Cookies management by TermsFeed Cookie Consent
Τελευταίες Ειδήσεις

Ανακοινωθέντα

04-11-2023 11:41

Χαιρετισμός του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Νίκου Χριστοδουλίδη στην Ημερίδα «Ανθρώπινα Δικαιώματα: Οι επιπτώσεις της μη εφαρμογής τους στο Ανθρωπιστικό Θέμα των Αγνοουμένων» επ’ ευκαιρία της Ημέρας Αγνοουμένων

Τον Ιούλιο του 2007, σε μια εφημερίδα αναγράφεται ο τίτλος «γιος ετών 40 κηδεύει τον 36χρονο πατέρα του». Ήταν η κηδεία αγνοούμενου της τουρκικής εισβολής μετά την ταυτοποίηση των οστών του, 33 ολόκληρα χρόνια μετά τη βάρβαρη εισβολή. Μέσα σε 8 λέξεις συνοψίζεται το δράμα, η οδύνη, ο πόνος, η αγωνία των συγγενών των αγνοουμένων. Η βάναυση πτυχή μιας από τις μεγαλύτερες τραγωδίες ανά το παγκόσμιο.

Η 29η Οκτωβρίου έχει καθιερωθεί, από το 2010, ως Ημέρα Αγνοουμένων, ως υπόμνηση της τραγικότερης και πλέον ευαίσθητης πτυχής της κυπριακής τραγωδίας του 1974. Η 29η Οκτωβρίου 1974, χρονιά της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, ήταν η τελευταία ημέρα κατά την οποία αφέθηκαν ελεύθεροι και οι τελευταίοι αιχμάλωτοι από τον τουρκικό στρατό.

Σχεδόν μισός αιώνας έχει παρέλθει από τότε, ωστόσο στην Κύπρο οι πληγές εξακολουθούν να παραμένουν ανοικτές και αιμάσσουσες. Για πολλούς εκ των συγγενών αγνοουμένων, το δράμα, η αγωνία και η αναζήτηση δεν έχουν λάβει τέλος.

Η Ημέρα Αγνοουμένων είναι, λοιπόν, ημέρα απόδοσης τιμών, αλλά και απολογισμού ευθυνών. Απολογισμού του μεγέθους του εγκλήματος που συντελέστηκε εις βάρος της Κύπρου από τις τουρκικές κατοχικές δυνάμεις. Απολογισμού του μεγαλείου ψυχής όσων κλήθηκαν να φυλάξουν Θερμοπύλες, μαχόμενοι υπέρ βωμών και εστιών, και έκτοτε δεν έχουν επιστρέψει στους οικείους τους.

Η λέξη «αγνοούμενος» μπήκε στο λεξιλόγιό μας και εδώ και σχεδόν μισό αιώνα μάς στοιχειώνει. Την χάραξαν τα μαύρα γεγονότα, την λάξευσαν ανεξίτηλα στην ιστορική μνήμη του λαού μας, πολύ περισσότερο όμως στις οικογένειες των αγνοούμενων. Λέξη τραγική, που το νόημά της πάσχισε να ψηλαφίσει η αρχαία ελληνική τραγωδία. Καρφωμένη στη συνείδησή μας, αυτή η λέξη περιέχει θρήνο και σπαραγμό, συνειρμικά παρασύρει το μυαλό μας να ανακαλεί εικόνες μαυροφορεμένων μητέρων, συζύγων, μικρών παιδιών να κρατούν φωτογραφίες με την αγωνία ζωγραφισμένη στα απορημένα, θλιμμένα βλέμματά τους.

Όπως ο Κώστας Μόντης αναφέρει σε ένα από τα ποιήματά του: «Αυτές οι φωτογραφιούλες ήταν απλώς για να βγη το διαβατήριο τους. Πού να φανταζόντουσαν πως θα παρέμεναν να τις σφίγγουν έτσι νυχτοήμερα τα χέρια της μάνας τους, ναν’ στις σχολικές τσάντες των παιδιών τους;»

Η παρέλευση χρόνου δυσχεραίνει την επίλυση του ανθρωπιστικού αυτού προβλήματος, συμβάλλοντας στην επιδείνωσή του. 

Ως Πολιτεία, καλούμε για τον τερματισμό αυτής της απαράδεκτης κατάστασης. Αναμένουμε από τα Ηνωμένα Έθνη, την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και από τους ισχυρούς ανά το παγκόσμιο να δώσουν τέλος στο δράμα και τον πόνο των συγγενών των αγνοουμένων. Το ψήφισμα 3450 της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών το 1975 υπογραμμίζει ως βασική ανθρώπινη ανάγκη των οικογενειών την πληροφόρηση για τους αγνοούμενους συγγενείς τους.

Το 2001 η καταδικαστική για την Τουρκία Απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η τέταρτη κατά σειρά προσφυγή της Κύπρου, αποτέλεσε το έναυσμα για να αρχίσουν να δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για την ενεργοποίηση της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων τελικά το 2006.

Σήμερα, από τους 1510 Ελληνοκύπριους αγνοούμενους, 767 παραμένουν αγνοούμενοι, ενώ από τους 492 Τουρκοκύπριους, οι 199 παραμένουν αγνοούμενοι. Οι οικογένειές τους στωικά καρτερούν και ελπίζουν. Γι’ αυτές τις οικογένειες ο χρόνος δεν θεραπεύει. Μόνο οι απαντήσεις. Οι απαντήσεις για την τύχη των αγαπημένων τους αναζητούν με αγωνία τον επίλογο της τραγωδίας που βιώνουν για σχεδόν μισό αιώνα. Ένας αργός, δύσβατος, βασανιστικός γολγοθάς που δεν κορυφώνεται με λύτρωση αλλά, έστω, με απαντήσεις.

Σαράντα εννέα χρόνια αγωνίας είναι αφόρητα δυσβάσταχτα. Γι’ αυτό δεσμευόμαστε να μην εγκαταλείψουμε τον ιερό αγώνα μέχρι τη διακρίβωση της τύχης και του τελευταίου αγνοούμενου. Η διακρίβωση της τύχης και του τελευταίου αγνοουμένου αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα τόσο για την Κυβέρνηση όσο και για μένα προσωπικά. Και είναι ακριβώς εντός αυτού του πλαισίου, με στόχο να συνεισφέρουμε ακόμη περισσότερο στην προσπάθεια της ΔΕΑ, που η Κυπριακή Δημοκρατία αυξάνει την οικονομική της συνεισφορά προς τη ΔΕΑ – ανεξάρτητα από το τι θα πράξει η τουρκική πλευρά, ούτως ώστε να εντατικοποιηθούν οι προσπάθειές της.

Την ίδια στιγμή, αναγνωρίζοντας το ελάχιστο χρέος της Πολιτείας προς τους γονείς των πεσόντων και αγνοουμένων, τις χήρες των πεσόντων και τις συζύγους των αγνοουμένων, ανακοίνωσα, πριν λίγες μέρες, κάτι που έπρεπε να γίνει εδώ και καιρό από την Πολιτεία, την απόφαση της Κυβέρνησης για παραχώρηση επιδόματος φροντίδας σε όλους αυτούς τους συμπολίτες μας κατά τον ίδιο ακριβώς τρόπο που παραχωρείται στους αιχμάλωτους και ομήρους του 1974.

Σχεδόν μισό αιώνα από το τραγικό καλοκαίρι του 1974 και η πατρίδα μας παραμένει ακόμα υπό κατοχή, οι πρόσφυγές μας αναμένουν καρτερικά την επιστροφή στα σπίτια τους και οι προσπάθειες για διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων συνεχίζονται.

Σαράντα εννέα χρόνια κατοχής ευρωπαϊκού εδάφους με τους πολίτες τούτου του τόπου να στερούνται βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σαράντα εννέα χρόνια. Η παρούσα κατάσταση πραγμάτων δεν μπορεί να αποτελεί το μέλλον της πατρίδας μας, δεν μπορεί να είναι η λύση του Κυπριακού. Είναι ακριβώς για αυτόν τον λόγο που από την πρώτη στιγμή εργαζόμαστε για επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών από εκεί που έχουν διακοπεί το καλοκαίρι του 2017. Ουσιαστικών συνομιλιών που θα οδηγήσουν στην επίλυση του Κυπριακού στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου, στη βάση των αρχών και αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και πραγματικά ελπίζω ότι την απόφαση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, μετά και από δικές μας συνεχείς προσπάθειες για διορισμό συγκεκριμένης προσωπικότητας ως απεσταλμένου, θα την αποδεχθεί και η τουρκική πλευρά, μια εξέλιξη που θα ανοίξει τον δρόμο για επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών που θα οδηγήσουν στην ευλογημένη μέρα της επανένωσης της πατρίδας μας.

Μιας επανένωσης που θα απαλλάσσει την Κύπρο από αναχρονιστικές εγγυήσεις και κατοχικά στρατεύματα. Μιας λύσης που θα άρει στην πράξη την κατοχή και θα επιτρέπει σε όλους τους νόμιμους κατοίκους τούτου του τόπου να συνυπάρξουν, μακριά από οποιουσδήποτε διαχωρισμούς, υπό καθεστώς ισονομίας και ισοπολιτείας.

Στο σημείο αυτό, επιτρέψτε μου να απευθύνω θερμές ευχαριστίες στον κ. Νίκο Σεργίδη, Πρόεδρο της Παγκύπριας Οργάνωσης Συγγενών Αδηλώτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων, καθώς και στην Επικεφαλής Ανθρωπιστικών Θεμάτων Αγνοουμένων και Εγκλωβισμένων κα Άννα Αριστοτέλους για τη διοργάνωση της σημερινής Ημερίδας αλλά και για το συνολικό έργο που επιτελούν.

Ημερίδες, όπως η σημερινή, συμβάλλουν στην ανάδειξη των τραγικών πτυχών της εισβολής και των συνεπειών της συνεχιζόμενης κατοχής. Μας ευθυγραμμίζουν με την αναγκαιότητα της Ιστορίας και την ιστορικότητα της ανάγκης για τις δικές μας ευθύνες. Κάθε άνθρωπος, κάθε λαός γίνεται άξιος της ιστορικής του αποστολής όσο βαθαίνει η συνείδηση που έχει για την Ιστορία και το μέλλον του.

Συγγενείς των αγνοουμένων μας,

Ανακαλώντας τους στίχους του ποιητή μας Μιχάλη Πασιαρδή ολοκληρώνω τον χαιρετισμό μου, με την ελπίδα ότι, όπως και στην αρχαία τραγωδία, μετά την Ύβριν να επέλθει η Κάθαρσις.

«Σ’ αυτή τη γωνιά, σ’ αυτό το σπίτι, σ΄ αυτό το τσαντήρι, στην προσφυγιά, σας περιμένουμε. Σήμερα, σήμερα να ’ρθείτε. Σήμερα να ’μαστε μαζί. Αλλιώς δεν έχουμε Χριστούγεννα, δεν έχουμε ελπίδα, δεν έχουμε αστέρι, δεν έχουμε χαρά, δεν έχουμε παρηγοριά – αγαπημένοι, φίλοι, αδέλφια. Αυτή τη μέρα σας περιμένουμε. Να ΄μαστε μαζί.»

Σας ευχαριστώ.

Σημ.: Τον χαιρετισμό ανέγνωσε, εκ μέρους του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος κ. Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης

(ΡΜ/ΑΣΠ)