Ανακοινωθέντα

Με πλήρη συναίσθηση του ιστορικού μας χρέους, μαζευτήκαμε εδώ σήμερα, στον Ιερό Ναό της Αγίας Παρασκευής για να τιμήσουμε τους άξιους νέους της Γεροσκήπου που έδωσαν τις ζωές τους στο θυσιαστήριο της ελευθερίας.

Στο κάλεσμα της Ιστορίας για υπεράσπιση της πατρίδας και του έθνους, η ανταπόκριση του λαού μας ήταν πάντοτε άμεση, αυθόρμητη και ενθουσιώδης. Το απόλυτο δόσιμο για τα ιδανικά της ελευθερίας και της εθνικής αξιοπρέπειας ήταν πάντα βαθιά χαραγμένα στις ηρωικές ψυχές των Κυπρίων.

Ο Δήμος Γεροσκήπου πρόσφερε πολλά από τα παλληκάρια του, τα οποία, σε διάφορες κρίσιμες χρονικές στιγμές, στάθηκαν με θάρρος στις μάχες και έπεσαν ηρωικά για τις αξίες του έθνους μας.

Με αισθήματα απέραντου σεβασμού και εθνικής υπερηφάνειας, μνημονεύουμε σήμερα τους Χρήστο Κωνσταντινίδη, Πέτρο Ευσταθίου, Γιαννάκη Ταλιώτη, Αντώνη Αντωνίου και Μιχάλη Κυπριανού.

Ο Χρήστος Κωνσταντινίδης του Σωτηρίου γεννήθηκε στη Γεροσκήπου, στις 6 Οκτωβρίου του 1896. Σε πολύ νεαρή ηλικία κατετάγη ως εθελοντής στον Ελληνικό Στρατό, αφήνοντας πίσω του τους γονείς και τα αδέλφια του. Οι Κύπριοι ήταν πάντοτε παρόντες στις πολεμικές κινητοποιήσεις της Ελλάδας και τότε αρκετοί ήταν αυτοί που έτρεξαν να πολεμήσουν για την Ελλάδα, παρά τις προσπάθειες των Άγγλων να τους εμποδίσουν. Ο Χρήστος Κωνσταντινίδης έλαβε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913 και στη Μικρασιατική Εκστρατεία, όπου υπηρέτησε με τον βαθμό του Λοχία στο 33° Σύνταγμα Πεζικού. Στις 18 Ιουλίου 1920, στην ηλικία των 24 ετών, ο Κωνσταντινίδης έπεσε ηρωικά στη μάχη του Ντεμερτζή, ποτίζοντας με το αίμα του τη μαρτυρική γη της Μικράς Ασίας. Σε επιστολή που απέστειλε ο Διοικητής του λόχου προς τους γονείς του Κωνσταντινίδη, για να τους αναγγείλει τον ένδοξο θάνατο του γιου τους, ανέφερε ότι «η Μεγάλη Πατρίς μας θα τρέφη αιώνιαν ευγνωμοσύνην προς αυτόν και τους τιμημένους γονείς, οίτινες δίδουσι τέτοια παιδιά με τέτοια αισθήματα που πολεμούνε σαν πραγματικώς γενναίοι και ήρωες και γνωρίζουσι να πίπτωσιν, ως άλλοι Σπαρτιάται, χωρίς να εγκαταλείπωσι τας θέσεις των».

Ο Πέτρος Ευσταθίου γεννήθηκε στη Μόρφου, στις 16 Νοεμβρίου του 1944. Ήταν παιδί της πολυμελούς οικογένειας του Χρίστου και της Παναγιώτας. Τελειώνοντας το Δημοτικό Σχολείο της Μόρφου, εργάστηκε στις οικοδομές. Διέμενε πότε στη Μόρφου και πότε στον Τράχωνα της Λευκωσίας.

Ο Πέτρος Ευσταθίου αγνοείτο από τις 23 Δεκεμβρίου του 1963, ημέρα κατά την οποία συνελήφθη από ένοπλες τουρκοκυπριακές ομάδες, στην προσπάθειά του να απομακρύνει τη μητριά του και τα μικρότερα αδέλφια του από το σπίτι τους στον Τράχωνα.

Τα οστά του Ευσταθίου ανευρέθηκαν την περίοδο 20 Ιουλίου 2012 – 15 Ιανουαρίου 2013, στις Χαμίτ Μάνδρες, σε ομαδικό τάφο, στο πλαίσιο του προγράμματος εκταφών και αναγνώρισης λειψάνων της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων. Η αναγνώριση των οστών του έγινε με τη μέθοδο DNA και η οικογένειά του ενημερώθηκε 57 χρόνια μετά, τον Αύγουστο του 2020. Ο ήρωας κηδεύτηκε με στρατιωτικές τιμές στο κοιμητήριο της Γεροσκήπου στις 11 Οκτωβρίου του 2020, όπου βρίσκεται και ο τάφος του πατέρα του και της μητέρας του.

Ο ήρωας Γιαννάκης Ταλιώτης υπήρξε κορυφαίος αγωνιστής κατά τις ταραχές του 1963-64, όταν η Τουρκία αποπειράθηκε για πρώτη φορά να επέμβει στο νησί, βομβαρδίζοντας την Τιλλιρία.

Ο Γιαννάκης Ταλιώτης γεννήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 1947, στη Γεροσκήπου. Ήταν το τρίτο από τα εννέα παιδιά του Πρόδρομου Ταλιώτη και Χαραλαμπίας Φαρφαρά. Φοίτησε στο Δημοτικό Σχολείο Γεροσκήπου και αργότερα στο Γυμνάσιο Πάφου. Το 1963, έτρεξε να εγγραφεί ως εθελοντής αγωνιστής στον Λόχο του Κώστα Νικήτα και αργότερα στον Λόχο του Δημητράκη Κωνσταντινίδη, όπου συμμετείχε και ο αδελφός του Νίκος. Ως έφηβος ακόμα έλαβε μέρος σ’ όλες τις μάχες της Πάφου, όπου και διακρίθηκε για τη γενναιότητα, το θάρρος, την τόλμη και την αποφασιστικότητά του. Σε κάθε μάχη ήταν πάντοτε στην πρώτη γραμμή.

Από τις 5 μέχρι τις 8 Αυγούστου του 1964, ο Λόχος του Γιαννάκη Ταλιώτη πολέμησε με θάρρος και αυτοθυσία, με στόχο να προχωρήσει στην κατάληψη των παρυφών της οροσειράς που χώριζε τα Κόκκινα από τον Παχύαμμο, μια κατάξερη περιοχή με ελάχιστη βλάστηση. Ο Γιαννάκης Ταλιώτης ανέλαβε τα καθήκοντα του χειριστή του οπλοπολυβόλου τύπου μπρεν. Σε συνθήκες πείνας και δίψας, κάτω από τον καυτό ήλιο, και με τεράστιες απώλειες, οι οπλίτες κατάφερναν να αποκρούουν με επιτυχία τις αλλεπάλληλες προσπάθειες των Τούρκων. Μέχρι τις 9 Αυγούστου, όταν έφτασε βοήθεια από τους εθνοφρουρούς της κλάσης του 1947, ο Λόχος του Δημητράκη Κωνσταντινίδη είχε σχεδόν αποδεκατιστεί. Οι εναπομείναντες οπλίτες του Λόχου επέστρεψαν στο χωριό Παχύαμμος για ξεκούραση. Ξαφνικά τα τουρκικά πολεμικά αεροπλάνα εμφανίστηκαν και πάλι και άρχισαν να επιτίθενται αδιακρίτως με πολυβόλα και να ρίχνουν βόμβες ναπάλμ. Όλοι έτρεξαν να καλυφθούν, όμως ο Γιαννάκης Ταλιώτης πήρε το μπρεv που κρατούσε στα χέρια του και άρχισε να βάλλει κατά των εχθρών. Τότε οι σφαίρες των πολυβόλων τον έπληξαν στο στήθος. Πριν προλάβει να κλείσει τα 17 του χρόνια, ο Γιαννάκης Ταλιώτης πότισε με το αίμα του τα βουνά της Τιλλιρίας, υπερασπιζόμενος μέχρι τέλους την πατρίδα του.

Ο Αντώνης Αντωνίου γεννήθηκε στις 23 Αυγούστου του 1955, στην Πέτρα Σολέας, όπου και διέμενε με τους γονείς του, Κώστα και Δώρα, μέχρι και την τουρκική εισβολή.

Τον Ιανουάριο του 1974, κατατάγηκε στην Εθνική Φρουρά για να εκπληρώσει τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις. Μετά από τη βασική του εκπαίδευση, τοποθετήθηκε στον 1° Λόχο του 399 Τάγματος Πεζικού, στο Μπογάζι Αμμοχώστου.

Στις 20 Ιουλίου 1974, μέρα έναρξης της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, ο Αντωνίου και οι υπόλοιποι άντρες του 399 Τάγματος Πεζικου, πήραν οδηγίες για αναχαίτιση των τουρκικών στρατευμάτων εισβολής στην Κερύνεια. Ακολούθως, συνέχισαν προς το Μπέλαπαϊς και κατέληξαν στην περιοχή Μιας Μηλιάς, όπου δημιούργησαν αμυντικές θέσεις, διανοίγοντας ορύγματα.

Το πρωί της 14ης Αυγούστου 1974, ισχυρές τουρκικές δυνάμεις, υποστηριζόμενες από την πολεμική αεροπορία και μεγάλο αριθμό αρμάτων μάχης, εξαπέλυσαν σφοδρή επίθεση εναντίον των δυνάμεων της Εθνικής Φρουράς στην περιοχή Μιας Μηλιάς. Μετά από σκληρές μάχες και ένεκα της υπεροπλίας των τουρκικών στρατευμάτων, διατάχθηκε οπισθοχώρηση και ανασύνταξη στην περιοχή Ευκάλυπτοι της Μιας Μηλιάς. Λίγο αργότερα και λόγω της κυκλωτικής κίνησης των αρμάτων μάχης, δόθηκε νέα διαταγή για οπισθοχώρηση, η οποία έγινε εντελώς ανοργάνωτα και προς διάφορες κατευθύνσεις. Κάποιοι από την ομάδα του Αντωνίου κινήθηκαν προς την περιοχή Παλαικύθρου – Γαϊδουρά, και τελικά κατέληξαν στις ελεύθερες περιοχές. Ο ίδιος με έναν ακόμη στρατιώτη προτίμησαν να παραμείνουν στην περιοχή Ευκαλύπτων. Έκτοτε κανείς δεν είχε νέα τους. Το 2015 τα οστά του ήρωα Αντώνη Αντωνίου ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο DNA.

Ο Μιχάλης Κυπριανού, ήταν μέλος της πολύτεκνης οικογένειας του Χριστοφή και της Χρυσάνθης. Κατετάγη στην Εθνική Φρουρά τον Ιανουάριο του 1973 και τοποθετήθηκε στον 1ο Λόχο του 286 Μηχανοκίνητου Τάγματος Πεζικού. Τον Ιούλιο του 1974, σε ηλικία μόλις 19 χρονών, ο Κυπριανού βρέθηκε να πολεμά στην πρώτη γραμμή για την υπεράσπιση της πατρίδας του. Ο ήρωας έπεσε μαχόμενος στις 15 Αυγούστου του 1974, στο Ύψωμα Λαπάτσα, στην περιοχή βόρεια της Σκυλλούρας. Η τύχη του αγνοείτο μέχρι και το 2017, όταν ταυτοποιήθηκαν τα οστά του με τη μέθοδο DNA.

Η Κύπρος που ζούμε σήμερα, δεν είναι η Κύπρος που οραματίστηκαν οι ήρωες που μνημονεύουμε σήμερα. Δεν είναι αυτή για την οποία αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν. Σχεδόν μισό αιώνα μετά, η πατρίδα μας παραμένει μοιρασμένη, 49 χρόνια κατοχής και ακόμα οικογένειες εξακολουθούν να περιμένουν να μάθουν τι απέγιναν οι αγαπημένοι τους, 49 χρόνια μετά εξακολουθούμε να κηδεύουμε νεκρούς. 49 χρόνια είναι πολλά, επικίνδυνα πολλά.

Σχεδόν μισό αιώνα μετά λοιπόν, το ιστορικό μας χρέος παραμένει και το ιστορικό μας χρέος δεν μπορεί να περιορίζεται στη μηχανική ανάγνωση ομιλιών και παράθεση ημερομηνιών. Εάν η ειλικρινής μας βούληση είναι η απόδοση τιμής στους ήρωες που μνημονεύουμε σήμερα, τότε οφείλουμε να δικαιώσουμε τις θυσίες τους, να μετουσιώσουμε τις αξίες και τα ιδανικά τους σε πυξίδες και φάρους μας. Έδωσαν τις ζωές τους υπερασπιζόμενοι την πατρίδα μας, ελπίζοντας ότι οι δικές τους θυσίες θα ήταν αρκετές για να λυτρώσουν άλλους. Είμαι βέβαιος ότι θα ήθελαν να ζήσουν, κι όμως επέλεξαν το θάνατο. Αυτό άλλωστε είναι ηρωισμός, να επιλέγει κάποιος την υπέρβαση του εαυτού του, το εγώ να αντικαθίσταται από το εμείς.

49 χρόνια μετά την βάρβαρη τούρκικη εισβολή, έχουμε να αντλήσουμε ακόμα πολλά από τις θυσίες των ηρώων μας, έχουμε όμως -κυρίως- ευθύνη απέναντί τους να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια, να αφιερώσουμε και την τελευταία ικμάδα των δυνάμεών μας μέχρι να λυτρωθεί η μαρτυρική μας πατρίδα.

Το οφείλουμε όχι μόνο στις γενιές που έφυγαν αλλά -ίσως και περισσότερο- στα παιδιά μας, να τους παραδώσουμε μια πατρίδα λεύτερη, ευημερούσα με ασφάλεια, όπου θα απολαμβάνουν τα αυτονόητα, όπως κάθε Ευρωπαίος πολίτης.

Μια δίκαιη, ειρηνική και βιώσιμη λύση του Κυπριακού προβλήματος αποτελεί την ύψιστη εθνική μας αποστολή. Και είναι ακριβώς αυτή την αποστολή που υπηρετεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας από την πρώτη στιγμή, αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες με στόχο την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από εκεί που έχουν σταματήσει στο Κραν Μοντανά. Η πρόταση του Προέδρου Χριστοδουλίδη για ενεργότερη εμπλοκή της ΕΕ στις προσπάθειες για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων αποτελεί μια σύγχρονη και νηφάλια προσέγγιση. Πρόταση η οποία, όχι μόνο αξιοποιεί την ιδιότητά μας ως κράτος μέλος της ΕΕ και τα κίνητρα που η ΕΕ κατέχει, αλλά και που θα συμβάλει καταλυτικά στις προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών. Παραμένουμε προσηλωμένοι στην επίτευξη μιας οριστικής επίλυσης του Κυπριακού προβλήματος, εντός του συμφωνημένου πλαισίου, στη βάση της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, σύμφωνα με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και το ευρωπαϊκό κεκτημένο, μια κυριαρχία, μια ιθαγένεια και μια διεθνή προσωπικότητα.

Η μεγάλη διπλωματική προσπάθεια του Προέδρου Χριστοδουλίδη θα συνεχιστεί, είναι ιστορική μας ευθύνη να μην εγκαταλείψουμε ποτέ την προσπάθεια, να συνεχίσουμε μέχρι τη στιγμή που η Κύπρος δεν θα είναι πια η μόνη μοιρασμένη χώρα στην Ευρώπη, μέχρι το Κυπριακό να μην είναι μια ανοιχτή πληγή στην καρδιά της Ευρώπης.

Σήμερα, με ταπεινότητα και δέος, αποτίουμε ελάχιστο φόρο τιμής στους ήρωες του Δήμου Γεροσκήπου που με περίσσια τόλμη προσέτρεξαν στον βωμό της ελευθερίας και σφράγισαν με το αίμα τους τις λαμπρές σελίδες της Ιστορίας μας.

Το μνημόσυνο αυτό ας είναι για όλους εμάς η ευκαιρία να αναλογιστούμε το ιστορικό μας χρέος και να σταθούμε με τον σεβασμό που αρμόζει στο ύψος της θυσίας των ηρώων μας. Ας κρατήσουμε τα μαθήματα φιλοπατρίας και αυτοθυσίας που μας παρέδωσαν ως πολύτιμη παρακαταθήκη, για να τα διαφυλάξουμε και να τα μεταλαμπαδεύσουμε στις γενιές που θα μας διαδεχθούν.

Ο Αριστοφάνης έλεγε ότι «τους ήρωες δεν τους βρίσκεις ποτέ στο σκοτάδι», ας πορευτούμε στο φως των ηρώων μας λοιπόν, να αγναντέψουμε το μέλλον μας με ελπίδα και προοπτική. Όπως ο Κωστής Παλαμάς μας τονίζει:

«Χρωστάμε σ’όσους ήρθαν πέρασαν,
Θα ’ρθουν, θα περάσουν,
Κριτές θα μας δικάσουν,
Οι αγέννητοι, οι νεκροί»

Υποκλινόμαστε στις ηρωικές τους πράξεις και αντλούμε δύναμη από το μεγαλείο της ψυχής τους, ώστε να συνεχίσουμε τον αγώνα για δικαίωση, για διασφάλιση της επιβίωσης του λαού μας και για διαφύλαξη της ιστορικής μας ταυτότητας. Για να έρθει η μέρα που θα εξασφαλίσουμε μια δίκαιη και βιώσιμη λύση για το εθνικό μας πρόβλημα. Για να έρθει η μέρα που η πατρίδα μας θα είναι επανενωμένη και αληθινά ελεύθερη χωρίς να τη βαραίνουν κατοχικά στρατεύματα, εγγυήσεις και επεμβατικά δικαιώματα.

Τιμούμε και υποκλινόμαστε στη μεγάλη θυσία των ηρώων που μνημονεύουμε σήμερα. Η μνήμη τους θα είναι αιώνια, όπως ασταμάτητος θα είναι και ο δικός μας αγώνας ως την τελική δικαίωση, ως τη δικαίωση της θυσίας τους.

Αιωνία κι αγέραστη ας είναι η φωτοβόλος μνήμη των ηρώων μας.

(ΡΜ/ΜΒ)