31-12-2020 12:55
Εγκληματολογικές Στατιστικές 2018
Υποθέσεις Σοβαρών Αδικημάτων
Κατά το 2018, 4.960 υποθέσεις σοβαρών αδικημάτων καταγγέλθηκαν στην Αστυνομία, εκ των οποίων οι 4.917 καταγράφηκαν ως πραγματικές υποθέσεις, σε σύγκριση με 5.232 υποθέσεις σοβαρών αδικημάτων που είχαν καταγγελθεί το 2017, εκ των οποίων οι πραγματικές υποθέσεις που καταγράφηκαν αριθμούσαν 5.201. Τόσο κατά το 2018 όσο και κατά το 2017 την πρώτη θέση στα σοβαρά αδικήματα κατέχει η ομάδα αδικημάτων κατά της περιουσίας με 46,0% και 51,4% αντίστοιχα και στη δεύτερη θέση ακολουθούν τα αδικήματα που παραβλάπτουν το κοινό γενικά με 22,1% και 18,3% αντίστοιχα. Ο δείκτης σοβαρού εγκλήματος (ή δείκτης της εγκληματικότητας), ανά 100.000 κατοίκους, υπολογίστηκε σε 565 το 2018 και σε 605 το 2017, σε σύγκριση με 614 το 2016.
Θύματα
Στις 4.917 πραγματικές υποθέσεις σοβαρών αδικημάτων το 2018, καταγράφηκαν 4.989 θύματα, εκ των οποίων τα 1.680 ήταν νομικά πρόσωπα. Από τα 3.309 φυσικά πρόσωπα, ποσοστό της τάξης του 73,0% ήταν Κύπριοι, 10,2% ήταν υπήκοοι χωρών της ΕΕ-28, ενώ 8,8% ήταν υπήκοοι χωρών εκτός ΕΕ-28. Κατά το 2017, στις 5.201 πραγματικές υποθέσεις σοβαρών αδικημάτων, καταγράφηκαν 5.378 θύματα, εκ των οποίων τα 1.646 ήταν νομικά πρόσωπα. Από τα 3.732 φυσικά πρόσωπα, ποσοστό 75,6% ήταν Κύπριοι, 11,4% ήταν υπήκοοι χωρών της ΕΕ-28, ενώ 9,0% ήταν υπήκοοι χωρών εκτός ΕΕ-28. Και τις δύο χρονιές, η συντριπτική πλειοψηφία των νομικών προσώπων (σχεδόν το ένα στα δύο) υπήρξαν θύματα της ομάδας αδικημάτων που παραβλάπτουν το κοινό γενικά, ενώ από τα φυσικά πρόσωπα, οι δύο στους τρεις υπήρξαν θύματα της ομάδας αδικημάτων κατά της περιουσίας.
Παραβάτες (Σύνολο) που Ενέχονται σε Σοβαρά Αδικήματα
Συνολικά 4.712 παραβάτες ενέχονταν στη διάπραξη σοβαρών αδικημάτων (πραγματικές υποθέσεις) κατά το 2018. Από τους 4.697 που ήταν φυσικά πρόσωπα οι 500 ήταν γυναίκες (10,6%), γεγονός που καταδεικνύει ότι η συμμετοχή των γυναικών στο σοβαρό έγκλημα παραμένει συγκριτικά χαμηλή σε σχέση με εκείνη των ανδρών. Τα κυριότερα αδικήματα που διέπραξαν τόσο οι γυναίκες όσο και οι άνδρες ήταν αδικήματα κατά της περιουσίας (33,6% των γυναικών παραβατών και 36,7% των ανδρών). Σε ό,τι αφορά στην υπηκοότητα των δραστών που ήταν φυσικά πρόσωπα, 44,7% ήταν Κύπριοι και 36,2% ήταν υπήκοοι χωρών εκτός της ΕΕ-28. Περίπου τα ίδια δεδομένα παρουσιάζονται και κατά το 2017. Συνολικά 5.113 παραβάτες ενέχονταν στη διάπραξη σοβαρών αδικημάτων (πραγματικές υποθέσεις). Από τους 5.074 που ήταν φυσικά πρόσωπα, οι γυναίκες αποτελούσαν το 9,8%, ενώ 52,5% του συνόλου των φυσικών προσώπων ήταν Κύπριοι και 26,9% υπήκοοι χωρών εκτός της ΕΕ-28. Τα κυριότερα αδικήματα που διέπραξαν τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες ήταν αδικήματα κατά της περιουσίας (40,1% και 38,0% αντίστοιχα).
Εγκληματικότητα Ανηλίκων
Κατά το 2018, συνολικά 76 ανήλικοι ενέχονταν στη διάπραξη αδικημάτων, τόσο σοβαρών όσο και μικροπαραβάσεων, εκ των οποίων οι δέκα, ή ποσοστό της τάξης του 13,2%, ήταν κορίτσια. Οι 46 ανήλικοι ενέχονταν σε σοβαρά αδικήματα ενώ οι 30 σε μικροαδικήματα. Σε ότι αφορά στην υπηκοότητα των ανήλικων παραβατών που ενέχονται τόσο σε σοβαρά όσο και σε μικροαδικήματα, ποσοστό της τάξης του 67,1% ήταν Κύπριοι, ενώ 21,1% ήταν υπήκοοι χωρών της ΕΕ-28. Κατά το 2017, συνολικά 77 ανήλικοι ενέχονταν στη διάπραξη αδικημάτων, εκ των οποίων οι τέσσερις ήταν κορίτσια (5,2%). Οι 42 ανήλικοι ενέχονταν σε σοβαρά αδικήματα ενώ οι 35 σε μικροαδικήματα. Σε ό,τι αφορά στην υπηκοότητα των ανήλικων παραβατών που ενέχονται τόσο σε σοβαρά όσο και σε μικροαδικήματα, ποσοστό της τάξης του 72,7% ήταν Κύπριοι και 15,6% ήταν υπήκοοι χωρών της ΕΕ-28.
ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ
Ποινική Διαδικασία
Ο αριθμός των προσώπων που προσάχθηκαν στο δικαστήριο και των οποίων οι υποθέσεις εκδικάστηκαν κατά το 2018 ανήλθε σε 60.282, εκ των οποίων οι 46.502 ήταν άνδρες και οι 13.780 γυναίκες, σημειώνοντας μείωση της τάξης του 15,0% σε σχέση με τις αντίστοιχες τιμές του 2017 που αριθμούσαν 70.960 πρόσωπα (57.021 άνδρες και 13.939 γυναίκες). Ο λόγος του αριθμού των προσώπων που καταδικάστηκαν προς τον αριθμό των προσώπων που προσάχθηκαν σε δίκη υπολογίστηκε σε 0,66 το 2018 και σε 0,61 το 2017.
Το ποσοστό των γυναικών στο σύνολο των προσώπων που προσάχθηκαν σε δίκη αυξήθηκε διαχρονικά από 7,2% το 1976, σε 15,1% το 1990 και σε 17,1% το 2010. Το 2016 το αντίστοιχο ποσοστό ανήλθε στο 20,1%, το 2017 μειώθηκε στο 19,6% ενώ το 2018 αυξήθηκε στο 22,9%.
Καταδίκες
Ο συνολικός αριθμός των προσώπων που καταδικάστηκαν το 2018 ανήλθε σε 39.502, εκ των οποίων οι 29.931 ή ποσοστό της τάξης του 75,8% ήταν άνδρες. Το 2017 είχαν καταδικαστεί 43.477 πρόσωπα, εκ των οποίων οι 34.752 (ή ποσοστό 79,9%) ήταν άνδρες.
Αδικήματα
Τόσο κατά το 2018 όσο και κατά το 2017, στην πλειονότητά τους οι καταδίκες αφορούσαν τροχαία αδικήματα. Συγκεκριμένα, το 2018 καταδικάστηκαν για τροχαία αδικήματα το 63,3% των ανδρών και το 59,2% των γυναικών, ενώ οι αντίστοιχες τιμές για το 2017 αφορούσαν το 56,6% των ανδρών και το 61,2% των γυναικών καταδικασθέντων.
Ποινές
Το είδος της ποινής που επιβάλλεται ποικίλει ανάλογα με τη φύση και τη σοβαρότητα του αδικήματος καθώς και την ατομική ανάγκη ανάλογης μεταχείρισης του παραβάτη. Τόσο κατά το 2018 όσο και κατά το 2017, η συνηθέστερη ποινή που επιβλήθηκε από το δικαστήριο ήταν η χρηματική ποινή σε ποσοστό 92,9% και 94,0% των καταδικασθέντων αντίστοιχα.
ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ ΦΥΛΑΚΩΝ
Πληθυσμός των Φυλακών
Ο πληθυσμός των Φυλακών την 1η Σεπτεμβρίου 2018 ανήλθε σε 648 πρόσωπα, 616 άνδρες και 32 γυναίκες. Η συντριπτική πλειοψηφία των κρατουμένων (96,5%) ήταν 21 ετών και άνω, ενώ 69,6% ήταν κατάδικοι και 30,4% υπόδικοι. Οι Κύπριοι κρατούμενοι αποτελούσαν ποσοστό της τάξης του 56,5% του συνόλου. Οι αντίστοιχες τιμές για το 2017 ήταν 589 άνδρες ή ποσοστό της τάξης του 94,2% επί του συνόλου του πληθυσμού των φυλακών που είχε ανέλθει στα 625 πρόσωπα την 1η Σεπτεμβρίου 2017. Οι κρατούμενοι 21 ετών και άνω αποτελούσαν το 96,5% του συνόλου, οι Κύπριοι το 60,0%, ενώ οι κατάδικοι το 73,9%.
Εισδοχές Καταδίκων
Κατά το 2018, οι εισδοχές καταδίκων στη φυλακή ανήλθαν στους 825 (745 άνδρες και 80 γυναίκες), εκ των οποίων οι 538 άνδρες και οι 70 γυναίκες είχαν καταδικαστεί για ποινικά αδικήματα από τα Ποινικά Δικαστήρια και το Στρατιωτικό Δικαστήριο. Τα αντίστοιχα στοιχεία για το 2017 ήταν 727 εισδοχές (647 άνδρες και 80 γυναίκες), εκ των οποίων οι 505 άνδρες και 74 γυναίκες είχαν καταδικαστεί για ποινικά αδικήματα. Οι υπόλοιποι είχαν καταδικαστεί για αδικήματα κατά του στρατιωτικού ποινικού κώδικα, ή για τη μη εξόφληση προστίμου ή χρέους. Ο αριθμός των εισδοχών καταδίκων ανά 100.000 κατοίκους 16 ετών και άνω υπολογίστηκε σε 115 το 2018, σε σύγκριση με 102 το 2017. Ο αντίστοιχος δείκτης για κατάδικους για ποινικά αδικήματα ήταν 84 το 2018 και 81 το 2017.
Διάρκεια Παραμονής στη Φυλακή
Οι πλείστες των ποινών που επιβλήθηκαν κατά το 2018 ήταν κάτω των 18 μηνών και κατά συνέπεια η διάμεση διάρκεια της ποινής φυλάκισης υπολογίστηκε στους 12,3 μήνες σε σύγκριση με 10,9 μήνες το 2017. Η πραγματική διάρκεια που παραμένει ο κρατούμενος στη φυλακή ωστόσο, είναι πολύ μικρότερη από εκείνη που του επιβάλλεται με την ποινή, καθώς μειώνεται σε μεγάλο βαθμό με την παροχή της χάρης. Συνεπώς, η διάμεση διάρκεια παραμονής στη φυλακή για τους κατάδικους στο σύνολο, με βάση τις απολύσεις του 2018, ήταν 2,3 μήνες σε σύγκριση με 2,6 μήνες το 2017 (βάσει του αντίστοιχου αριθμού των απολύσεων).
Υπότροποι Κρατούμενοι
Από το σύνολο των εισδοχών καταδίκων κατά το 2018, οι πλείστοι (ή ποσοστό πέραν του 85%) δεν είχαν προηγούμενη καταδίκη σε φυλάκιση. Από εκείνους που είχαν στο παρελθόν εκτίσει τουλάχιστον μία ποινή φυλάκισης, ποσοστό της τάξης του 36,4% είχαν επανεισαχθεί στη φυλακή μέσα σε περίοδο μικρότερη των 12 μηνών από την προηγούμενή τους απόλυση από τη φυλακή. Περαιτέρω, ποσοστό της τάξης του 52,5% είχαν καταδικαστεί για την ίδια ομάδα αδικήματος όπως και στην προηγούμενη ποινή φυλάκισής τους.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Ταυτότητα της Έρευνας
Η έρευνα εξετάζει το φαινόμενο της εγκληματικότητας στη χώρα διαχρονικά και καλύπτει τρεις άξονες: τις Στατιστικές Αστυνομίας, τις Στατιστικές Δικαστηρίων και τις Στατιστικές Φυλακών. Σύμφωνα με τις Στατιστικές Αστυνομίας, η ανάλυση βασίζεται μόνο σε ενέργειες ή πράξεις που θεωρούνται αδικήματα σύμφωνα με το Ποινικό Δίκαιο και καλύπτει μόνο τα σοβαρά αδικήματα που καταγγέλθηκαν στην Αστυνομία και που διαπράχθηκαν από ενήλικες, καθώς και όλα τα αδικήματα (σοβαρά και μικροαδικήματα) που διαπράχθηκαν από νεαρά πρόσωπα (ηλικίας τουλάχιστον 14 ετών και μικρότερα των 16 ετών). Σε ό,τι αφορά στις Στατιστικές Δικαστηρίων, τα στοιχεία αναφέρονται στο έτος κατά το οποίο ολοκληρώθηκε η ποινική διαδικασία στο Δικαστήριο, δηλαδή το έτος κατά το οποίο έλαβε χώρα η προσαγωγή των υπόπτων και η απαγγελία κατηγορίας. Το εν λόγω έτος δεν είναι κατ’ ανάγκη και το έτος διάπραξης του αδικήματος. Όσον αφορά στις Στατιστικές Φυλακών, η ανάλυση καλύπτει τόσο κατάδικους όσο και υπόδικους.
Ορισμοί
Σοβαρά Αδικήματα: Αξιόποινες πράξεις, απόπειρες ή παραλείψεις, οι οποίες καθορίζονται σύμφωνα με το Ποινικό Δίκαιο της χώρας.
Δείκτης Εγκληματικότητας: Υπολογίζεται από την αναλογία των πραγματικών υποθέσεων σοβαρών αδικημάτων που καταγγέλθηκαν στην Αστυνομία, ανά 100.000 κατοίκους.
Κάλυψη και Συλλογή Στοιχείων
Η εν λόγω έρευνα βασίζεται σε στοιχεία από τρεις πηγές: την Αστυνομία, τα Δικαστήρια και τις Φυλακές.
Ο πρώτος άξονας, «Στατιστικές Αστυνομίας», αποτελείται από τις ενότητες «Υποθέσεις», «Παραβάτες» και «Θύματα» και βασίζεται σε στοιχεία που εξασφαλίζονται μέσω διοικητικών αρχείων από την Αστυνομία.
Στην ενότητα «Υποθέσεις», παρουσιάζονται στοιχεία για τις υποθέσεις σοβαρών αδικημάτων που καταγγέλθηκαν στην Αστυνομία και πιο συγκεκριμένα, αναλυτικά στοιχεία ως προς τον χρόνο, τον τόπο και τον τρόπο διάπραξης του αδικήματος, καθώς και την ομάδα αδικημάτων ή το αδίκημα αναλυτικά. Σαν βασική στατιστική μονάδα θεωρείται η υπόθεση. Σημειώνεται ότι, σε αρκετές υποθέσεις, καταγγέλλονται πέραν του ενός αδικήματος, ωστόσο καταχωρείται μόνο το πιο σοβαρό αδίκημα σε κάθε υπόθεση.
Στην ενότητα «Θύματα», παρουσιάζονται στοιχεία για τα θύματα (νομικά και φυσικά πρόσωπα), των υποθέσεων σοβαρών αδικημάτων που καταγγέλλονται στην Αστυνομία όπως, μεταξύ άλλων, στοιχεία για την ηλικία, το φύλο και την υπηκοότητα του θύματος (φυσικά πρόσωπα) καθώς επίσης και για τη σχέση του θύματος με τον θύτη. Σαν βασική στατιστική μονάδα θεωρείται το θύμα.
Στην ενότητα «Παραβάτες», παρουσιάζονται στοιχεία για το σύνολο των παραβατών, νομικά και φυσικά πρόσωπα. Όσον αφορά στα φυσικά πρόσωπα, καλύπτονται οι ενήλικες που ενέχονται στη διάπραξη σοβαρών αδικημάτων αλλά και οι ανήλικοι που ενέχονται τόσο σε σοβαρά όσο και σε μικροαδικήματα. Μία πράξη που αποτελεί ποινικό αδίκημα όταν διαπράττεται από ενήλικα, ενδέχεται να μη θεωρηθεί αδίκημα όταν διαπράττεται από ανήλικο, καθώς αυτό καθορίζεται από την ηλικία της ποινικής ευθύνης, σύμφωνα με το νομικό πλαίσιο μιας χώρας. Κάποιος παραβάτης που ενέχεται σε σοβαρά αδικήματα περισσότερες από μία φορές κατά τη διάρκεια ενός έτους, καταμετρείται ως δύο ή περισσότερα πρόσωπα (δηλ. καταμετρείται ως άλλος παραβάτης σε κάθε ξεχωριστή υπόθεση). Παρουσιάζονται, μεταξύ άλλων, στοιχεία για την ηλικία, το φύλο, και την υπηκοότητα των δραστών που είναι φυσικά πρόσωπα. Σαν βασική στατιστική μονάδα θεωρείται ο παραβάτης που ενέχεται.
Ο δεύτερος άξονας, «Στατιστικές Δικαστηρίων», παρουσιάζει στοιχεία για τις ποινικές δικαστικές στατιστικές. Βασίζεται σε στοιχεία που υποβάλλονται ετησίως από τα Επαρχιακά Δικαστήρια, τα Κακουργιοδικεία καθώς και από το Στρατιωτικό Δικαστήριο και καλύπτει ενήλικες και ανήλικους. Η βασική στατιστική μονάδα είναι η «περίπτωση» κατά την οποία ολοκληρώνεται η ποινική διαδικασία εναντίον του ατόμου.
Ο τρίτος άξονας, «Στατιστικές Φυλακών», βασίζεται σε μηνιαίες και τριμηνιαίες εκθέσεις των Κεντρικών Φυλακών. Σαν βασική στατιστική μονάδα θεωρείται ο κρατούμενος.
Για περισσότερες πληροφορίες:
Ιστότοπος Στατιστικής Υπηρεσίας, υπόθεμα Έγκλημα
Επικοινωνία
Γεωργία Ιωάννου: Τηλ.: +35722602144, Ηλ. Ταχ.: gioannou@cystat.mof.gov.cy
(ΜΓ/ΣΧ)