Οι πρόωρες λεγόμενες βουλευτικές εκλογές της 23ης Ιανουαρίου 2022 στις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1. Εισαγωγή

2. Το πολιτικό σκηνικό πριν τις «πρόωρες εκλογές»

2.1. Οικονομία

2.2. Οι παρεμβάσεις της Τουρκίας

2.3. Μποϊκοτάζ

2.4. Πανδημία

3. Στοιχεία για τις «βουλευτικές εκλογές» της 23ης Ιανουαρίου 2022

3.1. Το εκλογικό σύστημα

3.2. «Ψηφοφόροι» και πληθυσμός

3.3. Τα κόμματα που συμμετέχουν στις «εκλογές» και οι θέσεις τους

3.3.1 Κόμμα Εθνικής Ενότητας (UBP-ΚΕΕ)

3.3.2 Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα (CTP-ΡΤΚ)

3.3.3. Δημοκρατικό Κόμμα (DP-ΔΚ)

3.3.4. Κόμμα Κοινοτικής Απελευθέρωσης – Νέες Δυνάμεις (TKP-YG – ΚΚΑ-ΝΔ)

3.3.5. Δρόμος Ανεξαρτησίας (ΒΥ- ΔΑ)

3.3.6. Κόμμα Αναγέννησης (YDP-ΚΑ)

3.3.7. Κόμμα του Λαού (HP-ΚΛ)

3.3.8. Κόμμα Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας (TDP-ΚΣΔ)

3.4. Δημοσκοπήσεις

3.4.1 Δημοσκοπήσεις Detay

3.4.2 Δημοσκόπηση Γκεζιτζί

3.4.3. Αποτελέσματα Δημοσκοπήσεων COMAR

3.4.4. Άλλες Δημοσκοπήσεις

4. Συμπεράσματα

4.1. Όλα δείχνουν «βουλή» έξι κομμάτων

4.2. Σημασία για το Κυπριακό

___________________________________

 

1. Εισαγωγή

Άλλη μια πρόωρη «εκλογική» αναμέτρηση θα διεξαχθεί στις 23 Ιανουαρίου 2022 στα κατεχόμενα, μέσα σε συνθήκες πανδημίας και οικονομικών προβλημάτων, τα οποία παρουσιάζονται ιδιαιτέρως αυξημένα λόγω και της κατρακύλας της ισοτιμίας της τουρκικής λίρας (ΤΛ) έναντι των ξένων νομισμάτων τους τελευταίους μήνες. Οι πιο πρόσφατες «βουλευτικές εκλογές» στα κατεχόμενα διεξήχθησαν πριν τέσσερα χρόνια, στις 7 Ιανουαρίου 2018, και ήταν και εκείνες «πρόωρες».

Η αδυναμία εξασφάλισης της απαραίτητης απαρτίας για να συνεδριάσει η «βουλή» τους τελευταίους μήνες, τα προβλήματα ανάμεσα στους «κυβερνητικούς εταίρους» και τα εσωκομματικά προβλήματα που αυτοί αντιμετώπιζαν μπορούν να χαρακτηριστούν ως οι βασικότεροι λόγοι της απόφασης για διεξαγωγή «πρόωρων εκλογών».

Κατά την τετραετία που πέρασε από τις 7 Ιανουαρίου 2018 δοκιμάστηκαν στην «κυβέρνηση» όλα τα κόμματα που εκπροσωπήθηκαν στην «βουλή». Πρώτα σχηματίστηκε τετραμερής συνασπισμός ανάμεσα στο Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα (CTP), το Κόμμα του Λαού (HP), το Δημοκρατικό Κόμμα (DP) και το Κόμμα Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας (TDP), ο οποίος διαλύθηκε με παρεμβάσεις της Άγκυρας για να σχηματιστεί η «κυβέρνηση» του Κόμματος Εθνικής Ενότητας (UBP) με το Κόμμα του Λαού (HP) και το Δημοκρατικό Κόμμα (DP). Αυτή η «κυβέρνηση» αντικαταστάθηκε από τον συνασπισμό των UBP και DP με το Κόμμα της Αναγέννησης (YDP) των εποίκων λίγο πριν τις «προεδρικές εκλογές» και αμέσως μετά την απόφαση για άνοιγμα της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου. Όμως το «ροζ σκάνδαλο» που οδήγησε στην παραίτηση του «πρωθυπουργού» Ερσάν Σανέρ έφερε την διάλυση και του εν λόγω συνασπισμού, την άνοδο του Φαϊζ Σουτζούογλου στην ηγεσία του UBP και τον σχηματισμό «υπηρεσιακής κυβέρνησης μειοψηφίας» των κομμάτων UBP-DP. 

Σκοπός του παρόντος σημειώματος είναι να σκιαγραφήσει το πολιτικό σκηνικό στα κατεχόμενα πριν τις επικείμενες «εκλογές», παρέχοντας χρήσιμες πληροφορίες για τις πολιτικές θέσεις των κομμάτων στα βασικά θέματα που απασχολούν την πολιτική ζωή των Τουρκοκυπρίων και να επιχειρήσει να αναλύσει τις πιθανές επιπτώσεις στο Κυπριακό από το όποιο εκλογικό αποτέλεσμα, λαμβάνοντας πάντοτε υπόψη φυσικά ότι η Άγκυρα είναι ο παράγοντας που διαδραματίζει τον καθοριστικό και αποφασιστικό ρόλο σε αυτές τις εξελίξεις και ότι δεν μπορεί να γίνεται λόγος για διεξαγωγή ελεύθερων και δημοκρατικών εκλογών σε εδάφη που κατέχονται από μια ξένη χώρα.

2. Το πολιτικό σκηνικό πριν τις «πρόωρες εκλογές»

2.1. Οικονομία

Η οικονομία και η επίλυση των πολλών προβλημάτων που ανέκυψαν λόγω της πανδημίας και οξύνθηκαν μετά την κατρακύλα της τουρκικής λίρας είναι το θέμα που απασχόλησε πιο πολύ την «προεκλογική εκστρατεία». Το κεφάλαιο της οικονομίας βρίσκεται σε πρώτο πλάνο στα «εκλογικά μανιφέστα» όλων πολιτικών κομμάτων που λαμβάνουν μέρος στις εκλογές[1], ενώ και οι συμμετέχοντες στις δημοσκοπήσεις που διενεργήθηκαν κατά την διάρκεια της «προεκλογικής» περιόδου ανέφεραν ότι το βασικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν και πρέπει να επιλυθεί άμεσα είναι η οικονομία[2].

Αποτυπώνοντας την άσχημη οικονομική κατάσταση και τη δεινή θέση στην οποία βρίσκονται οι διαμένοντες στα κατεχόμενα, δημοσιεύματα στον Τύπο αναφέρουν ότι σε επίπεδα ρεκόρ ανήλθε ο ετήσιος πληθωρισμός για το 2021, ο οποίος αυξήθηκε κατά 46,09%, φτάνοντας στο ψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 19 χρόνων[3]. Οι εν λόγω αυξήσεις αφορούν βασικά καταναλωτικά αγαθά, αφού οι τιμές των τροφίμων και των ποτών αυξήθηκαν κατά 58,21%, της υγείας κατά 36,50%, της βενζίνης κατά 87,44%, του υγραερίου 10 κιλών κατά 79,93%, του ψωμιού κατά 96,07%, των κοτόπουλων κατά 87,24% και του γάλακτος κατά 81,87%.

Και ενώ το κόστος ζωής αυξάνεται, δεν αυξάνονται αναλόγως και οι μισθοί των εργαζομένων, με αποτέλεσμα η αγοραστική τους δύναμη να παρουσιάζει αισθητή μείωση. Μάλιστα, σύμφωνα με τον πρόεδρο της συντεχνίας των «δημοσίων υπαλλήλων» (KTAMS), Γκιουβέν Μπενγκινχάν, ο κατώτατος μισθός στα κατεχόμενα ήταν κάτω από το όριο της φτώχειας στις 31 Δεκεμβρίου 2021, αφού το όριο της φτώχιας για μιαν τετραμελή οικογένεια υπολογίστηκε στις 5,774 ΤΛ, ενώ ο κατώτατος μισθός κατά την ίδια ημερομηνία ήταν 4,324 ΤΛ[4]. Πάντως στις 11 Ιανουαρίου 2022, λίγες μόνο μέρες πριν τις «εκλογές», η λεγόμενη επιτροπή καθορισμού του κατώτατου μισθού αποφάσισε με πλειοψηφία και την διαφωνία των εργοδοτών να αυξήσει τον καθαρό κατώτατο μισθό στις 6,090 ΤΛ και τον ακάθαρτο στις 7,000 ΤΛ[5]. Η εργοδοτική πλευρά δήλωσε ότι δεν μπορεί να πληρώσει την συγκεκριμένη αύξηση στην οποία απέδωσε ψηφοθηρικά κίνητρα και γνωστοποίησε ότι θα πάρει στο θέμα στα «δικαστήρια» για να εξασφαλίσει προσωρινό διάταγμα αναστολής της απόφασης[6].  

Η σοβαρότητα της οικονομικής κρίσης καταδεικνύεται και από δήλωση-παραδοχή, στην οποία προέβη ο λεγόμενος υπουργός οικονομικών, Ντουρσούν Ογούζ εντός Νοεμβρίου 2021 ότι το καθεστώς αδυνατούσε να πληρώσει τους μισθούς και τις συντάξεις για τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο και ότι χρειάζονταν επιπρόσθετα 150 εκατομμύρια τουρκικές λίρες[7]. Ο Ογούζ ανέφερε επίσης ότι εδώ και δύο μήνες η Τουρκία δεν τους είχε αποστείλει χρήματα για να καλύψουν τα έξοδα στον τομέα της «άμυνας», όμως υποστήριξε ότι η Άγκυρα γνωρίζει την κατάσταση και θα συνεχίσει να είναι δίπλα τους, όπως πάντοτε.

Η οικονομία ήταν και το βασικό θέμα συζήτησης της επίσκεψης που πραγματοποίησε στην Άγκυρα λίγες μέρες πριν τις «εκλογές» ο πρόεδρος του UBP και λεγόμενος πρωθυπουργός Φαΐζ Σουτζούογλου, συνοδευόμενος και από τον λεγόμενο «υφυπουργό οικονομικών»[8]. Σε δηλώσεις πριν την αναχώρησή του, ο Σουτζούογλου είπε ότι θα εξέφραζε ξεκάθαρα στους συνομιλητές του την οικονομική και δημοσιονομική κατάσταση της «χώρας». Σημειώνοντας ότι αμέσως μετά τον σχηματισμό της νέας «κυβέρνησης» θα αναζητήσουν λύσεις στα προβλήματα αυτά, ο Σουτζούογλου εξέφρασε την πεποίθηση ότι η Τουρκία δεν θα τους αφήσει μόνους. Μάλιστα, ενώ βρισκόταν ακόμα στην Άγκυρα εξήγγειλε αύξηση της τάξης του 37,26% στους μισθούς και στις συντάξεις των δημοσίων υπαλλήλων από τον Ιανουάριο του 2022 για να καλυφθεί η άνοδος του κόστους ζωής της περιόδου Ιούνιος-Δεκέμβριος 2021[9].

Πάντως, παρά τις δηλώσεις περί στήριξης από την Τουρκία, δημοσιεύματα στον Τύπο αναφέρουν ότι δεν εφαρμόζονται πλήρως τα λεγόμενα πρωτόκολλα οικονομικής συνεργασίας, βάσει των οποίων παρέχεται η οικονομική στήριξη της Άγκυρας προς το καθεστώς. Σύμφωνα με την Yeni Düzen, μάλιστα, μόνο το 29% των χρημάτων που προβλέπονται στα «πρωτόκολλα οικονομικής συνεργασίας» για τα έτη 2020 και 2021 παραχωρήθηκαν στους Τουρκοκύπριους από την Τουρκία[10]. Για να καταρρίψει το επιχείρημα της «κυβέρνησης» και του UBP ότι «εμείς αποσπούμε καλύτερα οικονομικούς πόρους από την Τουρκία», η εφημερίδα αναφέρει ότι στα «πρωτόκολλα» 2020-2021 δόθηκαν υποσχέσεις για αποστολή 3 δισεκατομμυρίων 238 εκατομμυρίων 251 χιλιάδων 984 ΤΛ και εστάλησαν μόνο 953 εκατομμύρια 530 χιλιάδες 713 ΤΛ, δηλαδή υλοποιήθηκε μόλις το 29,45% του «πρωτοκόλλου».

Ειδικοί επισημαίνουν ότι η υποτίμηση της ΤΛ προκαλεί προβλήματα σε σχέση και με τον «προϋπολογισμό» του καθεστώτος. Ο οικονομολόγος Ερκάν Οκαντάν δήλωσε στην Yeni Düzen ότι ο νέος «προϋπολογισμός» έπρεπε να υιοθετηθεί υπό το φως της πραγματικότητας ότι δεν εφαρμόστηκαν τα «πρωτόκολλα» και η ΤΛ υποτιμήθηκε. Επισημαίνοντας ότι οι Τουρκοκύπριοι δεν έχουν καμία επιρροή πάνω στην ΤΛ, ο Οκαντάν υποστήριξε ότι η «ΤΔΒΚ», όπως χαρακτήρισε το κατοχικό καθεστώς, πληρώνει το βαρύτερο τίμημα της λανθασμένης χρηματοοικονομικής πολιτικής της Τουρκίας.   

 

2.2. Οι παρεμβάσεις της Τουρκίας

Οι σχέσεις με την Τουρκία πάντοτε αποτελούσαν και συνεχίζουν να αποτελούν ένα από τα κυριότερα θέματα συζήτησης και αντιπαράθεσης στην τουρκοκυπριακή πολιτική ζωή. Παρά τις κατά καιρούς δηλώσεις εκ μέρους Τουρκοκυπρίων πολιτικών περί επιθυμίας για σχέσεις μεταξύ ίσων με την Τουρκία και τους ισχυρισμούς περί ύπαρξης «ανεξάρτητου κράτους» στα κατεχόμενα, η εξάρτηση από την Άγκυρα σε όλους τους τομείς καθίσταται εμφανής με τις κατά καιρούς ενέργειες και δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων[11].

Κατά την διάρκεια της προαναφερθείσας επίσκεψης του Σουτζούογλου στην Άγκυρα, ο «πρωθυπουργός» συναντήθηκε με τον Τούρκο Αντιπρόεδρο Φουάτ Οκτάι και τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγγίπ Ερντογάν, ενώ  παρέστη και σε δείπνο με βουλευτές των κομμάτων Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) και Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ)[12], γεγονός που δεν θα μπορούσε παρά να ερμηνευτεί και ως στήριξη των εν λόγω κομμάτων προς το UBP ενόψει των «εκλογών» της 23ης Ιανουαρίου.   

Η εφημερίδα Detay (13.01.22) αναφέρει ότι μετά τις συναντήσεις με τον Έρντογαν και τον Οκτάι, ο Σουτζούογλου δήλωσε ότι συζήτησαν και τις «εκλογές» της 23ης Ιανουαρίου. Κάτω από τον χαρακτηριστικό τίτλο «Πράσινο φως μήπως από τον Έρντογαν στον Σουτζούογλου και παρέμβαση στις εκλογές;» η εφημερίδα γράφει ότι ο Σουτζούογλου είπε ότι με τους Έρντογαν και Οκτάι συζήτησε την οικονομική και την πολιτική κατάσταση στα κατεχόμενα και ότι είναι κοινές οι προσδοκίες του Έρντογαν και του ίδιου για το μέλλον της «ΤΔΒΚ». Ανέφερε χαρακτηριστικά τα εξής:

«Ξεκάθαρα ένας είναι ο δρόμος της λογικής. Πρώτον πολιτική σταθερότητα, την οποία μέχρι σήμερα δεν μπορέσαμε να επιτύχουμε, όμως θα την επιτύχουμε μετά τις 23 Ιανουαρίου. Δεύτερον οικονομική σταθερότητα και φυσικά τρίτον κοινωνική σταθερότητα […] Τους το είπα και αυτό ξεκάθαρα. Εμείς είμαστε έτοιμοι για την εξουσία στις 23 Ιανουαρίου […] Μας είπαν ότι και οι ίδιοι θέλουν μιαν μόνιμη σταθερότητα. Είδαμε την στήριξη και την αποφασιστικότητα της μητέρας πατρίδας μας σε θέματα όπως τα υφιστάμενα έργα, τα νέα νοσοκομεία, τους δρόμους,  τα νέα κτίρια της προεδρίας και της βουλής, τουριστικά κίνητρα, αύξηση του αριθμού των φοιτητών που έρχονται στην χώρα, το αεροδρόμιο Ερτζιάν. Και εμείς εξηγήσαμε τις οικονομικές απώλειες [...] Συζητήσαμε διεξοδικά και τις εκλογές. Είχαμε πολύ ωραίες συναντήσεις. Κάναμε πολύ χρήσιμες και αποτελεσματικές συνομιλίες […]»

Εξάλλου, κατά την περίοδο που τα τουρκοκυπριακά πολιτικά κόμματα καθόριζαν τους υποψήφιούς τους για τις 23 Ιανουαρίου, δημοσιεύματα στον Τύπο ανέφεραν ότι η λεγόμενη πρεσβεία της Τουρκίας στην κατεχόμενη Λευκωσία παρακολουθούσε στενά την κατάσταση και είχε μετατραπεί σε «εκλογικό επιτελείο», αφού κάποιοι ηγέτες κομμάτων αντάλλαζαν απόψεις με την «πρεσβεία» σε σχέση με τους υποψήφιούς τους[13].  

Στο προσκήνιο επανήλθαν επίσης οι συζητήσεις περί δημιουργίας «υπουργείου δικαιοσύνης» στα κατεχόμενα, αφού κατά την «προεκλογική περίοδο» έγινε γνωστό ότι η «πρεσβεία» της Τουρκίας στην κατεχόμενη Λευκωσία διόρισε «σύμβουλο δικαιοσύνης» στο πλαίσιο των προσπαθειών της Άγκυρας να ελέγξει και την «δικαιοσύνη» στην βόρεια κατεχόμενη Κύπρο, σύμφωνα με την διαδικτυακή Özgür Gazete, η οποία έγραψε χαρακτηριστικά τα εξής[14]:

«Το γεγονός ότι η ‘ανεξάρτητη δικαιοσύνη’ στο βόρειο τμήμα της Κύπρου ενοχλεί το καθεστώς του ΑΚΡ, φαίνεται ξεκάθαρα και από ορισμένες δηλώσεις στις οποίες προβαίνει για την δικαιοσύνη μας ειδικά ο Πρόεδρος της Τουρκίας Έρντογαν σε διάφορα χρονικά διαστήματα. […] Ο ‘σύμβουλος δικαιοσύνης’, που διόρισε η πρεσβεία της Τουρκίας στη Λευκωσία, συστήθηκε, επισκεπτόμενος πρώτα την γενική εισαγγελία και μετά την πρόεδρο του ανωτάτου δικαστηρίου και την ένωση δικηγορικών συλλόγων […]»

Αναφερόμενη στο θέμα, η Yeni Düzen[15]  γράφει ότι πηγές προσκείμενες στην «πρεσβεία» της Τουρκίας στην κατεχόμενη Λευκωσία επιβεβαίωσαν στην εφημερίδα ότι διορίστηκε ένα νέο άτομο στην «πρεσβεία», το οποίο ήρθε πρόσφατα από την Τουρκία και εκτελεί καθήκοντα «συμβούλου δικαιοσύνης». Η εφημερίδα αναφέρει ότι στην τουρκική «πρεσβεία» στην Λευκωσία υπηρετούν πολλοί «σύμβουλοι» σχεδόν σε όλα τα θέματα και καταλήγει σημειώνοντας ότι εκφράζεται συχνά ο ισχυρισμός ότι τα άτομα αυτά εργάζονται σαν «σκιώδες υπουργικό συμβούλιο της ΤΔΒΚ». 

Η είδηση περί διορισμού «συμβούλου δικαιοσύνης» στην τουρκική «πρεσβεία» προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις. Σύμφωνα με την Kıbrıs Postası (04.01.22, kibrispostasi.com), η υποψήφια «βουλευτής» του CTP και μέλος της επιτροπής ανθρωπίνων δικαιωμάτων της ένωσης δικηγορικών συλλόγων, Ασλί Μουράτ δήλωσε ότι η κατεχόμενη βόρεια Κύπρος δεν είναι οποιοδήποτε μέρος του κόσμου και ότι δεν μπορούν να αφήσουν να συσταθεί «υπουργείο δικαιοσύνης» υπό τις παρούσες συνθήκες. «Μπορεί να λεχθεί ότι ο διορισμός έγινε για άλλο λόγο, ότι γίνονται τέτοιοι διορισμοί παντού στον κόσμο. Όμως, όλοι γνωρίζουμε ότι το βόρειο τμήμα της Κύπρου δεν είναι το οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Για τον λόγο αυτό, οι υποστηρικτές της δημοκρατίας στην κοινότητα βρίσκονται σε επαγρύπνηση», ανέφερε η Μουράτ σε ανάρτηση στον λογαριασμό της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Απαντώντας σε ερώτηση για το θέμα, ο πρόεδρος του CTP, Τουφάν Έρχουρμαν δήλωσε ότι δεν μπορεί να γίνεται καν λόγος για «υπουργείο δικαιοσύνης» εντός του συστήματος που υπάρχει στα κατεχόμενα και πρόσθεσε[16]:

«Η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης μας εδράζεται σε μιαν συγκεκριμένη παράδοση. Και αυτή η παράδοση είναι η παράδοση της τουρκοκυπριακής δικαιοσύνης. Επομένως, δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να θιγεί η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης. Το λέω ξεκάθαρα αυτό. Διορίστηκε ένας σύμβουλος δικαιοσύνης στην πρεσβεία; Αν διορίστηκε, δεν ξέρω τι καθήκοντα του δόθηκαν, όμως θέλω να αναφέρω ξανά ότι η άποψή μας πάνω σε αυτό το θέμα είναι ξεκάθαρη». 

Σε δήλωση για το θέμα προέβη και ο πρόεδρος του TDP, Τζεμάλ Όζγιγιτ, ο οποίος χαρακτήρισε δικαιολογημένη την ενόχληση που προκαλεί σε μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας στα κατεχόμενα ο διορισμός «συμβούλου δικαιοσύνης» εκ μέρους της «πρεσβείας» της Τουρκίας στην κατεχόμενη Λευκωσία, κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά[17]. Σημειώνοντας ότι είναι αναφαίρετο δικαίωμα της Τουρκίας να διορίζει οποιονδήποτε υπάλληλο στην «πρεσβεία» της και ότι αυτό δεν ενοχλεί, ο Όζγιτιτ ανέφερε:

«[…] Το πρόβλημα είναι η αρχή με την οποία εργάζονται οι υπάλληλοι της πρεσβείας της Τουρκίας στη Λευκωσία. Το πρόβλημα είναι το γεγονός ότι μέσω της πρεσβείας, η εξουσία στην Τουρκία έκτισε ένα παράλληλο οικοδόμημα στην ΤΔΒΚ. Το πρόβλημα είναι ο για πρώτη φορά διορισμός συμβούλου δικαιοσύνης στο νησί μετά την δήλωση του Ρετζέπ Ταγγίπ Έρντογαν ότι ‘η πρόεδρος του ανωτάτου δικαστηρίου της ΤΔΒΚ πρέπει να διορθώσει αυτό το λάθος, αλλιώς θα είναι διαφορετικά τα βήματα που θα κάνουμε’. Δεν πρέπει να θεωρείται ότι αυτά τα βήματα είναι αθώα. […] Βλέπουμε τις προσπάθειες παρέμβασης των κυβερνήσεων της Τουρκίας στην ανεξαρτησία της δικαιοσύνης με οικονομικές πιέσεις, με απειλές […]»

Εξάλλου, προτού γίνει γνωστός ο διορισμός «συμβούλου δικαιοσύνης» στην «πρεσβεία» της Τουρκίας ο πρόεδρος του ΗΡ, Κουτρέτ Όζερσαϊ αναφέρθηκε σε συζητήσεις που γίνονται πίσω από κλειστές πόρτες για ριζικές αλλαγές στο «δικαστικό σύστημα» στα κατεχόμενα και είπε ότι η σύσταση «υπουργείου δικαιοσύνης» στα κατεχόμενα είναι μια «επικίνδυνη κατάσταση» που θα μπορούσε να ανοίξει την πόρτα σε πολιτικές παρεμβάσεις και εμπλοκές στην «δικαιοσύνη»[18]. Μιλώντας κατά τη διάρκεια επίσκεψης στην ένωση τουρκοκυπριακών δικηγορικών συλλόγων, ο Όζερσαϊ είπε ότι «επειδή ο τουρκοκυπριακός λαός είναι μια μικρή κοινωνία, είμαστε αντίθετοι με το υπουργείο δικαιοσύνης και παρόμοιες πρακτικές, διότι σε μια τέτοια περίπτωση μπορεί να ανοίξει ο δρόμος για πολιτικές παρεμβάσεις στη δικαιοσύνη». Πρόσθεσε ωστόσο ότι δεν θα αντιταχθούν σε κάποιες αλλαγές στο σύστημα.  

Ένα άλλο θέμα που προκάλεσε αντιδράσεις και αντιπαραθέσεις κατά την διάρκεια της «προεκλογικής περιόδου» και χαρακτηρίζεται ως παρέμβαση της Τουρκίας στα εσωτερικά ζητήματα της τουρκοκυπριακής κοινότητας ήταν και εξαγγελία για ανέγερση κτιριακού συγκροτήματος που θα περιλαμβάνει νέο «προεδρικό μέγαρο», «βουλή» και τζαμί. Η εξαγγελία είχε γίνει από τον ίδιο τον Πρόεδρο Έρντογαν σε συνεδρία της «βουλής» στα κατεχόμενα στις 19 Ιουλίου 2021 και από τότε υπήρξαν αντιδράσεις σε διάφορα ζητήματα που αφορούν το έργο, συμπεριλαμβανομένου και του γεγονότος ότι ο αρχιτέκτονας του κτιριακού συγκροτήματος είναι Τούρκος και του παραχωρήθηκε «υπηκοότητα» του καθεστώτος.

Οι αντιδράσεις αναζωπυρώθηκαν και πάλι στις αρχές Ιανουαρίου 2022, όταν μετά από δημοσίευμα της ιστοσελίδας Ses Kıbrıs, έγινε γνωστό ότι το κόστος του εν λόγω συγκροτήματος θα ανέρθει στα 586 εκατομμύρια ΤΛ[19], παρά το γεγονός ότι ο «πρωθυπουργός» Σουτζούογλου δήλωσε ότι δεν υπάρχει τέτοιο κονδύλι προς το παρόν και ότι ήρθαν μόνο 670 εκατομμύρια ΤΛ από την Τουρκία, τα οποία θα δαπανηθούν για την «άμυνα» και για τα τρέχοντα έξοδα. 

Αναφερόμενος στο θέμα. ο πρόεδρος του CTP, Τουφάν Έρχουρμαν δήλωσε ότι βρίσκονται αντιμέτωποι με μιαν νοοτροπία η οποία προσπαθεί να πάρει 586 εκατομμύρια ΤΛ από το «πρωτόκολλο» για να τα δαπανήσει στο κτιριακό συγκρότημα, την ώρα που οι άνθρωποι ζουν σε εξαθλίωση. Ανέφερε ότι η «χώρα» χρειάζεται σχολεία και όχι τέτοια κτιριακά συγκροτήματα και πρόσθεσε ότι τα 586 εκατομμύρια ΤΛ πρέπει να δαπανηθούν για τον «λαό». 

Ο πρόεδρος του ΒΚΡ, Ιζζέτ Ιζτζιάν δήλωσε ότι καταδικάζουν το γεγονός ότι μαζεύτηκαν όλα τα κονδύλια από την Τουρκία για να ανεγερθεί «προεδρικό μέγαρο» για τον Ερσίν Τατάρ με έξοδα 586 εκατομμυρίων ΤΛ και πρόσθεσε θα χρησιμοποιηθεί για ανέγερση κτιριακού συγκροτήματος με τζαμί, «απλώς επειδή το ζήτησε ο Έρντογαν», ένα κονδύλι που δημιουργήθηκε με κατάργηση έργων υποδομής και έργων για την πραγματική οικονομία. «Η ιστορία δεν θα συγχωρέσει εκείνους που τρέχουν ξωπίσω από την επίδειξη και την ισλαμική προπαγάνδα, την ώρα που η οικονομική καταστροφή την οποία δημιούργησε η κυβέρνηση του ΑΚΡ και υιοθέτησαν οι ντόπιοι συνεργάτες της οδήγησε σε χρεοκοπία όλους τους τομείς», πρόσθεσε.   

Εξάλλου, σε γραπτή ανακοίνωση το TDP χαρακτήρισε απαράδεχτη μιαν τέτοια δαπάνη και πρόσθεσε: «Δεν θα σας συγχωρέσει αυτή η κοινότητα. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα κακά που θα μπορούσαν να γίνουν σε αυτό τον λαό το να αποτελεί αυτό προτεραιότητα, την ώρα που είναι ανεπαρκής η υποδομή για την υγεία, την ώρα που δεν μπορούν να έρθουν φάρμακα για το Ογκολογικό, τη Θαλασσαιμία και τους ασθενείς MS με την δικαιολογία ότι δεν υπάρχει προϋπολογισμός, την ώρα που δεν ολοκληρώνονται ημιτελή νοσοκομεία, την ώρα που καταρρέουν σχολεία, την ώρα που η κοινότητα φτωχαίνει, την ώρα που δεκάδες χιλιάδες άτομα παραμένουν άνεργοι».  

Σε δήλωση για το θέμα προέβη και ο γενικός γραμματέας του Δρόμου Ανεξαρτησίας (ΒΥ), Τζελάλ Όζκιζαρ, ο οποίος επέκρινε την δαπάνη ενός τέτοιου κονδυλίου την ώρα που βιώνει μιαν σοβαρή οικονομική κρίση το ψευδοκράτος και πρόσθεσε ότι δεν θα επιτρέψουν την κατασκευή αυτού του «προεδρικού μεγάρου».

Εξάλλου, μιλώντας σε εκδήλωση διαμαρτυρίας της Συνδικαλιστικής Πλατφόρμας για το θέμα, ο πρόεδρος της KTAMS Γκιουβέν Μπενγκινχάν έκανε λόγο για «επιβολές και υπακοή στις επιβολές»[20], αναφερόμενος βεβαίως στο γεγονός ότι η εξαγγελία για ανέγερση του εν λόγω συγκροτήματος κτιρίων έγινε από τον ίδιο τον Πρόεδρο Έρντογαν. Ο Μπενγκιχάν σημείωσε ότι αυτό που χρειάζονται στα κατεχόμενα δεν είναι το εν λόγω κτιριακό συγκρότημα, αλλά άνοδο του επιπέδου της υγείας, της παιδείας, της οδικής και της ευημερίας του λαού.

 

2.3. Μποϊκοτάζ

Οι οφθαλμοφανείς παρεμβάσεις της Τουρκίας οδήγησαν «εξωκοινοβουλευτικά» κόμματα και οργανώσεις της αριστεράς στην απόφαση να μποϊκοτάρουν τις «εκλογές» της 23ης Ιανουαρίου, σε μια προσπάθεια να καταδείξουν ότι οι «εκλογές» στα κατεχόμενα διεξάγονται για το θεαθήναι.

Ο πρόεδρος του Κόμματος Ενωμένη Κύπρος (BKP), Ιζζέτ Ιζτζάν δήλωσε ότι το ΒΚΡ μαζί με το Κόμμα Νέα Κύπρος (YKP), το Κίνημα Ομοσπονδιακή Κύπρος και άλλες οργανώσεις αποφάσισαν να μποϊκοτάρουν τις «εκλογές» και ενέτειναν τις προσπάθειές τους προς αυτή την κατεύθυνση, με πρώτο στόχο να υπάρξει μια προσέλευση στις κάλπες της τάξης του 50% ή χαμηλότερη[21]. Ανέφερε το εξής:

«Το ποσοστό συμμετοχής 50% ή χαμηλότερο είναι ένα σημαντικό μήνυμα κατοχής που θα δοθεί στον κόσμο. Το αποτέλεσμα που θα ληφθεί στην κάλπη, χάρη στις επαφές που θα πραγματοποιηθούν με τα εμπλεκόμενα μέρη στο Κυπριακό, αργότερα θα διασφαλίσει σημαντικά μηνύματα για το σημείο στο οποίο ήρθε η χώρα».

Σημειώνοντας ότι το βόρειο τμήμα της Κύπρου βρίσκεται αντιμέτωπο με έναν «σοβαρό κίνδυνο κατοχής» με στόχο τον αφανισμό των Τουρκοκυπρίων, ο Ιζτζάν χαρακτήρισε το UBP ως μαριονέτα του κυβερνώντος την Τουρκία Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) και πρόσθεσε ότι ο Ρετζέπ Ταγγίπ Έρντογαν και το ΑΚΡ πούλησαν τα πάντα στην Τουρκία στο ξένο κεφάλαιο. «Το μόνο χαρτί που έμεινε στα χέρια του Έρντογαν είναι η Κύπρος», είπε κα κατέληξε λέγοντας ότι δεν θα επιτρέψουν να ξεπουληθεί και η Κύπρος.

Το Κόμμα Νέα Κύπρος (YKP) ανακοίνωσε ότι δεν υπάρχει λόγος να συμμετάσχει στις πρόωρες εκλογές» υποδεικνύοντας υποψηφίους[22]  και ότι χρησιμοποιεί τη μη συμμετοχή και το μποϊκοτάρισμα ως εργαλείο για να ξεμπροστιάσει το «καθεστώτος» και να παράγει εναλλακτικές λύσεις.  Ανακοινώνοντας την απόφαση του YKP να μποϊκοτάρει τις «εκλογές», ο γενικός γραμματέας του κόμματος Μουράτ Κανατλί ανέφερε, μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου, ότι γίνονται παρεμβάσεις από την Τουρκία σε αυτές και διερωτήθηκε εάν όντως θα διεξαχθούν πράγματι «εκλογές» ή θα υποβάλουν για επικύρωση τους υποψήφιους που ήδη έχουν ετοιμάσει.

Εξάλλου, σε γραπτή δήλωση, ο Κανατλί έκανε λόγο για εμφανή σχέση ανάμεσα στο κυβερνών την Τουρκία Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) και στο Κόμμα Εθνικής Ενότητας (UBP)[23]. Υπενθυμίζοντας ότι κατά τις «προεδρικές εκλογές» που έγιναν στις 18 Οκτωβρίου 2020 υπήρξαν παρεμβάσεις υπέρ του Ερσίν Τατάρ, ο Κανατλί σημείωσε ότι ο βουλευτής του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ)[24], Αχμέτ Ερμπάς είχε πραγματοποιήσει επισκέψεις στα κατεχόμενα εκ μέρους του Ντεβλέτ Μπαχτσελι για να υποστηρίξει τον Τατάρ και έδωσε διάφορες υποσχέσεις σε διάφορους «δήμους». Διερωτήθηκε και τα εξής ο Κανατλί:

1. Πόση στήριξη παρείχε μέσα στον τελευταίο έναν χρόνο το λεγόμενο γραφείο ανάπτυξης και οικονομικής συνεργασίας (ΚΕΙ) της τουρκικής «πρεσβείας» στα κατεχόμενα στους «δήμους» τους οποίους είχε επισκεφτεί ο Ερμπάς τότε;

2. Μήπως δεν είναι παρέμβαση στις «εκλογές» η στήριξη σε ορισμένους «δήμους» σε μια περίοδο που η βοήθεια μειώθηκε στο ελάχιστον;

3. Μήπως ο πρόεδρος του UBP, Φαϊζ Σουτζούογλου αποφάσισε από μόνος του να ορίσει ως «αριστίδην» υποψήφια με το UBP την πρόεδρο της γυναικείας οργάνωσης του ΑΚΡ στα κατεχόμενα, η οποία δεν είχε καταφέρει να εξασφαλίσει το χρίσμα της υποψήφιας στις εσωκομματικές διεργασίες του UBP; 

4. Μήπως δεν είναι διάκριση μεταξύ των κομμάτων σε καλά και κακά και ξεκάθαρη παρέμβαση στις «εκλογές» το γεγονός ότι κάποια κόμματα δεν προσκλήθηκαν στην δεξίωση της τουρκικής «πρεσβείας» στην κατεχόμενη Λευκωσία στις 29 Οκτωβρίου 2021 κατά τους εορτασμούς της εθνικής επετείου της Τουρκίας[25];

5. Μήπως είναι φυσιολογικό να δηλώνει ο «πρέσβης» της Τουρκίας Αλί Μουράτ Μπάστσερι σε μια τελετή κατάθεσης θεμέλιου λίθου στις 24 Νοεμβρίου 2021 ότι «δεν θα διεξαχθούν πλέον συνομιλίες στη βάση της ομοσπονδίας» και μήπως αυτό δεν αποτελεί διαγραφή των κομμάτων που υποστηρίζουν την ομοσπονδία και παρέμβαση στις «εκλογές»[26];

Για σκοπούς σύγκρισης και εκτίμησης της επιτυχίας ή της αποτυχίας της έκκλησης για μποϊκοτάρισμα των «εκλογών», παρατίθεται πιο κάτω ο Πίνακας 1 με τα ποσοστά προσέλευσης στις «εκλογές» από το 1985 μέχρι το 2018.

 

Πίνακας 1: Ποσοστά προσέλευσης στις «εκλογές» 1985-2018^[27]

 

2.4. Πανδημία

Όπως είναι φυσικό η συνεχιζόμενη πανδημία και η αύξηση των κρουσμάτων αναπόφευκτα επηρεάζει τον τρόπο διεξαγωγής των «εκλογών». Η πρόεδρος του λεγόμενου ανώτατου εκλογικού συμβουλίου Ναρίν Φερντί Σιεφίκ δήλωσε ότι θα στηθούν 763 κάλπες και ότι τα «εκλογικά κέντρα» θα στελεχώνονται από 2,289 άτομα, τα οποία θα είναι πλήρως εμβολιασμένα[28]. Πρόσθεσε ότι ακόμη δεν έχει ληφθεί απόφαση για τους ψηφοφόρους, οι οποίοι, όπως είπε, θα παραμένουν στην αίθουσα που θα διεξάγεται η ψηφοφορία για πολύ μικρό χρονικό διάστημα.

Πάντως ανησυχίες εκφράζονται για μειωμένη προσέλευση στις κάλπες λόγω του φόβου που προκαλεί η αύξηση των κρουσμάτων. Αυτή η ανησυχία είναι εμφανής και στην έκκληση του λεγόμενου πρωθυπουργού Φαϊζ Σουτζούογλου προς τους ψηφοφόρους που προτίθενται να μην πάνε να ψηφίσουν λόγω του φόβου της πανδημίας. Σε αποκλειστικές δηλώσεις στην Kıbrıs, ο Σουτζούογλου υποστήριξε ότι «αυτή τη στιγμή η παρούσα μετάλλαξη τείνει να γίνει ενδημική γρίπη και επομένως δεν υπάρχει δικαιολογία για μην μεταβεί κάποιος στην κάλπη για να ψηφίσει»[29]. 

Εξάλλου, σε δηλώσεις στην ίδια εφημερίδα, ειδικοί στον τομέα της υγείας εξέφρασαν ανησυχίες σε σχέση με το ότι η εξάπλωση της μετάλλαξης Όμικρον και η αύξηση των κρουσμάτων θα επηρεάσει αρνητικά την προσέλευση στις κάλπες. Η πρώην «πρόεδρος της βουλής», Δρ. Σιμπέλ Σιμπέρ τόνισε την ανάγκη η «εκλογική διαδικασία» να διεξαχθεί σε ανοικτούς χώρους και να εφαρμόζονται τα απαραίτητα μέτρα προστασίας από όλους όσοι θα πάνε στην κάλπη, ενώ η «πρόεδρος» της ένωσης Τουρκοκυπρίων γιατρών, Δρ. Οζλέμ Γκιουρκούτ κάλεσε όσους θα πάνε να «ψηφίσουν» να υποβληθούν πρώτα σε τεστ σε περίπτωση που έχουν συμπτώματα και τόνισε ότι όλοι έχουν το δικαίωμα του «εκλέγειν», αλλά δεν έχουν το δικαίωμα να θέτουν σε κίνδυνο την υγεία κανενός.

 

3. Στοιχεία για τις «βουλευτικές εκλογές» της 23ης Ιανουαρίου 2022

3.1. Το εκλογικό σύστημα

Βάσει του «συντάγματος», «βουλευτικές εκλογές» στα κατεχόμενα διεξάγονται κάθε πενταετία. Οι «πολίτες» του ψευδοκράτους που έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν, ενώ όσοι έχουν συμπληρώσει το 25ο τους έτος έχουν το δικαίωμα του εκλέγεσθαι. Σύμφωνα με τον «εκλογικό νόμο», στα κατεχόμενα ισχύει ως εκλογικό μέτρο το 5% και οι «ψηφοφόροι» έχουν δικαίωμα να ψηφίσουν με τρεις διαφορετικούς τρόπους:

1) Να ψηφίσουν το κόμμα της επιλογής τους βάζοντας την σφραγίδα «ναι» στο τετραγωνάκι κάτω από το έμβλημα το κόμματος, 2) Να ψηφίσουν το κόμμα της επιλογής τους και να εκφράσουν προτίμηση στους υποψήφιους που επιθυμούν βάζοντας σταυρό προτίμησης στα τετράγωνα που υπάρχουν δίπλα στο όνομά τους και 3) Να ψηφίσουν με μεικτή ψήφο βάζοντας μόνο σταυρό προτίμησης δίπλα στα ονόματα των υποψηφίων της επιλογής τους χωρίς να ψηφίσουν κόμμα. Σε περίπτωση που προτιμήσουν αυτό τον τρόπο ψηφοφορίας πρέπει να ψηφίσουν υποψήφιους από τουλάχιστον δύο κόμματα ανά επαρχία ή από ένα κόμμα και έναν ανεξάρτητο.

3.2. «Ψηφοφόροι» και πληθυσμός

Εντός Νοεμβρίου 2021, το λεγόμενο ανώτατο εκλογικό συμβούλιο ανακοίνωσε ότι ο συνολικός πληθυσμός στα κατεχόμενα ανέρχεται στις 245,869 και ο αριθμός των ψηφοφόρων στις 203,183[30], ενώ εντός Ιανουαρίου η πρόεδρος του  «συμβουλίου», Ναρίν Φερντι Σεφίκ δήλωσε ότι ο αριθμός των ψηφοφόρων έχει οριστικοποιηθεί στις 203,792, δηλαδή αυξήθηκε κατά 609 άτομα σε σύγκριση με τον Νοέμβριο[31].

Σύμφωνα με στοιχεία του «συμβουλίου», οι εγγεγραμμένοι «ψηφοφόροι» στις τελευταίες «βουλευτικές εκλογές» που έγιναν στις 7 Ιανουαρίου 2018 ήταν 190,553, ενώ στις «προεδρικές εκλογές» που διεξήχθησαν εντός του 2020 ανήλθαν στις 199,029. Με βάση τα ανωτέρω στοιχεία, παρατηρείται ότι ο αριθμός των «ψηφοφόρων» αυξήθηκε κατά 13,239 άτομα μέσα στα τελευταία τέσσερα χρόνια και κατά 4,763 άτομα μέσα στον τελευταίο έναν τελευταίο χρόνο».

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του «συμβουλίου», ο πληθυσμός των 245,869 διανέμεται ως εξής στις «επαρχίες»: Λευκωσία 79,189, Αμμόχωστος 62,237, Κερύνεια 53,261, Μόρφου 17,490, Τρίκωμο 25,228 και Λεύκα 8,464.

Με βάση αυτά τα στοιχεία, ο αριθμός των «βουλευτών» στην Κερύνεια αυξάνεται από 10 σε 11 και στην Μόρφου μειώνεται από 4 σε 3. Στην Λευκωσία παραμένουν 16, στην Αμμόχωστο 13, στο Τρίκωμο 5 και στην Λεύκα 2. Η κατανομή των «βουλευτικών εδρών, οι ψηφοφόροι και οι κάλπες ανά «επαρχία» φαίνεται στον πιο κάτω Πίνακα 2.

Πίνακας 2: Κατανομή «εδρών», ψηφοφόρων και καλπών ανά «επαρχία»

 

Το «συμβούλιο» είχε καθορίσει τον προηγούμενο αριθμό των «βουλευτών» ανά επαρχία σύμφωνα με τα στοιχεία που κατείχε για τον πληθυσμό στις 17 Νοεμβρίου 2017 ενόψει των «πρόωρων βουλευτικών εκλογών» της 7ης Ιανουαρίου 2018. Όταν γίνει σύγκριση του πληθυσμού σήμερα με εκείνον που ανακοινώθηκε πριν τέσσερα χρόνια, φαίνεται μια αύξηση της τάξης των 15,122 ατόμων (230,747 το 2017 και 245,869 το 2021). Η αύξηση του πληθυσμού ανά κατεχόμενη επαρχία φαίνεται στον πιο κάτω Πίνακα 3:

Πίνακας 3: Αύξηση πληθυσμού ανά «επαρχία»

Πληθυσμός ανά Επαρχία	2017	2022	Αύξηση
Λευκωσία	73,869	79,189	5,320
Αμμόχωστο	59,536	62,237	2,701
Κερύνεια	46,889	53,261	6,372
Τρίκωμο	24,596	25,228	632
Μόρφου	17,416	17,490	74
Λεύκα	8,441	8,464	23
Σύνολο	230,747	245,869	15,122

 

3.3. Τα κόμματα που συμμετέχουν στις «εκλογές» και οι θέσεις τους

Τις 50 «βουλευτικές έδρες» διεκδικούν οκτώ κόμματα και τρεις ανεξάρτητοι υποψήφιοι[33]. Ο συνολικός αριθμός των υποψηφίων ανέρχεται στους 403, ανάμεσα στους οποίους συγκαταλέγονται και 40 μέλη της απελθούσας «βουλής». Οι γυναίκες υποψήφιες είναι 131, ενώ υπάρχουν και δύο υποψήφιοι ηλικίας 25 χρόνων με τον Δρόμο Ανεξαρτησίας και το Κόμμα Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας. Οι ανεξάρτητοι υποψήφιοι είναι ο Αντέμ Γιαζιτζί στην Λευκωσία, ο Ισμαϊλ Γιλντίζ στην Αμμόχωστο και ο Αλί Σανατκιάρ στο Τρίκωμο.

Τα οκτώ κόμματα που διεκδικούν τις «εκλογές» με την σειρά που θα αναγράφονται στο ψηφοδέλτιο είναι: 1. Κόμμα Εθνικής Ενότητας (UBP-ΚΕΕ), 2. Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα (CTP-ΡΤΚ), 3. Δημοκρατικό Κόμμα (DP-ΔΚ), 4. Κόμμα Κοινοτικής Απελευθέρωσης – Νέες Δυνάμεις (TKP-YG – ΚΚΑ-ΝΔ), 5. Δρόμος Ανεξαρτησίας (Bağımsızlık Yolu-ΔΑ), 6. Κόμμα Αναγέννησης (YDP-ΚΑ), 7. Κόμμα του Λαού (HP-ΚΛ) και 8. Κόμμα Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας (TDP-ΚΣΔ).

Στον Πίνακα 4 φαίνεται η κατανομή των «εδρών» στην απελθούσα «βουλή» ανάμεσα στα κόμματα και στους ανεξάρτητους υποψήφιους, ενώ στον Πίνακα 5 φαίνονται τα ποσοστά που εξασφάλισαν τα κόμματα στις «εκλογές» της 7ης Ιανουαρίου 2018 και η κατανομή των «εδρών» στην «βουλή» που σχηματίστηκε αμέσως μετά, προτού υπάρξουν αποχωρήσεις από το ΗΡ και το YDP, ανεξαρτητοποιήσεις «βουλευτών», η μετακόμιση του πρώην προέδρου του UBP Χουσεϊν Όζγκιουργκιουν στην Κωνσταντινούπολη και η «εκλογή» του Ερσίν Τατάρ στην ηγεσία της κοινότητας.

  Πίνακας 4: Σύνθεση της απελθούσας «βουλής»

Κόμμα	«Έδρες»
Εθνικής Ενότητας (UBP)	20
Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό (CTP)	12
Κόμμα του Λαού (ΗΡ)	6
Δημοκρατικό Κόμμα (DP)	3
Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας (TDP)	3
Κόμμα Αναγέννησης (YDP)	1
Ανεξάρτητοι	4
Κενή	1
Σύνολο	50

 

Πίνακας 5: Αποτελέσματα των «εκλογών» του 2018 και κατανομή εδρών

 

Πιο κάτω παρατίθενται πολύ συνοπτικά οι βασικές θέσεις των κομμάτων που συμμετέχουν στις «εκλογές»:

 

3.3.1 Κόμμα Εθνικής Ενότητας (UBP-ΚΕΕ)

Το εθνικιστικό δεξιό UBP, από το οποίο προέρχεται και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ερσίν Τατάρ, ιδρύθηκε στις 11 Οκτωβρίου 1975 και κατέρχεται στις «εκλογές» ως «ο μεγάλος εταίρος» στον «κυβερνητικό συνασπισμό» υπό την ηγεσία του Φαϊζ Σουτζούογλου.

Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του κόμματος[34], ανάμεσα στους σκοπούς ίδρυσης του UBP συγκαταλέγεται η διασφάλιση της ύπαρξης της «ΤΔΒΚ», την οποία ίδρυσε ο τουρκοκυπριακός «λαός» κάνοντας χρήση του «δικαιώματος της αυτοδιάθεσης». Ως ένας άλλος σκοπός του κόμματος αναφέρεται η μετατροπή της «ΤΔΒΚ» σε ένα ισχυρό μέλος της διεθνούς κοινότητας που αναζητά φιλίες και σημειώνεται ότι το UBP θεωρεί καθήκον του να υποστηρίξει μια λύση στο Κυπριακό στην οποία «η κυριαρχία να πηγάζει από δύο λαούς», στη βάση της διζωνικότητας και της πολιτικής και κυριαρχικής ισότητας με την συνέχιση των αποτελεσματικών και δραστικών εγγυήσεων της Τουρκίας. Σημειώνεται επίσης η θέση ότι αυτή η συμφωνία πρέπει να καταστεί πρωτογενές δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το κόμμα θεωρεί τον τουρκοκυπριακό «λαό» ως αναπόσπαστο κομμάτι του τουρκικού έθνους και υποστηρίζει την ανάπτυξη σχέσεων με την Τουρκία σε επίπεδο «κράτους» και αρμονική διαχείριση των σχέσεων αυτών «με αμοιβαία αγάπη και σεβασμό σε όλα τα θέματα».

Σύμφωνα με την εφημερίδα Güneş (01.11.21), εκφραστικό όργανο του UBP, στο 22ο συνέδριο του κόμματος που διεξήχθη στις 31 Οκτωβρίου εγκρίθηκε ψήφισμα για το Κυπριακό. Διαβάζοντας το εν λόγω ψήφισμα. ο γενικός γραμματέας του κόμματος, Ογουζχάν Χασίπογλου ανέφερε ότι το «νέο όραμά» τους τίθεται επί τάπητος με την πλήρη στήριξη της Τουρκίας και επεσήμανε ότι στο τελευταίο ψήφισμα που είχε εγκριθεί στο συνέδριο του κόμματος το 2008 γινόταν αναφορά στην συνέχιση των διαπραγματεύσεων για ομοσπονδία, όμως μετά τις «προεδρικές εκλογές», το UBP στήριξε την επίσημη θέση του Ερσίν Τατάρ στη βάση ενός «μοντέλου λύσης δύο κρατών, της κυριαρχικής ισότητας του τουρκοκυπριακού λαού και του ισότιμου διεθνούς καθεστώτος». 

Ανέφερε ότι κατά την νέα περίοδο στηρίζουν την θέση των δύο κρατών και της ίσης κυριαρχίας του τουρκοκυπριακού «λαού», την άρση της «άδικης απομόνωσης» που επιβάλλεται σε αυτόν, την προστασία των δικαιωμάτων και συμφερόντων τους στην Ανατολική Μεσόγειο και τα νέα βήματα για άνοιγμα του Βαρωσιού. Ο Χασίπογλου επανέλαβε και την θέση ότι οι εγγυήσεις της Τουρκίας αποτελούν κόκκινη γραμμή για το UBP.

Εξάλλου, σε συνέντευξη στο παράνομο πρακτορείο ειδήσεων ΤΑΚ μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, ο «πρωθυπουργός» Σουτζούγλου δήλωσε ότι επιπρόσθετα με τον «προϋπολογισμό» για το 2022 προγραμματίζουν να ενισχύσουν το «υπουργείο οικονομικών», φέρνοντας «ζεστό χρήμα» στην «χώρα» με ανοίγματα σε νέους τομείς και ότι οι εργασίες τους αυτές θα λάβουν την τελική μορφή στην «κυβέρνηση» που θα συσταθεί μετά τις «εκλογές».

Αναφέροντας ότι το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν είναι η οικονομία και η ανεργία, ο Σουτζούογλου σημείωσε ότι αυξάνουν τα προβλήματα στον «προϋπολογισμό» παράγοντες όπως το γεγονός ότι πλησιάζει το τέλος του χρόνου και η αύξηση στην ισοτιμία των ξένων νομισμάτων έναντι της τουρκικής λίρας. 

Υποστήριξε και τα εξής:

«[…]  Ο τουρκοκυπριακός λαός και η ΤΔΒΚ πάντοτε έζησαν τα μειονεκτήματα της μη αναγνώρισης. Πλέον είναι η ώρα να βιωθούν και τα πλεονεκτήματα της μη αναγνώρισης. Δεν με ενδιαφέρουν και πολύ οι νόμοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν είμαι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επομένως, μπορώ να ετοιμάσω τους δικούς μου νόμους, να διασφαλίσω πλεονεκτήματα για την δική μου χώρα. Αυτό επιδιώκω. Υπάρχουν χώρες όπως η Σιγκαπούρη και η Ταϊβάν, που έχουν πολύ σοβαρό εισόδημα και ευημερούν, παρά το γεγονός ότι δεν αναγνωρίζονται [...]»

 

3.3.2 Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα (CTP-ΡΤΚ)

Το σοσιαλδημοκρατικό CTP ιδρύθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 1970 και κατέρχεται στις «εκλογές» ως το μεγαλύτερο κόμμα της «αντιπολίτευσης» υπό την ηγεσία του Τουφάν Έρχουρμαν, ο οποίος σύμφωνα με την Yeni Düzen (05.01.22), εκφραστικό όργανο του CTP, ανακοίνωσε σε διάσκεψη Τύπου το «εκλογικό μανιφέστο» του κόμματος ενόψει των «εκλογών» της 23ης Ιανουαρίου 2022. Σημειώνεται ότι στο μανιφέστο βρίσκονται σε πρώτο πλάνο οι πολιτικές που αφορούν την οικονομία και τρία «επείγοντα σχέδια δράσης» στο κεφάλαιο με τίτλο «Οι προτεραιότητές μας για οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη». Τα σχέδια αυτά αφορούν την διάσωση της οικονομίας, τις εξαγωγές, την ντόπια παραγωγή, τον τουρισμό και την ενέργεια. 

Στο κεφάλαιο για το Κυπριακό, το μανιφέστο υποστηρίζει και τα εξής:

- Δραστήρια και ενεργητική πολιτική διπλωματία τόσο στις προσπάθειες λύσης του Κυπριακού όσο και στην υπερπήδηση των προβλημάτων που πηγάζουν από τη μη λύση στις παρούσες συνθήκες.

- Εντατικοποίηση κοινοτικών, διακοινοτικών και διεθνών διαδικασιών διαλόγου και διαβουλεύσεων με όλες τις πλευρές.

- Πολυδιάστατη πολιτική λύσης του Κυπριακού στη βάση της δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας βασισμένης στην πολιτική ισότητα, στο πλαίσιο των παραμέτρων των Ηνωμένων Εθνών.

- Προσπάθειες να αποκτήσει πιο αποτελεσματική θέση ο τουρκοκυπριακός «λαός» ενώπιον της διεθνούς κοινότητας και να αυξηθεί η ορατότητά του ως μία από τις δύο πολιτικά ίσες πλευρές στην Κύπρο.

- Αύξηση συνεργασίας τόσο με την ελληνοκυπριακή πλευρά όσο και με τις αρμόδιες διεθνείς οργανώσεις και τους εταίρους με σκοπό την υπερπήδηση των προβλημάτων που επηρεάζουν αρνητικά την καθημερινή ζωή των ανθρώπων που ζουν στο νησί.

- Προσπάθεια για να ανοίξει το κλειστό Βαρώσι στο πλαίσιο των σχετικών ψηφισμάτων των ΗΕ και του διεθνούς δικαίου.

- Εντατικοποίηση εργασιών με διεθνείς οργανισμούς με τους οποίους υπάρχει ήδη συνεργασία, όπως η ΕΕ και η Παγκόσμια Τράπεζα, για να ξεπεραστεί η οικονομική κρίση και να καταστεί δυνατή η δημιουργία μιας βιώσιμης κοινωνικοοικονομικής δομής.

- Άνοιγμα νέων σημείων διέλευσης μεταξύ των ελεύθερων και των κατεχόμενων περιοχών και κυρίως των Πυλών Πάφου και Αμμοχώστου.

- Επικέντρωση σε υλοποίηση συγκεκριμένων κοινών έργων προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης της κουλτούρας συναίνεσης και ειρήνης ανάμεσα στις δύο κοινότητες και της οικοδόμησης εμπιστοσύνης.

- Προσπάθεια για να επιστρέψουν οι Μαρωνίτες στα χωριά τους.

- Το θέμα της εξόρυξης και εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων θα αναδομηθεί κατά τρόπο που θα υπηρετεί την ευημερία και την σταθερότητα σε μιαν ευρεία περιοχή, θα καταβληθεί προσπάθεια σύστασης ενός κοινού μηχανισμού. 

Στις δηλώσεις του που ακολούθησαν, ο Έρχουρμαν αναφέρθηκε στο θέμα της «υπηκοότητας» του καθεστώτος σημειώνοντας ότι θα τεθούν ξεκάθαρα αντικειμενικά κριτήρια για την παραχώρησή της και θα καθοριστεί με κριτήρια αντικειμενικά και με την σειρά πόσοι θα «πολιτογραφούνται» κάθε χρόνο. Ανέφερε ότι η πολιτική για τις «υπηκοότητες» και τον πληθυσμό θα συμπεριληφθεί στην πολιτική ανάπτυξης και ότι τα «πρωτόκολλα» που θα υπογραφούν με την Τουρκία θα καθοριστούν με βάση αυτές τις ανάγκες.         

Αναφερόμενος στο θέμα της ΤΛ και του Ευρώ, το οποίο τέθηκε στην ημερήσια διάταξη από το CTP κατά την προεκλογική εκστρατεία, ο Έρχουρμαν έκανε λόγο για ζημιά που προκάλεσε στην αγοραστική δύναμη των μισθών η κατρακύλα της ΤΛ και είπε ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν να προβλέψουν το μέλλον τους, δεν μπορούν να καθοριστούν τιμές στην αγορά και ο ιδιωτικός τομέας άρχισε να αντιμετωπίζει πρόβλημα στο να εξεύρει εργατικό δυναμικό.    

Εξηγώντας την θέση του κόμματός του για υιοθέτηση του Ευρώ, ο Έρχουρμαν είπε ότι γνωρίζουν πως υπολογίζονται σε συνάλλαγμα όλα στα κατεχόμενα και διερωτήθηκε γιατί να μην συνδεθούν με ξένο συνάλλαγμα και οι μισθοί, αφού αυτό ισχύει σε όλα τα άλλα. Εξήγησε ότι όταν μιλούν για υιοθέτηση του Ευρώ, δεν εννοούν τερματισμό χρήσης της ΤΛ.

Ο Έρχουρμαν ανέφερε επίσης ότι το CTP θα συζητήσει με την ΕΕ και την κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας για αύξηση των εξαγωγών μέσω της Πράσινης Γραμμής. Είπε ότι το κόμμα του συναντάται και μιλά με την ΕΕ για όλα αυτά και διερωτήθηκε αν μπορεί και το UBP να συζητήσει με την ΕΕ για τον Κανονισμό της Πράσινης Γραμμής.

 

3.3.3. Δημοκρατικό Κόμμα (DP-ΔΚ)

Το εθνικιστικό δεξιό DP ιδρύθηκε στις 30 Ιουλίου 1992 και κατέρχεται στις «εκλογές» ως ο «μικρός εταίρος» του «κυβερνητικού συνασπισμού» μειοψηφίας. Πρόεδρός του είναι ο Φικρί Ατάογλου, ο οποίος διαδέχτηκε στην ηγεσία του κόμματος τον Σερντάρ Ντενκτάς, μετά την απόφαση του τελευταίου να αποσυρθεί από τα «κοινοβουλευτικά έδρανα», αφήνοντας ωστόσο ανοικτό το ενδεχόμενο να διεκδικήσει την ηγεσία της κοινότητας.

Στις επικείμενες πρόωρες «εκλογές», το DP αποφάσισε να συμμαχήσει με το Κόμμα Εθνικιστικής Δημοκρατίας (MDP-ΚΕΔ)[35], το οποίο θεωρείται παρακλάδι των «Γκρίζων Λύκων» στα κατεχόμενα.

Όπως αναφέρεται στο μανιφέστο του κόμματος[36], λαμβανομένης υπόψη της διαδικασίας στο Κραν Μοντάνα κατά την οποία κατέστη δήθεν πιο εμφανής η επιθυμία των Ελληνοκυπρίων να ασκούν άνευ όρων κυριαρχία πάνω στην Κύπρο, «είδαμε για άλλη μια φορά ότι το δικό μας κράτος είναι η μεγαλύτερη ασφάλειά μας έναντι των γειτόνων μας στον νότο που συνεχίζουν να μας βλέπουν ως μειονότητα και δεν προσέγγισαν την συμφωνία παρά τις σοβαρές υποχωρήσεις από τα εγγυητικά δικαιώματά της Τουρκίας, η οποία είναι η ασφάλειά μας». Στο μανιφέστο εκφράζεται επίσης η άποψη ότι η πιο ρεαλιστική και βιώσιμη λύση είναι τα δύο κράτη και σημειώνεται ότι το κόμμα θα συνεχίσει τον αγώνα του προς αυτή την κατεύθυνση. 

 

3.3.4. Κόμμα Κοινοτικής Απελευθέρωσης – Νέες Δυνάμεις (TKP-YG – ΚΚΑ-ΝΔ)

Το κεντροαριστερό «εξωκοινοβουλευτικό» TKP-YG ιδρύθηκε στις 28 Νοεμβρίου του 2016 με πρόεδρο τον Μεχμέτ Τσακιτζί, ο οποίος είχε αποχωρήσει από το Κόμμα Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας (TDP), ενώ αργότερα προσχώρησαν στο κόμμα και άτομα που εγκατέλειψαν το CTP. Κατά τις τελευταίες «προεδρικές εκλογές», το TKP-YG στήριξε από τον πρώτο γύρο τον Μουσταφά Ακιντζί, με τον οποίο προέρχονται από τον ίδιο ιδεολογικοπολιτικό χώρο και έχουν ταυτόσημες απόψεις σε σχέση με το Κυπριακό. 

Έμφαση στην παρούσα «προεκλογική εκστρατεία» του, το TKP-YG δίδει σε θέματα υγείας και οικονομίας. Σύμφωνα με την εφημερίδα Haberatör (13.12.21), εκφραστικό όργανο του ΤΚΡ, μιλώντας κατά τη διάρκεια περιοδείας στην Μόρφου, ο Τσακιτζί είπε ότι περνούν δύσκολες μέρες στα κατεχόμενα με τις αυξήσεις και την άνοδο των ισοτιμιών των ξένων νομισμάτων που δεν μπορεί να εμποδιστεί. Αναφερόμενος στα μέτρα που προτείνει το κόμμα του για επίλυση των προβλημάτων, ο Τσακιτζί υποστήριξε ότι πρέπει να φορολογηθούν οι εταιρείες ηλεκτρονικού στοιχήματος και όσες μεγάλες εταιρείες πληρώνουν μηδενικό φόρο και να περάσουν σε ένα σταθερό νόμισμα όπως είναι το ευρώ. Πρόσθεσε ότι οι πόροι της «χώρας» μπορούν να σωθούν μόνο με αποφασιστικά οικονομικά μέτρα.

 

3.3.5. Δρόμος Ανεξαρτησίας (ΒΥ- ΔΑ)

Ο Δρόμος Ανεξαρτησίας δραστηριοποιήθηκε ως κίνημα που ανήκει στον χώρο της αριστεράς, μετατράπηκε σε κόμμα το 2018[37] και κατέρχεται για πρώτη φορά σε «εκλογές» στις 23 Ιανουαρίου 2022[38]. Μιλώντας αμέσως μετά την ολοκλήρωση των διαδικασιών μετατροπής του κινήματος σε κόμμα, η δικηγόρος και ιδρυτικό μέλος του ΒΥ, Τανσού Ναζλί είπε ότι ιδρύθηκε το πρώτο «οικολογικό, σοσιαλιστικό και φεμινιστικό πολιτικό κόμμα» στα κατεχόμενα και πρόσθεσε ότι θα συνεχίσουν τον αγώνα για απελευθέρωση του μόχθου και της γυναίκας και για προστασία του περιβάλλοντος.

Ο τότε γενικός γραμματέας του ΒΥ, Μουνούρ Ραχβαντζίογλου είχε δηλώσει ότι θα υπερασπιστούν τον τουρκοκυπριακό «λαό» τόσο έναντι της Άγκυρας όσο και έναντι των κυρίαρχων κύκλων της Κυπριακής Δημοκρατίας, ότι θεωρούν το ΑΚΕΛ όχι ως «μεγάλο αδελφό» τους, αλλά ως μιαν οποιανδήποτε ελληνοκυπριακή οργάνωση με την οποία θα μπορούσαν να συστήσουν ισότιμες σχέσεις, ότι οι «πρόσφυγες», όπως χαρακτήρισε τους Τούρκους εποίκους, θα «συμπεριληφθούν στην τουρκοκυπριακή ταυτότητα» και ότι ο ΒΥ είναι ένα αριστερό κόμμα και όχι εθνικιστικό. «Είμαστε ένα αριστερό κόμμα που αντιλαμβάνεται τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα των ΕΕ-ΗΠΑ και απορρίπτει τις σχέσεις μέσω των ταμείων», είπε και πρόσθεσε: «Οι δύο λαοί στην Κύπρο δεν είναι εμπόδιο για την ειρήνη. Και οι πολιτικοί σχηματισμοί στη βάση διαφορετικών απόψεων δεν πρέπει να θεωρούνται εμπόδιο για τη συνεργασία».

Εξάλλου, σε πρόσφατη συνέντευξη στην εφημερίδα Yeni Bakış[39], η υποψήφια «βουλευτής» του ΒΥ Τζεμρέ Ιπτσιλέρ δήλωσε ότι το κόμμα ζητά την «αντιπολίτευση» στις επικείμενες «εκλογές» και όχι την «κυβέρνηση», διότι η πραγματική εξουσία στα κατεχόμενα είναι το κεφάλαιο και οι κυβερνήσεις της Άγκυρας και όχι η «κυβέρνηση» του καθεστώτος.

«Αυτό το καθεστώς δεν μπορεί να κυβερνηθεί, όμως μπορεί να αλλάξει», υποστήριξε σημειώνοντας ότι υπάρχει κενό αντιπολίτευσης στην «χώρα» και ότι κανένα από τα κόμματα που εκπροσωπούνται στην «βουλή» δεν εκφράζει την φωνή του λαού.

Εξέφρασε την άποψη ότι ο μόνος λόγος της φτωχοποίησης δεν είναι η κατρακύλα της τουρκικής λίρας (ΤΛ), αλλά το γεγονός ότι κτίστηκε ένα σύστημα των εισαγωγέων, των αφεντικών, των ξενοδόχων, των ιδιοκτητών εταιρειών καυσίμων και των ιδιοκτητών «πανεπιστημίων», αποκόπτοντας τον «λαό» από την παραγωγή και αφήνοντας τους παραγωγούς έρμαιο στα χέρια των χονδρεμπόρων.

Αναφερόμενη στο Κυπριακό, η Ιπτσιλέρ είπε ότι ο ΒΥ υποστηρίζει την ομοσπονδία και θεωρεί ότι τα «δύο κράτη» δεν είναι προς το συμφέρον του τουρκοκυπριακού «λαού». Ανέφερε τα εξής για το θέμα: «Λέμε ότι δεν υπάρχει ένα και μόνο κυπριακό πρόβλημα για να γίνει υποκείμενο ο λαός και να αποκτήσει βούληση. Υπάρχει ένα διαφορετικό κυπριακό πρόβλημα για την Ευρώπη, για την Τουρκία. Υποστηρίζουμε μιαν κοινή κυριαρχία. Οπωσδήποτε δεν θεωρούμε προς το συμφέρον του τουρκοκυπριακού λαού τα δύο χωριστά κράτη».

 

3.3.6. Κόμμα Αναγέννησης (YDP-ΚΑ)

Ιδρύθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2016[40] με επικεφαλής τον έποικο Ερχάν Αρικλί και θεωρείται ως κόμμα που εκπροσωπεί τους εποίκους από τη Τουρκία. Στις «εκλογές» του 2018 κατάφερε να εκλέξει δύο «βουλευτές», όμως λόγω διαφωνιών με τον Αρικλί, ο άλλος «βουλευτής» του YDP, Μπερτάν Ζάρογλου, αποχώρησε από το κόμμα και κατέρχεται «υποψήφιος» με το UBP στις επικείμενες «εκλογές».

Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο Αρικλί επιχείρησε να παρουσιάσει το YDP ως το μόνο κόμμα που τάσσεται ενάντια στο σύστημα και υποστήριξε ότι ο ίδιος έκανε έργο που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «επαναστατικό» κατά την διάρκεια της «υπουργικής» του θητείας. Μιλώντας κατά τη διάρκεια των εγκαινίων του νέου κτιρίου του YDP στον κατεχόμενο Καραβά, ο Αρικλί ανέφερε χαρακτηριστικά τα εξής: «Όλα είναι κόμματα αυτού του συστήματος. Το UBP έκτισε αυτό το σύστημα. Εκείνα το συντηρούν στην ζωή απαράλλακτο. Το μόνο κόμμα που αντιτίθεται ριζικά σε αυτό το σύστημα είναι το YDP. Γι’ αυτό εκείνοι είναι το ίδιο και εμείς είμαστε μοναδικοί»[41].

Στο πρόγραμμα του κόμματος εκφράζεται στήριξη στο άνοιγμα της περίκλειστης πόλης των Βαρωσίων στους «παλιούς ιδιοκτήτες» της υπό ειδικό καθεστώς κάτω από τουρκική διοίκηση και επίβλεψη του ΟΗΕ[42]. Το κόμμα υποστηρίζει ότι πρέπει να δοθεί ένας χρόνος προθεσμία στους Ελληνοκύπριους ιδιοκτήτες να διεκδικήσουν τις περιουσίες τους στην εν λόγω περιοχή και τα ακίνητα για τα οποία δεν θα υπάρξει αίτηση μετά το πέρας αυτής της περιόδου να κηρυχθούν «χωρίς ιδιοκτήτη», να πωληθούν με «διαφανή πλειστηριασμό» και τα έσοδα απ’ αυτόν να μεταβιβαστούν στον προϋπολογισμό της «Επιτροπής Ακίνητων Περιουσιών», την οποία το κόμμα θεωρεί ως τον μόνο δρόμο επίλυσης του περιουσιακού και «εκτουρκισμού» των περιουσιών των Ελληνοκυπρίων που θα υποβάλουν αίτηση σε αυτήν.

Το YDP τάσσεται υπέρ της «λύσης δύο κρατών» και κατά της  «χαλάρωσης» των εγγυήσεων της Τουρκίας, ενώ ζητά να δοθούν πριν την λύση του Κυπριακού οι τέσσερις ελευθερίες στους πολίτες της Τουρκίας για να μπορούν να διακινούνται, να εγκαθίστανται, να αποκτούν περιουσία και να εισέρχονται ελεύθερα στην κατεχόμενη Κύπρο. Εξάλλου, άποψη του κόμματος είναι ότι πρέπει να εφαρμόζεται η «αρχή της αμοιβαιότητας» στις σχέσεις με τους Ελληνοκύπριους και ότι στο θέμα των διελεύσεων από τα οδοφράγματα, για παράδειγμα, η αρχή αυτή να εφαρμόζεται ως απάντηση για το γεγονός ότι δεν επιτρέπεται η διέλευση Τούρκων εποίκων στις ελεγχόμενες από την Δημοκρατία περιοχές.    

 

3.3.7. Κόμμα του Λαού (HP-ΚΛ)

Ιδρύθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2016[43] με επικεφαλής τον Κουτρέτ Όζερσαϊ. Το κόμμα είχε κερδίσει 9 «έδρες» στις «εκλογές» του 2018, όμως κατά το διάστημα που μεσολάβησε από τότε οι τρεις απ’ αυτούς τους «βουλευτές» ανεξαρτητοποιήθηκαν και οι δύο κατέρχονται με το UBP στις επικείμενες «εκλογές».

Στο μανιφέστο του για τις «εκλογές» του 2022[44], το ΗΡ δίνει βαρύτητα στην οικονομία, υποσχόμενο μείωση φόρων για να καταστεί δυνατόν να υπάρξουν οι ελάχιστες επιπτώσεις στους «πολίτες» από την οικονομική κρίση. Υπόσχεται επίσης σταθεροποίηση των συναλλαγματικών ισοτιμιών, μείωση δασμών, αναδιάρθρωση δανείων, αύξηση της «κρατικής» στήριξης στους εργοδότες, αναβολή των εισπρακτέων από το «κράτος» ποσών και επιστροφή των «φυσιολογικών» τιμών στην αγορά.

Στο θέμα του πληθυσμού, το ΗΡ τάσσεται υπέρ μιας «κρατικής» πολιτικής που δεν θα αλλάζει με την αλλαγή «κυβέρνησης» και υποστηρίζει ότι οι νέες «υπηκοότητες» πρέπει να παραχωρούνται στο πλαίσιο αυτής της πολιτικής και λαμβανομένων υπόψη των αναγκών της «χώρας».

Το ΗΡ υποστηρίζει επίσης την ανάπτυξη των σχέσεων με την «εγγυήτρια και αδελφή μας» Τουρκία σε όλους τους τομείς και εκφράζει την πεποίθηση ότι είναι δυνατόν να κτίσουν καλές σχέσεις χωρίς καβγάδες. Υπόσχεται ότι τόσο στις σχέσεις με την Τουρκία όσο και στις σχέσεις με άλλους διεθνείς παίχτες δεν θα ενεργεί κατά τρόπο που θα παραγνωρίζει τους «δημοκρατικούς θεσμούς» που αποτελούν ένδειξη ότι είναι «κράτος», αλλά θα ενεργεί προς την κατεύθυνση της κοσμικότητας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του «κράτους δικαίου», της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης και άλλων σύγχρονων αξιών.

Στο Κυπριακό, το ΗΡ υποστηρίζει ότι οι παρούσες συνθήκες δεν δίνουν την δυνατότητα σύστασης ενός ομοσπονδιακού συνεταιρισμού και ότι σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να επιτευχθεί αμοιβαία εμπιστοσύνη ανάμεσα στις δύο πλευρές με ένα μοντέλο «εξελικτικής συνεργασίας» και με συμφωνίες συνεργασίας σε διάφορα θέματα να εγκατασταθεί ένα μοντέλο συνεργασίας ιδιαίτερο για την Κύπρο που θα εξυπηρετεί την σταθερότητα.

Το κόμμα εκφράζει διαφωνία με τον τρόπο που άνοιξε η περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου, σημειώνοντας ότι στην αρχή δεν υλοποιήθηκε όπως σχεδιαζόταν αυτό το άνοιγμα και υπήρξαν «αδυναμίες» από αυτή την άποψη. Υπόσχεται ότι σε αυτό το πλαίσιο θα παράσχει την δυνατότητα να προβούν σε επενδύσεις στα ακίνητά τους στην περίκλειστη πόλη οι «παλιοί τους ιδιοκτήτες», να προβαίνουν σε εμπορικές δραστηριότητες στην περιοχή σε συνεταιρισμούς με Τουρκοκύπριους επενδυτές εντός  των συνόρων της «ΤΔΒΚ» και με αυτό τον τρόπο θα αναζωογονηθεί η Αμμόχωστος και το Βαρώσι, αλλά και η τουρκοκυπριακή οικονομία γενικότερα.

Αναφέρει επίσης ότι πρέπει να υπάρξουν διαβουλεύσεις με την Τουρκία στο θέμα του ανοίγματος των λιμανιών της, των αεροδρομίων της και του εναέριου χώρου της σε ελληνοκυπριακά εμπορικά πλοία και αεροπλάνα με αντάλλαγμα να γίνει βήμα για άρση των διεθνών περιορισμών και έναρξη απευθείας πτήσεων, ούτως ώστε να διεξάγεται απευθείας εμπόριο των προϊόντων που παράγονται στα κατεχόμενα.

Σημειώνει ότι θα ασχοληθεί επίμονα με το θέμα της από κοινού εξόρυξης και εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων, κάτι που θα δημιουργήσει «σοβαρή εμπιστοσύνη» στον δρόμο της λύσης και θα άρει το πρόβλημα της χρηματοδότησης της λύσης.

Προσθέτει ωστόσο ότι ανεξαρτήτως από τη λύση του Κυπριακού, κατά τη διάρκεια της «διακυβέρνησής» του θα ακολουθήσει μιαν ενεργή εξωτερική πολιτική, θα αξιοποιήσει την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ και θα καταβάλει προσπάθεια σύστασης σχέσεων παρόμοιων με εκείνων που υπήρχαν ανάμεσα στην κατεχόμενη Κύπρο και το ΗΒ κατά την περίοδο 1974-1994.  

 

3.3.8. Κόμμα Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας (TDP-ΚΣΔ)

Θεωρείται κεντροαριστερό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, από τις τάξεις του οποίου προέρχεται και ο τέως Τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί. Ιδρύθηκε στις 3 Ιουνίου 2007 και η σημερινή του ηγεσία θεωρεί τον εαυτό της συνεχιστή του Κόμματος Κοινοτικής Απελευθέρωσης (ΤΚΡ) που ιδρύθηκε στις 18 Μαρτίου 1976 και μετονομάστηκε σε Κίνημα Ειρήνης και Δημοκρατίας (BDH), το οποίο ξεκίνησε ως κίνηση εκ μέρους της «κοινωνίας των πολιτών» στις 28 Ιουνίου 2003 και μετατράπηκε σε κόμμα στις 18 Ιουλίου του ίδιου έτους[45]. Ηγέτης του κόμματος στις επικείμενες «εκλογές» είναι ο Τζεμάλ Όζγιγιτ, ο οποίος αντικατέστησε τον Μεχμέτ Τσακιτζί σε έκτακτο συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2013.

Στο καταστατικό του αναφέρεται ότι βασικός σκοπός του κόμματος είναι  να καταφέρει να αποκτήσει ο τουρκοκυπριακός «λαός» την δύναμη να αυτοδιοικείται και να ζει με ειρήνη, ηρεμία, ελευθερία και ευημερία προστατεύοντας την ύπαρξη και την ταυτότητά του ως κοινότητα[46]. Σημειώνεται επίσης ότι το κόμμα τάσσεται υπέρ μιας διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας βασισμένης στην πολιτική ισότητα την οποία θα αποδεχτούν οι κοινότητες που ζουν στην Κύπρο και ότι έχει ως βάση τις αρχές της σοσιαλιστικής δημοκρατίας.

Στο μανιφέστο του κόμματος για τις επικείμενες «εκλογές» αναφέρεται στο θέμα της «υπηκοότητας»[47]  και σημειώνει ότι βασική αρχή του κόμματος είναι να μπορούν να ζουν μαζί αδελφικά οι άνθρωποι σε αυτά τα χώματα όπου και αν έχουν γεννηθεί και απ’ όπου και αν κατάγονται. Τάσσεται κατά όλων των «ρατσιστικών» και «προσβλητικών» συμπεριφορών, καθώς και την παραχώρηση «υπηκοότητας» σε κάποιους που δεν δικαιούνται, την ώρα που δεν παραχωρείται σε κάποιους που δικαιούνται.

«Το TDP θα απαλείψει την θυματοποίηση των προσώπων που δεν μπόρεσαν να γίνουν πολίτες παρά το γεγονός ότι γεννήθηκαν σε αυτή την χώρα, δικαιούνται και πληρούν τα κριτήρια», σημειώνει το κόμμα και προσθέτει ότι θα θέσει στο μικροσκόπιο όλες τις «υπηκοότητες» που παραχωρήθηκαν πρόσφατα και θα ακυρώσει εκείνες που δόθηκαν ετσιθελικά και για ψηφοθηρικούς σκοπούς.

«Λαμβανομένων υπόψη και των συγκλίσεων που επιτευχθήκαν στις διαπραγματεύσεις σε σχέση με τον πληθυσμό, θα ρυθμιστεί εκ νέου ο περί υπηκοότητας νόμος σύμφωνα με διεθνή κριτήρια», επισημαίνει.

 

3.4. Δημοσκοπήσεις

Παρά την μικρής διάρκειας «προεκλογική περίοδο» δημοσιεύτηκαν αρκετές δημοσκοπήσεις, οι οποίες, ως επί το πλείστον, συγκλίνουν στο ότι θα προκύψει και πάλι μια «βουλή» έξι κομμάτων στις 23 Ιανουαρίου και ότι σε αυτήν θα εκπροσωπούνται τα έξι κόμματα που υπήρχαν στην απελθούσα «βουλή».

Ένα άλλο στοιχείο στο οποίο συμφωνούν οι δημοσκόποι είναι ότι πρώτο κόμμα θα βγει το UBP και δεύτερο το CTP, όμως φαίνεται να είναι δύσκολο να επιτευχθεί ο στόχος της «αυτοδύναμης κυβέρνησης» που θέτει η ηγεσία του UBP.

 

3.4.1 Δημοσκοπήσεις Detay

Στον πίνακα που ακολουθεί παρατίθενται τα αποτελέσματα τεσσάρων δημοσκοπήσεων που διενήργησε η εφημερίδα Detay, όπως η ίδια τα δημοσίευσε στις 07 Ιανουαρίου 2022. Οι δημοσκοπήσεις διενεργούνταν κάθε μήνα, από τον Οκτώβριο του 2021 μέχρι τον Ιανουάριο του 2022. Σύμφωνα με την εφημερίδα, το ποσοστό αποχής παρουσιάζει πτωτική τάση, αφού από 18,76% που ήταν τον Δεκέμβριο μειώθηκε στο 17,37% τον Ιανουάριο.

 

Κόμμα	Οκτώβριος	Νοέμβριος	Δεκέμβριος	Ιανουάριος
UBP	39,53%	37,90%	40,34%	41,11%
CTP	25,26%	21,86%	23,47%	26,03%
DP	6,24%	7,89%	10,02%	9,54%
TDP	8,77%	9,57%	9,05%	9,02%
HP	9,36%	9,96%	8,80%	7,09%
YDP	6,84%	9,31%	6,60%	5,80%
BY	0,29%	1,03%	1,22%	1,03%
TKP-YG	0,15%	0,26%	0,49%	0,39%
Εθνικό Κόμμα (MP)	0,27%	0,91%	Προσχώρηση σε UBP
Κόμμα Νέα Κύπρος (YKP)	0,59%	0,78%	Μποϊκοτάζ
Κόμμα Ενωμένη Κύπρος (BKP)	0,15%	0,39%	Μποϊκοτάζ
Εθνικιστική Δημοκρατίας (MDP)	0,15%	0,13%	Συνεργασία με DP
Αναποφάσιστοι			6,77%
Δεν απαντώ			5,39%

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης που διεξήχθη τον Δεκέμβριο, ο συνολικός αριθμός των «βουλευτών» και η κατανομή των «εδρών» ανά «επαρχία» θα είναι όπως παρατίθεται στον Πίνακα 7:

Πίνακας 7: Κατανομή «εδρών» ανά «επαρχία» σύμφωνα με την Detay

Κόμμα	Λεύκα	Μόρφου	Τρίκωμο	Κερύνεια	Αμμόχωστος	Λευκωσία	Σύνολο
UBP	1	2	3	5	6	8	25
CTP	1	1	2	3	3	4	14
ΗΡ				1	1	1	3
TDP				1	1	1	3
DP				1	1	1	3
ΥDP					1	1	2

 

3.4.2 Δημοσκόπηση Γκεζιτζί

Στις 11 Δεκεμβρίου 2021, η Halkın Sesi δημοσίευσε αποτελέσματα δημοσκόπησης που διενήργησε η τουρκική εταιρεία ερευνών Γκεζιτζί μεταξύ 27 και 29 Νοεμβρίου 2021. Στον Πίνακα 7 φαίνονται τα αποτελέσματα της εν λόγω δημοσκόπησης:

Πίνακας 8: Αποτελέσματα Δημοσκόπησης Γκεζιτζί

Κόμμα	Ποσοστό
UBP	36,3%
CTP	26,1%
HP	10,8%
DP	9,8%
TDP	9,1%
YDP	5,1 %
TKP-YG	1,1%

 

3.4.3. Αποτελέσματα Δημοσκοπήσεων COMAR

Η Kıbrıs στις 25 Νοεμβρίου και στις 30 Δεκεμβρίου δημοσιεύει αποτελέσματα δημοσκοπήσεων που διενήργησε για λογαριασμό της εφημερίδας η εταιρεία COMAR κατά τους αντίστοιχους μήνες. Στον Πίνακα 9 φαίνονται τα αποτελέσματα των εν λόγω δημοσκοπήσεων.

Πίνακας 9: Αποτελέσματα Δημοσκοπήσεων COMAR

	Νοέμβριος	Δεκέμβριος
Κόμμα	Ποσοστό	Ποσοστό
UBP	39,2%	40,5%
CTP	22.3%	27.12%
HP	13.4%	6,35%
DP	6.7%	7,02%
TDP	6.6.%	5,10%
YDP	8,1%	9,31%
TKP-YG	2.4%	2,99%
BY	0,2%	2,6%
Αναποφάσιστοι	15,8%	8,6%
Δεν απαντώ	7,6%	4,4%
Δεν θα ψηφίσω	17,6%	24,7%

 

3.4.4. Άλλες Δημοσκοπήσεις

Η Halkın Sesi δημοσίευσε δύο δημοσκοπήσεις στις 6 και 7 Ιανουαρίου που διενήργησαν οι εταιρείες  Pollmar και Rudex εντός Δεκεμβρίου 2021. Εξάλλου, η Yeni Düzen στις 7 Ιανουαρίου και η Haberatör στις 8 Ιανουαρίου 2022 δημοσίευσαν αποτελέσματα δημοσκοπήσεων των εταιρειών Statica και «Διεθνές Κέντρο Στατιστικής» (UİM). Η τελευταία μάλιστα διενεργήθηκε μεταξύ 1-7 Ιανουαρίου 2022, σύμφωνα με την εφημερίδα. Στον Πίνακα 10 παρατίθενται τα αποτελέσματα των εν λόγω δημοσκοπήσεων.

Πίνακας 10: ΑποτελέσματαΔημοσκοπήσεων Pollmar, Rudex, Statica και UIM

	Pollmar	Rudex	Statica	UIM
Κόμμα	Ποσοστό	Ποσοστό	Ποσοστό	Ποσοστό
UBP	38,6%	35,6%	35,02%	34,8%
CTP	25,2%	23,7%	29,84%	23,2%
HP	12,9%	10,5%	8,33%	8,8%
DP	9,1%	11,5%,	10,25%	8,2%
TDP	6,2%	7,0%	5,86%	4,9%
YDP	6,1%	9,0%,	7,21%	8,6%
TKP-YG	1,1%	1,4%	2,59%	7,6%
BY	0,8%	1,3%.	0,9%	3,9%
Αναποφάσιστοι	-	6%	-	11,2%
Δεν απαντώ	-	-	-	-
Δεν θα ψηφίσω	-	30%	-	51%

 

 

4. Συμπεράσματα

4.1. Όλα δείχνουν «βουλή» έξι κομμάτων

Συμπερασματικά, θα μπορούσε να λεχθεί ότι οι Τουρκοκύπριοι πορεύονται, μέσα σε περιβάλλον πανδημίας, προς άλλη μια «εκλογική» αναμέτρηση γεμάτη με οικονομικές αντιξοότητες, κομματικές αντιπαραθέσεις, συνεχείς παρεμβάσεις της Τουρκίας στην πολιτική τους ζωή και αγωνία για σφετερισμό της πολιτικής τους βούλησης από την Άγκυρα και για την αλλοίωση της ταυτότητάς τους και του χαρακτήρα της κατεχόμενης Κύπρου.

Όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι, αν δεν υπάρξει κάποια έκπληξη της τελευταίας στιγμής, στην νέα «βουλή» θα εκπροσωπούνται έξι κόμματα, τα ίδια που κατάφεραν να εισέλθουν και στην προηγούμενη. Συμπεραίνουν επίσης ότι τις πρώτες δύο θέσεις θα καταλάβουν και πάλι τα UBP και CTP, με αυξημένα ποσοστά μάλιστα σε σύγκριση με τις «εκλογές» του 2018.

Πρώτο σε όλες τις δημοσκοπήσεις παρουσιάζεται το UBP, χωρίς όμως να εξασφαλίζει την πλειοψηφία που χρειάζεται για να σχηματίσει «αυτοδύναμη κυβέρνηση». Επομένως, κατά τα φαινόμενα, μετά τις 23 Ιανουαρίου θα προκύψει σύσταση «κυβέρνησης» συνασπισμού δύο ή και τριών κομμάτων, εκτός εάν το UBP έχει αυξήσει σε μεγάλο βαθμό τα ποσοστά του μετά τις 8 Ιανουαρίου, που ισχύει η απαγόρευση δημοσίευσης αποτελεσμάτων δημοσκοπήσεων.  

Άλλο ένα συμπέρασμα που μπορεί να εξαχθεί από τις δημοσκοπήσεις είναι ότι τα υπόλοιπα τέσσερα κόμματα, δηλαδή τα DP, TDP, HP και YDP θα δώσουν σκληρή μάχη για την τρίτη θέση, έχοντας το καθένα τις δικές του πιθανότητες να την κατακτήσει.

Όμως, μεγάλος χαμένος σε σύγκριση με την προηγούμενη «εκλογική» αναμέτρηση φαίνεται πως θα είναι το ΗΡ του Κουτρέτ Όζερσαϊ, αφού φαντάζει πολύ απομακρυσμένο το ενδεχόμενο να φτάσει ξανά το ποσοστό του 17% που είχε λάβει το 2018. Η ελπίδα που είχε δημιουργήσει σε τμήμα της κοινότητας με την εμφάνιση και τις εξαγγελίες του το ΗΡ, φαίνεται να αντικαθίσταται με απογοήτευση για κάποιους λόγω της πορείας του τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Η απώλεια εκλογικής δύναμης δεν πρέπει να θεωρείται άσχετη και με τα γεγονότα που συνέβησαν πριν τις «προεδρικές εκλογές» και την στήριξη της Άγκυρας προς τον Ερσίν Τατάρ, κάτι που προκάλεσε δυσαρέσκεια στον Όζερσαϊ και αποχώρησή του από την «κυβέρνηση», μετά το άνοιγμα της περίκλειστης Αμμοχώστου. Για να σχηματιστεί νέα «κυβέρνηση» τότε είχε χρειαστεί παρασκήνιο, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα την αποχώρηση τριών «βουλευτών» από το ΗΡ για να στηρίξουν τον τριμερή «κυβερνητικό συνασπισμό» των κομμάτων UBP-DP-YDP.

Εξάλλου, με ενδιαφέρον αναμένεται και το ποσοστό της αποχής και το σε ποιο βαθμό αυτό θα οφείλεται στην έκκληση μερίδας κομμάτων και οργανώσεων για μποϊκοτάρισμα της «εκλογικής» διαδικασίας, λόγω των παρεμβάσεων της Άγκυρας, ειδικά κατά την περίοδο που προηγήθηκε των πρόσφατων «προεδρικών εκλογών», αλλά και μετά από αυτήν.

 

4.2. Σημασία για το Κυπριακό

Μπορεί το Κυπριακό να κρατήθηκε σε γενικές γραμμές εκτός των έντονων «προεκλογικών» αντιπαραθέσεων, όμως τα προβλήματα που απασχόλησαν την ημερήσια διάταξη δεν είναι καθόλου άσχετα με την συνεχιζόμενη κατοχή και την μη λύση του πολιτικού προβλήματος του νησιού, αφού η κατρακύλα της τουρκικής λίρας, για παράδειγμα, δεν θα επηρέαζε την τουρκοκυπριακή κοινότητα, ή τουλάχιστον δεν θα επηρέαζε σε τόσο βαθμό, σε περίπτωση που χρησιμοποιούσε ως νομισματική της μονάδα το ευρώ σε μιαν επανενωμένη Κύπρο.

Η πραγματικότητα της κατοχής επισκιάζει τα πάντα στην πολιτική ζωή των Τουρκοκυπρίων και συνεπώς και σε αυτή την «εκλογική» διαδικασία. Οι παρεμβάσεις της Τουρκίας, που πάντα υπήρχαν, αλλά έγιναν πολύ πιο εμφανείς και απροκάλυπτες πριν τις πρόσφατες «προεδρικές εκλογές», επιβεβαιώνουν την πραγματικότητα ότι όποιος και αν εξέλθει νικητής των «εκλογών» δεν θα έχει άλλη επιλογή από την πιστή εφαρμογή των πολιτικών που προκρίνει η Άγκυρα σε όλους τους τομείς, μη εξαιρουμένου και του καυτού, ειδικά αυτή την περίοδο, θέματος της οικονομίας, αλλά βεβαίως και του Κυπριακού. Αν δεν το κάνει, απλώς θα απομακρύνουν. Αυτό συνέβαινε πάντοτε, με πιο πρόσφατο παράδειγμα την περίπτωση Μουσταφά Ακιντζί.  

Για να καταστεί δυνατή η εξεύρεση λύσης στο Κυπριακό χρειάζεται οπωσδήποτε αναθεώρηση των σχέσεων της τουρκοκυπριακής κοινότητας με την Τουρκία. Όμως, από τη μια η Άγκυρα δεν φαίνεται διατεθειμένη να επιτρέψει αυτή την αναθεώρηση και την απεξάρτηση σε βαθμό που να καθίσταται δυνατή η λύση και από την άλλη πολλοί Τουρκοκύπριοι, ακόμα και από εκείνους που δηλώνουν πως επιθυμούν ομοσπονδία και ειρήνη, δείχνουν να έχουν αρχίσει να υιοθετούν την ρητορική και τις πρακτικές των εθνικιστικών κύκλων.

Σύμφωνα με την Avrupa (13.01.22), για παράδειγμα, η υποψήφια «βουλευτής» του CTP, Φιλίζ Μπεσίμ αναφέρθηκε στις σχέσεις της «ΤΔΒΚ» με την Τουρκία, χαρακτηρίζοντάς τις «όπως το νύχι με το κρέας», ρητορική που χρησιμοποιούν οι εθνικιστές. Υποστήριξε τα εξής η Φιλίζ:

«Η Τουρκική Δημοκρατία είναι για μας ζωτικής σημασίας χώρα με την οποία έχουμε ιστορικούς και πολιτιστικούς δεσμούς και πάντοτε βρισκόταν δίπλα μας στα δύσκολα. Είμαστε όπως το νύχι με το κρέας. Αυτή η δυνατή σχέση που υπάρχει ανάμεσα μας, είναι αυτή που κάνει την ΤΔΒΚ πιο δυνατή. Είμαστε υποχρεωμένοι να προστατεύσουμε στο μέγιστο δυνατό βαθμό αυτή τη σχέση που βασίζεται στην αμοιβαία αγάπη και στο σεβασμό. Πρέπει να προσέχουμε πολύ για να μην χαλάσει αυτή η σχέση».

Όσον αφορά στο πώς μπορεί επηρεάσει το Κυπριακό το αποτέλεσμα των «εκλογών», πρέπει να σημειωθεί το εξής: Πιθανή επικράτηση του UBP και σχηματισμός είτε «κυβέρνησης συνασπισμού» εκ μέρους του είτε «αυτοδύναμης κυβέρνησης» θεωρείται βέβαιο ότι θα διευκολύνει την Τουρκία στην συνέχιση της πολιτικής των «δύο κρατών» και του ανοίγματος της περίκλειστης Αμμοχώστου, καθιστώντας μηδαμινές τις ελπίδες επανέναρξης διαπραγματεύσεων για λύση του προβλήματος και οδηγώντας με μαθηματική ακρίβεια στην παγίωση της διχοτόμησης και των τετελεσμένων της εισβολής και της κατοχής.

Στην δε απομακρυσμένη περίπτωση σχηματισμού «κυβέρνησης συνασπισμού» από το CTP χωρίς την συμμετοχή του UBP, δεν φαίνεται ότι το κόμμα αυτό θα μπορέσει να υλοποιήσει τις εξαγγελίες του περί αναζήτησης λύσης ομοσπονδίας στο πλαίσιο των παραμέτρων του ΟΗΕ, ειδικά αν ληφθούν υπόψη οι επανειλημμένες δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων υπέρ των «δύο κρατών» και της αναγνώρισης «κυριαρχικής ισότητας» των Τουρκοκυπρίων πριν την επίσημη επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.

Επομένως, οι «εκλογές» αυτές είναι μεν σημαντικές, αλλά πιο σημαντικό μάλλον είναι το ποσοστό αποχής και του μποϊκοταρίσματος.

 

-----------------------