Ανακοινωθέντα

Εδώ σήμερα, στον Ιερό Ναό Καθολικής, με αισθήματα σεβασμού και ευγνωμοσύνης θυμόμαστε και τιμούμε όσους πριν από 47 χρόνια αγωνίστηκαν και έπεσαν υπερασπιζόμενοι την πατρίδα. Με δέος αναλογιζόμαστε το μέγεθος της θυσίας εκείνων που, παρά την προδοσία, στάθηκαν, αντιστάθηκαν, πολέμησαν και έπεσαν υπερασπιζόμενοι την πατρίδα. Τιμούμε και τη μνήμη όσων άλλων θυματοποιήθηκαν και βρήκαν τον θάνατο από την τυφλή μανία του τουρκικού στρατού, που επιτέθηκε στην Κύπρο τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 1974.

Αυτές τις μέρες και αυτή την ώρα πρέπει να υπογραμμίσουμε τη φιλοπατρία, το θάρρος και τη γενναιότητα όλων εκείνων των Ελλήνων Κυπρίων, στα βουνά του Πενταδακτύλου και τα παράλια της Κερύνειας, αλλά και στην ενδοχώρα, σε όλη την Κύπρο, που έδωσαν τον υπέρ πάντων αγώνα και με αυταπάρνηση θυσιάστηκαν για την πατρίδα και την ελευθερία. Όπως και των πολλών Ελλαδιτών αδελφών, οι οποίοι μέσα από τη δύναμη της ΕΛΔΥΚ έδωσαν επικές μάχες και προασπίστηκαν με αυτοθυσία αλλά και με επιτυχία τη Λευκωσία. Πολλοί θυσιάστηκαν για να αντέξει η χώρα και παρά τις τρομερές απώλειες να σταθούμε ξανά στα πόδια μας και μέσα από την Κυπριακή Δημοκρατία που δεν μπόρεσαν να την καταλύσουν, να συνεχίσουμε ασυμβίβαστοι την προσπάθεια για την απελευθέρωση των κατεχόμενων τόπων μας.  

Χωρίς κάποιο σχέδιο και καθοδήγηση, συχνά χωρίς τα στοιχειώδη πολεμικά μέσα, χιλιάδες νέοι άνθρωποι, εμπνεύστηκαν από τις ιερές παρακαταθήκες του γένους μας και από την αγάπη για την πατρίδα και το ιδεώδες της ελευθερίας του ανθρώπου και στάθηκαν απέναντι σε ένα κατά πολύ υπέρτερο αντίπαλο. Έναν εχθρό που επιτέθηκε με μανία και δίψα κατάκτησης και λεηλασίας και άφησε μιαρό το στίγμα της βαρβαρότητας πάνω στο σώμα της πατρίδας και στην ψυχή και τη μνήμη των φιλειρηνικών ανθρώπων αυτού του τόπου. 

Την ίδια όμως στιγμή βασανίζει τον νου μια σκέψη: αφού δεν έγινε κατορθωτό να οδηγηθεί η Τουρκία να αποδεχτεί ένα λειτουργικό και δίκαιο ειρηνικό διακανονισμό, που να δίνει ξανά την ανεξαρτησία στην Κύπρο, χωρίς ξένα στρατεύματα και σχήματα ελέγχου και επικυριαρχίας, η θυσία τους, 47 χρόνια μετά, παραμένει αδικαίωτη. Ο βάρβαρος νόμος της αρπαγής και της λεηλασίας κυριαρχεί ακόμα πάνω στους τόπους μας, τις πόλεις και τα χωριά μας στα κατεχόμενα. Ενώ η Τουρκία δεν συγκινείται καν για την υποχρέωση που έχει ως προς τη διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων μας και δεν ανταποκρίνεται επαρκώς και με αυτό τον τρόπο παρατείνει το απάνθρωπο μαρτύριο για τους δικούς τους.

Αυτές τις μέρες κυριαρχούν στον λογισμό μας οι μνήμες του μαύρου εκείνου καλοκαιριού. Μνήμες της ακατονόμαστης προδοσίας που προηγήθηκε, με το εγκληματικό χουντικό πραξικόπημα, το οποίο έδωσε στην Τουρκία την πρόφαση που επιζητούσε για την κατακτητική επιδρομή στην Κύπρο. Μνήμες ιστορικής ειρωνείας, αφού εκείνοι που επικαλούνταν υπερπατριωτισμό οδήγησαν στην αποδιοργάνωση της άμυνας της χώρας. Και η αλήθεια είναι ότι μόνο με την απονεύρωση και τον αποπροσανατολισμό της αμυντικής γραμμής, θα μπορούσε ο τουρκικός στρατός να επελάσει και να επικρατήσει στον βαθμό και με τον τρόπο που γνωρίζουμε. Τραγικές μνήμες από τις χιλιάδες των νεκρών και αγνοουμένων, από τις ωμές βιαιοπραγίες κατά αμάχων και γυναικόπαιδων. Μνήμες καταστροφής και λεηλασίας. Μνήμες μιας τρομοκρατίας που έδιωξε τους ανθρώπους από το σπίτι και τον τόπο τους, δημιουργώντας κάπου διακόσιες χιλιάδες Ελληνοκύπριους πρόσφυγες.

Απροσμέτρητος πόνος για τους ανθρώπους που χάθηκαν, ανίατες πληγές στις ψυχές γυναικών και μικρών παιδιών από τις βιαιοπραγίες, ψυχική οδύνη, αλλά και τεράστιες στερήσεις και καταπόνηση των προσφύγων και των αποδιωγμένων μέσα στον ίδιο τον τόπο τους, αλλά και το ατέλειωτο μαρτύριο των συγγενών των αγνοουμένων. Σχεδόν μισό αιώνα τώρα…

Μαζί όμως με τις τραγικές μνήμες και τη βαθειά περισυλλογή στην οποία μας βυθίζει η επέτειος, είναι ώρα να έχουμε και καθαρή ιστορική συνείδηση των γεγονότων, των αιτίων και των αιτιατών.

Μαζί με τη μνήμη της θυσίας τόσων χιλιάδων νέων παλληκαριών που υπερασπίστηκαν την πατρίδα και την ελευθερία, πρέπει να έχουμε συνείδηση ότι εκείνα που συνέβησαν το 1974, η άνανδρη επίθεση της Τουρκίας, τα εγκλήματα πολέμου και η μεθόδευση εθνικής εκκαθάρισης που ακολούθησε έκτοτε στα κατεχόμενα, δεν ήταν απλώς γεγονότα που προέκυψαν το 1974 ή και τα μερικά χρόνια αναστάτωσης και κάποτε πολιτικής ανωμαλίας που προηγήθηκαν. Δεν ήταν απλώς η αντίδραση της Τουρκίας στην προδοσία σε βάρος της Κύπρου, η οποία προδοσία άνοιξε και διευκόλυνε τον δρόμο της εισβολής. Όλοι οι Έλληνες Κύπριοι, απ’ άκρου σε άκρο, πρέπει να έχουμε πλέον καθαρή την ιστορική γνώση και επίγνωση της Ιστορίας που ζούμε. Ήταν από το 1956 που το τουρκικό κράτος είχε χαράξει πολιτική τουλάχιστον για τη διχοτόμηση της Κύπρου και ει δυνατόν ακόμα και για τον έλεγχο και την ποδηγέτηση ολόκληρης της χώρας μας. Για την επαναφορά ελέγχου ανάλογου με τον οθωμανικό ζυγό που ανοιχτά πια προπαγανδίζει αδιάντροπα το καθεστώς Ερντογάν. Από τις μέρες που κορυφωνόταν ο αντιαποικιακός εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας -στον οποίο βεβαίως αντιτάχθηκε η Τουρκία- ο τουρκικός σχηματισμός εξουσίας σχεδίαζε πώς θα έβαζε ξανά πόδι στο νησί μας. Με τις περίφημες μελέτες και τις δύο εκθέσεις του Νιχάτ Ερίμ, που παραδόθηκαν το 1956 στον Πρωθυπουργό Μεντερές, είχαν καθοριστεί ενέργειες και μεθοδεύσεις τις οποίες έκτοτε ακολούθησαν και επεδίωξαν να εφαρμόσουν όλες ανεξαίρετα οι τουρκικές κυβερνήσεις.

Είναι εκείνοι οι σχεδιασμοί που οδήγησαν και στην απόπειρα εισβολής το 1964 και τελικά στην εισβολή και κατάληψη μεγάλου μέρους της Κύπρου το 1974. Ο «χάρτης Κιουτσούκ» του 1957 είναι σχεδόν ο ίδιος με τη σημερινή κατοχική γραμμή του Αττίλα, αλλά και στην μετέπειτα ανακήρυξη του ψευδοκράτους ή τις πρόσφατες μεθοδικές κινήσεις του καθεστώτος Ερντογάν. Δηλαδή και στα όσα ζούμε στις μέρες μας, με τις ιταμές απειλές και παράνομες επεμβάσεις τόσο στη θάλασσα της Κύπρου όσο και κατά της Αμμοχώστου. Αυτός ο ίδιος κεντρικός σχεδιασμός του τουρκικού κράτους οδηγεί και στη σημερινή απροκάλυπτη αξίωση της Άγκυρας για τη δημιουργία δύο κρατών. Μέσα από αυτό τον στρατηγικό σχεδιασμό που προωθείται μεθοδικά, η διχοτόμηση είναι μόνο η δεύτερη προτιμότερη λύση, μετά την πρώτη που είναι η κατάληψη ή/και ο έλεγχος ολόκληρης της Κύπρου από την Τουρκία. 

Αυτή την πραγματικότητα αντιμετωπίζουμε αδιαλείπτως ως μόνιμη, άλλοτε αναδιπλούμενη και άλλοτε κλιμακούμενη και αναβαθμισμένη απειλή εδώ και 65 χρόνια. Πρέπει να έχουμε συνείδηση αυτού του άμεσου κινδύνου που μας περιβάλλει, αλλά και της βαθύτερης ρίζας και αιτίας.

Μέσα στη βαριά σκιά των απειλών που εξαπολύουν αυτές τις μέρες ο Τούρκος πρόεδρος και οι επιτελείς του, πρέπει να έχουμε την ιστορική συνείδηση του ευρύτερου σχεδιασμού που εξυφαίνεται και αναλόγως να προβληματιστούμε, να αντιδράσουμε και να ενεργούμε.

Κυρίες και κύριοι,

Με τους τόπους μας ακόμα σκλαβωμένους και τις διεργασίες διχοτόμησης που προωθεί το κατοχικό καθεστώς να εντείνονται διαρκώς, συνειδητοποιούμε βεβαίως ότι 47 χρόνια που έχουν περάσει είναι πολλά. Με τη θυσία των πεσόντων, των θυμάτων και των ηρώων του 1974 να παραμένει αδικαίωτη, με τον καημό των προσφύγων μας αμείωτο, 47 χρόνια είναι πολλά.

Διάγοντας όμως φέτος τη διακοσιοστή επέτειο από τη μεγάλη Εθνική Επανάσταση του 1821, γιορτάζοντας με αισθήματα περηφάνειας 200 χρόνια Παλιγγενεσίας του Ελληνισμού και αντλώντας θάρρος και έμπνευση από τα όσα έχουμε πετύχει, θυμόμαστε πως πρέπει να προσμετρούμε τον ιστορικό χρόνο στις πραγματικές διαστάσεις του. Αντλούμε και το προφανές δίδαγμα από τους μεγάλους αγώνες των προγόνων μας, πως όσα χρόνια και να περάσουν πρέπει και μπορούμε και αξίζει να παραμείνουμε προσηλωμένοι στις αρχές και τις αξίες μας. Έτσι, όσα χρόνια και αν έχουν περάσει, απέναντι στους προωθούμενους σχεδιασμούς της Τουρκίας, θα συνεχίσουμε να επιζητούμε την απελευθέρωση της πατρίδας μας και την επικράτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των πολιτικών ελευθεριών για όλους τους Κυπρίους. Δεν θα πάψουμε να διεκδικούμε ελεύθερη πατρίδα και τις αρχές και αξίες του σύγχρονου πολιτικού πολιτισμού της ενωμένης Ευρώπης για τον λαό και τη χώρα μας.

Πάνω όμως απ’ όλα, αντλώντας διδάγματα και από την εθνική τραγωδία του 1974, αλλά και όσων προηγήθηκαν, συνειδητοποιούμε ότι βασική προϋπόθεση για να αξιοποιήσουμε την καρτερία και την επιμονή του λαού μας, είναι η ενότητα. Όσο κι αν ίσως ακουστεί κοινότοπο, την ενότητα και την ομοψυχία επιτάσσει και η θυσία όσων αγωνίστηκαν και έπεσαν τότε για την πατρίδα. Σε τι οφελεί και σε τι αποσκοπεί και ποιο έχει νόημα να επιζητούν ορισμένοι να δείξουν ότι επιθυμούν περισσότερο από τους άλλους την επίλυση του Κυπριακού; Όπως εξάλλου είναι όχι απλώς αδιανόητο και ηθικά ανεπίτρεπτο, αλλά και ιστορικά ανακριβέστατο, να προσπαθούν ορισμένοι -προφανώς με πολιτικά κίνητρα- να επιρρίπτουν ευθύνες στη δική μας πλευρά για το αδιέξοδο που μεθοδικά διαιωνίζει η Τουρκία. Μπορεί κανείς, ακούγοντας καθημερινά τις προκλήσεις και απειλές του Ταγίπ Ερντογάν και την επιδεικτική άρνηση κάθε περιθωρίου συνδιαλλαγής, να δώσει βάση στη σπερμολογία ότι δήθεν η Τουρκία ήταν έτοιμη το 2017 στο Κραν Μοντανά να κάνει «κάποια κίνηση» για λύση; Ποια Τουρκία; Αυτή που έκτοτε απειλεί με πόλεμο και προσπαθεί να συμπαρασύρει σε θερμά επεισόδια και Κύπρο και Ελλάδα; Ή μήπως η Τουρκία που μεθοδεύει σχεδόν 50 χρόνια μετά την επανακατάληψη της Αμμοχώστου την οποία όφειλε με αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών εδώ και χρόνια να είχε αποδώσει στους νόμιμους κατοίκους της;

Πώς μπορεί όταν καθημερινά, εδώ και χρόνια, εκφράζονται και με λόγια και με πράξεις τέτοιες δεσποτικές και κατακτητικές αντιλήψεις και μεθοδεύσεις, όπως και ορέξεις στυγνής επιβολής, να ακούσουμε υπονοούμενα που διαδίδονται για τις δήθεν ευθύνες και την απροθυμία της δικής μας πλευράς;

Απέναντι σε ένα τέτοιο ισχυρό και αδίστακτο αντίπαλο, όπως η Τουρκία, χρειάζεται να ενώσουμε δυνάμεις. Να ανταποκριθούμε στην έκκληση του Προέδρου της Δημοκρατίας για ενότητα προκειμένου να τον ενισχύσουμε στην προσπάθεια να κινητοποιήσει διεθνή υποστήριξη και να ενεργοποιήσει ερείσματα που έχουμε δημιουργήσει μέσα από συμμαχίες προκειμένου να αντιμετωπίσουμε και τις νέες μεθοδεύσεις της Άγκυρας. Χρειάζεται σύνεση, διαύγεια και διορατικότητα, αλλά κυρίως να πατάμε στέρεα στα πόδια μας και να μην παρασυρόμαστε από ύποπτες φαντασιώσεις. 

Με απόλυτη αίσθηση της ιστορικής ευθύνης, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εργάζεται προς κάθε κατεύθυνση για να αποτρέψει τις νέες μεθοδεύσεις, αλλά πάντα και για να ανατρέψει τα δεδομένα της εισβολής και της κατοχής. Με μελετημένο διπλωματικό προσανατολισμό στοχεύει να επιτύχει την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων και την αξιοποίηση της παρακαταθήκης που άφησε η προηγούμενη διαπραγματευτική διαδικασία, όταν και έγινε διεθνώς συνείδηση ότι με μια συμφωνία λύσης πρέπει η Κύπρος να απαλλαγεί και από τη στρατιωτική παρουσία, αλλά και από εγγυητικά δικαιώματα παρέμβασης της Τουρκίας.

Στόχος είναι η ειρηνική επίλυση του Κυπριακού, μέσα από μια λειτουργική και βιώσιμη συμφωνία στη βάση του διεθνούς δικαίου, των αποφάσεων-ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και των αρχών, αξιών και κανόνων της Ενωμένης Ευρώπης. Για μια κοινή πατρίδα όλων των Κυπρίων, μέσα σε συνθήκες ελευθερίας, ειρήνης, ασφάλειας, αλλά και ατομικής και εθνικής αξιοπρέπειας για όλους, μακριά από αναχρονιστικά συστήματα εγγυήσεων και ξένες κηδεμονίες. Επιδιώκουμε μια δίκαιη συμφωνία που θα εξασφαλίζει μεν δικαιολογημένα αιτήματα των Τουρκοκυπρίων, αλλά δεν θα παραγνωρίζει εξίσου βάσιμες διεκδικήσεις και ανησυχίες του Κυπριακού Ελληνισμού, μέσα από την πλήρη αποκατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Όπως έχει πρόσφατα διαβεβαιώσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας τόσο τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, όσο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, είναι δεδομένη η ετοιμότητα και αποφασιστικότητα της δικής μας πλευράς για να συμμετάσχει σε ένα δημιουργικό διάλογο που θα τον διακρίνει ο αλληλοσεβασμός και η συνέπεια, με κατάληξη το τέλος της κατοχής. Με στόχο τη δημιουργία ενός κράτους που θα λειτουργεί σωστά, που θα μπορεί να τυγχάνει του σεβασμού και της αποδοχής των πολιτών και να διαρκέσει μέσα στον χρόνο. Μιας σύγχρονης πολιτείας που θα μπορεί να διασφαλίσει πλήρως τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες, αλλά και να δημιουργήσει συνθήκες όχι επιβεβλημένης, αλλά επιθυμητής και πραγματικά ειρηνικής συνύπαρξης. Ενός κράτους δικαίου που θα εμπνέει τους πολίτες, αλλά και θα αποδώσει δικαιοσύνη σε όλους τους πρόσφυγες που για 47 χρόνια τώρα υπέφεραν και στερήθηκαν τόσα πολλά. Ενός δίκαιου κράτους και μιας δημοκρατικής πολιτείας που θα δίνει και στους νέους μας και τις επόμενες γενιές προοπτική και ελπίδα.

Κρατούμε κατά νου αυτό που αυτές τις μέρες διαμήνυσε ο Πρόεδρος μας: «κοινό έδαφος υπάρχει και δεν είναι άλλο από τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, το ευρωπαϊκό κεκτημένο, τα όσα μέχρι σήμερα έχουν συμφωνηθεί, γενικότερα το διεθνές δίκαιο που δεν είναι εύρημα δικό μας, αλλά δημιούργημα της ανθρωπότητας ύστερα από την καταστροφή από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο». Συνενώνουμε τη φωνή μας με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, λέγοντας ότι «εκείνοπουεπιδιώκουμεείναινακατανοήσουνεπιτέλουςοικατακτητέςπωςτοδίκαιοδενεπιβάλλεταιμεστρατιωτικάμέσα, αλλάαπότονΧάρτητωνΗνωμένων Εθνών, απότιςαρχέςκαιαξίεςτηςΕΕ, τηςοποίαςμέλοςείναιηΚύπρος». Από τις αρχές και αξίες που υπαγορεύουν αλληλοσεβασμό, από τις αρχές και αξίες που υπαγορεύουν πως, με δεδομένη την αρχή της ομοσπονδιακής πολιτικής ισότητας και πάλι είναι αδιανόητο η μειονότητα να επιβάλλεται ή και να  κυβερνά την πλειονότητα.

Όλες οι πολιτικές δυνάμεις, όλοι μαζί, ανταποκρινόμενοι και στη βαθύτερη επιθυμία του λαού μας, πρέπει να σταθούμε μαζί στη βάση αυτών των αρχών και επιδιώξεων για τις οποίες θυσιάστηκαν και οι νεκροί μας του 1974.

Εμείς σήμερα, αναλογιζόμενοι τους αγώνες, την αγωνία, τη θυσία και την προσφορά των πεσόντων και των ηρώων μας, την ίδια ώρα που τιμούμε τη φιλοπατρία και τον αλτρουισμό τους, δεν θα παραλείψουμε να υπενθυμίσουμε πως εκείνοι οι υπερασπιστές της πατρίδας είναι γι’ αυτά ακριβώς τα ιδανικά και τις αρχές που αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν. Για την ελευθερία και τον σεβασμό της αξιοπρέπειας του ανθρώπου, για την ισότητα, τη δικαιοσύνη και τη δημοκρατία.

Με σεβασμό κλίνουμε και φέτος το γόνυ στους τιμημένους νεκρούς που στάθηκαν και αντιστάθηκαν στον εισβολέα κατακτητή. Μαζί με οφειλόμενο στεφάνι της δάφνης και τα αισθήματα ευγνωμοσύνης για τη θυσία τους, πρέπει όμως να ανανεώσουμε τη δέσμευση για ενότητα και αποφασιστικότητα. Να δείξουμε και στην πράξη ότι μένουμε προσηλωμένοι στις αρχές και τις αξίες που τους ενέπνευσαν τότε να σταθούν όρθιοι μέσα στη λαίλαπα του άνισου εκείνου πολέμου. Ότι είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε τις προσπάθειες για την απελευθέρωση αυτού του τρόπου και την απόδοση δικαιοσύνης για τους ανθρώπους του, με την ίδια αγάπη για την πατρίδα που ζέσταινε την καρδιά τους και τους οδήγησε ακόμα και στον τιμημένο θάνατο. Για να δικαιώσουμε και τη δική τους θυσία.

Ο Κύριος αναπαύει την ψυχή των νεκρών μας. Λέγοντας σήμερα αιωνία η μνήμη τους, κοιτάζουμε στα μάτια την Ιστορία μας. Την ίδια ώρα κοιτάζουμε όμως και το μέλλον μέσα από τα μάτια των παιδιών μας και των γενιών που έρχονται για να δικαιώσουν την ελπίδα στον τόπο μας και στον άνθρωπο.

Αιωνία ας είναι η μνήμη των πεσόντων και των ηρώων του αγώνα για την άμυνα της πατρίδας το 1974.

Η πατρίδα είναι ευγνώμων για τη θυσία και την προσφορά τους.  

(ΜΓ/ΣΧ)