Ανακοινωθέντα

Η Επίτροπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κ. Μαρία Στυλιανού-Λοττίδη χαιρέτισε σήμερα την έναρξη της Εκπαιδευτικής Ημερίδας για την προώθηση της εφαρμογής του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ από δημόσιες αρχές, με θέμα: «Από την Οικουμενική Διακήρυξη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ: Εφαρμογή και προκλήσεις».

Ειδικότερα, η ημερίδα αποσκοπεί στο να μας υπενθυμίσει ότι, από την απαρχή της νομικής προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων το 1948 με την υιοθέτηση της Οικουμενικής Διακήρυξης του Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, 75 χρόνια μετά η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχει πλέον λάβει δεσμευτικό χαρακτήρα με τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο οποίος από το 2009 έχει καταστεί νομικά δεσμευτικό κείμενο και έχει το ίδιο νομικό κύρος με τις Συνθήκες της ΕΕ.

Η σημερινή ημερίδα πραγματοποιείται στο πλαίσιο της τιμητικής επιλογής του Θεσμού του Επιτρόπου Διοικήσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας ως Εθνική Αρχή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΑΑΔ), ανάμεσα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, για συμμετοχή στο περιφερειακό Έργο (Project) «Στήριξη Εθνικών Αρχών Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στον έλεγχο εφαρμογής των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των σχετικών με τα θεμελιώδη δικαιώματα πτυχών του Κράτους Δικαίου», το οποίο χρηματοδοτείται αποκλειστικά μέσω των Χορηγιών ΕΟΧ και Νορβηγίας (ΕΕΑ and Norway Grants).

Αποσκοπεί δε στην προώθηση της καλύτερης κατανόησης του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, καθώς και του πεδίου εφαρμογής του από τους δημόσιους λειτουργούς και γενικότερα από τις δημόσιες αρχές.

Σε συνάφεια με το περιεχόμενο του Χάρτη ο Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1060 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τον καθορισμό κοινών διατάξεων εισήγαγε για πρώτη φορά την υποχρέωση των κρατών μελών όπως για όλα τα προγράμματα, τα οποία στηρίζονται από κονδύλια των ενωσιακών ταμείων που καλύπτονται από τον Κανονισμό Κοινών Διατάξεων, υπάρχουν αποτελεσματικοί μηχανισμοί που να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση των εν λόγω προγραμμάτων με τον Χάρτη.

Γι’ αυτό τον σκοπό, το Υπουργικό Συμβούλιο ανέθεσε στον Επίτροπο Διοικήσεως, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του ως Εθνική Αρχή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και ως Φορέας Ισότητας και Καταπολέμησης των Διακρίσεων, την ευθύνη για τον έλεγχο της συμβατότητας των συγχρηματοδοτούμενων έργων με τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ. Συγκεκριμένα, ο Επίτροπος επιβλέπει και εποπτεύει τα συγχρηματοδοτούμενα έργα/προγράμματα που στηρίζονται από τα χρηματοδοτικά Ταμεία Ανάπτυξης της ΕΕ, για να διασφαλίζεται ότι πριν από την ανάθεση ή τη δημοσίευσή τους βρίσκονται σε πλήρη συμβατότητα με τις πρόνοιες του Χάρτη. Η δε χρηματοδότηση ενός έργου/προγράμματος δεν είναι δυνατή στην περίπτωση που μετά από την έρευνα του Επιτρόπου διαπιστωθεί ότι αυτό δεν συνάδει με τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ.

Στον σχετικό χαιρετισμό της, η κ. Λοττίδη επισήμανε πως παρά την ύπαρξη σχετικού προστατευτικού θεσμικού πλαισίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σε πρακτικό επίπεδο παρατηρούνται συχνά περιορισμοί ή και παραβιάσεις στην απόλαυση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε πολλά επίπεδα. Συγκεκριμένα, οι δύσκολες οικονομικές συνθήκες των τελευταίων ετών, οι συνεχιζόμενες συγκρούσεις ή οι συνθήκες δίωξης που αναγκάζουν τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν τις χώρες καταγωγής τους είναι μόνο μερικοί από τους παράγοντες που έχουν επηρεάσει αρνητικά την αποτελεσματική απόλαυση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και καλούν επιτακτικά την εφαρμογή της προστασίας τους βάσει του εθνικού αλλά και του διεθνούς δικαίου και ιδιαίτερα του ανθρωπιστικού.

Όσον αφορά τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, η κ. Λοττίδη σημείωσε ότι θεωρείται ένας σύγχρονος «κατάλογος» ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ο οποίος περιέχει πολλά δικαιώματα που δεν περιλαμβάνονται σε άλλες διακηρύξεις δικαιωμάτων. Όπως καθορίζεται στο άρθρο 51 του Χάρτη, αυτός είναι πάντα δεσμευτικός για την ΕΕ και δεσμευτικός για τα κράτη μέλη μόνον όταν «εφαρμόζουν το δίκαιο της Ένωσης».

Τέλος, η κ. Λοττίδη υπογράμμισε την ύψιστη σημασία που η ΕΕ πιστώνει στις Εθνικές Αρχές Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (National Human Rights Institutions – NHRI) για την εφαρμογή του Χάρτη, γι’ αυτό και αναγνώρισε σε αυτές τον ρόλο να ελέγχουν τη συμβατότητα των συγχρηματοδοτούμενων έργων κάθε κράτους μέλους με τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Μετά τον χαιρετισμό της Επιτρόπου, η Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως κç Άννα Κουκκίδη-Προκοπίου χαιρέτισε, επίσης, την έναρξη της Ημερίδας.

Ακολούθησε παρουσίαση του Έργου για τη στήριξη Εθνικών Αρχών Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, των στόχων που έχουν τεθεί και των παραδοτέων από την Ακαδημαϊκό κ. Κατερίνα Καλαϊτζάκη.

Συγκεκριμένα, η κ. Καλαϊζάκη παρουσίασε τα στάδια υλοποίησης του έργου, τα οποία περιλαμβάνουν: εκπόνηση μελετών και εκθέσεων με συστάσεις και εισηγήσεις, εκπαιδευτικά σεμινάρια σε Λειτουργούς του Γραφείου Επιτρόπου Διοικήσεως και άλλους δημόσιους λειτουργούς, σε δικηγόρους και δικαστές, καθώς και εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της κυπριακής κοινωνίας για την ύπαρξη του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, τα συγκεκριμένα θεμελιώδη δικαιώματα που προστατεύει και τους τρόπους που μπορεί, στην πράξη, να «κάνει διαφορά» στη ζωή των πολιτών.

Με το πέρας των χαιρετισμών και της παρουσίασης ακολούθησε το ολοήμερο εκπαιδευτικό σεμινάριο προς δημόσιους λειτουργούς, με έμφαση στην ενίσχυση των γνώσεων των συμμετεχόντων στον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της συμμόρφωσης με τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, κατά την υλοποίηση έργων/προγραμμάτων που στηρίζονται από τα χρηματοδοτικά Ταμεία Ανάπτυξης της Ένωσης.

Σημειώνεται, συναφώς, ότι, κατά την έναρξη της εκπαιδευτικής ημερίδας, προβλήθηκε σύντομο οπτικοακουστικό υλικό (σποτ) που ετοιμάστηκε από το Γραφείο της Επιτρόπου, στο πλαίσιο της εκστρατείας ευαισθητοποίησης για την ενημέρωση του κοινού για τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ και τη σημασία του.

(ΑΣΠ/ΘΘ)