Οι λεγόμενες προεδρικές εκλογές στα κατεχόμενα στις 11 Οκτωβρίου 2020

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 

 

1. Εισαγωγή

1.2. Οι προηγούμενες «προεδρικές εκλογές»

2. Οι «προεδρικές εκλογές» του 2020

2.1. Οι θέσεις των υποψηφίων

2.1.1. Μουσταφά Ακιντζί

2.1.2. Τουφάν Έρχουρμαν

2.1.3. Ερσίν Τατάρ

2.1.4. Κουτρέτ Όζερσαϊ

2.1.5. Σερντάρ Ντενκτάς

2.1.6. Ερχάν Αρικλί

3. Δημοσκοπήσεις

3.1. Η εταιρεία Γκεζιτζί

3.2. Η εφημερίδα Kıbrıs Postası

3.3. Η εφημερίδα Detay

3.4. Η εταιρεία Redborder

3.5. Η έρευνα του CMIRS

4. Συμπέρασμα

 

 __________________________

 

1. Εισαγωγή

Διεξάγεται στις 11 Οκτωβρίου 2020 στα κατεχόμενα ο πρώτος γύρος της αναβληθείσας[1] «εκλογικής» αναμέτρησης για ανάδειξη του επόμενου Τουρκοκύπριου ηγέτη, ο οποίος θα διαδεχθεί τον Μουσταφά Ακιντζί. Οι «προεδρικές εκλογές» διεξάγονται κάθε πέντε χρόνια και σε περίπτωση που κανένας υποψήφιος δεν εξασφαλίσει την απαραίτητη πλειοψηφία του 50% για να εκλεγεί από τον πρώτο γύρο, ο δεύτερος γύρος διεξάγεται εφτά μέρες αργότερα, ανάμεσα στους υποψήφιους που έλαβαν τα ψηλότερα ποσοστά κατά τον πρώτο γύρο[2]. Σύμφωνα με το «σύνταγμα», για να θέσει κάποιος υποψηφιότητα πρέπει να πληροί τα προσόντα που απαιτούνται για να εκλεγεί «βουλευτής», να είναι απόφοιτος σχολής ανώτατης εκπαίδευσης, να έχει συμπληρώσει το 35^ο έτος, να είναι και οι δύο γονείς του Τούρκοι, να είναι «πολίτης» της «ΤΔΒΚ» και να έχει την μόνιμη κατοικία του στην Κύπρο τα τελευταία πέντε χρόνια[3]. Δικαίωμα ψήφου έχουν όλοι οι «πολίτες» της «ΤΔΒΚ» που συμπλήρωσαν το 18^ο έτος.

Σκοπός του παρόντος σημειώματος είναι μια σύντομη ανασκόπηση των «προεδρικών εκλογών» του παρελθόντος, η παρουσίαση των βασικών υποψηφίων και των θέσεων τους κυρίως σε ότι αφορά το Κυπριακό και τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και μια προσπάθεια ερμηνείας του πιθανού αποτελέσματος που θα προκύψει.  

1.2. Οι προηγούμενες «προεδρικές εκλογές»[4]

Βασικό χαρακτηριστικό των «προεδρικών εκλογών» στα κατεχόμενα είναι, βεβαίως, η επί σειρά δεκαετιών κυριαρχία του Ραούφ Ντενκτάς.  Η παρουσία του Ντενκτάς στην ηγεσία των Τουρκοκυπρίων τερματίστηκε το 2005, οπόταν και δεν διεκδίκησε τις «εκλογές», αφού ήξερε ότι δεν απολάμβανε της στήριξης της κυβέρνησης της Άγκυρας. Ακολουθεί μια σύντομη αναδρομή στα αποτελέσματα των «προεδρικών εκλογών» του παρελθόντος με αναφορά στους βασικούς υποψήφιους, τα ποσοστά που έλαβαν, τον αριθμό των ψηφοφόρων και τα ποσοστά προσέλευσης στις κάλπες.

Κατά την πρώτη αναμέτρηση που έγινε στις 20 Ιουνίου 1976 νικητής είχε αναδειχθεί από τον πρώτο γύρο ο υποψήφιος του Κόμματος Εθνικής Ενότητας (UBP), Ραούφ Ντενκτάς με ποσοστό 76,6% (41,242 ψήφοι), έναντι 21,8% (11,739 ψήφοι) του βασικού του αντιπάλου, υποψήφιου του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος (CTP), Αχμέτ Μιτχάτ Μπερμπέρογλου. Οι εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι τότε ήταν 75,781 και το ποσοστό προσέλευσης στις κάλπες 74,8%.

Η δεύτερη αναμέτρηση για εκλογή «προέδρου» διεξήχθη στις 28 Ιουνίου 1981 με νικητή και πάλι από τον πρώτο γύρο τον υποψήφιο του UBP, Ραούφ Ντενκτάς με ποσοστό 51,7% (36,386 ψήφοι), έναντι 30,5% (21,483 ψήφοι) του βασικού του αντιπάλου, υποψήφιου του Κόμματος Κοινοτικής Απελευθέρωσης (ΤΚΡ), Ζιγιά Ριζκί και 12,7% (8,958 ψήφοι) του υποψήφιου του CTP, Οζκέρ Οζγκιούρ. Οι εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι τότε ήταν 84,693 και το ποσοστό προσέλευσης στις κάλπες 88,6%.

Ο «ανεξάρτητος», πλέον, υποψήφιος Ραούφ Ντενκτάς κέρδισε και τις «προεδρικές εκλογές» που διεξήχθησαν στις 9 Ιουνίου 1985 με 70,22% (55,349 ψήφοι), έναντι 18,28% (14,412 ψήφοι) του υποψήφιου του CTP Οζκέρ Οζγκιούρ και 9,54% (7,520) του υποψήφιου του ΤΚΡ Αλπάι Ντουρντουράν. Οι εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι τότε ήταν 94,277 και το ποσοστό προσέλευσης στις κάλπες 85,7%.

Ο Ντενκτάς κέρδισε ως «ανεξάρτητος» υποψήφιος και τις «προεδρικές εκλογές» που  έγιναν στις 22 Απριλίου 1990 με ποσοστό 66,7% (61,404 ψήφοι), έναντι 32,1% (29,568 ψήφοι) του βασικού του αντίπαλου, επίσης ανεξάρτητου υποψήφιου Ισμαήλ Μπόζκουρτ. Στις «εκλογές» αυτές οι εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι ανήλθαν στις 101,172 και το ποσοστό προσέλευσης στις κάλπες στο 93,48%.

Η πέμπτη αναμέτρηση για τις «προεδρικές εκλογές», που ανέδειξε νικητή και πάλι τον «ανεξάρτητο υποψήφιο» Ραούφ Ντενκτάς, διεξήχθη σε δύο γύρους, κάτι που συνέβαινε για πρώτη φορά στην ιστορία της τουρκοκυπριακής κοινότητας.  Ο πρώτος γύρος διεξήχθη στις 15 Απριλίου 1995, με τους τέσσερις βασικούς υποψήφιους να λαμβάνουν τα ακόλουθα ποσοστά: Ντενκτάς 40,4% (37,563 ψήφοι), Ντερβίς Έρογλου (υποψήφιος UBP) 24,1% (22,450 ψήφοι), Οζκιέρ Οζκιούρ (υποψήφιος CTP) 19% (17,627 ψήφοι) και Μουσταφά Ακιντζί (υποψήφιος ΤΚΡ) 14.2% (13,233 ψήφοι). Οι εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι ανήλθαν στις 113,398, ενώ το ποσοστό συμμετοχής μειώθηκε σε σύγκριση με την αναμέτρηση του 1990 πέφτοντας στο 85,13%.

Στον δεύτερο γύρο που διεξήχθη στις 22 Απριλίου 1995, ο Ντενκτάς επικράτησε του Έρογλου με 62,5% (53,235 ψήφοι), έναντι 37,5% (31,972 ψήφοι). Το ποσοστό προσέλευσης στην κάλπη μειώθηκε κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με τον πρώτο γύρο (80,12%).

Σε δύο γύρους θα έπρεπε να διεξαχθούν και οι «προεδρικές εκλογές» το 2000, αφού στον πρώτο γύρο που έγινε στις 15 Απριλίου 2000, με 126,675 εγγεγραμμένους ψηφοφόρους και ποσοστό συμμετοχής 81,02%, ο Ραούφ Ντενκτάς έλαβε 43,67% (42,820 ψήφοι), έναντι 30,14% (29,555 ψήφοι) του Ντερβίς Έρογλου, 11,70% (11,469 ψήφοι) του Μουσταφά Ακιντζί και 10,03% (9,834 ψήφοι) του Μεχμέτ Αλί Ταλάτ. Κατόπιν πιέσεων εκ μέρους της Άγκυρας, ωστόσο, ο Έρογλου αποσύρθηκε από την διεκδίκηση της «προεδρίας», στην οποία αναδείχθηκε και πάλι ο Ντενκτάς χωρίς να χρειαστεί δεύτερος γύρος. Χαρακτηριστική για τους λόγους της απόσυρσης του Έρογλου ήταν, για παράδειγμα, η αναφορά της τουρκικής εφημερίδας Hürriyet[5], η οποία είχε γράψει τότε ότι η ανοικτή στήριξη εκ μέρους της Τουρκίας προς την υποψηφιότητα Ντενκτάς επηρέασε στην απόσυρση του Έρογλου. Η τουρκική εφημερίδα ανέφερε μάλιστα ότι σε δήλωσή του στην Σμύρνη κατά την ημέρα διεξαγωγής των «εκλογών» στα κατεχόμενα, ο τότε Υπουργός Προεδρίας της Τουρκίας Αρμόδιος για Κυπριακές Υποθέσεις, Σουκρού Σινά Γκιουρέλ είχε πει ότι «ελπίζουμε ότι θα συνεχίσει τα καθήκοντά του ο πρόεδρος Ντενκτάς».

Η έβδομη αναμέτρηση στο πλαίσιο των «προεδρικών εκλογών» στα κατεχόμενα διεξήχθη στις 17 Απριλίου 2005 με νικητή τον υποψήφιο του CTP Μεχμέτ Αλί Ταλάτ με 55,59% (55,945 ψήφοι), έναντι 22,73% (22,874 ψήφοι) του Ντερβίς Έρογλου και 13,22% (13,302 ψήφοι) του Μουσταφά Αραμπατζίογλου, υποψήφιου του Δημοκρατικού Κόμματος (DP). Αξιοσημείωτο σε αυτή την αναμέτρηση είναι το σχετικά χαμηλό ποσοστό προσέλευσης στην κάλπη (69,58%), αλλά και η μεγάλη αύξηση των ψηφοφόρων, ο αριθμός των οποίων ανήλθε στις 147,823 (21,000 περισσότεροι από τις προηγούμενες «προεδρικές εκλογές»). Χαρακτηριστικά αυτής της αναμέτρησης ήταν, βεβαίως, η απουσία του ονόματος του Ραούφ Ντενκτάς ανάμεσα στους υποψήφιους (λόγω κυρίως της αντιπαράθεσής του με το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και τον Ρετζέπ Ταγγίπ Έρντογαν κατά την περίοδο του Σχεδίου Ανάν)[6], η αλλαγή ηγεσίας στην τουρκοκυπριακή κοινότητα μετά από δεκαετίες και η ανάδειξη στην ηγεσία της κοινότητας ενός πολιτικού που θεωρείτο «αριστερός» και λεκτικά τουλάχιστον τασσόταν υπέρ μιας ομοσπονδιακής λύσης στην Κύπρο.

Νικητής της όγδοης αναμέτρησης, που διεξήχθη στις 18 Απριλίου 2010, αναδείχθηκε ο υποψήφιος του UBP Ντερβίς Έρογλου με 50,35% (61,422 ψήφοι), έναντι 42,87% (52,294 ψήφοι) του «ανεξάρτητου» υποψήφιου Μεχμέτ Αλί Ταλάτ. Οι εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι σε αυτές τις «εκλογές» ανήλθαν στις 164,072 και το ποσοστό συμμετοχής αυξήθηκε σε σύγκριση με την αναμέτρηση του 2005 ανερχόμενο στο 76,37%.

Η ένατη αναμέτρηση στο πλαίσιο των «προεδρικών εκλογών» διεξήχθη σε δύο γύρους. Ο πρώτος έγινε στις 19 Απριλίου 2015 με τον «ανεξάρτητο» υποψήφιο Ντερβίς Έρογλου να λαμβάνει 28,15% (30,328 ψήφοι), έναντι 26,94% (29,030 ψήφοι) του επίσης ανεξάρτητου υποψήφιου Μουσταφά Ακιντζί, 22,53% του ανεξάρτητου υποψήφιου Κουτρέτ Όζερσαϊ και 22,53 % (24,271 ψήφοι) της Σιμπέλ Σιμπέρ που υποστηριζόταν από το CTP. Οι εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι σε αυτές τις «εκλογές» ήταν 176,916 και το ποσοστό συμμετοχής μειώθηκε αισθητά σε σύγκριση με την αναμέτρηση του 2010, αφού καθηλώθηκε μόλις στο 62,35%.

Στον δεύτερο γύρο που διεξήχθη στις 26 Απριλίου 2015, ο Μουσταφά Ακιντζί εξελέγη με 60,50% (67,032 ψήφοι) έναντι 39,50% (43,763 ψήφοι) του Ντερβίς Έρογλου. Το ποσοστό προσέλευσης στην κάλπη αυξήθηκε ελαφρώς σε σύγκριση με τον πρώτο γύρο ανερχόμενο στο 64,12%.

2. Οι «προεδρικές εκλογές» του 2020

Στην φετινή δέκατη αναμέτρηση για ανάδειξη του ηγέτη της τουρκοκυπριακής κοινότητας ο αριθμός των ψηφοφόρων ανέρχεται στις 198,867, όπως δήλωσε η Ναρίν Φερντί Σεφίκ, πρόεδρος του «ανώτατου εκλογικού συμβουλίου»[7]. Υπάρχει δηλαδή μια μεγάλη αύξηση της τάξης των 22,000 ψηφοφόρων μέσα σε πέντε χρόνια. Σύμφωνα με την Σεφίκ, η κατανομή των ψηφοφόρων κατά επαρχία είναι η εξής: Λευκωσία 63,843, Αμμόχωστος 49,958, Κερύνεια 42,773, Μόρφου 15,016, Τρίκωμο 20,419 και Λεύκα 6,858.

Για την αναμέτρηση της 11^ης Οκτωβρίου υποβλήθηκαν 11 υποψηφιότητες, από τις οποίες οι τέσσερις είναι κομματικές και οι επτά ανεξάρτητες[8]. Πρόκειται για τους:

1) Μουσταφά Ακιντζί – ανεξάρτητος, υποστηρίζεται από το Κόμμα Κοινοτικής Δημοκρατίας (TDP) και τα «εξωκοινοβουλευτικά» κόμματα Κοινοτικής Απελευθέρωσης – Νέες Δυνάμεις (TKP-YG), Ενωμένη Κύπρος (ΒΚΡ) και Νέα Κύπρος (YKP).

2. Κουτρέτ Όζερσαϊ - Ανεξάρτητος, υποστηρίζεται από το Κόμμα του Λαού (ΗΡ).

3. Σερντάρ Ντενκτάς - Ανεξάρτητος, υποστηρίζεται από το Δημοκρατικό Κόμμα (DP).

4. Αλπάν Ουζ – Ανεξάρτητος.

5. Μουσταφά Ουλάς – Ανεξάρτητος.

6. Αρίφ Σαλίχ Κίρνταγ – Ανεξάρτητος.

7. Αχμέτ Μποράν – Ανεξάρτητος.

8. Ερσίν Τατάρ – Υποστηρίζεται από το Κόμμα Εθνικής Ενότητας (UBP).

9. Τουφάν Έρχουρμαν - Υποστηρίζεται από το Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα (CTP).

10. Ερχάν Αρικλί - Υποστηρίζεται από το Κόμμα της Αναγέννησης των εποίκων (YDP)

11. Φουάτ Τσινέρ -  Υποστηρίζεται από το Κόμμα Εθνικιστικής Δημοκρατίας (MDP).

Το Κυπριακό, οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, το άνοιγμα της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου, οι σχέσεις με την Τουρκία και η διαχείριση της πανδημίας αποτελούν τα βασικότερα θέματα που απασχόλησαν την ημερήσια διάταξη κατά την «προεκλογική» αντιπαράθεση.

Οι απροκάλυπτες παρεμβάσεις της Τουρκίας μπορούν να θεωρηθούν ως το βασικό χαρακτηριστικό της «προεκλογικής» περιόδου. Παρόμοιες παρεμβάσεις δεν είναι κάτι το πρωτόγνωρο για την πολιτική ζωή της τουρκοκυπριακής κοινότητας και δεν περιορίζονται μόνο στις «προεδρικές εκλογές». Αυτή την φορά, οι παρεμβάσεις φαίνεται να στρέφονται ξεκάθαρα εναντίον ενός μόνο υποψήφιου: του Μουσταφά Ακιντζί. Η στάση του στο Κυπριακό και η επιμονή του ότι η μόνη εφικτή λύση είναι η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, οι δηλώσεις του για την Επιχείρηση Πηγή Ειρήνης, όπως οι Τούρκοι ονομάζουν την εισβολή τους στην Συρία, και ο παραλληλισμός της αιματοχυσίας κατά την διάρκεια της επιχείρησης αυτής με την αιματοχυσία κατά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, που επίσης χαρακτηρίζεται «ειρηνευτική επιχείρηση» στην τουρκική επίσημη ρητορική, αλλά και η στάση που τήρησε κατά τις επιθέσεις εναντίον της εφημερίδας «Αφρίκα» τον Ιανουάριο του 2018 θεωρούνται οι βασικότεροι λόγοι για τους οποίους η Τουρκία και ο Πρόεδρός της, Ρετζέπ Ταγγίπ Έρντογαν επιθυμούν τη απομάκρυνσή του από την ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας.  

Η Τουρκία φαίνεται να ευνοεί συγκεκριμένο υποψήφιο στις επικείμενες «εκλογές» και αυτός δεν είναι άλλος από τον πρόεδρο του UBP και λεγόμενο πρωθυπουργό, Ερσίν Τατάρ, ο οποίος από τη μία ταυτίζεται πλήρως με τις θέσεις της Άγκυρας και από την άλλη φαίνεται να συγκεντρώνει μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας από τους υπόλοιπους υποψήφιους που υποστηρίζουν παρόμοιες απόψεις. 

Ποιες είναι, όμως, οι θέσεις των βασικών διεκδικητών στην προσεχή «εκλογική» αναμέτρηση στα κύρια θέματα που απασχολούν την επικαιρότητα; 

2.1. Οι θέσεις των υποψηφίων

2.1.1. Μουσταφά Ακιντζί

Στο Κυπριακό, ο νυν Τουρκοκύπριος ηγέτης είναι ένας από τους δύο υποψήφιους που τάσσονται υπέρ της λύσης της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, την οποία η ελληνοκυπριακή πλευρά πρέπει να αποδεχθεί ξεκάθαρα[9], όπως υποστηρίζει, διότι αλλιώς θα ενισχυθεί περαιτέρω η διαίρεση του νησιού. Θεωρεί ότι τα προβλήματα στην Κύπρο αυξήθηκαν λόγω της ύπαρξης του Κυπριακού και κατηγορεί εμμέσως πλην σαφώς την ελληνοκυπριακή πλευρά για το γεγονός αυτό, υποστηρίζοντας ότι αν καθίστατο δυνατή η επίτευξη λύσης εντός της παρελθούσης πενταετίας και έβρισκε ανταπόκριση η «καλή βούληση» που ο ίδιος επέδειξε, σήμερα θα μιλούσαμε για άμβλυνση των προβλημάτων[10]. Υποστηρίζει ότι σύμφωνα με το αποτέλεσμα της άτυπης πενταμερούς διάσκεψης, την οποία ο ΓΓ του ΟΗΕ δεσμεύτηκε να συγκαλέσει μετά τις «εκλογές» στα κατεχόμενα, θα καθοριστεί ένας οδικός χάρτης και είτε θα προχωρήσουμε προς λύση ομοσπονδίας είτε θα ενισχυθεί η διαίρεση του νησιού[11]. 

Για το θέμα του φυσικού αερίου, ο Ακιντζί υπενθυμίζει σε κάθε ευκαιρία την πρόταση που υπέβαλε στις 13 Ιουλίου 2019, υποστηρίζοντας ότι πρέπει να βρεθούν τρόποι για δίκαιο διαμοιρασμό του[12] και να δημιουργηθούν οι συνθήκες για να ενεργούν μαζί οι πλευρές και στο θέμα του σχεδιασμού[13]. Ταυτόχρονα, εκφράζει την άποψη ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν μπορεί να αποφεύγει τον διάλογο και τον δίκαιο διαμοιρασμό, προσθέτοντας ότι η τουρκοκυπριακή πλευρά ανέλαβε διπλωματική πρωτοβουλία για να αναγκάσει τους Ελληνοκύπριους να συζητήσουν το θέμα και ότι τα Ηνωμένα Έθνη και οι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης αντιλαμβάνονται ότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή από τον διάλογο και τον δίκαιο διαμοιρασμό.

Υποστηρίζει ότι ο δρόμος για να τελειώσει η ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο περνά μέσα από την επίλυση του Κυπριακού[14], ενώ θεωρεί ότι είναι αναπόφευκτο να συμμετέχουν η Τουρκία και η «ΤΔΒΚ» στην ενεργειακή εξίσωση στην Ανατολική Μεσόγειο, κατηγορώντας τους Ελληνοκύπριους και την Ελλάδα ότι δεν επιθυμούν να δουν την Τουρκία και τους Τουρκοκύπριους να συμμετέχουν σε αυτή την εξίσωση και γι’ αυτό συνάπτουν συμφωνίες με χώρες όπως η Αίγυπτος και το Ισραήλ[15]. Θέση του είναι επίσης ότι θα ήταν πιο λογικό να μεταφερθεί μέσω Τουρκίας στην Ευρώπη το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου, αντί μέσω του αγωγού East-Med. Εξάλλου, αναφερόμενος στην στήριξη της Γαλλίας προς τις θέσεις της Κύπρου, ο Ακιντζί την κατηγορεί ότι μεροληπτεί αντί να επιδεικνύει μιαν προσέγγιση που βοηθά τον διάλογο ανάμεσα στις πλευρές, προσθέτοντας ότι ως κράτος μέλος της ΕΕ και Μόνιμο Μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, η Γαλλία πρέπει να συμπεριφέρεται με ισορροπημένο τρόπο ειδικά στις σχέσεις ανάμεσα στις δύο κοινότητες στην Κύπρο[16]. 

Όσον αφορά στο άνοιγμα της περίκλειστης Αμμοχώστου, ο Ακιντζί υποστηρίζει ότι «αν θέλουμε λύση στην Κύπρο, πρέπει να χρησιμοποιήσουμε το θέμα του κλειστού Βαρωσιού για να βοηθήσει στην λύση, όχι για να την εμποδίσει»[17] και ότι το θέμα αυτό αφορά το διεθνές δίκαιο και υπάρχουν γι’ αυτό πολλές αναφορές στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Εκφράζει επίσης την άποψη ότι σε κάθε βήμα που θα κάνουν οι Τουρκοκύπριοι πρέπει να λαμβάνουν υπόψη το διεθνές δίκαιο, την διεθνή κοινότητα και τα Ηνωμένα Έθνη, αλλά ταυτόχρονα δεν πρέπει να αποκλείεται ο «πρόεδρος της δημοκρατίας» από την διαχείριση του ζητήματος της Αμμοχώστου[18].

Αναφερόμενος στις σχέσεις των Τουρκοκυπρίων με την Τουρκία, ο Ακιντζί δήλωσε κατ’ επανάληψη ότι «από τους Τουρκοκύπριους δεν βγαίνουν εχθροί της Τουρκίας», όμως δεν βγαίνει και μια αντίληψη που εκτελεί εντολές και δηλώνει υποταγή σε όλα. Σύμφωνα με τον Ακιντζί, «ο τουρκοκυπριακός λαός είναι μια δημοκρατική, κοσμική, κεμαλιστική κοινότητα», «επιθυμεί να κτίσει τις καλύτερες σχέσεις με την Τουρκία» και «θέλει το καλό της Τουρκίας»[19]. Υποστηρίζει επίσης μιαν σχέση με την Τουρκία στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού και δηλώνει ότι όπως δεν θέλουν να γίνουν μειονότητα της ελληνοκυπριακής πλευράς, οι Τουρκοκύπριοι δεν θέλουν να χαρακτηρίζονται και υποτελής διοίκηση της Τουρκίας[20]. Χαρακτηριστική υπέρ της αυτοδιοίκησης των Τουρκοκυπρίων είναι και η δήλωσή του ότι «όσο κοντινή αδελφή μας χώρα και αν είναι η Τουρκία, στα δικά μας χέρια πρέπει να είναι τόσο η στρόφιγγα νερού μας όσο και ο γενικός διακόπτης του ηλεκτρισμού μας»[21].   

Αναφερόμενος στις ξεκάθαρες παρεμβάσεις της Τουρκίας στην «εκλογική» διαδικασία στα κατεχόμενα, ο Ακιντζί σημείωσε ότι οι Τουρκοκύπριοι σέβονται την δημοκρατία στην Τουρκία, τον τουρκικό λαό και τις αποφάσεις που λαμβάνει και επομένως αναμένουν τον ίδιο σεβασμό για την «τουρκοκυπριακή δημοκρατία» και την απόφαση του τουρκοκυπριακού «λαού»[22]. Προειδοποίησε μάλιστα ότι κανείς δεν πρέπει να υποπέσει στο λάθος να παρέμβει στις «εκλογές» και έκανε λόγο για «ενδείξεις» προς αυτή την κατεύθυνση. Μίλησε επίσης για «κίνδυνο» παρεμβάσεων στις «εκλογές», κάτι το οποίο χαρακτήρισε «εξαιρετικά λανθασμένο πράγμα» που πρέπει να αποφευχθεί και ανέφερε χαρακτηριστικά το εξής σε μία συνέντευξή του:

 «Ο τουρκοκυπριακός λαός έχει το δικαίωμα, την ικανότητα, την επιδεξιότητα να καθορίσει το μέλλον του με την δική του ελεύθερη και ανεξάρτητη ταυτότητα και θα λάβει την απόφαση που είναι πιο κατάλληλη για τον ίδιο. Επομένως πρέπει να τερματιστεί αμέσως η προσπάθεια μεροληψίας σε αυτά τα θέματα. Υπάρχει προσπάθεια εκ μέρους κάποιων αξιωματούχων εδώ για μεροληψία στις εκλογές. Οι ίδιοι το γνωρίζουν πολύ καλά»[23].    

Χαρακτήρισε επίσης ως «ούτως ή άλλως προβληματική κατάσταση από μόνη της» το γεγονός ότι οι «εκλογές» στα κατεχόμενα συζητούνται σε μιαν άλλη χώρα όσο κοντινή και αν είναι αυτή με τους Τουρκοκύπριους[24].

Αναφερόμενος στην διαχείριση της πανδημίας από την «κυβέρνηση», ο Ακιντζί είπε ότι η αύξηση των κρουσμάτων μετά το άνοιγμα προς το εξωτερικό την 1^η Ιουλίου δείχνει ότι δεν έτυχε ορθής διαχείρισης η διαδικασία του ανοίγματος και εξέφρασε την άποψη ότι η πρακτική της καραντίνας μέχρι να βγουν τα αποτελέσματα των τεστ που γίνονται κατά την είσοδο των επιβατών στα κατεχόμενα είναι απαραίτητη για να προστατευθεί η υγεία του «λαού»[25].

 

2.1.2. Τουφάν Έρχουρμαν

Ο υποψήφιος του CTP Τουφάν Έρχουρμαν αναφέρεται στην αναγκαιότητα μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδιακής λύσης στο Κυπριακό, βασισμένης στην πολιτική ισότητα στο πλαίσιο των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών[26]. Υποστηρίζει μάλιστα ότι κατά την διάρκεια της πανδημίας φάνηκε για άλλη μια φορά ότι μια ομοσπονδιακή λύση στην βάση της πολιτικής ισότητας είναι ο μόνος δρόμος αγώνα κατά των προβλημάτων που υπάρχουν στο νησί[27]. Υπογραμμίζοντας την σημασία της πολιτικής ισότητας, ο Έρχουρμαν εκφράζει την άποψη ότι η πολιτική ισότητα ήταν «το ουσιαστικό ζήτημα τόσο στο 1960 όσο και στο Σχέδιο Ανάν καθώς και στην φόρμουλα της ομοσπονδίας κατά την διαδικασία των συνομιλιών» και ισχυρίζεται ότι επειδή δεν κατέστη δυνατή η επίλυση αυτού του θέματος έγινε πολύ πιο καθοριστική η εξωτερική πτυχή του προβλήματος[28].

Μιλώντας σε τηλεοπτική εκπομπή του παράνομου Bayrak και αναφερόμενος στις απόψεις που εκφράζονται για λύσεις εκτός της ομοσπονδίας, ο Έρχουρμαν είπε ότι δική του προτίμηση είναι η εξεύρεση συνολικής λύσης το συντομότερο και ότι οι πιθανές μορφές αυτής της λύσης είναι το ενιαίο κράτος, η συνομοσπονδία, η ομοσπονδία και τα δύο χωριστά κράτη, αλλά επειδή η Κυπριακή Δημοκρατία είναι εντός της ΕΕ, η συνολική λύση πρέπει να είναι εντός της ΕΕ[29]. Εξηγώντας γιατί θεωρεί την ομοσπονδία ως τη μόνη εφικτή επιλογή, ο Έρχουρμαν σημειώνει τα εξής στην ίδια συνέντευξη:

 «[…] Επειδή το ενιαίο κράτος σημαίνει να γίνει μειονότητα ο τουρκοκυπριακός λαός, δεν το πιάνω καν στο στόμα μου. Η συνομοσπονδία και τα δύο χωριστά κράτη απαιτούν αρχικά την αναγνώριση της ΤΔΒΚ. Γι’ αυτό πρέπει να αρθεί η απόφαση των Πέντε Μονίμων Μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ αναφορικά με το ότι δεν θα μπορούσε να αναγνωριστεί η ΤΔΒΚ. Βλέπουμε ότι αυτό δεν είναι ρεαλιστικό να πραγματοποιηθεί στην σημερινή συγκυρία. Απομένει η ομοσπονδία. Αν η επιλογή είναι η συνολική λύση, πρέπει να συζητηθεί στο τραπέζι με εκείνη την φόρμουλα. Εμείς θα καθίσουμε στο τραπέζι με δύο όρους: 1) Θα είναι μια διαδικασία συνομιλιών επικεντρωμένη στο αποτέλεσμα και 2) Δεν θα είναι μια διαδικασία συνομιλιών που δεν θα έχει τέλος. Αυτά τα είπε και ο Γκουτέρρες».

Για τις τελευταίες εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, ο Έρχουρμαν υποστηρίζει ότι η λύση στο θέμα της κρίσης για τους υδρογονάνθρακες βρίσκεται στο τραπέζι των συνομιλιών για τη λύση του Κυπριακού[30] και ότι το θέμα της Ανατολικής Μεσογείου και των υδρογονανθράκων θα βρίσκεται πλέον στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων κατά προτεραιότητα[31].  Εκφράζοντας την άποψη ότι το θέμα των υδρογονανθράκων είναι και θα συνεχίσει να είναι άμεσα συνυφασμένο με το Κυπριακό, ο Έρχουρμαν υποστηρίζει ακόμη ότι με κανένα τρόπο δεν είναι αποδεχτό να βρίσκονται οι Τουρκοκύπριοι εκτός ενός θέματος το οποίο τους αφορά τόσο άμεσα και χαρακτηρίζει σημαντική την έκκληση της Τουρκίας για συνάντηση σε σχέση με τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Άποψή του είναι η έναρξη ενός διαλόγου, η διεξαγωγή συζήτησης στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου και η κατάληξη σε έναν δίκαιο διαμοιρασμό[32].  Ο Έρχουρμάν ισχυρίζεται μάλιστα ότι οι Τουρκοκύπριοι έχουν δικαιώματα σε ολόκληρο το νησί και δεν μπορούν να ανεχτούν συμπεριφορές που αγνοούν την ύπαρξή τους[33].

Αναφερόμενος στην περίκλειστη Αμμόχωστο, ο  Έρχουρμαν υποστηρίζει ότι θα μπορούσε να ανοίξει με διαβουλεύσεις με τον ΟΗΕ στο πλαίσιο των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας και σημειώνει: «Στο θέμα του Βαρωσιού πρέπει να επιδιώξουμε μιαν λύση σε αρμονία με το διεθνές δίκαιο. Τόσο για να ανοίξουμε το Βαρώσι όσο και για να κτίσουμε μιαν γέφυρα προς την συνολική λύση μέσω του Βαρωσιού. Δηλαδή, δεν συζητάμε το Βαρώσι αποκομμένο από το όραμά μας για λύση. Λέμε να το κάνουμε αυτό στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου»[34].

Για το θέμα της αυτάρκειας και της αυτοδιοίκησης των Τουρκοκυπρίων, ο Έρχουρμαν επισημαίνει την σημασία της οικονομικής ανάπτυξης για να μπορέσει ο τουρκοκυπριακός «λαός» να «σταθεί στα δικά του πόδια», γιατί αλλιώς θα καταστεί πολύ πιο ανοικτός σε επιρροές από το εξωτερικό και με τις επιρροές από το εξωτερικό θα χάσει την δυνατότητά του για διαπραγμάτευση[35]. Σημειώνοντας ότι η οικονομική ενδυνάμωση των Τουρκοκυπρίων είναι πολύ σημαντική και στην διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού, ο Έρχουρμαν αναφέρει ότι θέλουν λύση, όμως δεν θα είναι βιώσιμο κανένα οικοδόμημα, στο οποίο δεν θα βρίσκονται σε ίσο επίπεδο οι οικονομίες. «Επομένως, πρέπει να φέρουμε τις οικονομίες μας όσο πιο κοντά είναι δυνατόν», υποστηρίζει.

Σε ό,τι αφορά τις σχέσεις των Τουρκοκυπρίων με την Τουρκία, το κόμμα του Έρχουρμαν (CTP) χαρακτήρισε ανοικτή παρέμβαση στην πολιτική βούληση του τουρκοκυπριακού «λαού» την πρόσκληση που απηύθυνε η τουρκική κυβέρνηση προς τον λεγόμενο πρωθυπουργό και πρόεδρο του Κόμματος Εθνικής Ενότητας (UBP) Ερσίν Τατάρ, τον λεγόμενο υπουργό εξωτερικών Κουτρέτ Όζερσαϊ[36], τον πρόεδρο του Δημοκρατικού Κόμματος (DP) Φικρί Ατάογλου και τον πρόεδρο του Κόμματος της Αναγέννησης (YDP) των εποίκων Ερχάν Αρικλί να μεταβούν στην Άγκυρα σε μια περίοδο πριν τις «προεδρικές εκλογές»[37]. Σε γραπτή δήλωση, το κόμμα υποστηρίζει ότι η πρόσκληση και όσοι ανταποκρίθηκαν σε αυτήν «προκάλεσαν μεγάλη πληγή στην δημοκρατία και την βούληση» των Τουρκοκυπρίων. «Αυτή η κίνηση δεν είναι δυνατόν να δώσει θετικό αποτέλεσμα τόσο από την άποψη της κοινωνικής ενότητας όσο και από την άποψη των σχέσεων Τουρκίας – ΤΔΒΚ», αναφέρει η δήλωση.

Εξάλλου, κατά την διάρκεια συνεδρίας της λεγόμενης βουλής, ο Έρχουρμαν δήλωσε ότι ερωτηματικά προκαλούνται από την πρόσκληση των προέδρων δύο κομμάτων της αντιπολίτευσης στην Άγκυρα και από το γεγονός ότι δεν είναι γνωστό το αντικείμενο της συζήτησης[38]. «Η βούληση είναι εδώ, το υποκείμενο είναι εδώ στη Λευκωσία. Γι’ αυτό είναι ο αγώνας ύπαρξης που διεξάγουμε χρόνια», υποστήριξε προσθέτοντας ότι η «ορθή βάση» είναι η βούληση του τουρκοκυπριακού «λαού».  Ανέφερε επίσης ότι δεν θα είναι δυνατό να εξηγηθεί στον «λαό» η «νομιμότητα» οποιασδήποτε κίνησης που θα πραγματοποιηθεί μετά από αυτή την επίσκεψη. Επιπλέον, μιλώντας σε εκπομπή του παράνομου Bayrak, είπε ότι ο τουρκοκυπριακός «λαός» επιθυμεί να έχει καλές σχέσεις με την Τουρκία, όμως είναι «εξαιρετικά ευαίσθητος» στο θέμα της δικής του πολιτικής βούλησης[39].

Σημειώνοντας ότι όποιον και αν ρωτήσετε στον δρόμο θα σας πει ότι η επίσκεψη των τριών κομματικών αρχηγών στην Άγκυρα αφορούσε τον σχηματισμό νέας «κυβέρνησης» και την εξεύρεση κοινού υποψήφιου για τις «προεδρικές εκλογές», ο Έρχουρμαν υποστήριξε ότι ακόμα και η δημιουργία αυτής της εντύπωσης δεν είναι κάτι το οποίο ικανοποιεί κανέναν σε σχέση με την πολιτική βούληση των Τουρκοκυπρίων. Είπε ότι ο ίδιος δεν μιλά για τις πολιτικές εξελίξεις στην Τουρκία για να μην μιλά κανένας για τις πολιτικές εξελίξεις στα κατεχόμενα.

Αναφερόμενος στην έξαρση του Covid-19 στα κατεχόμενα, ο Έρχουρμαν υποστηρίζει ότι το ουσιαστικό ζήτημα είναι η προστασία του «λαού» από την πανδημία και κάλεσε την «κυβέρνηση» να παραιτηθεί για να συσταθεί μια «κυβέρνηση» διαχείρισης της κρίσης, αφού κωφεύει όχι μόνο στις προτάσεις της αντιπολίτευσης αλλά και στις εισηγήσεις των επιστημόνων[40]. Σημειώνοντας ότι κατά την διάρκεια της πανδημίας ανέστειλαν τις εργασίες τους 8,000 επιχειρήσεις και έχασαν την δουλειά τους τουλάχιστον 20,000 άτομα, ο Έρχουρμαν υποστήριξε ότι η «κυβέρνηση» χρησιμοποιεί τα χρήματα που στέλνει η Τουρκία για να προβεί σε προσλήψεις ενόψει των «εκλογών» και όχι για να προστατεύσει τους εργαζόμενους, τους επιχειρηματίες και τον ιδιωτικό τομέα.   

 

2.1.3. Ερσίν Τατάρ

Ο λεγόμενος πρωθυπουργός και υποψήφιος του UBP, Ερσίν Τατάρ τάσσεται ξεκάθαρα υπέρ των «δύο κυρίαρχων κρατών» στην Κύπρο και θεωρεί ότι τέλειωσαν πλέον οι διαπραγματεύσεις για επίτευξη ομοσπονδιακής λύσης. Υποστηρίζει μάλιστα ότι οι Τουρκοκύπριοι πρέπει να ζητήσουν μιαν λύση στην βάση της «κυρίαρχης ισότητας» και όχι της «πολιτικής ισότητας»[41]. Σε δηλώσεις στο τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων Ανατολή, ο Τατάρ ισχυρίστηκε ότι όποια και αν είναι η μορφή της συμφωνίας στο εξής στην Κύπρο, για να είναι μόνιμη και διαρκής, πρέπει να συνεχιστούν τα εγγυητικά δικαιώματα της Τουρκίας και να στηρίζεται στις «πραγματικότητες» που υπάρχουν στο νησί και στα δύο «ίσα κυρίαρχα κράτη» που ζουν δίπλα δίπλα και όχι στην ομοσπονδία[42]:  

Υπογραμμίζεται ιδιαίτερα το γεγονός ότι αναφέρεται σε συμφωνία και όχι σε λύση στην Κύπρο. Σε συνέντευξή του στην τουρκική κρατική τηλεόραση, ο Τατάρ υποστήριξε το εξής χαρακτηριστικό[43]:

«[…] Στο τέλος της ημέρας θέλουμε και εμείς μιαν συμφωνία, κρατάμε την πόρτα μας ανοικτή. Δεν λέω ειρήνη. Ο μακαρίτης ο Ετζεβίτ είχε δηλώσει ότι ‘εμείς πάμε στο νησί για την ειρήνη, πάμε για να προστατεύσουμε τους ομοεθνείς μας, όμως παίρνουμε την ειρήνη τόσο στους Τούρκους όσο και στους Έλληνες’. Από το 1974 και εντεύθεν υπάρχει ειρήνη. Κανενός η μύτη δεν έχει σπάσει. […] Αυτό που λείπει εδώ είναι μόνο μια συμφωνία. Μπορούμε να φτάσουμε σε μιαν συμφωνία με την προστασία των κόκκινων μας γραμμών ως τουρκική πλευρά στην σωστή βάση και στις σωστές συνθήκες για εκείνη την συμφωνία. Σε αντίθετη περίπτωση δεν θα προβούμε σε υποχωρήσεις και παραχωρήσεις. […]»

Στην ίδια συνέντευξη κάνει λόγο για προσπάθεια να γίνουν «αχρείαστες υποχωρήσεις» εκ μέρους του Ακιντζί στο Κραν Μοντάνα και επιχειρώντας να καταδείξει την ταύτιση της δικής του πολιτικής με την πολιτική της Τουρκίας, σημειώνει ότι για πρώτη φορά μετά από χρόνια, στο Κραν Μοντάνα άνοιξαν προς συζήτηση οι εγγυήσεις της Τουρκίας, κάτι το οποίο το κόμμα του απορρίπτει κατηγορηματικά και το απέρριψε στο ανώτατο επίπεδο και η Τουρκία. «Ανακοίνωσαν ότι δεν θα κάνουν βήμα πίσω από τις εγγυήσεις λέγοντας ‘δεν θα υποχωρήσουμε από τα ιστορικά μας δικαιώματα και τις ιστορικές μας υποχρεώσεις’», είπε αναφερόμενος σε δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων.  Πρόσθεσε και το εξής:  

«[…] Επομένως, όταν κοιτάξει κανείς αυτά που συμβαίνουν στη Ανατολική Μεσόγειο, τα γεγονότα που έγιναν κατά την διαδικασία που βρίσκεται μπροστά μας και τις εξελίξεις που προέκυψαν λόγω της πανδημίας, φαίνεται ότι δεν απέμεινε και πολύ έδαφος για μια συμφωνία πλέον. Όταν ξαναδημιουργηθεί αυτή η βάση, εμείς θα πάμε και θα συνομιλήσουμε με τους όρους μας. […]». 

Αναφερόμενος στη θέση περί συνέχισης των διαπραγματεύσεων από το σημείο που έμειναν στο Κραν Μοντάνα, ο Τατάρ είπε ότι το κόμμα του αντιτίθεται σε κάτι τέτοιο επειδή οι πολύ σοβαρές υποχωρήσεις που έγιναν εκεί θέτουν σε κίνδυνο την κυριαρχία, την ασφάλεια και την οικονομία των Τουρκοκυπρίων[44]. Ανέφερε και τα εξής: «Θα καθίσουμε στο τραπέζι, αλλά όχι σε αυτές τις συνθήκες. […]  Θα ξέρουν τους αδιαπραγμάτευτους όρους μας. Πλέον θα υπάρχει και η λύση δύο κρατών στο τραπέζι. […]»

Για τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, ο Τατάρ υπογραμμίζει διαρκώς ότι η ούτω καλούμενη «ΤΔΒΚ» κατέστη ένα «κράτος» που αποτελεί την σπονδυλική στήλη της έννοιας της «Γαλάζιας Πατρίδας» με τις πρόσφατες εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, τις ενέργειες της Τουρκίας ως «ηγέτιδας χώρας στην περιοχή» και την τελευταία της κίνηση στην Λιβύη[45]. Υποστηρίζει ότι τα βήματα της Τουρκίας «αναδιαμορφώνουν» την περιοχή και ότι με την στήριξη των Τουρκοκυπρίων θα βρεθούν κοιτάσματα υδρογονανθράκων και στην Ανατολική Μεσόγειο, όπως στη Μαύρη Θάλασσα[46].

Μιλώντας στο CNN-Türk[47], ο Τατάρ ανέφερε ότι η Τουρκία είναι η χώρα με την μεγαλύτερη ακτογραμμή στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ και στην Κύπρο η ακτογραμμή της κατεχόμενης περιοχής, με την συμπερίληψη και της Καρπασίας, είναι μεγαλύτερη από την ακτογραμμή της ελεύθερης Κύπρου. Ισχυρίστηκε και τα εξής: «[…] Προστατεύουμε τα δικαιώματά μας με την ισχύ μας. Με την συμφωνία με την Λιβύη άλλαξαν υπέρ της τουρκικής πλευράς οι ισορροπίες. Ο χάρτης έγινε άνω κάτω. Εμφανίστηκε ένας νέος περιφερειακός χάρτης. Η Ανατολική Μεσόγειος έγινε τουρκική λίμνη».

Ο Τατάρ τάχθηκε πολλές φορές υπέρ του ανοίγματος της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση, αφού θεωρεί ότι «είναι έδαφος της ΤΔΒΚ» και προστατεύεται από τις «δυνάμεις ασφαλείας» της[48]. Μιλώντας μάλιστα κατά την επιστροφή του από την Τουρκία στις 5 Αυγούστου, όπου είχε χωριστές συναντήσεις με τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγγίπ Έρντογαν και τον Αντιπρόεδρο Φουάτ Οκτάι στην παρουσία του Υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο Τατάρ δήλωσε ότι το άνοιγμα της Αμμοχώστου μελετάται ακόμα από νομικής άποψης, όμως θα γίνει οπωσδήποτε μια κίνηση και πρόσθεσε ότι Έρντογαν «βλέπει ζεστά» το άνοιγμα αυτό[49]. Είπε ότι οι περιουσίες θα επιστραφούν στους «παλιούς τους κατοίκους» μέσω της λεγόμενης Επιτροπής Ακίνητων Περιουσιών χωρίς να βλάπτονται οι περιουσίες του ΕΒΚΑΦ και πρόσθεσε: «Το ουσιαστικό είναι το άνοιγμα του Βαρωσιού για εγκατάσταση υπό την διοίκηση της ΤΔΒΚ. Αυτά ξεκαθάρισαν για άλλη μια φορά».    

Κληθείς με την ίδια ευκαιρία να σχολιάσει τις πληροφορίες ότι κατά την επίσκεψή τους στην Άγκυρα καταβλήθηκε προσπάθεια εξεύρεσης «κοινού υποψήφιου» για τις λεγόμενες προεδρικές εκλογές, ο Τατάρ ισχυρίστηκε ότι δεν τίθεται θέμα να παρέμβει η Άγκυρα στην «δημοκρατία» τους σε ένα τέτοιο θέμα. Ερωτηθείς μάλιστα για τις πληροφορίες περί σχηματισμού «κυβέρνησης» τριμερούς συνεργασίας που είδαν το φως της δημοσιότητας μετά την πρόσκληση στην Άγκυρα των προέδρων των κομμάτων YDP και DP μαζί με τον ίδιο, ο Τατάρ υπενθύμισε ότι είχε προσκληθεί και ο λεγόμενος υπουργός εξωτερικών Κουτρέτ Όζερσαϊ στην Άγκυρα, όμως δεν πήγε και υποστήριξε ότι η μετάβαση των εν λόγω δύο κομματικών αρχηγών στην τουρκική πρωτεύουσα «είναι μέρος μιας φυσιολογικής διαδικασίας». «Εκεί είδα ότι η Τουρκία δεν σκέφτεται να παρέμβει στην δημοκρατία μας», ισχυρίστηκε.

Πάντως, παρά την δήλωση ότι η Τουρκία δεν παρεμβαίνει, ο ίδιος προσπάθησε καθ’ όλη την «προεκλογική» περίοδο να εκμεταλλευτεί την στήριξη που του παρείχε η Τουρκία με ποικίλους τρόπους. Μιλώντας στο παράνομο πρακτορείο ειδήσεων ΤΑΚ και αναφερόμενος στα αποτελέσματα της εν λόγω επίσκεψής του στην Τουρκία[50], ο Τατάρ είπε ότι επέστρεψε με συγκεκριμένα αποτελέσματα, προσθέτοντας σύντομα θα άρχιζε η ανέγερση νοσοκομείου πανδημίας στα κατεχόμενα, το οποίο θα διαθέτει 100 κλίνες, θα συμπεριληφθεί στο νέο νοσοκομείο 500 κλινών που θα ανεγερθεί στην κατεχόμενη Λευκωσία και θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του χρόνου[51]. Στην ίδια συνέντευξη, ο Τατάρ ανέφερε επίσης ότι θα αρχίσει «αποτελεσματική ροή» χρημάτων από την Τουρκία με επιτάχυνση της εφαρμογής του λεγόμενου «πρωτοκόλλου οικονομικής και δημοσιονομικής συνεργασίας» για το 2020 που προνοεί διοχέτευση 2,3 δισεκατομμυρίων ΤΛ στα κατεχόμενα[52].

Αναφερόμενος στην διαχείριση της πανδημίας από την «κυβέρνηση», ο Τατάρ υποστήριζε στα μέσα Αυγούστου[53] ότι κατάφεραν να ανταπεξέλθουν έστω και αν πέρασαν δύσκολα σημειώνοντας ότι αν άκουγαν τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ακιντζί θα κήρυτταν κατάσταση έκτακτης ανάγκης από τις 13 Μαρτίου και θα έκλειναν όλους στα σπίτια τους. Χαρακτήριζε φυσιολογική την αύξηση των κρουσμάτων μετά το άνοιγμα λιμανιών και αεροδρομίων στην 1^η Ιουλίου, υπενθυμίζοντας ότι ούτε η Τουρκία ούτε η «νότια Κύπρος», όπως χαρακτήρισε την Κυπριακή Δημοκρατία, έκλεισαν τελείως τις πόρτες τους, αφού πρέπει να συνεχίσουν οι επισκέψεις για οικονομικούς λόγους, να αρχίσει η ανώτατη εκπαίδευση και να επιβιώσει ο τουρισμός. Πάντως εντός Σεπτεμβρίου, στο πλαίσιο των μέτρων για αντιμετώπιση της εξάπλωσης της πανδημίας, η «κυβέρνηση» Τατάρ αναγκάστηκε να κλείσει το «αεροδρόμιο» και τα λιμάνια σε όλους όσοι δεν κατέχουν την «υπηκοότητα» του καθεστώτος[54].

 

2.1.4. Κουτρέτ Όζερσαϊ

Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, ο Κουτρέτ Όζερσαϊ υποστηρίζει ότι η συνέχιση των συνομιλιών για εξεύρεση λύσης ομοσπονδίας αποτελεί «φυλάκιση» των Τουρκοκυπρίων στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, διότι υπό αυτές τις συνθήκες η ελληνοκυπριακή ηγεσία δεν είναι έτοιμη να μοιραστεί με τους Τουρκοκύπριους την διοίκηση και τον πλούτο του νησιού. Γι’ αυτό, ισχυρίζεται πως αν οι Τουρκοκύπριοι θέλουν να ριζώσουν σε αυτά τα χώματα και να διατηρήσουν την ταυτότητά τους, πρέπει να υπερασπιστούν την ύπαρξη του «κράτους τους». «Γι’ αυτό τον λόγο πρέπει να λάβουμε υπόψη την ύπαρξη δύο κρατών κατά τις διαπραγματεύσεις για λύση στην Κύπρο», είπε κατά την διάρκεια επίσκεψης στην κατεχόμενη Αμμόχωστο αρχές Αυγούστου[55].

Εξάλλου, μιλώντας σε τηλεοπτική εκπομπή, ο Όζερσαϊ είπε ότι δεν υπόσχεται φυλάκιση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, αφού κάτι τέτοιο θα σήμαινε συνέχιση του στάτους κβο και υποστήριξε ότι «μπορεί να δοκιμαστεί ένας συνεταιρισμός βαδίζοντας από διαφορετικό δρόμο»[56]: «[…] Ενόσω δεν αλλάζουν οι συνθήκες, ενόσω η ελληνοκυπριακή πλευρά συνεχίζει να είναι το μόνο αναγνωρισμένο κράτος στο νησί, ενόσω βρίσκεται εντός της ΕΕ, ενόσω η διεθνής κοινότητα της επιτρέπει να διαχειρίζεται μόνη της το φυσικό αέριο που βρίσκεται στο νότο, δεν θα προσεγγίσει τον διαμοιρασμό κανενός πράγματος», ισχυρίστηκε.

Στην ίδια εκπομπή και αναφερόμενος στο θέμα του φυσικού αερίου, ο Όζερσαϊ εξέφρασε την άποψη ότι μπορεί να υπάρξει διαμοιρασμός ακόμα και πριν από την λύση του Κυπριακού και κατηγόρησε τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ακιντζί ότι δεν αναζήτησε τα «δικαιώματα της ΤΔΒΚ» με μιαν ενεργητική πολιτική και διπλωματία στο θέμα του φυσικού αερίου και δεν έθεσε το θέμα διεθνώς, παρά το γεγονός ότι έγινε ο «μεσάζων» για υποβολή της πρότασης του «υπουργείου εξωτερικών» προς την ελληνοκυπριακή πλευρά.

Χαρακτηρίζοντας την διαπραγμάτευση του διαμοιρασμού των φυσικών πόρων της Ανατολικής Μεσογείου ως προτεραιότητα για το άτομο που θα εκλεγεί στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας, ο  Όζερσαϊ ανέφερε ότι όταν πριν 4-5 χρόνια εξέφρασε αυτή την άποψη του είχε λεχθεί ότι αυτό το θέμα δεν μπορεί να συζητηθεί χωρίς να έχει λυθεί το Κυπριακό, όμως σήμερα αξιωματούχοι της ΕΕ και του ΟΗΕ στέλνουν το μήνυμα ότι οι πλευρές πρέπει να καθίσουν και να διαπραγματευτούν το φυσικό αέριο και πριν από την λύση και ότι αυτό είναι απαραίτητο για να εμποδιστεί η σύγκρουση και η ένταση.

Μιλώντας σε άλλη τηλεοπτική εκπομπή, ο Όζερσαϊ εξέφρασε την άποψη ότι με την κοινή πολιτική και στρατηγική που ακολουθούν μαζί με την Τουρκία κατά τα τελευταία 4-5 χρόνια, κατέβηκαν στην Ανατολική Μεσόγειο και άρχισαν να ρυθμίζουν την περιοχή και να διασφαλίζουν μιαν ισορροπία[57].«Αν θέλουμε να ακούγεται η φωνή των Τουρκοκυπρίων στην Ανατολική Μεσόγειο, που έχει στρατηγική σημασία και για την Τουρκία, και να τυγχάνει σεβασμού η βούλησή τους, πρέπει να κάνουμε έρευνες επί του εδάφους, όχι όμως με συγκρουσιακό τρόπο, και να υπερασπιστούμε τα δικαιώματά μας», υποστήριξε προσθέτοντας ότι για να μπορέσουν να πάρουν το μερίδιό τους δεν πρέπει να αφήσουν το πεδίο ελεύθερο και ότι αν η ελληνοκυπριακή πλευρά νομίζει ότι θα καθίσει στο τραπέζι και θα συμφωνήσει μόνο με την Τουρκία, αυτό είναι λάθος και δεν πρόκειται να συμβεί ποτέ.

Στο θέμα της Αμμοχώστου, ο Όζερσαϊ όχι μόνο τάσσεται υπέρ του ανοίγματος της περίκλειστης πόλης υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση, αλλά υποστηρίζει ότι αυτό ήταν δικό του «όραμα» πριν από έξι χρόνια και υιοθετήθηκε τώρα από πάρα πολλούς στην τουρκοκυπριακή κοινότητα. Ισχυρίζεται μάλιστα ότι ο ίδιος μπορεί καλύτερα να εξηγήσει αυτό το όραμα στη διεθνή κοινότητα μετά τις «προεδρικές εκλογές». Σε γραπτή δήλωση που εξέδωσε στις αρχές Αυγούστου ανέφερε ότι και η Τουρκία πλέον παρέχει πλήρη στήριξη σε αυτό το όραμα και πρόσθεσε ότι αυτές οι εξελίξεις και ειδικά η παραδοχή της ίδιας της ελληνοκυπριακής πλευράς ότι δεν μπορεί να εμποδίσει αυτή την κίνηση «δείχνουν ότι είμαστε στον σωστό δρόμο»[58]:

Αναφερόμενος στις σχέσεις των Τουρκοκυπρίων με την Τουρκία, ο Όζερσαϊ ισχυρίστηκε ότι «η βάση της παρουσίας και της νομιμότητας της Τουρκίας» στην κατεχόμενη Κύπρο σχετίζεται με την συναίνεση των Τουρκοκυπρίων[59]. «Η βούληση του τουρκοκυπριακού λαού είναι αυτή που κάνει νόμιμη την εδώ παρουσία της Τουρκίας», υποστήριξε μιλώντας στον παράνομο Bayrak. «Κάποιος που γνωρίζει λίγο τις διεθνείς σχέσεις και τη διπλωματία, όταν κοιτάξει τις συμφωνίες του 1960, βλέπει πολύ ξεκάθαρα ότι είναι ζωτικής σημασίας για τους Τουρκοκύπριους η παρουσία της Τουρκίας ως εγγυήτριας χώρας εδώ», ισχυρίστηκε και υπογραμμίζοντας την βούληση των Τουρκοκυπρίων πρόσθεσε:

«Δεν μπορεί να παραιτηθούν απ’ αυτήν. Η βάση, δηλαδή η νομιμότητα των δικαιωμάτων και […] των συμφερόντων της Τουρκίας στο νησί, που είναι ο μοναδικός μας στρατηγικός εταίρος και σύμμαχος, είναι η βούληση των Τούρκων της Κύπρου. Γι’ αυτό, πρέπει να αποτελεί βασική αρχή να εξυψώνεται η βούληση του τουρκοκυπριακού λαού, να καθίσταται πιο ορατή, να διασφαλιστεί ότι θα γίνει ορατή αυτή η βούληση εκ μέρους της διεθνούς κοινότητας και θα τυγχάνει σεβασμού. Αυτό είναι βασικό τόσο για τα δικά μας δικαιώματα και συμφέροντα όσο και εκ των ων ουκ άνευ για τα δικαιώματα και συμφέροντα της Τουρκίας. Αν το παραγνωρίσουμε αυτό και εισέλθουμε σε στείρες πολιτικές συζητήσεις, αν διαπραχθεί αυτό το λάθος, είναι σαν να πυροβολούμε οι ίδιοι το πόδι μας. […]»

Κατηγορώντας τον Ακιντζί ότι πήρε 15 χρόνια πίσω τις σχέσεις τους με την Τουρκία κατά την διάρκεια της τελευταίας πενταετίας, ο Όζερσαϊ είπε ότι ο λεγόμενος πρόεδρος της δημοκρατίας πρέπει να μπορεί να έχει μιαν υγιή σχέση με την Τουρκία και να συνομιλεί απευθείας μαζί της, έστω και αν δεν συμφωνούν σε όλα τα θέματα.

Σε σχέση με την διαχείριση της πανδημίας, ο Όζερσαϊ και το Κόμμα του Λαού (ΗΡ) τήρησαν διαφορετική στάση από τον εταίρο τους στην «κυβέρνηση», δηλαδή το Κόμμα Εθνικής Ενότητας (UBP), υποστηρίζοντας την λήψη πιο αυστηρών μέτρων με την εμφάνιση αυξημένου αριθμού κρουσμάτων. Σε δηλώσεις του σε τηλεοπτική εκπομπή στα τέλη Αυγούστου, όταν άρχισε να παρατηρείται έξαρση κρουσμάτων, ο Γενάλ Σενίν, ο οποίος διαδέχτηκε τον Όζερσαϊ στην προεδρία του ΗΡ, υποστήριξε εφαρμογή καραντίνας 15 ημερών για όσους εισέρχονται στα κατεχόμενα από το εξωτερικό για να ανακουφιστεί το σύστημα υγείας και να καθησυχαστούν οι ανησυχίες που υπήρχαν[60].

 

2.1.5. Σερντάρ Ντενκτάς

Ο ανεξάρτητος υποψήφιος Σερντάρ Ντενκτάς υποστηρίζει ότι δεν είναι δυνατόν να υλοποιηθεί η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία και επισημαίνει ότι συμμερίζεται την πολιτική της Τουρκίας στο Κυπριακό ότι δεν έμεινε τίποτα που δεν συζητήθηκε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και ότι πρέπει να έλθουν στην ημερήσια διάταξη και άλλες επιλογές εκτός από την λύση ομοσπονδίας[61].  

Μιλώντας κατά την διάρκεια επίσκεψης στον σύνδεσμο αγωνιστών της ΤΜΤ, ο Ντενκτάς εξήγησε τον δρόμο που προτίθεται να ακολουθήσει για αναγνώριση του καθεστώτος και ισχυρίστηκε ότι αφού η Ενωμένη Κύπρος δεν είναι επιτεύξιμος στόχος, «πρέπει να υποβληθεί το ερώτημα κατά πόσον είναι δυνατή μια Κύπρος στην οποία θα ζούμε μαζί βελτιώνοντας την υφιστάμενη κατάσταση» και να «βρούμε τους τρόπους να μεταφέρουμε την υφιστάμενη κατάσταση σε καλύτερο σημείο για να μπορέσουμε να μπούμε εντός του διεθνούς δικαίου»[62]. Ανέφερε ότι αν πει πως θα καταφέρει αναγνώριση της «ΤΔΒΚ» μέσα σε πέντε χρόνια σημαίνει ότι θα δώσει κενού περιεχομένου ελπίδες και πρόσθεσε: «Πριν πάμε στην πολιτική αναγνώριση, πρέπει να αναλάβουμε πρωτοβουλίες για να κάνουμε τον εαυτό μας αποδεχτό στον κόσμο. Κατά την γνώμη μου, ο καλύτερος δρόμος γι’ αυτό είναι να προσφύγουμε στον δρόμο της δικαιοσύνης. […]»

Ο Ντενκτάς υποστηρίζει ότι αρχικά Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι πρέπει να συμφωνήσουν ότι δεν μπορεί να προχωρήσει η θέση της δικοινοτικής διζωνικής ομοσπονδίας και να συζητήσουν κατά πόσον μπορεί να συσταθεί μια αδύναμη κεντρική κυβέρνηση[63]. Ισχυρίζεται ότι αν κάτι τέτοιο δεν γίνεται πρέπει να εκφράσουν την θέση περί συνομιλιών «ανοικτού ορίζοντα» και όχι «ανοικτού τέλους» και να πάνε σε δημοψήφισμα λέγοντας στον «λαό» ότι το πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί στο τραπέζι των συνομιλιών. «Δεν θα δεχτεί ο κόσμος αυτό που θα πούμε εμείς. Όμως, καμία χώρα του κόσμου δεν θα μπορεί να σταθεί ενάντια σε μια απόφαση που έλαβε ο λαός», αναφέρει. 

Αναφερόμενος στις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, ο Ντενκτάς εξέφρασε την πεποίθηση ότι η διαδικασία που οδηγεί σε σύγκρουση θα εμποδιστεί με την υπογραφή ενός μορατόριουμ[64]. Μιλώντας κατά την διάρκεια επίσκεψης στον σύνδεσμο πολεμιστών των ούτω καλούμενων ειρηνευτικών δυνάμεων Κύπρου, ο Ντενκτάς υποστήριξε ότι αυτός είναι «ο δρόμος της λογικής» και επεσήμανε την σημασία των εκκλήσεων, στις οποίες, όπως ισχυρίστηκε,  προέβη ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγγίπ Έρντογαν. Υποστηρίζοντας ότι οι Τουρκοκύπριοι έχουν ιδρυτικά δικαιώματα που πηγάζουν από τις συμφωνίες του 1960 και δικαιούνται μερίδιο 50% από τον πλούτο του νησιού, ο Ντενκτάς ισχυρίστηκε ότι «έστω και αν δεν υπήρχαν Τούρκοι ή Έλληνες εδώ, αν ήταν ένα νησί αποτελούμενο από άλλο έθνος, η Τουρκία, που διαθέτει την μεγαλύτερη ακτογραμμή στην Μεσόγειο, έχει δικαιώματα εδώ αναφορικά με τις συμφωνίες αποκλειστικής οικονομικής ζώνης που θα υπογραφούν».

Αναφερόμενος στο άνοιγμα της περίκλειστης Αμμοχώστου, ο Ντενκτάς το χαρακτήρισε ορθό βήμα που θα ωφελήσει τους Τουρκοκύπριους αν γίνει σωστά και σημείωσε ότι θα ήταν «ζωτικής σημασίας λάθος» να μετατραπεί η Αμμόχωστος σε θέμα πολιτικής εκμετάλλευσης κατά την «προεκλογική» εκστρατεία[65]. «Ανησυχώ ότι θα χάσουμε το Βαρώσι από ατού και θα έρθει ενώπιον μας ως μεγαλύτερο πρόβλημα σε περίπτωση που αρχίσει με ένα λάθος βήμα το σχέδιο του ανοίγματος του Βαρωσιού, το οποίο ετοίμασα προσωπικά τον Ιούλιο του 2017 και παρέδωσα στους αξιωματούχους τόσο της Τουρκίας όσο και της ΤΔΒΚ», ισχυρίστηκε ο Ντενκτάς, επισημαίνοντας ότι ασφαλώς και πρέπει να υπάρξει διαβούλευση με την Τουρκία για το θέμα, όμως η διαδικασία είναι πολύ ευαίσθητη και πρέπει να διεξαχθεί με τα σωστά βήματα και τις σωστές στρατηγικές. 

Για τις σχέσεις με την Τουρκία, ο Ντενκτάς κατηγορεί το Κόμμα Εθνικής Ενότητας (UBP) ότι υιοθέτησε μιαν επικίνδυνη και εξαιρετικά παραπλανητική στάση στην «προεκλογική» περίοδο λέγοντας ότι η ψήφος στον υποψήφιό του στις «προεδρικές εκλογές», Ερσιν Τατάρ, αποτελεί κριτήριο στις σχέσεις των Τουρκοκυπρίων με την Τουρκία. «Δεν είναι δυνατόν να δεχτώ ότι όσοι ψηφίσουν και υποστηρίξουν εμένα είναι εχθροί της Τουρκίας επειδή δεν θα ψηφίσουν τον Ερσίν Τατάρ», σημείωσε ο Ντενκτάς, χαρακτηρίζοντας ως «το μεγαλύτερο πλήγμα που θα μπορούσε να δοθεί στον τουρκοκυπριακό λαό και στις σχέσεις του με την Τουρκία» την προσέγγιση ότι όσοι ψηφίσουν τον Ερσίν Τατάρ είναι μαζί με την Τουρκία και όσοι δεν τον ψηφίσουν είναι εχθροί της Τουρκίας[66].  «Θεωρώ ότι και οι άλλοι υποψήφιοι μοιράζονται την ίδια ευαισθησία μαζί μου. Αυτή είναι μια φθηνή μέθοδος προπαγάνδας που θα μπορούσε να έχει εξαιρετικά επικίνδυνες συνέπειες για το μέλλον», είπε χαρακτηρίζοντας τις μεθόδους Τατάρ ως «μηχανισμό προπαγάνδας της περιόδου του ψυχρού πολέμου».

Εξάλλου, κατά την διάρκεια προγράμματος που παρουσίαζε ο δημοσιογράφος Μουσταφά Αλκάν στην Genç TV, ο Ντενκτάς διαμαρτυρήθηκε για τις παρεμβάσεις της Τουρκίας στις «εκλογές» τηρώντας σιγή 30 δευτερολέπτων[67]. Εξηγώντας τους λόγους της διαμαρτυρίας του και εκφράζοντας την αγάπη και την αφοσίωσή του στην Τουρκία, ο Ντενκτάς ανέφερε ότι διαμαρτύρεται για όσα συμβαίνουν κατά την διάρκεια αυτών των «εκλογών» τα οποία δεν μπορεί να αποδεχθεί, διότι «αποδυναμώνεται καθημερινά το δικαίωμά μας για χωριστή δημοκρατία που αποδείξαμε στον κόσμο λόγω των ταυτόχρονων και χωριστών δημοψηφισμάτων κατά την περίοδο του Σχεδίου Ανάν» και διότι οι εν λόγω συμπεριφορές ενισχύουν τον «ισχυρισμό» περί ύπαρξης υποτελούς στην Τουρκία διοίκησης στα κατεχόμενα, κάτι που, όπως υποστήριξε, αποτελεί ελληνοκυπριακή θέση. «Τελειώνω με μιαν προσέγγιση κεμαλιστική λέγοντας ευτυχισμένα τα ελεύθερα παιδιά της ΤΔΒΚ, όποια και αν είναι η καταγωγή τους και η ρίζα τους, λέγοντας ‘ευτυχισμένος αυτός που μπορεί να λέει είμαι Τουρκοκύπριος’», κατέληξε.  

Στο θέμα της πανδημίας, ο Ντενκτάς εξέφρασε κατ’ επανάληψη την ανησυχία του για τους ρυθμούς εξάπλωσής της στα κατεχόμενα και ζήτησε αναβολή των «εκλογών» για τον Απρίλιο του 2021[68], διότι ακόμα και να τελειώσει η πανδημία θα συνεχίσουν οι επιδράσεις της στην οικονομία[69]. Ο Ντενκτάς χαρακτήρισε λυπηρό το γεγονός ότι από μηδέν κρούσματα, η μη λήψη ορθών αποφάσεων από την «κυβέρνηση» τους οδήγησε σε διψήφιο αριθμό κρουσμάτων και πρόσθεσε ότι λαμβάνονται μέτρα κατόπιν εορτής και παίρνονται λανθασμένες αποφάσεις[70].

 

2.1.6. Ερχάν Αρικλί

Ο  υποψήφιος του Κόμματος της Αναγέννησης (YDP) των εποίκων, Ερχάν Αρικλί καλεί όλους να μην πιστεύουν όσους τους λένε «το παραμύθι της ομοσπονδίας εδώ και 46 χρόνια» και να δώσουν μια ευκαιρία σε όσους πιστεύουν στην ΤΔΒΚ[71]. Επικρίνει τον Ακιντζί ότι ζητά άλλη μια ευκαιρία από τον «λαό» παρά το γεγονός ότι μετά το «φιάσκο του Κραν Μοντάνα», όπως το χαρακτηρίζει, είπε ότι «αυτή ήταν η τελευταία δοκιμή της δικής μου γενιάς, δεν τα καταφέραμε». Σύμφωνα με τον Αρικλί, ο ΓΓ του ΟΗΕ πρέπει να αντιληφθεί ότι δεν θα υπάρξει αποτέλεσμα από τις διαπραγματεύσεις στη βάση της ομοσπονδίας και να το διακηρύξει αυτό στον κόσμο[72]. Μιλώντας στην Καρπασία, υποσχέθηκε, μάλιστα, ότι θα τερματίσει τις διαπραγματεύσεις για ομοσπονδία προκειμένου να απαλλαχτεί ο «λαός» από την αβεβαιότητα που υπάρχει για πολλά χρόνια και τον ανάγκασε να πουλά σε εξευτελιστικές τιμές την γη και τα χωράφια που κατέχει και «αξίζουν χρυσάφι»[73]. «Λόγω των διαπραγματεύσεων που διεξάγονται χρόνια, ο λαός ζει με μιαν ανησυχία για το αύριο», υποστήριξε.   

Αναφερόμενος στις συζητήσεις περί παρεμβάσεων της Τουρκίας στις «εκλογές», ο Αρικλί επέκρινε τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί και τους «αρθρογράφους του», κατά την έκφρασή του, ισχυριζόμενος τα εξής[74]: «Δεν θέλουμε να επέμβει στις εκλογές η Τουρκία. Και η ίδια η Τουρκία δεν έχει μιαν τέτοια πρόθεση. Όμως, οι υποστηρικτές του Ακιντζί θέλουν επίμονα να σύρουν με κάποιον τρόπο την Τουρκία στο γήπεδο με βροχή βρισιών και προσβολών. Δεν θα πέσουμε σε αυτή την παγίδα. Βλέπουμε ότι και η Τουρκία δεν πέφτει σε αυτή την παγίδα και νιώθουμε ικανοποίηση γι’ αυτό».

Μιλώντας στο έκτακτο συνέδριο του κόμματός του μέσα στον Αύγουστο, ο Αρικλί επέκρινε και πάλι έντονα τον Ακιντζί και υποστήριξε ότι το YDP ουδέποτε θα επιτρέψει να εκλεγεί ένας υποψήφιος ο οποίος συγκρούεται με την Τουρκία, την αφήνει εκτεθειμένη διεθνώς, παραδόθηκε στους Ελληνοκύπριους και θέτει σε πρώτο πλάνο τα συμφέροντα της ΕΕ και των ΗΠΑ[75].  Ο Αρικλί εξέφρασε την άποψη ότι στις «εκλογές» θα συναγωνιστούν δύο αντιλήψεις και ότι από τη μια θα είναι εκείνοι που μιλούν για την «ΤΔΒΚ» και την «μητέρα πατρίδα» και από την άλλη όσοι επιδιώκουν το όνειρο της ομοσπονδίας εδώ και μισό αιώνα χωρίς να επιτύχουν καμία πρόοδο. Αναφερόμενος στην πολυσυζητημένη επίσκεψη του ιδίου, του Ερσίν Τατάρ και του προέδρου του DP Φικρί Ατάογλου στην Άγκυρα, ο Αρικλί είπε ότι εκεί συζήτησαν τόσο το θέμα του Βαρωσιού όσο και το Σχέδιο Β που θα τεθεί επί τάπητος μετά τις «εκλογές». Πρόσθεσε το εξής: «Θα ανοίξουμε μαζί το Βαρώσι για εγκατάσταση. Χρεοκόπησε η ομοσπονδία, η οποία είναι το Σχέδιο Α. Το Σχέδιο Β είναι η αναγνώριση της ΤΔΒΚ».

Αναφερόμενος στην Ανατολική Μεσόγειο και στην άρση του εμπάργκο πώλησης όπλων από τις ΗΠΑ στην Κύπρο, ο Αρικλί υποστήριξε ότι πλέον έχουν καταστεί εμφανείς οι παρατάξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και ότι «από τη μία είναι το μισοφέγγαρο και από την άλλη ο σταυρός»[76]. Χαρακτήρισε την Αίγυπτο, την Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ ως «δούλους της Δύσης» και «ψεύτικους μουσουλμάνους που υπηρετούν τον σταυρό» και ισχυρίστηκε ότι η «μητέρα πατρίδα» και η «ΤΔΒΚ» θα αντιμετωπίσουν πολλά προβλήματα, αν σε μια τέτοια περίοδο εκλεγεί ένας «πρόεδρος» που καβγαδίζει συνεχώς με την «μητέρα πατρίδα» και κάνει «χίλια νάζια» για να φανεί αρεστός στους Ελληνοκύπριους. Σημειώνοντας ότι η Γαλλία, που είναι Μόνιμο Μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και μέλος της ΕΕ, τάχθηκε υπέρ της ελληνοκυπριακής πλευράς, ο Αρικλί ισχυρίστηκε ότι αγωνίζονται εναντίον πολλών και πρόσθεσε ότι «εμείς είμαστε δίπλα στη μητέρα πατρίδα, όλοι οι υποψήφιοι για την προεδρία της ΤΔΒΚ να ξεκαθαρίσουν την παράταξή τους».

Αναφορικά με την διαχείριση της πανδημίας, ο Αρικλί υποστηρίζει ότι η «κυβέρνηση» διέπραξε σοβαρά λάθη και ότι μάζεψε κρούσματα και επαφές κρουσμάτων μαζί σε ξενοδοχεία για απομόνωση, χωρίς να ενδιαφέρεται κανείς γι’ αυτά τα άτομα για πολλές μέρες[77]. Αμφισβήτησε μάλιστα τα τεστ που γίνονται, εκφράζοντας την άποψη ότι είναι λανθασμένα και επεσήμανε ότι δεν ανακοινώνεται στην κοινή γνώμη πού παρήχθησαν αυτά, από ποιον αγοράστηκαν και προς πόσα αλλά και ποια είναι η πιθανότητα λάθους. Είπε μάλιστα ότι μόλις ανοίξει η «βουλή», το κόμμα του θα ζητήσει την σύσταση διερευνητικής επιτροπής για χρήματα που δαπανήθηκαν στον αγώνα αντιμετώπισης της πανδημίας.  

 

3. Δημοσκοπήσεις

Τα αποτελέσματα των πλείστων δημοσκοπήσεων που διενεργήθηκαν μέχρι τον Σεπτέμβριο δείχνουν ότι θα χρειαστούν δύο γύροι για να εκλεγεί ο νέος Τουρκοκύπριος ηγέτης. Οι περισσότεροι δημοσκόποι συμφωνούν ότι στον πρώτο γύρο προηγούνται οι Ερσίν Τατάρ και Μουσταφά Ακιντζί. Ωστόσο, διαφωνία φαίνεται να υπάρχει ως προς τον νικητή των «εκλογών». Κάποιες δημοσκοπήσεις και αρθρογράφοι πάντως βλέπουν και την πιθανότητα να περάσει ο Τουφάν Έρχουρμαν στον δεύτερο γύρο μαζί με τον Ακιντζί, αφήνοντας εκτός τον Τατάρ[78].  

Όπως ήταν φυσικό, δεν έλειψαν και οι αμφισβητήσεις των αποτελεσμάτων, αλλά και κατηγορίες περί δημοσκοπήσεων με σκοπό να πληγεί συγκεκριμένος υποψήφιος ή υποψήφιοι και να προωθηθούν κάποιοι άλλοι. Ο Ακιντζί, για παράδειγμα, δήλωσε στα μέσα Αυγούστου ότι εταιρεία ερευνών στην Κωνσταντινούπολη ονόματι «Ada Araştırma» τηλεφωνεί σε «πολίτες» στα κατεχόμενα υποβάλλοντάς τους ερωτήσεις εμφανώς κατευθυνόμενες εναντίον του ιδίου. Επικαλούμενος πληροφορίες που έλαβε από πολλούς «πολίτες», ο Ακιντζί ανέφερε ότι η εν λόγω εταιρεία τηλεφωνεί συχνά τις τελευταίες ημέρες και ότι από τις ερωτήσεις και τις φράσεις που χρησιμοποιούνται στην συνέχεια φαίνεται ότι ο εν λόγω οργανισμός δεν διεξάγει μιαν επιστημονική δημοσκόπηση με τις γνωστές μεθόδους, αλλά μιαν προσπάθεια κατευθυνόμενη εναντίον του ιδίου[79].   

 

3.1. Η εταιρεία Γκεζιτζί

Η τουρκική εταιρεία Γκεζιτζί παρουσιάζει σε όλες τις δημοσκοπήσεις της τον Ερσίν Τατάρ ως τον νικητή τον «εκλογών». Σε έρευνα που διενεργήθηκε μεταξύ 17-19 Ιούλιου 2020, με την συμμετοχή 4,630 ατόμων με την μέθοδο των κατ' ιδίαν συνεντεύξεων[80], το 33,5% των συμμετεχόντων δήλωσαν ότι θα ψηφίσουν τον Ερσίν Τατάρ, το 29,1% τον Μουσταφά Ακιντζί και το 15,1% τον Τουφάν Έρχουρμαν.  Στο ερώτημα «εάν στο δεύτερο γύρο ήταν ο Τατάρ με τον Ακιντζί, ποιον θα ψηφίζατε», το 50,8% των ερωτηθέντων απάντησαν Τατάρ και το 49,2% Ακιντζί.

Εξάλλου,σε δημοσκόπηση της ίδιας εταιρείας που διενεργήθηκε  κατά την περίοδο 21, 22 και 23 Αυγούστου 2020, ο Τατάρ φαίνεται να κερδίζει τον Ακιντζί στον δεύτερο γύρο των «εκλογών» πάλι με ποσοστό 50.8% έναντι 49,2%[81]. Στην ερώτηση ποιον θα ψηφίσουν στον πρώτο γύρο των «εκλογών», οι συμμετέχοντες στην έρευνα απάντησαν ως εξής: Ακιντζί 33,4%, Τατάρ: 32,1%, Έρχουρμαν: 16,6%, Όζερσαϊ: 9,2%, Αρικλί: 5,1%, Ντενκτάς: 3,4% και Φουάτ Τουρκόζ 0,2%. Τα αποτελέσματα της έρευνας ανακοίνωσε σε διάσκεψη Τύπου ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της τουρκικής εταιρείας, Μουράτ Γκεζιτζί, ο οποίος ανέφερε ότι φαίνεται ξεκάθαρα ότι η κούρσα θα διεξαχθεί ανάμεσα στους Τατάρ και Ακιντζί, οι οποίοι αύξησαν τα ποσοστά τους σε σύγκριση με την προηγούμενη έρευνα που διεξήγαγε η ίδια εταιρεία.  

 

3.2. Η εφημερίδα Kıbrıs Postası

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα διαδικτυακής δημοσκόπησης την οποία διεξήγαγε η ηλεκτρονική εφημερίδα Kıbrıs Postası (08.09.20, kibrispostasi.com) με συμμετοχή 5,000 ατόμων, ο Ακιντζί και ο Τατάρ είναι οι δύο υποψήφιοι που θα περάσουν στον δεύτερο γύρο Στην ερώτηση, «ποιον υποψήφιο θα ψηφίσετε στην προεδρικές εκλογές της ΤΔΒΚ», ο Ακιντζί λαμβάνει 25.88% και ο Τατάρ 24,45%, έναντι 24,27% του Έρχουρμαν, 8,18% του Ντενκτάς, 6,95% του Όζερσαϊ και 1,06% του Αρικλί.

Στην ερώτηση ποιος υποψήφιος πιστεύουν ότι θα περάσει στον δεύτερο γύρο, οι συμμετέχοντες στην έρευνα απάντησαν: Ακιντζί 52,74%, Τατάρ 40,32%, Έρχουρμαν 36,26%, Ντενκτάς 9,69%, Όζερσαϊ 7,83% και Αρικλί 1,37%.

Στην ερώτηση «κατά την γνώμη σας ποιος θα κερδίσει τις εκλογές», δόθηκαν οι εξής απαντήσεις: Τατάρ 27,25%, Ακιντζί 26,00%, Έρχουρμαν 24,27%, Ντενκτάς 8,18%, Όζερσαϊ 6,95% και Αρικλί 1,06%.

 

3.3. Η εφημερίδα Detay

Στις 26.08.20 η εφημερίδα Detay παρουσίασε δημοσκόπηση που διενήργησε η ίδια κατά την περίοδο 8-17 Αυγούστου 2020 με 32 δημοσκόπους και την μέθοδο των κατ’ ιδίαν συνεντεύξεων με 1,115 άτομα που επιλέγηκαν διά της μεθόδου της τυχαίας στρωματοποιημένης δειγματοληψίας. Το περιθώριο σφάλματος της δημοσκόπησης υπολογίζεται στο 2,85% και το διάστημα εμπιστοσύνης στο 95%.

Στο ερώτημα «ποιο από τα πιο κάτω ονόματα που ανακοίνωσαν την υποψηφιότητά τους μέχρι σήμερα θα ψηφίσετε», οι συμμετέχοντες στην έρευνα απάντησαν ως εξής: Ακιντζί 24%, Τατάρ 17%, Έρχουρμαν 10%, Όζερσαϊ 6%, Αρικλί 5% και Ντενκτάς 4%. Το 15% των ερωτηθέντων απάντησαν ότι δεν θα ψηφίσουν, το 13% δήλωσαν αναποφάσιστοι και το 6% δεν απάντησαν.

Η εφημερίδα αναφέρει ότι με την αναγωγή των αναποφάσιστων, τα αποτελέσματα στον πρώτο γύρο των «εκλογών» αναμένεται να είναι τα εξής: Ακιντζί 37%, Τατάρ 25%, Έρχουρμαν 15%, Όζερσαϊ 9%, Αρικλί 8% και Ντενκτάς 6%.

Στον δεύτερο γύρο, το 58,3% των συμμετεχόντων στην έρευνα δήλωσαν ότι θα ψηφίσουν τον Μουσταφά Ακιντζί και μόλις το 41,75 τον Ερσίν Τατάρ.

 

3.4. Η εταιρεία Redborder

Δημοσκόπηση της εταιρείας ερευνών Redborder είναι η μόνη που παρουσιάζει τον Ερσίν Τατάρ εκτός του δεύτερου γύρου των «εκλογών», αφού παρουσιάζει τον Ακιντζί πρώτο στις προτιμήσεις των ερωτηθέντων με 23,2% ακολουθούμενο από τον Έρχουρμαν με 18,6% και τον  Τατάρ με 16,2%[82]. Η έρευνα διεξήχθη εντός Ιουλίου με την μέθοδο της τυχαίας στρωματοποιημένης δειγματοληψίας και την συμμετοχή 1,002 ατόμων.

Στην τέταρτη και πέμπτη θέση στις προτιμήσεις των συμμετεχόντων στην έρευνα βρίσκονται ο Ερχάν Αρικλί με 6,4% και ο Κουτρέτ Όζερσαϊ με 6,2%. Ο Σερντάρ Ντενκτάς δεν συμπεριλαμβάνεται στα αποτελέσματα της έρευνας, επειδή αυτή διενεργήθηκε πριν την εξαγγελία της υποψηφιότητάς του. Ενδιαφέρον αποτελεί το γεγονός ότι το 18% των ερωτηθέντων απάντησε ότι δεν πρόκειται να ψηφίσει κανέναν από τους υποψήφιους, ενώ το 10,6% δήλωσαν αναποφάσιστοι.

Εξάλλου, όταν ρωτήθηκαν ποιον από τους υποψήφιους δεν θα ψήφιζαν ποτέ στις «προεδρικές εκλογές», οι συμμετέχοντας στην έρευνα απάντησαν: Αρικλί 64,8%, Τατάρ 59,3%, Ακιντζί 58,3%, Όζερσαϊ 46,4%, Έρχουρμαν 20,8% και αναποφάσιστοι 18,3%.

 

3.5. Η έρευνα του CMIRS

Η δημοσκόπηση που διενήργησε μέσα στον Σεπτέμβριο του 2020 με συμμετοχή 500 ατόμων το Κέντρο Μελετών Μετανάστευσης Ταυτότητας και Δικαιωμάτων (CMIRS), που διεξάγει περιοδικές έρευνες ανά τρίμηνο στα κατεχόμενα, παρουσιάζει τον Ακιντζί να προηγείται με μεγάλη διαφορά των αντιπάλων του στον πρώτο γύρο, ακολουθούμενος από τους Τατάρ και Έρχουρμαν, οι οποίοι φαίνεται διεξάγουν «μάχη στήθος με στήθος» για την δεύτερη θέση[83].  Ο Ακιντζί φαίνεται να λαμβάνει 23,6% έναντι 10,8% του Τατάρ και 9,2% του Έρχουρμαν.

Σύμφωνα  με ανακοίνωση του κέντρου, στην ερώτηση «ποιον θα ψηφίσετε στις εκλογές», το 22,6% των συμμετεχόντων στην έρευνα δεν απάντησαν, το 14,6% δήλωσαν αναποφάσιστοι και το 15,8% ανέφεραν ότι δεν σκέφτονται να ψηφίσουν. Η εταιρεία αναφέρει ότι κλείνει η διαφορά ανάμεσα στον δεύτερο Τατάρ και στον τρίτο Έρχουρμαν, ενώ το γεγονός ότι ανέρχεται στο 53% το σύνολο εκείνων που δεν απάντησαν ή δήλωσαν αναποφάσιστοι ή πως δεν θα ψηφίσουν δεικνύει ότι μπορεί να τελειώσουν από τον πρώτο γύρο οι «εκλογές».

 

4. Συμπέρασμα

Με βάση τα πιο πάνω, μπορεί να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι η μάχη για την ανάδειξη του νέου Τουρκοκύπριου ηγέτη θα κριθεί ανάμεσα σε τρεις βασικούς υποψήφιους, που ο καθένας τους έχει τις δικές του πιθανότητες επιτυχίας: τον Μουσταφά Ακιντζί, τον Ερσίν Τατάρ και τον Τουφάν Έρχουρμαν. Οι δύο από αυτούς τάσσονται υπέρ της συνέχισης των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό με βάση την ομοσπονδιακή λύση με πολιτική ισότητα, γεγονός που, λεκτικά τουλάχιστον, δεν συνάδει με τις θέσεις που εκφράζει μέσω αξιωματούχων της η Τουρκία, ειδικά μετά το Κραν Μοντάνα.

Υπενθυμίζεται χαρακτηριστικά η δήλωση του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβουσογλου, τρεις βδομάδες πριν τις «εκλογές», ότι η χώρα του δεν συζητά πλέον λύση ομοσπονδίας και ότι σε μια πιθανή άτυπη πενταμερή διάσκεψη θα συζητηθούν άλλες επιλογές και κυρίως τα δύο κράτη και η συνομοσπονδία[84]. Αυτή η αναφορά ακολούθησε την δήλωση του εκπροσώπου του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών Χαμί Άκσοϊ, ο οποίος σχολιάζοντας μια μέρα νωρίτερα αναφορά του ΓΓ του ΟΗΕ στο Κυπριακό, υποστήριξε ότι δεν έμεινε τίποτε άλλο να συζητηθεί στην βάση της ομοσπονδίας σε μια νέα διαδικασία, αφού συζητήθηκαν όλες οι λεπτομέρειες επί 50 χρόνια και η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν αποδέχθηκε σαφώς την πολιτική ισότητα ούτε και έκανε βήμα στο θέμα του διαμοιρασμού των φυσικών πόρων στο Κράν Μοντάνα[85]. «Σε αυτή την περίπτωση, αν γίνει λόγος για έναρξη μιας νέας διαπραγματευτικής διαδικασίας, πρώτα απ’ όλα απαιτείται η συζήτηση άλλων επιλογών. […] Πιστεύουμε ότι πλέον ήρθε η ώρα να συζητηθεί μια λύση στην βάση των πραγματικοτήτων στο νησί και της κυρίαρχης ισότητας», υποστήριξε.    

Παρατηρείται ότι η ρητορική Τσαβούσογλου και Άκσοϊ συνάδει πλήρως με την ρητορική Τατάρ, ο οποίος επίσης κάνει λόγο για «κυρίαρχη ισότητα» για να περιγράψει την θέση του υπέρ της λύσης δύο χωριστών κρατών στην Κύπρο. Στο ίδιο μήκος κύματος φαίνεται να είναι και οι θέσεις των Κουτρέτ Όζερσαϊ, Ερχάν Αρικλί και Φικρί Ατάολγου, το κόμμα του οποίου στηρίζει τον Σερντάρ Ντενκτάς στον πρώτο γύρο των «εκλογών». Αυτός θεωρείται και ο λόγος που η Τουρκία τους απηύθυνε πρόσκληση για συνάντηση στην Άγκυρα με τους Έρντογαν, Τσαβούσογλου και Οκτάι, γεγονός άλλωστε που παραδέχθηκαν και οι ίδιοι στις δηλώσεις τους.

Ιδιαίτερα αποκαλυπτικός κατά την επιστροφή τους από την τουρκική πρωτεύουσα ήταν μάλιστα ο Αρικλί, ο οποίος ερωτηθείς γιατί προσκλήθηκαν στην Άγκυρα, απάντησε το εξής[86]: «Εικάζω ότι κατά την προσεχή περίοδο, η Τουρκία θα κάνει σοβαρά βήματα για άνοιγμα του Βαρωσιού και λύση δύο κρατών και είναι πολύ ξεκάθαρη η στάση της πάνω σε αυτό το θέμα. Γι’ αυτό προσκλήθηκαν άτομα από τα κόμματα που παρέχουν στήριξη σε αυτά».

Καταδεικνύοντας το «ενδιαφέρον» της Τουρκίας στις επικείμενες «εκλογές», ο Αρικλί είπε επίσης ότι στην Άγκυρα τέθηκαν ενώπιον τους τρεις δημοσκοπήσεις που δείχνουν τον Ακιντζί να προηγείται με δεύτερο τον Τατάρ και τρίτο τον Έρχουρμαν[87]. Την μία μάλιστα την διεξήγαγε η ίδια η τουρκική κυβέρνηση, σημείωσε. Σύμφωνα με πληροφορίες, εξάλλου, οι ηγέτες των τριών κομμάτων υποσχέθηκαν ότι  θα στηρίξουν Τατάρ στον δεύτερο γύρο, αφού θεωρείται βέβαιο ότι ο πρόεδρος του UBP θα είναι ο ένας από τους δύο υποψήφιους που θα περάσουν[88].

Με αυτά τα δεδομένα αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον το αποτέλεσμα των «εκλογών» αφού από τη μια υπάρχουν οι εμφανείς παρεμβάσεις της Τουρκίας και από την άλλη οι συνθήκες που διαμορφώθηκαν στα κατεχόμενα λόγω της πανδημίας. Τα ερωτήματα που δημιουργούνται είναι πολλά. Θα έχουν θετική επίδραση στην υποψηφιότητα Τατάρ οι παρεμβάσεις της Τουρκίας ή θα φέρουν το αντίθετο αποτέλεσμα; Πόσο θα επηρεάσει τις υποψηφιότητες Τατάρ και Όζερσαϊ η διαχείριση της κρίσης της πανδημίας από την «κυβέρνηση»; Πόσο θα επηρεάσει η στάση Ακιντζί και των κομμάτων της αντιπολίτευσης κατά την διάρκεια της πανδημίας; Θα επηρεάσει η πανδημία την προσέλευση των ψηφοφόρων στην κάλπη; Αν ναι, πώς θα αντικατοπτριστεί στην κάθε υποψηφιότητα ξεχωριστά το πιθανώς μειωμένο (ή αυξημένο) ποσοστό συμμετοχής στις «εκλογές», με δεδομένο μάλιστα ότι στις περιπτώσεις που υπήρξε μειωμένη συμμετοχή στο παρελθόν εξελέγη υποψήφιος που θεωρείτο «αριστερός»[89]; Πόσο θα επηρεάσουν τους ψηφοφόρους οι δημοσκοπήσεις που καταδείκνυαν ότι οι ερωτηθέντες επιθυμούν ηγέτη που έχει καλές σχέσεις με την Τουρκία και η προσπάθεια να παρουσιαστεί η πολιτική Ακιντζί ως αντίθετη με τις επιθυμίες της Άγκυρας; Πόσο θα επηρεάσει το αποτέλεσμα τις σχέσεις των εταίρων στην «κυβέρνηση» και την διεξαγωγή πρόωρων «βουλευτικών εκλογών», την οποία πολλοί θεωρούν δεδομένη;

Το βέβαιο, πάντως, είναι ότι, λεκτικά τουλάχιστον, η τουρκική πολιτική κατέστη πιο ξεκάθαρη στο Κυπριακό και φαίνεται να προσανατολίζεται προς επιλογές εκτός της ομοσπονδιακής λύσης και κυρίως προς τα δύο χωριστά κράτη. Από δηλώσεις Τούρκων και Τουρκοκυπρίων αξιωματούχων εξάγεται το συμπέρασμα ότι μέσα σε αυτό το πλαίσιο φαίνεται να προγραμματίζονται μονομερή βήματα, όπως το άνοιγμα της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση, κίνηση που πολλοί δεν θεωρούν άσχετη με τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και τον διαμοιρασμό του φυσικού αερίου.

Εξάλλου, από τις δηλώσεις που παρατέθηκαν πιο πάνω, φαίνεται ότι η ένταση που προκαλεί η Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο και ειδικά στα ανοικτά της Κύπρου, δεν πρέπει να θεωρείται άσχετη με την επιθυμία της τουρκικής πλευράς να θέσει το θέμα των υδρογονανθράκων στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό. Πιθανή εκλογή Τατάρ θα λύσει τα χέρια της Άγκυρας κυρίως στο θέμα της προώθησης της λύσης της συνομοσπονδίας και των δύο κρατών, ενώ για το θέμα των υδρογονανθράκων δεν φαίνεται να υπάρχει ουσιαστική διαφωνία από κανέναν Τουρκοκύπριο υποψήφιο για τις ενέργειες της Τουρκίας στην περιοχή. Διαφωνίες, όμως, εμφανίζονται στο θέμα του μονομερούς ανοίγματος της Αμμοχώστου.

Πάντως, έστω και αν καταφέρει να εκλεγεί ο Μουσταφά Ακιντζί ή ο Τουφάν Έρχουρμαν, που λεκτικά τουλάχιστον τάσσονται υπέρ της ομοσπονδίας και του ανοίγματος της Αμμοχώστου σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του ΟΗΕ, αυτό δεν σημαίνει ότι θα θελήσουν ή θα μπορέσουν να συγκρουστούν με την Άγκυρα για προώθηση των δικών τους θέσεων. Ο στρατιωτικός, οικονομικός και πολιτικός έλεγχος που ασκεί η Τουρκία στην κατεχόμενη Κύπρο μάλλον περί του αντιθέτου συνηγορεί. Οι δηλώσεις τους εξάλλου περί επιθυμίας καλών σχέσεων με την Τουρκία είναι ενδεικτικές της επιθυμίας τους να αποφύγουν την σύγκρουση με το καθεστώς Έρντογαν.

Καταληκτικά σημειώνεται ότι σε περίπτωση μη λύσης, όποιος και αν είναι ο νέος ηγέτης της τουρκοκυπριακής κοινότητας, πρέπει να αναμένονται περαιτέρω βήματα προώθησης του αποσχιστικού καθεστώτος διεθνώς στο όνομα της άρσης της λεγόμενης απομόνωσης και της βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης των διαμενόντων στα κατεχόμενα, αφού όλοι οι υποψήφιοι τάχθηκαν σε διάφορες περιπτώσεις υπέρ αυτής της θέσης. Επομένως, φαίνεται ότι επίκειται μια εξαιρετικά δύσκολη περίοδος για τις προσπάθειες επίτευξης στο Κυπριακό και την επανένωση της Κύπρου.

 

----------------------