Ανακοινωθέντα

Το 2000, η μη κυβερνητική οργάνωση «Women's World Summit Foundation» (WWSF), καθιέρωσε τη 19η Νοεμβρίου, ως την Παγκόσμια Ημέρα Ενάντια στην Κακοποίηση των Παιδιών. Η εν λόγω ημέρα καταδεικνύει τη σοβαρότητα του προβλήματος και την ανάγκη εφαρμογής πολιτικών δράσεων από τα κράτη με σκοπό την πρόληψη και την αντιμετώπιση όλων των μορφών κακοποίησης των παιδιών.

Ένα θέμα που σπάνια συζητείται, είναι η άρρηκτη σύνδεση της βίας κατά των γυναικών με τα θέματα της κακοποίησης των παιδιών, και ειδικά των επιπτώσεων της ενδοοικογενειακής βίας κατά των γυναικών προς τα παιδιά, τα οποία χρήζουν εφαρμογής αποτελεσματικών μέτρων προστασίας και ασφάλειας. Τα παιδιά αποτελούν τον μεγαλύτερο πληθυσμό ευάλωτων θυμάτων βίας στις συντροφικές σχέσεις. Τα βιώματα της παιδικής βίας μέσα στις συντροφικές σχέσεις περιλαμβάνουν την άμεση ή έμμεση έκθεση μέσα στο σπίτι, στη βίαιη ή απειλητική συμπεριφορά, συμπεριλαμβανομένων του εξευτελισμού, του εκφοβισμού και των ενεργειών ελέγχου, πράξεις που δημιουργούν αρνητικό αντίκτυπο στα παιδιά, όπως τον αυξημένο κίνδυνο ψυχολογικών, κοινωνικών προβλημάτων, και προβλημάτων συμπεριφοράς, καθώς και τον κίνδυνο θανάτου. Συνεπώς, στις πλείστες περιπτώσεις, το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού συνδέεται/ εξαρτάται από το συμφέρον της μητέρας, ειδικά όταν διαμένουν μαζί. Τα άρθρα 18(3), 26, 31, 56(2) της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης κάνουν ειδική αναφορά στο εν λόγω θέμα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, στις 6 Οκτωβρίου 2021, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέδωσε Ψήφισμα σχετικά με τον αντίκτυπο της συντροφικής βίας και των δικαιωμάτων επιμέλειας στις γυναίκες και τα παιδιά (2019/2166(INI))¹. H Συμβουλευτική Επιτροπή για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας στην Οικογένεια (ΣΕΠΚΒΟ) θεωρεί εξαιρετικά σημαντικό το εν λόγω Ψήφισμα γιατί διακηρύσσει την επιτακτική ανάγκη, ο αντίκτυπος της συντροφικής βίας που αφορά θέματα ασφάλειας/ προστασίας των γυναικών θυμάτων βίας, καθώς και το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού, θα πρέπει να διασφαλίζονται, να υπερισχύουν και ν’ αποτελούν προτεραιότητα σε υποθέσεις επιμέλειας και επικοινωνίας.

Το εν λόγω θέμα απασχόλησε την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ίσων Ευκαιριών μεταξύ Ανδρών και Γυναικών, στις 04.11.2019, καθώς και την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών, και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ίσων Ευκαιριών μεταξύ Ανδρών και Γυναικών που συνεδρίασε εκτάκτως και από κοινού, στις 29.03.2021.

Η ΣΕΠΚΒΟ, σε επιστολές της για το θέμα, (Αρ.ΣΕ:1336-19/ ημερ.01.11.2019, Αρ.ΣΕ:1337-19/ημερ.05.11.2019 και Αρ.ΣΕ:1413-21/ ημερ.28.03.2021), μεταξύ άλλων ανέφερε ότι, βάσει της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης², της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού (Κυρωτικός Ν.243/90), της Γενικής Οδηγίας Αρ.35 της CEDAW, καθώς και της ανακοίνωσης της διεθνούς πλατφόρμας εμπειρογνωμόνων στον τομέα της βίας κατά των γυναικών, καθίσταται επιτακτική η ανάγκη τροποποίησης του Ν. 216/1990, ώστε να συμπεριλάβει πρόνοια που να συνδέει τη  βία κατά των γυναικών με τη διασφάλιση της αρχής του βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού σε υποθέσεις επιμέλειας και επικοινωνίας, ειδικά όταν το παιδί διαμένει με τη μητέρα του.

Συγκεκριμένα, το άρθρο 31 της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης αναφέρει τ’ ακόλουθα:

Άρθρο 31– Κηδεμονία, δικαιώματα επικοινωνίας και ασφάλεια

2.   Τα Μέρη θα λάβουν τα απαραίτητα νομοθετικά ή άλλα μέτρα για να διασφαλίσουν ότι η άσκηση οποιωνδήποτε δικαιωμάτων επικοινωνίας ή κηδεμονίας δεν θέτει σε κίνδυνο τα δικαιώματα και την ασφάλεια του θύματος ή των παιδιών.

Σημειώνεται ότι, η Κυπριακή Δημοκρατία κύρωσε την εν λόγω Σύμβαση με νόμο τον Νοέμβριο του 2017 (Ν. 14(ΙΙΙ)/2017), και στη συνέχεια, προς ικανοποίηση των σχετικών άρθρων, ψηφίστηκε ο περί της Πρόληψης και της Καταπολέμησης της Βίας κατά των Γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας και περί Συναφών Θεμάτων Νόμος του 2021 (Ν. 115(Ι)/2021). Ωστόσο, αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχει οποιοδήποτε άρθρο στις εθνικές σχετικές νομοθεσίες που να ικανοποιεί το άρθρο 31 της Σύμβασης, αφήνοντας την Κυπριακή Δημοκρατία εκτεθειμένη απέναντι στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης.

Επιπρόσθετα, σημαντικές είναι οι Παρατηρήσεις 33 και 47 του Ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου οι οποίες αποτελούν επιτακτική ανάγκη κοινοβουλευτικής συζήτησης, αναφορικά με τα ακόλουθα ζητήματα που επηρεάζουν άμεσα το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού:

• 33 - Διασύνδεση των ποινικών και αστικών υποθέσεων που αφορούν συντροφική βία.
• 47 - Ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ δικαστηρίων, αστυνομικών αρχών κ.α., σε  διασυνοριακές υποθέσεις επιμέλειας.

Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα προαναφερθέντα, η ΣΕΠΚΒΟ καλεί τη Βουλή των Αντιπροσώπων όπως προωθήσει άμεσα τροποποιήσεις του Οικογενειακού Δικαίου που αφορούν τη σύνδεση της βίας κατά των γυναικών/ συντροφικής βίας με τη διασφάλιση της αρχής του βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού σε υποθέσεις επιμέλειας και επικοινωνίας.

¹ https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-9-2021-0406_EN.html
https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-9-2021-0406_EL.pdf

 ² Άρθρα 18(3), 26, 31, 56(2).

(ΜΒ/ΙΚ)