Οι τελευταίες εξελίξεις που αφορούν την τουρκοκυπριακή εφημερίδα Afrika, οι επιθέσεις και οι αγωγές εναντίον της

Στις 22 Ιανουαρίου 2019 συμπληρώθηκε ένας χρόνος από την επίθεση που διενεργήθηκε ενάντια στην τουρκοκυπριακή εφημερίδα Afrika, η οποία διένυσε μια δύσκολη χρονιά κατά την οποία οδηγήθηκε στα «δικαστήρια» με πολλαπλές αγωγές εναντίον της και δέχτηκε επιθέσεις από οργανωμένα εθνικιστικά σύνολα, τα οποία αποδεδειγμένα είναι καθοδηγούμενα από την Τουρκία. Οι επιθέσεις έθεσαν σε κίνδυνο ακόμα και την σωματική ακεραιότητα των δημοσιογράφων της εφημερίδας. Αξίζει να σημειωθεί, πως η στάση της εφημερίδας ενόχλησε τον ίδιο τον Τούρκο Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν και κλιμάκωσε την ένταση ανάμεσα στην εφημερίδα και την λεγόμενη τουρκική πρεσβεία στα κατεχόμενα, φέρνοντας στην επιφάνεια πολλά υποβόσκοντα θέματα που ταλανίζουν την τουρκοκυπριακή κοινότητα.

Η γελοιογραφία του Ερντογάν

Η πρώτη αφορμή για την ένταση που προέκυψε, έγινε με την δημοσίευση στην Afrika (08.12.17) μιας γελοιογραφίας η οποία έδειχνε ένα αρχαιοελληνικό άγαλμα να ουρεί στο κεφάλι του τούρκου Προέδρου. Επρόκειτο για αναδημοσίευση της γελοιογραφίας από Ελληνική εφημερίδα με αφορμή την επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα. Η δημοσίευση της εικόνας προκάλεσε τεράστιες αντιδράσεις. Ομάδα της εθνικιστικής οργάνωσης των Γκρίζων Λύκων διαδήλωσε έντονα έξω από τα γραφεία της εφημερίδας και προπηλάκισε δημοσιογράφους της, ενώ μαζί με τους διαδηλωτές βρίσκονταν μέλη του Κόμματος της Αναγέννησης (YDP-του Κόμματος των εποίκων στα κατεχόμενα) αλλά και αντιπρόσωποι του παραρτήματος του τουρκικού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) στα κατεχόμενα  φωνάζοντας συνθήματα όπως «Ο Αλλάχ είναι μεγάλος» (Afrika 11.12.17). Αντίδραση προκλήθηκε από τον τότε υπεύθυνο για Κυπριακές Υποθέσεις  και Αναπληρωτή Πρωθυπουργό της Τουρκίας Ρετζέπ Άκνταγ  ο οποίος κάλεσε τους αρμόδιους στα κατεχόμενα να λάβουν μέτρα ενάντια σε αυτούς που πρόσβαλαν τον Τούρκο Πρόεδρο. Μιλώντας στο πρακτορείο Ανατολή (10.12.17), ο Άκνταγ δήλωσε χαρακτηριστικά: «Αυτό αποτελεί ντροπή και ατίμωση και χυδαιότητα. Αυτοί που το έκαναν θα πρέπει να λογοδοτήσουν στην δικαιοσύνη. Προσωπικά θα κάνω ό,τι είναι δυνατόν για να τιμωρηθεί αυτή η ανηθικότητα […|». Κατηγόρησε επίσης την εφημερίδα και τους δημοσιογράφους της ότι «δεν έχουν εθνικό φρόνημα, δεν συνδέονται με την τουρκική κληρονομιά και αποτελούν όργανα που εκφράζουν την φωνή των Ελληνοκυπρίων».

Ανάλογη ήταν και η αντίδραση της λεγόμενης τουρκικής πρεσβείας στα κατεχόμενα, η οποία επέκρινε έντονα με γραπτή ανακοίνωση της την δημοσίευση της γελοιογραφίας από την εφημερίδα, χαρακτηρίζοντας την ενέργεια προσβολή απέναντι στον τουρκικό λαό και τον Πρόεδρο του. Η λεγόμενη πρεσβεία κατέθεσε επίσης «αγωγή» ενάντια στην εφημερίδα (Kıbrıs 12.12.17).

Στα κατεχόμενα η εφημερίδα δέχτηκε την στήριξη της Τουρκοκυπριακής ένωσης δημοσιογράφων BASIN-SEN: «Κανένας δεν έχει δικαίωμα να μας απειλεί μέσα στην ίδια μας την χώρα», σημείωσε η οργάνωση (Yeni Düzen 12.12.13), ενώ ο αρθρογράφος της Kıbrıs Postası (11.12.17) Λεβέντ Όζανταμ,  επέκρινε έντονα την στάση και το λεκτικό που χρησιμοποίησε ο Άκνταγ  ενάντια στην Afrika.

Η αντίδραση των τουρκοκυπριακών κομμάτων και πολιτικών ήταν εν μέρει διαφορετική. Ο τότε «πρωθυπουργός» και ηγέτης του Κόμματος Εθνικής Ενότητας (UBP) Χουσεϊν Όζγκιουργκιουν χαρακτήρισε την ενέργεια της Afrika «απαράδεκτη και προσβλητική απέναντι στην μητέρα πατρίδα και τον Πρόεδρο της» και είπε ότι θα έκαναν οτιδήποτε χρειαζόταν από «νομικής πλευράς» για αντιμετώπιση του θέματος,  σημειώνοντας πως θα παρακολουθούσε τις εξελίξεις προσωπικά (Kıbrıs 12.12.17). Σε δηλώσεις του σε τουρκικά μέσα (Τουρκικό Πρακτορείο Ειδήσεων IHA 14.12.17) υποστήριξε πως στόχος αυτών των μικρών ομάδων είναι «η δημιουργία ρήγματος με την μητέρα πατρίδα» και ότι λήφθηκαν όλα τα αναγκαία «νομικά μέτρα» για αντιμετώπιση του θέματος που προέκυψε. Ο ηγέτης του Κόμματος του Λαού (HD), Κουντρέτ Όζερσαϊ, κράτησε αποστάσεις χαρακτηρίζοντας την δημοσίευση «μερικώς προσβλητική που είχε ως στόχο να προσβάλει ένα Πρόεδρο και ένα έθνος»,  ενώ ο ηγέτης του Δημοκρατικού Κόμματος Σερντάρ Ντενκτάς επέκρινε έντονα την Afrika σημειώνοντας: «Αυτό δεν αποτελεί ελευθερία της έκφρασης (Yeni Düzen 12.02.17). Τα αριστερά κόμματα (Κόμμα Νέα Κύπρος –YKP και Κόμμα Ενωμένη Κύπρος ΒΚΡ) υποστήριξαν την εφημερίδα, λέγοντας πως οι ενέργειες της εμπίπτουν στο δικαίωμα της ελευθεροτυπίας  (Afrika 13.02.19) ενώ το Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα (CTP) δήλωσε πως δεν πρέπει να γίνεται στοχοποίηση της εφημερίδας με αυτό τον τρόπο. Έντονα επικριτικός απέναντι στην εφημερίδα ήταν και ο ηγέτης του Κόμματος των Εποίκων Ερχάν Αρικλί  (Yeni Düzen 12.02.17).

Στο μεσοδιάστημα, και ενώ κινήθηκαν οι λεγόμενες νομικές διαδικασίες ενάντια στην εφημερίδα, συνεχίστηκαν οι επιθέσεις και οι προσπάθειες λιντσαρίσματος ενάντια στην Afrika  από οργανωμένες ομάδες εποίκων όπως την  «Πολιτιστική Ομάδα της Μαύρης Θάλασσας» (HataylılarDerneği) που αποτελείται από εποίκους από την Αλεξανδρέττα,  με την εφημερίδα να καταγγέλλει πως οι εν λόγω ενέργειες του, ενορχηστρώνονταν από την Άγκυρα, την λεγόμενη τουρκική πρεσβεία και το κόμμα των εποίκων στα κατεχόμενα (Afrika 13.02.17).

«Η Τουρκία εισέβαλε στο Άρφιν όπως εισέβαλε και στην Κύπρο»

Η ένταση που δημιουργήθηκε έγινε ακόμα μεγαλύτερη όταν η Afrika έγραψε μερικές μέρες αργότερα ότι η επίθεση που διενέργησε η Τουρκία στο Άρφιν της Συρίας ήταν εισβολή. «Ακόμα μια κατοχική εισβολή από την Τουρκία: Μετά την ειρηνευτική επιχείρηση στην Κύπρο η επιχείρηση ‘Κλάδος Ελαίας’ στην Συρία», έγραψε η εφημερίδα (Afrika 21.02.18).

Η δημοσίευση της εφημερίδας προκάλεσε την έντονη αντίδραση του ίδιου του Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος μιλώντας σε συλλαλητήριο του Κόμματός του την επόμενη μέρα στην Προύσα, είπε πως η ενέργεια της εφημερίδας θα πρέπει να τύχει της ανάλογης απάντησης: «Μια αισχρή εφημερίδα στη βόρεια Κύπρο χρησιμοποίησε ένα ανήθικο τίτλο. Είπε πως η Τουρκία κάνει μια άλλη εισβολή μετά από αυτήν στην Κύπρο […] Τί ανηθικότητα είναι αυτή. Καλώ τους αδελφούς μου στην  ΤΔΒΚ. Πρέπει να δώσουν την κατάλληλη απάντηση» (Afrika 22.01.18).  Ο Ερντογάν τηλεφώνησε επίσης στον τότε «πρωθυπουργό» Χουσεϊν Όζγκιουργκιουν ζητώντας του να πάρει άμεσα  μέτρα ενάντια στην έκδοση της εφημερίδας (Havadis 22.01.18), με τον λεγόμενο πρωθυπουργό να προχωρεί άμεσα σε δήλωση από τα κοινωνικής δικτύωσης  υποστηρίζοντας: «Όσοι  αποκαλούν τον στρατό μας κατοχικό, εξυπηρετούν το ΕΛΑΜ, την Εκκλησία και αυτούς που θέλουν την Ένωση (με την Ελλάδα) και θα αντιμετωπίσουν την άμεση αντίδραση μας» (Afrika 22.01.18).

Πολλές οργανώσεις έσπευσαν να ανταποκριθούν  στην έκκληση του Ερντογάν με επικεφαλής την «Πολιτιστική Ομάδα της Μαύρης Θάλασσας» που σε γραπτή της ανακοίνωση ανέφερε πως ο Τούρκος Πρόεδρος ζήτησε την απάντηση από τα αδέλφια του στην «ΤΔΒΚ».

Την ίδια στιγμή, ο τότε υπεύθυνος για Κυπριακές Υποθέσεις  και Αναπληρωτής Πρωθυπουργός της Τουρκίας Ρετζέπ Άκνταγ σε δηλώσεις τους στην Τουρκική εφημερίδα Milliyet  (22.02.18), επέκρινε την αναφορά της εφημερίδας σε εισβολή και είπε ανάμεσα σε άλλα: « Η Κύπρος είναι με την μητέρα πατρίδα Τουρκία. Αυτές οι καθοδηγούμενες ομάδες  δεν πρέπει να παραπλανούν τον Τύπο στην Τουρκία. Αυτή η μειονότητα έχει ήδη καταδικαστεί από την ιστορία. Θέλουμε την δικαιοσύνη στην ΤΔΒΚ να κάνει οτιδήποτε είναι απαραίτητο για να καταδικαστεί αυτή η ανηθικότητα».

Ο αρχισυντάκτης της εφημερίδας, Σενέρ Λεβέντ, προβλέποντας την αντίδραση που θα είχαν τα λεγόμενα του Τούρκου Προέδρου, έγραψε στην στήλη του: «Ποια είναι η ‘απάντηση που πρέπει να δοθεί’; Θα μας λιντσάρουν; Θα μας σκοτώσουν;  […] Από το πρωί ουρλιάζουν εναντίον μας εκείνοι που έχουν τους μιναρέδες ως σπαθιά τους, τους θόλους ως κράνος τους και τα τζαμιά ως στρατόπεδά τους. […]  Να κοπιάσουν. Είμαστε εδώ. Επειδή είμαστε από εδώ, θα είμαστε πάντα εδώ.  […] Όταν  εκείνοι διαβάζουν την προσευχή της κατάκτησης, είναι έγκλημα να μιλώ εγώ για κατοχή; Όταν δεν εκπλήσσονται για την προσευχή της κατάκτησης, γιατί λυσσάνε μόλις μιλήσει κανείς για κατοχή;» (Afrika 22.01.18).

Το κάλεσμα του Ερντογάν δεν έμεινε αναπάντητο. Την επόμενη μέρα στις 22 Ιανουαρίου 2018 ένα πλήθος αποτελούμενο κυρίως από έποικους μετέβηκε στα γραφεία της εφημερίδας, ρίχνοντας πέτρες, αυγά, ντομάτες και ξύλα, σπάζοντας παράθυρα και προκαλώντας σοβαρές ζημιές στην εφημερίδα. Μερίδα των διαδηλωτών κατάφερε να ανεβεί στο μπαλκόνι των γραφείων της εφημερίδας σπάζοντας την πινακίδα που έγραφε το όνομα της εφημερίδας, ενώ εμποδίστηκαν στο παρά πέντε να εισέλθουν εντός των γραφείων της Afrika από τη λεγόμενη αστυνομία (Kıbrıs 23.01.18). Την στιγμή της διαδήλωσης ενάντια στην εφημερίδα γινόταν   και η «ορκωμοσία των μελών της νέας βουλής» και μερίδα των διαδηλωτών μετέβηκε στο «κοινοβούλιο», και κάποιοι από αυτούς κατάφεραν να εισέλθουν στην αίθουσα φωνάζοντας συνθήματα ενάντια στη νεαρή «βουλεύτρια»  του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος (CTP) Dogus Derya.  Υπό το φως των εξελίξεων, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Mustafa Ακιντζί μετέβηκε άμεσα στα γραφεία της  Afrika όπου οι διαδηλωτές τον αντιμετώπισαν με γιουχαΐσματα. Αργότερα, ο Ακιντζί επέκρινε έντονα τις λεγόμενες δυνάμεις ασφαλείας, τονίζοντας πως, ενώ τις είχε προειδοποιήσει για πιθανές ενέργειες ενάντια στην εφημερίδα, δεν λήφθηκαν τα κατάλληλα μέτρα προστασίας (Halkın Sesi 23.01.19). Η Kıbrıs (25.01.18), έγραψε ακόμα ότι πριν ακόμα γίνουν οι επιθέσεις, ο Ακιντζί προειδοποίησε την λεγόμενη αστυνομία και ζήτησε την λήψη μέτρων , αλλά οι εκκλήσεις του αγνοήθηκαν.

Μεγάλη μερίδα του Τουρκοκυπριακού τύπου στάθηκε δίπλα στην Afrika. «Μέρα ντροπής», έγραψε η Yeni Düzen (23.02.18), «Μαύρη μέρα» σημείωσε πρωτοσέλιδα η Halkin Sesi (23.01.19) ενώ η Havadis (23.02.18) έγραψε: «Μεγάλη Ντροπή». Η ένωση  Τουρκοκύπριων δημοσιογράφων  BASIN-SEN εξέφρασε την υποστήριξη της απέναντι στην εφημερίδα.  Η ίδια η Afrika  έγραψε πως οι διαδηλωτές μετέβηκαν  στην εφημερίδα «με μαχαίρια και πέτρες καθοδηγούμενοι από υψηλά ιστάμενους και με στόχο να σκοτώσουν» και ότι οι δημοσιογράφοι σώθηκαν με την αυτοθυσία ελάχιστων «αστυνομικών» και με την συγκέντρωση πλήθους Τουρκοκυπρίων μπροστά από την εφημερίδα σχηματίζοντας ένα ανθρώπινο τοίχος ανάμεσα στα γραφεία της Afrika  και τους διαδηλωτές (Afrika 23.01.18). Αξίζει να σημειωθεί πως οι επιθέσεις ενάντια στην εφημερίδα διήρκησαν όλη τη νύχτα και εθελοντές Τουρκοκύπριοι στάθηκαν φρουροί μπροστά από τα γραφεία της εφημερίδας για να αποτρέψουν τα χειρότερα (Afrika 23.01.18).

Η πλειοψηφία των Τουρκοκύπριων πολιτικών επέκρινε τις επιθέσεις ενάντια στην εφημερίδα. Ο ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος (CTP) Τουφάν Έρχουρμαν δήλωσε ότι είναι απαράδεκτες οι προσπάθειες λιντσαρίσματος και η άσκηση βίας. «Μπορείς να μην συμφωνείς με όσα έγραψε η   Afrika  […] αλλά οι βίαιες επιθέσεις ενάντια στην εφημερίδα δεν είναι αποδεκτές», δήλωσε ο Κουντρέτ Όζερσαϊ, ηγέτης του Κόμματος του Λαού (HP). Ο Τζεμάλ Όζγιήτ ηγέτης του Κόμματος Κοινοτικής Δημοκρατίας (TDP) δήλωσε πως τα γεγονότα που έλαβαν χώρα «αποτελούν ντροπή για τους δημοκρατικούς θεσμούς και τους θεσμούς της χώρας», ενώ από την πλευρά του ο ηγέτης του Δημοκρατικού Κόμματος (DP) Σερντάρ Ντενκτάς επέκρινε έντονα την Afrika, λέγοντας πως θα γίνουν έρευνες από την «εισαγγελία» ενάντια στο δημοσίευμα της εφημερίδας (Kıbrıs 23.01.18).

Σχολιάζοντας τις εξελίξεις στα κατεχόμενα, ο Ζεϊνέλ Λουλέ  Τούρκος δημοσιογράφος της ηλεκτρονικής εφημερίδας T24  (23.01.18), ενώ εμφανίζεται να καταδικάζει την Afrika  και τα γραφόμενα της, σημειώνει πως η επίθεση ενάντια στην εφημερίδα, έδειξε την αρνητική εντύπωση που έχουν οι Τουρκοκύπριοι απέναντι στους έποικους, προσθέτοντας ότι,  αυτή η εντύπωση ενισχύεται κάθε φορά που επισκέπτεται ο ίδιος τα κατεχόμενα. Γράφει επίσης ο Λουλέ: «Υπάρχει ένας αυξανόμενος θυμός στην βόρεια Κύπρο. Είναι φανερό ότι μεγάλη δυσφορία προκαλείται αφενός από το γεγονός ότι ο Τουρκοκυπριακός πληθυσμός  μένει πίσω σε σχέση με τους Τούρκους που ήρθαν από την Τουρκία και αφετέρου επειδή η Τουρκία ρίχνει το βάρος της σε κάθε τομέα». Σημειώνει επίσης πως η κατάσταση γίνεται χειρότερη αν αναλογιστεί κανείς την οικονομική εξάρτηση της «ΤΔΒΚ» από την Τουρκία και το γεγονός ότι « η Άγκυρα θεωρεί την ΤΔΒΚ ως μία ακόμα επαρχία της Τουρκίας».

Συλλήψεις και σχέσεις υπόπτων με ΑΚΡ

Δύο μόνο άτομα συνελήφθηκαν για τις επιθέσεις ενάντια στην Afrika αλλά αφέθηκαν ελεύθερα το ίδιο βράδυ όπου και θεάθηκαν σε εκδήλωση μαζί με μέλη και λεγόμενους βουλευτές του Κόμματος Εθνικής Ενότητας (YeniDüzen 24.01.18). Μετά την απελευθέρωση των δύο ατόμων, η νεολαία του παραρτήματος του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης στα κατεχόμενα σε ανάρτηση σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης ευχαρίστησε τον τότε «πρέσβη της Τουρκίας» στα κατεχόμενα Ντεριά Κανμπάι  για τις ενέργειες του που οδήγησαν στην απελευθέρωση των υπόπτων, αφού τα δύο άτομα που συνελήφθηκαν  είναι φίλοι του κόμματος και μάλιστα φωτογραφήθηκαν επίσης με μέλη του παραρτήματος ΑΚΡ Κύπρου (Ortam 24.01.18). Επίσης σε άλλη ανάρτηση σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης απευθυνόμενη στον Τούρκο Πρόεδρο έγραψε: «Δώσαμε την απαραίτητη απάντηση στους προδότες της χώρας. Το καθήκον μας ολοκληρώθηκε Πρόεδρε. Απαντήσαμε» (Ortam 24.01.18).  Επιπλέον, ένας εργαζόμενος στο «δημαρχείο» του κατεχόμενου χωριού Κώμη Kεπήρ ανήρτησε βίντεο με τις επιθέσεις ενάντια στην Afrika  και έγραψε στον λογαριασμό του σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης: «Οι οδηγίες που πήραμε από τον Τούρκο Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν  υλοποιήθηκαν» (HalkinSesi 25.01.18)

Αξίζει να σημειωθεί ότι  ο Τούρκος Υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού ο οποίος μετέβηκε στα κατεχόμενα, ένα χρόνο αργότερα, στις 8 Φεβρουαρίου 2019 για την κηδεία της συζύγου του Ραούφ Ντενκτάς,  συναντήθηκε με την διοίκηση της αντιπροσωπείας του ΑΚΡ στα κατεχόμενα και τον πρόεδρο του συνδέσμου των καταγόμενων από την Αλεξανδρέττα AK (Hataylılar Derneği), Μεχμέτ Ιπέκ, που είναι γνωστός για την συμμετοχή του στις επίθεση με πέτρες κατά της εφημερίδας στις 22 Ιανουαρίου 2018 (Afrika 08.02.19).

Επίσης, σχολιάζοντας τις επιθέσεις ενάντια στην  Afrika ο αρθρογράφος της εφημερίδας  AliOsman  έγραψε: «Μπορούμε να πούμε ανοικτά και ξεκάθαρα πως η πρεσβεία της Τουρκίας είναι πίσω από τις ενέργειες που έλαβαν χώρα ενάντια στην εφημερίδα μας και το κοινοβούλιο. Αυτό δεν είναι μυστικό. Κατά τη διάρκεια της επίθεσης ενάντια στην εφημερίδα μας άνθρωποι της πρεσβείας της Τουρκίας παρακολουθούσαν την επίθεση και έδειχναν φανερά ευχαριστημένοι»  (Afrika 24.02.19).

Η εμπλοκή της «τουρκικής πρεσβείας» στα γεγονότα  έγινε φανερή και από την προσπάθεια της να παρεμποδίσει την «πορεία ειρήνης και δημοκρατίας» στις 26 Ιανουαρίου, κατά την οποία είχαν συγκεντρωθεί χιλιάδες άτομα για υποστήριξη του δικαιώματος στην ελευθεροτυπία και καταδίκη των επιθέσεων ενάντια στην Afrika.

Όπως έγραψε η εφημερίδα Havadis (29.01.18), μια σειρά συναντήσεων πραγματοποιήθηκε στην «τουρκική πρεσβεία» μετά την ανακοίνωση για την πραγματοποίηση  της πορείας ειρήνης  «με την συμμετοχή αξιωματούχων από το εμπορικό και βιομηχανικό επιμελητήριο, την ένωση αγροτών και κτηνοτρόφων και γενικότερα οργανώσεων που δέχονται επιχορηγήσεις». Σύμφωνα με τον αρθρογράφο της  εφημερίδας Basaran Duzgun, στις συναντήσεις φαίνεται να συζητήθηκε το ενδεχόμενο οργάνωσης αντί-συλλαλητηρίου ενάντια στην «πορεία ειρήνης και δημοκρατίας» για υποστήριξη της «μητέρας πατρίδας Τουρκίας».  Όπως γράφει ο αρθρογράφος, οι συμμετέχοντες στις συναντήσεις δήλωσαν στην πρεσβεία πως κάτι τέτοιο θα ήταν λάθος. «Η Άγκυρα θεωρεί ότι αυτές οι κινητοποιήσεις είναι ‘ενάντια στην Τουρκία’. Και επειδή τις αξιολογεί με αυτό τον τρόπο προσπαθεί να κινητοποιήσει αυτούς που είναι υπέρμαχοι της Άγκυρας. Προσπαθούν να αποτρέψουν την δημιουργία της εικόνας ότι ‘οι Τούρκοι της Κύπρου δεν θέλουν την Τουρκία στην Κύπρο πια’», έγραψε ο Duzgun .

Δίκη της Afrika και των δημοσιογράφων της στην Άγκυρα

Οι αντιδράσεις ενάντια στην εφημερίδα εντάθηκαν ακόμη περισσότερο όταν στις 26 Ιουλίου 2018 η Εισαγγελία της Άγκυρας κατέθεσε μήνυση στην Τουρκία ενάντια στην εφημερίδα για δύο υποθέσεις εναντίον της Afrika, για δύο άρθρα του Σενέρ Λεβέντ. Το πρώτο για τον χαρακτηρισμό εισβολής για την επίθεση στο Αφρίν της Συρίας και η άλλη υπόθεση άρθρο του Σενέρ Λεβέντ  με τίτλο «Ζorba the Cypriot» την 1η Φεβρουαρίου 2018. Στο άρθρο αυτό o Levent χαρακτηρίζει την Τουρκία τρομοκράτη και την καλεί να «ξεκουμπιστεί» από την Κύπρο.

Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε έντονες αντιδράσεις. Κάτω από τον τίτλο: «Πολίτες της ΤΔΒΚ δεν μπορούν να εκδοθούν στην Τουρκία», η YeniDüzen (31.07.18) έγραψε ότι οι κατηγορίες ενάντια στην Afrika  αναφέρουν ότι η εφημερίδα «γελοιοποίησε την Τουρκία, ενήργησε ενάντια στην Τουρκία και δημοσίευσε έχοντας ως κίνητρο τον δόλο». Η εφημερίδα σημείωσε επίσης ότι πρώτη φορά στα χρονικά γίνεται αγωγή σε δύο «πολίτες της ΤΔΒΚ» από εισαγγελέα στη Τουρκία για γεγονότα που έλαβαν χώρα στα κατεχόμενα.

Αξίζει να σημειωθεί πως «νομικοί κύκλοι»  στα κατεχόμενα δήλωσαν στην εφημερίδα ότι δεν μπορούν να εκδοθούν οι δύο δημοσιογράφοι στην Άγκυρα  και ένας από τους λόγους είναι πως η Afrika  κυκλοφορεί στα κατεχόμενα και όχι στην Τουρκία (Yeni Düzen 31.07.18).

Σχολιάζοντας το θέμα, ο αρθρογράφος και αρχισυντάκτης της YeniDüzen, Τζενκ Μουτλούγιακαλι σημείωσε τα εξής:  «Μια χώρα που έχει χάσει η ίδια την ελευθερία της έκφρασης, φοβάται την αλήθεια, οδηγείται στο σκότος με τη ηγεμονία ενός άντρα, θέλει τώρα να βυθίσει και την Κύπρο, με τον ρόλο της ως εγγυήτριας. Μια δύναμη  που βρίσκεται κάτω από πολιτική τυφλότητα και δηλητήριο λόγω της εξουσίας, αναπνέει πάνω μας μεταδίδοντάς μας την ασθένεια της».

Το θέμα αυτό, της έκδοσης δηλαδή των δύο δημοσιογράφων στην Τουρκία,  βρίσκεται ακόμα υπό εξέλιξη, ωστόσο συνεχίζεται  στα κατεχόμενα η «δίκη» ενάντια στην εφημερίδα η οποία θα συνεχιστεί στις 7 Μαρτίου όπου και θα αρχίσουν να εξετάζονται οι μάρτυρες υπεράσπισης.

Μια σημαντική εξέλιξη στην υπόθεση της «εκδίκασης» των υποθέσεων ενάντια στην εφημερίδα είναι το γεγονός ότι ο Τατζάν Ρεϊνάρ,  o «δικαστής» που εκδίκαζε τις υποθέσεις ενάντια στην εφημερίδα παραιτήθηκε από το αξίωμα του  και έχει αναλάβει τώρα την υπεράσπιση του Σενέρ Λεβέντ και της Afrika. Ο Ρεϊνάρ, παραιτήθηκε όταν καταδίκασε σε ποινή φυλάκισης τους κατηγορουμένους, για την επίθεση ενάντια στην εφημερίδα αλλά αυτοί μετά από μεσολάβηση της «Τουρκικής πρεσβείας» απελευθερώθηκαν υπό όρους. Μετά την ανάληψη της υπεράσπισης της Afrika, ο Ρεϊνάρ δέχτηκε απειλές ενάντια στη ζωή του, κυρίως μέσα από μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Όπως έγραψε η Afrika (10.08.18), ο ίδιος ο Ταγίπ Ερντογάν βρίσκεται πίσω από αυτούς που έχουν στοχοποιήσει τον τέως «δικαστή».

Εξάλλου, η  Afrika (23.10.18) έγραψε ότι απερρίφθη η αγωγή που καταχώρησε ο εκδότης της Σενέρ Λεβέντ  εναντίον του Ερντογάν στο «επαρχιακό δικαστήριο» της κατεχόμενης Λευκωσίας κατηγορώντας τον ως τον ηθικό αυτουργό της επίθεσης που διενεργήθηκε εναντίον της εφημερίδας στις 22 Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους. Στην απόφασή του, ο «δικαστής» αναφέρει ότι η αγωγή δεν μπορεί να επιδοθεί στον Ερντογάν αφού οι αρχηγοί κρατών έχουν δικαστική ασυλία και ότι δεν ήταν πειστικοί οι λόγοι της αγωγής.

Φανερή η εμπλοκή της «Τουρκικής πρεσβείας»

Αξίζει να σημειωθεί πως αρκετοί Τουρκοκύπριοι δημοσιογράφοι στάθηκαν στο πλευρό των συναδέλφων τους στην Afrika, ενώ οι Τουρκοκύπριοι πολιτικοί ανταποκρίθηκαν στις δοκιμασίες της εφημερίδας μέσα από το πρίσμα των ιδεολογικών τους τοποθετήσεων. Σε γενικές γραμμές τα μεγάλα κόμματα που «εκπροσωπούνται στην βουλή», δεν πήραν έντονα θέση υπέρ της εφημερίδας διασφαλίζοντας πως δεν θα συγκρούονταν με το ΑΚΡ και τον Ερντογάν. Η κρίση του τελευταίου χρόνου έδειξε σαφώς μια στροφή υπακοής εκ μέρους των κομμάτων της τουρκοκυπριακής δεξιάς προς το ΑΚΡ, ειδικότερα από το Κόμμα Εθνικής Ενότητας (UBP), που όταν λάμβαναν χώρα τα γεγονότα βρισκόταν στην «εξουσία» και τώρα είναι το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης. Όπως επίσης και του Δημοκρατικού Κόμματος του Σερντάρ Ντενκτάς, ο οποίος παρουσιάστηκε από την αρχή ιδιαίτερα αυστηρός απέναντι στην Afrika. Σημειώνονται επίσης και οι ίσες αποστάσεις που διατήρησε ο KoudretOzersay, ο οποίος με την στάση του τήρησε μόνο τα προσχήματα. Όσον αφορά το Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα εξέφρασε μεν ήπια στήριξη στην Afrika, χωρίς ωστόσο να προβεί σε δηλώσεις που θα το έθεταν σε σύγκρουση με το Κόμμα του Ερντογάν, χαρακτηριστικό της νέας ηγεσίας του Κόμματος με τον Τουφάν Ερχουρμάν και τον Οζντίλ Ναμί. Όσον αφορά τον Μουσταφά Ακιντζί, στάθηκε μεν στο ύψος των περιστάσεων, ωστόσο ο τρόπος που αντιμετωπίστηκε ενίσχυσε την εντύπωση αποδόμησης που υπάρχει τελευταία προς το άτομο του.  

Καταληκτικά θα πρέπει να τονίσουμε ότι οι εξελίξεις που αφορούν στην υπόθεση της Afrika έδειξαν την έντονη εμπλοκή της λεγόμενης Τουρκικής πρεσβείας στα κατεχόμενα που λειτουργεί ως το μέσο μεταφοράς της καταπίεσης που υφίστανται οι δημοσιογράφοι και τα Μέσα ενημέρωσης στην Τουρκία. Καταδεικνύονται επίσης και οι στενοί δεσμοί του Κόμματος των εποίκων με το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης στην Τουρκία. Η κρίση κατέδειξε ότι υπάρχει μεγάλος έλεγχος πάνω στους εποίκους από την Άγκυρα, οι οποίοι μπορούν να καθοδηγηθούν όπως έγινε με την επίθεση ενάντια στην Afrika, με αποτελέσματα που δεν μπορεί κάποιος να εγγυηθεί ότι θα έχουν πάντα καλό τέλος. Η κρίση κατέδειξε επίσης ακόμα πιο έντονα τις εντάσεις που υπάρχουν ανάμεσα στους Τουρκοκύπριους και στους έποικους από την Τουρκία καθώς και τη διαφορά κουλτούρας νοοτροπίας και συμπεριφοράς.

…………………….

Κωνσταντία Σωτηρίου

Λειτουργός Τύπου και Πληροφοριών

Τμήμα Τουρκικών Θεμάτων

22/02/19