέτρων που θα προκαλέσουν κόστος στην κατοχική δύναμη. Σε αυτό το σημείο, δεν μπορώ να μην αναφερθώ στη σταθερή στήριξη της Ελλάδας και την άριστη συνεργασία των δύο κρατών για την από κοινού αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζει ευρύτερα ο Ελληνισμός.

Κυρίες και κύριοι,

Για την επίτευξη των στόχων μας, πέρα από τις προσπάθειές μας σε τοπικό και διεθνές επίπεδο, οφείλουμε να έχουμε ως στηρίγματα τις παρακαταθήκες των ηρώων μας, τις θυσίες του λαού μας, την ιστορία και την παράδοσή μας. Οφείλουμε, επίσης, όλοι, πολιτική ηγεσία και λαός, να είμαστε μονοιασμένοι, αφού η καθολική ενότητα αποτελεί προϋπόθεση για να οδηγηθούμε στην απαλλαγή από την κατοχή και στην ελευθερία. Αυτή είναι η υποχρέωσή μας έναντι όσων έδωσαν τη ζωή τους για την πατρίδα. Οι θρυλικοί αγωνιστές της ΕΟΚΑ, αλλά και όλοι οι ήρωές μας, με τη θυσία τους απαιτούν να παραδώσουμε στην επόμενη γενιά μια πατρίδα πραγματικά ελεύθερη. Αφουγκραζόμενοι τα μηνύματα της ηρωικής θυσίας των μνημονευόμενων σήμερα ηρώων μας Ανδρέα Πατσαλίδη και Χαράλαμπου Πεττεμερίδη, ας προχωρήσουμε μονοιασμένοι για ελευθερία και δικαιοσύνη.

Ας είναι αιώνια η μνήμη τους.

_____________

ΜΑΚ/ΣΧ