Τί συμβαίνει με το θέμα της αγοράς ακινήτων από αλλοδαπούς στα κατεχόμενα;

Τί συμβαίνει με το θέμα της αγοράς ακινήτων από αλλοδαπούς στα κατεχόμενα;

Το Υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας και η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΜΙΤ) παρακολουθούν την απόκτηση ακινήτων στα κατεχόμενα από αλλοδαπούς, μεταξύ των οποίων βρίσκονται Βρετανοί, Ισραηλινοί και Ιρανοί πολίτες, δήλωσε στις 26 Νοεμβρίου 2023 ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Χακάν Φιντάν. Η δήλωση του ήταν εξαιρετικά σημαντική, αφενός επειδή ο ίδιος είχε διατελέσει επικεφαλής της ΜΙΤ από το 2015–2023 και αφετέρου επειδή με τη δήλωση αυτή δεν κατέδειξε απλώς την πατερναλιστική οπτική που διατηρεί η Τουρκία όσον αφορά στις εξελίξεις στα κατεχόμενα, αλλά έριξε την μπάλα στο κατοχικό καθεστώς, αναφορικά με τις αυξανόμενες πωλήσεις περιουσιών σε αλλοδαπούς.

«Στην ΤΔΒΚ, μπορούν να γίνουν πωλήσεις ή ενοικιάσεις ακινήτων σε πολίτες τρίτων χωρών ανάλογα με την έγκριση του υπουργικού συμβουλίου. Δεδομένου ότι αναγνωρίζουμε την ΤΔΒΚ ως ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος, θέτουμε αυτές τις ανησυχίες στις τουρκοκυπριακές αρχές», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Ο Φιντάν έκρουσε το κώδωνα του κινδύνου κυρίως για αγορές ακινήτων από ισραηλινούς πολίτες, σημειώνοντας πως αυτοί βρίσκονται στη 12^η θέση μεταξύ των πολιτών ξένων χωρών που αγοράζουν ακίνητα  στα κατεχόμενα. Ωστόσο, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύει ο τουρκοκυπριακός Τύπος, δεν είναι μόνο ισραηλινοί, αλλά και Ρώσοι και Ιρανοί πολίτες που έχουν αυξήσει τις αγορές ακινήτων στην κατεχόμενη Κύπρο τα τελευταία χρόνια.

Σύμφωνα με τις δηλώσεις του Τούρκου  Υπουργού Εξωτερικών, μόνο την τελευταία πενταετία, οι αιτήσεις αγοράς ακινήτων στην «ΤΔΒΚ» ανήλθαν στις  15 χιλιάδες και προέρχονται όχι  μόνο από το Ισραήλ, αλλά από άλλες χώρες. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι το 2000, το Ηνωμένο Βασίλειο βρισκόταν στην πρώτη θέση αναφορικά με την αγορά περιουσιών στην κατεχόμενη Κύπρο, ενώ τα τελευταία πέντε χρόνια, το Ιράν έχει ανέλθει στην πρώτη θέση σε αυτό τον κατάλογο.

«Μειώνεται το ποσοστό των Τούρκων, αυξάνεται των Ρώσων και των Ιρανών»

Επικαλούμενη πηγές του «υπουργείου εσωτερικών», η εφημερίδα Yeni Düzen σε ρεπορτάζ στις 03.11.23 έγραψε ότι ενώ προηγουμένως η πλειοψηφία των αλλοδαπών που αγόραζαν ακίνητα στα κατεχόμενα κατάγονταν από την Τουρκία, μετά το 2022 πλειοψηφούν οι Ρώσοι και οι Ιρανοί. Σύμφωνα με τα  στοιχεία αγοράς ακινήτων, μειώθηκε περίπου στο 70% κατά τον τελευταίο χρόνο το ποσοστό των Τούρκων πολιτών, οι οποίοι αποτελούσαν  περίπου το 90% των αλλοδαπών που αγόραζαν ακίνητα στα κατεχόμενα μέχρι το 2022.

Όταν μελετήσει κανείς τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στην «επίσημη εφημερίδα», διαπιστώνει ότι, ειδικά από τον Νοέμβριο του 2021, αυξήθηκε εμφανώς ο αριθμός των αλλοδαπών στους οποίους δόθηκε το δικαίωμα να αγοράζουν ακίνητη περιουσία στα κατεχόμενα, συνεχίζει το δημοσίευμα, επισημαίνοντας ότι η εν λόγω ημερομηνία συμπίπτει με την περίοδο έναρξης της επιβολής κυρώσεων σε Ρώσους επενδυτές λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Όπως, ωστόσο, επισήμανε σε δημοσίευμά της στις 23.11.23 η Avrupa, στις ανησυχίες που εκφράζει ο Τούρκος ΥΠΕΞ δεν γίνεται αναφορά στους Ρώσους αγοραστές που αγοράζουν περιουσίες στα κατεχόμενα.

38 χιλιάδες Ρώσοι, 27 χιλιάδες Ιρανοί, 2 χιλιάδες Ισραηλινοί, 32.400 κατοικίες σε αλλοδαπούς

Εξάλλου, ο αρθρογράφος της Kıbrıs (03.11.23) Ακάι Τζεμάλ φιλοξένησε σε άρθρο του δηλώσεις του συνταξιούχου εκπαιδευτικού και πρώην «αγωνιστή» στις μάχες των Κοκκίνων, Αχμέτ Γιλντιρίμ, ο οποίος μιλώντας στην τηλεοπτική εκπομπή του δημοσιογράφου, δήλωσε ότι αυτή την στιγμή διαμένουν στα κατεχόμενα 38 χιλιάδες Ρώσοι και Ουκρανοί μαζί με τις οικογένειές τους, 27 χιλιάδες Ιρανοί και 2 χιλιάδες Ισραηλινοί.

Επιπλέον, η διαδικτυακή Star Kıbrıs (27.11.23) έγραψε ότι σύμφωνα με «επίσημα» στοιχεία του λεγόμενου πρωθυπουργικού γραφείου, ανήλθαν στις 32,400 οι κατοικίες που πουλήθηκαν σε αλλοδαπούς μέχρι το 2023 μέσω κτηματομεσιτών στα κατεχόμενα.

Πως μπορούν να γίνουν οι αγορές από αλλοδαπούς

Σύμφωνα  με τον Τουρκοκυπριακό Τύπο, πολύ περισσότερα ακίνητα από όσα καταγράφονται στα «επίσημα» αρχεία αγοράζονται εκ μέρους ντόπιων εταιρειών με «μυστικούς αλλοδαπούς συνέταιρους».

Ένας αλλοδαπός μπορεί σύμφωνα με τον «νόμο», να αγοράσει μέχρι και ένα στρέμμα γης ή τρεις κατοικίες. Άτομα που δεν είναι «πολίτες» του κατοχικού καθεστώτος μπορούν να αγοράσουν μονοκατοικία ή διαμέρισμα σε ένα στρέμμα γης στα κατεχόμενα. Κατά τη διαδικασία εγγραφής των ακινήτων που αγοράζονται από αλλοδαπούς πρέπει να δώσει έγκριση το λεγόμενο υπουργικό συμβούλιο για τον «τίτλο ιδιοκτησίας». Πρέπει επίσης να διεξάγεται επίσης και έλεγχος για το ποινικό μητρώο των αλλοδαπών εκ μέρους των «δυνάμεων ασφαλείας», οι οποίες ελέγχονται από τον τουρκικό κατοχικό στρατό. 

Αναφέρεται ότι τα τελευταία χρόνια οι αγορές ακινήτων έχουν αυξηθεί μέσω εταιρειών που έχουν συσταθεί από αλλοδαπούς με εταίρους «πολίτες» του κατοχικού καθεστώτος.

Συμπέρασμα:

Οι πολιτικές εξελίξεις που σχετίζονται με τον πόλεμο στην Ουκρανία και οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία, καθώς και ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς, έχουν αυξήσει την ζήτηση αλλά και την αγορά ακινήτων από αλλοδαπούς στα κατεχόμενα. Την ίδια στιγμή οι χαμηλές τιμές των ακινήτων και η πολιτική κατάσταση που οδηγεί σε πιο χαλαρούς ελέγχους προσφέρεται για ξέπλυμα μαύρου χρήματος και είναι αρκετά τα δημοσιεύματα στον τουρκοκυπριακό Τύπο που αναφέρονται στο ξέπλυμα βρόμικου χρήματος μέσω των αγορών αυτών.

Το γεγονός ότι δεν υπάρχει επαρκής «νομοθεσία» επιτρέπει σε αλλοδαπούς να αγοράζουν ακίνητα μέσω εταιρειών που ιδρύουν με «πολίτες της ΤΔΒΚ». Η λεγόμενη κυβέρνηση, ενώ προωθεί σχετική «νομοθεσία», δεν δείχνει να θέλει να θέσει ιδιαίτερους περιορισμούς, αφού θεωρεί πως οι επενδύσεις που γίνονται από ξένους ενισχύουν την οικονομία στα κατεχόμενα. Και όσο και αν υποστηρίζει ότι θα λάβει μέτρα  περιορισμού των πωλήσεων, η θετική επίπτωσή τους στην οικονομία είναι πιθανόν να  αποτρέψει την εφαρμογή των όποιων μέτρων εξαγγελθούν.

Τα δημοσιεύματα επισημαίνουν επίσης πως οι πωλήσεις αφορούν κυρίως περιουσίες Ελληνοκυπρίων προσφύγων, αφού αναφέρεται ότι δεν πρόκειται για ακίνητα ή γη που διαθέτουν τουρκικούς τίτλους ιδιοκτησίας. 

Η Τουρκία εκφράζει την ενόχληση της, όχι τόσο για την πώληση ακινήτων σε ξένους, αλλά για την πώληση σε συγκεκριμένους αλλοδαπούς και ειδικότερα σε Ισραηλινούς. Δεν είναι τυχαίο ότι τα επικριτικά δημοσιεύματα έκαναν την εμφάνιση τους μετά την έναρξη των Ισραηλινών επιθέσεων στη Γάζα. Η ανησυχία Τουρκοκυπρίων  και Τουρκίας έχει μια ισχυρή βάση αντισημιτισμού που περιέχει και στοιχεία συνωμοσιολογίας (το Ισραήλ θέλει να καταλάβει την Κύπρο) που δεν περιορίζεται στα περιθωριακά φίλο-ισλαμικά έντυπα.

Εν κατακλείδι, σημειώνεται πως παρουσιάζεται σημαντική αύξηση των πωλήσεων ειδικότερα τα τελευταία πέντε χρόνια, λόγω των πολιτικών εξελίξεων και της ευκαιρίας που προσφέρεται για ξέπλυμα βρόμικου χρήματος. Παρά τις όποιες ειλικρινείς ή μη ειλικρινείς ανησυχίες που εκφράζουν κυρίως τα αντιπολιτευόμενα κόμματα στα κατεχόμενα, η ανάγκη για προσέλκυση επενδύσεων στα κατεχόμενα φαίνεται πως θα αποτρέψει τη λεγόμενη κυβέρνηση από το να θέσει εμπόδιο στην συνέχιση αυτού του φαινομένου, το οποίο πρέπει να προκαλεί ανησυχία, αφού οι πωλήσεις αφορούν κυρίως ελληνοκυπριακές περιουσίες, γεγονός που περιπλέκει περισσότερο την επίλυση της ούτως ή άλλως περίπλοκης πτυχής του περιουσιακού στο Κυπριακό.